Vastberaden nee 6

D.J. Bolt

04-06-15

Komende week zullen voor het eerst kerkdiensten in Amersfoort worden gehouden uitgaande van de GKN. Ik heb daar enkele weken geleden in een Nieuwsbrief mijn verdriet over uitgesproken en daar vragen bij gesteld.

Dat is mij van GKN-zijde hier en daar niet in dank afgenomen. Uiting van mijn verdriet brengt verwijdering tussen DGK en GKN vindt men, zo komt er nooit eenheid. En het is toch een heel zorgvuldig proces geweest dat is gevolgd, daar in Amersfoort. Ja, mij ontbreekt de liefde van 1Korinthe 13. En ik zou zondigen tegen het negende gebod met mijn schrijven erover. Ik moet begrijpen dat die broeders en zusters in de omstreken van Amersfoort nog niet zover waren om zich aan te sluiten bij de plaatselijke DGK. Bovendien is er daar zo een mooi alternatief ontstaan voor verontruste GKv-ers om het evangelie te horen…

Het is nodig om toe te lichten waarom velen zo'n moeite hebben met de gang van zaken in Amersfoort. Want de vraag blijft hoe je principieel kunt verdedigen dat naast de twee kerkdiensten van DGK in Amersfoort waarin ds. E. Heres en ds. C. Koster komende zondag voorgaan, opgeroepen wordt, in plaats daarvan, te gaan naar GKN-kerkdiensten met ds. L. Heres en ds. E. Hoogendoorn. Alleen al het feit dat in Amersfoort nu vier predikanten voor amper 100 (80 + 20) kerkmensen voorgaan terwijl er overal in het land 'dienst' (= preeklezen) op de preekroosters staat moet tot bezinning dringen, mijns inziens.
Tot nu toe is er weinig of geen begrip voor betoond. De Amersfoortse actie betekent het oprichten van barrières die moeilijk te slechten zullen blijken. En niet alleen vervreemdt het broeders en zusters (verder) van elkaar maar het voedt opnieuw weerstand voor onze broeders en zusters in de GKv om met ons verder te gaan. Die reacties zijn er nu al. Er is niet alleen verdriet aan de zijde van DGK maar ook bij hen die dachten, mede op basis van het spreken op de Landelijke Dag 2016, dat verdere toenadering daadwerkelijk gestalte zou krijgen. Die hoop wordt zó steeds meer de bodem in geslagen.

Maar zou het toch niet 'wijs' zijn om te zwijgen, alles maar te accepteren zoals het gaat? Gewoon maar gelaten aanvaarden wat er hier gebeurt?
Als het een incident was, een eenmalig ongelukkig initiatief, dat bij nader doordenken niet zou zijn genomen, wellicht het beste. Maar naar mijn groeiende overtuiging is het geen incident maar past deze gebeurtenis in het beleid van de GKN. Het gebeuren in Amersfoort kan zich zomaar herhalen in een andere plaats en met dezelfde argumenten.

Het is al sinds lang dat ik hiermee worstel. Niet alleen inhoudelijk maar ook met het dilemma 'spreken of zwijgen'. Maar ik raak er hoe langer hoe meer van overtuigd dat openheid en transparantie - ik heb er eerder een lans voor gebroken - van groot belang is voor de kerk van Christus en voor broederlijke verhoudingen. Ook in deze zaak.
 

Om elk misverstand te voorkomen, het betreft geen persoonlijke zaken. Die moeten van mens tot mens worden uitgepraat. Maar als het gaat om kerkelijke zaken, de eenheid, de leer, de kerkorde dan moeten de zaken open op tafel kunnen worden gebracht en besproken. Anders blijven we aanmodderen en elkaar frustreren. Wat meer is, lijdt de bouw van Christus' kerk schade. En, als we naar buiten, naar de broeders en zusters in de GKv suggereren dat we zo graag één willen worden maar ondertussen in ons handelen en spreken over elkaar blijk geven van een andere gezindheid, dan is dat verwarrend en ongerijmd. Daarom moet er worden gesproken met elkaar.

Genealogie van kerken

In het buitenland - trouwens niet alleen daar! - blijkt keer op keer hoeveel moeite men heeft de situatie in Nederland te begrijpen. Wie hoort nu bij wie, en waar ben jij lid van?, wordt gevraagd. Hoor je 'bij De Marie' of 'bij Douma'? En wat is het verschil? Waar staat men voor? Waar zijn scheuringen geweest en waarom? Schiet het al op met de gesprekken tussen de kerkverbanden? Waarom zijn die gestopt? Etcetera kwadraat.
Het wordt nog moeilijker en spannender als mensen (nog) familie in Nederland hebben die een kerkscheuring hebben meegemaakt. Tot in synodevergaderingen in Dunnville kon je erover horen vertellen, en naar luisteren met soms beschaamde kaken. Zijn we (ook) zó als gereformeerde christenen als het spannend wordt en er verschil van inzicht moet worden doorgesproken?

Om duidelijk te maken hoe de afscheidingen en de DGK- en GKN-kerkverbanden zijn ontstaan en hoe de situatie nu is, heb ik een overzicht gemaakt dat in één oogopslag kan laten zien hoe de vork in de kerkhistorische steel steekt. Natuurlijk is daar niet alles mee gezegd want de vraag komt onmiddellijk op: waarom, waarom, waarom? Maar in elk geval is er met onderstaand plaatje een feit-elijke basis waarop kan worden gepraat.
 

Genealogie van afgescheiden kerken.
Het eerste jaartal geeft het jaar van het ontstaan van een (wijk)gemeente; het jaartal tussen haakjes achter de naam van de predikanten geeft aan het jaar van hun kerkelijke overgang of bevestiging.

We hopen een volgende keer dieper op de geschiedenis van deze kerken in te gaan en achtergronden te geven die kunnen helpen de huidige gebeurtenissen te begrijpen.

Wordt vervolgd