Artikel printen

We zijn dankbaar dat we vrijwel alle openbare synodevergaderingen konden bijwonen over onderwerpen die de belangstelling van velen in en buiten de GKv hebben. Dat gaat m.n. over de vrouw in het ambt natuurlijk, maar ook de relatie met de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK) en de zgn. Questio Hardenberg. Dat laatste gaat erover of homoseksuelen die samenleven wel of niet tot het Avondmaal mogen worden toegelaten.

De synode is nu (provisorisch) gesloten. In het najaar is er in elk geval nog het een en ander te doen, m.n. over de Gereformeerde Theologische Universiteit (het zal wachten zijn op de CGK die hun beslissing (opnieuw) uitstelden tot oktober 2017), en een 'pastorale handreiking' m.b.t. de Questio, en natuurlijk de gezamenlijk vergadering van de Generale Synode met de Landelijke Vergadering van de NGK.

We geven een impressie, een indruk en commentaar vanuit het hoekje perstafel in de vergaderzaal. We willen het een en ander kwijt want we hebben het allemaal zeer intensief meebeleefd.
Natuurlijk onttrekt er zich ook veel aan ons zicht. Veel overleg is op m.n. deze synode achter de schermen gehouden, hebben we gemerkt. De zgn. 50 MV-vragen zijn bijvoorbeeld niet plenair behandeld. Toch blijft er voldoende over om een beeld te schetsen en indrukken te geven. Daarbij gaat het nú niet om grondige analyses en Schriftbewijzen, dat komt ongetwijfeld later en daarvoor willen we ook graag gebruik maken van de gaven van bekwame gereformeerde (theologische) scribenten die beter dan wij diepteanalyses kunnen geven en dwalingen ontmaskeren. De eerste voorbeelden daarvan staan al op de site, zie de artikelen van prof. Van Dam, dr. Bredenhof en ds. Sneep.

De pers, we waren er samen met het ND en het RD, is buitenstaander. Dat zijn wij in kerkelijk opzicht helaas ook geworden. En toch, we voelen nog steeds sterke betrokkenheid met het wel en wee van deze kerken. De besluiten die genomen zijn doen stekende pijn want ze blokkeren definitief een eventuele terugkeer. We hebben op de synode hartverscheurende momenten meegemaakt, we zullen er iets van proberen te laten zien waarom.

Aan het eind van besprekingen over de vrouw in het ambt besloot de synode een brief namens alle afgevaardigden aan de kerken te sturen. Daarin zouden mooie hartelijke woorden moeten staan over de historische besluiten m.b.t. de vrouw in het ambt (voortaan MV-besluiten) en empathisch omgesprongen worden met geadresseerden die het, in elk voorlopig, niet kunnen volgen en meemaken.

Natuurlijk niet, want één derde van de afgevaardigden had (om uiteenlopende redenen) tegengestemd. En dan toch sámen een hartelijke aanbeveling namens de hele synode?

Gelukkig bracht iemand de synode weer terug tot de nodige nuchterheid door duidelijk te maken dat een brief in elkaar knutselen met 32 afgevaardigden gewoon niet kán, het is al moeilijk met vier schrijvers. En dus besloot de synode het moderamen op te dragen een brief samen te stellen en namens hem te versturen, gehoord alle bijdragen en opmerkingen van de synodeleden.
En aldus geschiedde.

Maar nu een verbaasde vraag: als het niet lukt om met 32 afgevaardigden een relatief eenvoudige brief samen te stellen, hoe is het dan in de vrede wél mogelijk geweest met datzelfde aantal behoorlijk verdeelde synodeleden gezamenlijk een Schriftuurlijk onderstel te timmeren onder een geheel nieuw ambtelijk kerkhuis?

Dat is geen wonder, het kán ook niet op deze manier. Voor een fundamentele zaak als de vrouw in het ambt waarmee je breekt met de kerk van alle eeuwen – en waar ieder van klein tot groot mee te maken krijgt - is een lang en diepgaand kerk-breed traject van Schriftstudie en gebed nodig. Als dan tenslotte de zaak op de synode in de finale besluitfase komt moet daar een compleet pakket van besluiten liggen met een stevig fundament aan gronden die aangeven: zo spreekt de Schrift. En nadat de afgevaardigden van de kerken de argumentatie vanuit de Schrift grondig nagegaan hebben, nemen zij tenslotte voor het aangezicht van de Heere de beslissing:
ja, dit is naar Gods Woord, óf

Er was een uitgebreide deputatenvoorbereiding met een rapport van meer dan 75 pagina's met ??voorstellen. Waarin een zogenaamd 'heilshistorisch vierlagenmodel' uitliep op de verlossing van de vrouw uit haar ambtelijke slavernij. Het rapport gaf aanleiding tot veel verdeeldheid. Al vóór de synode begon was er fundamentele kritiek op geoefend door bekwame theologen in binnen- en buitenland. En dat weerspiegelde zich in de synodebesprekingen zelf.

En toen begon het grote synodale/deputaten geknutsel. Want in plaats dat de synode besloot, net als haar voorgangster in Ede, dat de deputaten onvoldoende vanuit de Schrift bewezen hadden dat de ambten opengesteld moesten worden, startte de synode zélf aan het exegetisch wikken, wegen en schiften van Bijbelteksten. Hier een kilootje meer en daar een onsje minder, als het maar meer 'draagvlak' kon opleveren onder de afgevaardigden.

Het proces deed ons denken aan de microbiologische industrie waarin gewassen genetisch gemanipuleerd worden. Wat er uit moet komen is duidelijk, selecteren, rangschikken en (in)activeren van genen moet het gewenste product creëren. Zo ging deze synode, om zo te zeggen, 'exegenetisch manipuleren' met Bijbelteksten en -lijnen totdat de onderbouwing van integrale openstelling van de ambten kon rekenen op een ruim voldoende meerderheid. Het is zelfs te zien: bekijk bijvoorbeeld het kleurrijke pallet van voorstellen en amendementen in GS Meppel Verslag 11 – Vrouw in ambt 3.

Meerdere afgevaardigden klaagden dat ze het nog nauwelijks konden volgen, laat staan intensief bestuderen als weer onverhoeds nieuwe versies van voorstellen opdoken.

Maar de vraag is: mag het resultaat tenslotte tóch niet als een 'veredeld' product, om in de beeldspraak te blijven, worden beschouwd? Deze impressie leent zich niet voor een uitgebreide analyse, we beperken ons nu tot enkele observaties.

Het centrale besluit 5 spreekt uit dat er voor de openstelling van het ouderlingenambt Schriftuurlijke gronden zijn. En dan wordt in de gronden allereerst en prominent Mirjam genoemd. Immers in Micha 6:4 staat: 'Ik heb [Mozes, Aäron en] Mirjam vóór u uit gezonden'? Dat bewijst volgens de synode dat vrouwen al in het Oude Verbond 'in samenwerking met mannen optreden in het bestuur'.

Als de hele tekst wordt beschouwd (de synode citeert niet de hele letterlijke tekst) dan kan al gelijk worden geconstateerd dat hier drie personen worden aangeduid met onderscheiden roepingen en taken. Want Mozes (regeerder) is niet Aäron (hogepriester) en omgekeerd. En Mirjam is geen hogepriesteres (daar zal ieder het over eens zijn). Maar misschien toch een vrouwelijke Mozesleider?
Het weinige dat we van Mirjam weten is duidelijk. Mirjam had dat graag gewild en daar ook een opstandige poging toe gedaan maar ze werd zwaar gestraft, werd melaats. Een zo ernstige zonde dat zelfs bij de medische voorschriften voor melaatsheid, zij nog eens weer expliciet wordt genoemd: Denk aan wat de HEERE, uw God, onderweg met Mirjam gedaan heeft..!

Het is ook opvallend dat verder nergens in de Schrift het driemensschap wordt genoemd, wél Mozes en Aäron als regeerder resp. priester. De rol van Mirjam is 'dirigente' van het dansende vrouwenkoor om de lof van de HEERE bezingen: Zing voor de HEERE, want Hij is hoogverheven! Het paard en zijn ruiter heeft Hij in de zee geworpen. Ex. 15:21.

Als er dus een conclusie uit déze tekst(en) mag worden getrokken dan is het deze: vrouw grijp niet naar het regeerambt!

In alle tijden hebben deze teksten een beslissende rol gespeeld om vrouwen niet tot de ambten toe te laten. Maar wat deed de synode ermee? Zij sprak uit het besluit 3 – een soort algemene exegetische onderbouw -:

… dat er Schriftuurlijke gronden zijn om volop ruimte te bieden voor de inzet van gaven van vrouwen in taakvelden zoals verkondiging, onderwijs, pastoraat, diaconaat.

En ja, er moet dan toch wel iets worden gezegd van de teksten die bij eeuwenlange onbevangen lezing het tegendeel zeggen. Maar daar weet de synode raad mee, grond 5 van besluit 3:

'Verder is de synode tot de conclusie gekomen dat die plaatsen in de Schrift, waar sprake is van een apostolisch voorschrift inzake zwijgen, resp. niet leren of gezag oefenen door vrouwen, in zichzelf geen onbetwistbare grond kunnen zijn om in onze tijd en omstandigheden vrouwen categorisch uit te sluiten van het leer- en het regeerambt, omdat de exegese van deze teksten daarvoor te zeer omstreden is.

In gewone taal: er zijn zoveel verschillende ideeën over wat er staat in deze Bijbelteksten dat je ze maar moet vergeten. En dus: daar gáán de hoofdstukken 1Tim. 2, 1Kor. 11, 1Kor. 14, Titus 1, je kunt er niets mee.

En dat echoot door in het besluit voor vrouwelijke predikanten en preken door vrouwen:

Hoewel er veel onzekerheid is rond de precieze uitleg van het apostolisch voorschrift inzake zwijgen, laat vergelijking van 1 Kor. 14:34 met 1 Kor. 11:5 en 14:26 zien dat dit voorschrift in ieder geval niet opgevat kan worden als een absoluut verbod tot (s)preken in de eredienst. Besluit 6/grond 5.

We gaan er aan voorbij dat deze grond voor het vrouwen-predikantschap via de route amendement Van Loon en samenvoeging besluiten naar binnen is gesmokkeld. Maar wat maakt het eigenlijk ook nog uit als je besluit 3/grond 5 al omarmd hebt? Dan zijn deze teksten toch ook niet meer veilig?

Let ook op dat 'in ieder geval niet'. De synode was op heel veel punten verdeeld maar hier is absolute zekerheid. Je kunt duizend-en-een exegeses los laten op de teksten maar nee, niet dat vrouwen verboden wordt te preken in erediensten. Dat nooit.

Is dat geen manipulatie van Schriftgegevens? Neutraliseren wat tegendraads is met het oog op een vurig voorgestaan resultaat? De prijs zal hoog blijken te zijn. Want eenmaal op deze weg komt van het een het ander.
Het Bijbeltje wordt steeds dunner en past tenslotte in een borstzakje.

Nog iets.
In de discussies speelden 'de twee lijnen' die in de Schrift te zien zijn m.b.t. de verhouding van taken van mannen en vrouwen tot het einde toe een niet onaanzienlijke rol. Voor degenen die hun kennis daarover weer even willen opfrissen, lees het verslag van de besprekingen op de synode van Ede 2104 daarover, click hier.

Grond:
het doorlopend spreken van de Schrift laat twee lijnen zien. De ene lijn is die van gelijkwaardigheid tussen man en vrouw – de andere die van het verschil in verantwoordelijkheid die God aan man en vrouw heeft gegeven; deze beide lijnen dienen verdisconteerd te worden.

Twee conclusies dus: de onderbouwing in het deputatenrapport is onvoldoende om de ambten open te stellen. Èn er zijn in de Schrift twee lijnen. Dat is zelfs het doorlopend spreken van de Schrift, oordeelde de synode. Maar één synode later horen we de voorzitster zr. Haan, van het deputaatschap MVeA de afgevaardigden vrolijk bevrijd toespreken:

'Het is ons gelukt om de 'twee lijnen' uit alle besluitteksten te houden, en dat was maar goed ook. Want die keren dat we het over de beide lijnen hebben gehad durf ik niet te beweren dat het over dezelfde twee lijnen ging [besmuikt gelach]. Ik ben heel blij dat we dat er buiten hebben kunnen houden.

Besluit 8 gaat over bezinning. We zijn aanvullend aan elkaar geschapen maar niet om daarmee patronen vast te stellen. Samen kom je tot dat wat God heeft bedoeld. Egalitair en complementair: wij zien ons wel in het complementaire kamp, dus daarom besluit 8.

Ondanks alle pogingen van een handvol synodeleden om nog iets van 'de twee lijnen' te redden, het lukte niet. De slogan was: we denken complementair ('aanvullend verschillend) maar we doen egalitair ('volstrekt gelijk'). Karl Barth zou zijn vingers er bij hebben afgelikt, zo'n prachtige dialectische paradox …

Deze synode, bijna honderd jaar geleden, had ook te maken met het vrouwenkiesrecht. De kerk van Zandvoort had daarvoor om aandacht gevraagd. De synode besloot dat dit kiesrecht iets van het hele kerkverband is en voerde daar een aantal gronden voor aan. We citeren de derde:

3. omdat, indien het juist was wat b.v. door de kerk van Zandvoort beweerd werd, dat het toekennen van het kiesrecht aan de vrouw "geheel in overeenstemming was met de positie, welke Gods Woord aan de vrouw in de kerk toekent", en dat de vrouw daartoe van Christuswege, geroepen werd, dan mocht dit niet als een middelmatig ding aan de vrijheid van iedere kerk overgelaten worden, maar dan moesten alle kerken aan het goddelijk gebod gehoorzamen, en moest de Generale Synode besluiten, dat alle kerken dat vrouwenkiesrecht moesten invoeren. Terwijl omgekeerd, als het met Gods Woord in strijd was, de kerken, die het hadden ingevoerd, moesten vermaand en bestraft worden;

Hier wordt de zaak op het juiste niveau getild: …het is een zaak van diepingrijpende betekenis voor heel de kerk, zegt de synode in grond 1. En daarover zal beslist moeten worden: óf het is naar Gods Woord, óf het is er mee in strijd! En dan ook daarna handelen. Is het bewezen: invoeren in alle kerken, maar indien in strijd, dan vermanen en censuur over hen die hun eigen weg gaan!

Vergelijk dit nu eens met het jongleren van teksten op de synode van Meppel. En van de praktijk in de GKv waarin verschillende kerken al hun gang gingen. Nota bene, zo voerde GKv Enschede-Zuid twee maanden vóór de synode haar MV-besluiten nam, al vrouwelijke diakenen en preeklezers in (21/04/17). Hoe independentistisch wil je het hebben…
Over de invoering van de besluiten zo meteen meer.

In het ND van zaterdag 8 juli jl. fulmineerde prof. dr. A.L.Th. de Bruijne tegen de genomen MV-besluiten. Weliswaar is hij vóór vrouwen in alle ambten maar de onderbouwing lijkt nergens op. Men had eerst eens voor advies naar de TU in Kampen gemoeten voordat men definitieve besluiten nam…

Inmiddels heeft de hoogleraar in een ingezonden z'n excuses aangeboden voor zijn extreme woordkeus (ND 11/07/17) maar inhoudelijk neemt hij niets terug. En eigenlijk is dat ook terecht. Het zal heel moeilijk worden om de gronden onder deze besluiten voor nationale en internationale fora te verdedigen. Het is bij wijze van spreken prijsschieten voor gekwalificeerde theologen en ook voor 'leken' met voldoende kennis van zaken. Je wilt toch niet als theologische academici deze besluiten verdedigen op déze gronden? Dan sla je een modderfiguur.
Daarom, de reactie van De Bruijne is, wat dit betreft, helder en begrijpelijk.

Dus eerst naar Kampen voordat zulke besluiten worden genomen. Maar vragen we ons verwonderd af, er zaten toch twee hoogleraren van de TUK in het deputaatschap MVeA: prof. dr. E.A. de Boer en prof. dr. C. de Ruijter? En ze deden intensief mee aan de (groeps)besprekingen en schroomden niet actief argumenten van tegenstanders te ondergraven. Kortom, Kampen was prominent aanwezig. Missen we iets?

Tussen haakjes, we zijn heel benieuwd naar wat er op de International Council of Reformed Churches, in Jordan, Canada, gebeurt. Wie verdedigen daar de positie van de GKv? De twee genoemde MV-hoogleraren die ijverig bezig zijn geweest de geesten rijp te maken voor de beslissingen? Of misschien synodeafgevaardigde ds. R.R. Roth die letterlijk uitsprak: 'Ze moesten eens wagen om deze reden [MV besluiten] de zusterkerkrelatie met ons te verbreken!' Samen met br. P. Bakker, BBK-deputaat die hem daarin bijviel…

Inmiddels is bekend geworden dat synodepreses dr. M.H. Oosterhuis zelf de besluiten zal toelichten op de conferentie.

En dat is een goede zaak lijkt ons. En hij zal de steun hard nodig hebben van medeafgevaardigden ds. J.M. van Leeuwen, br. K. Serier en zr. H.S. Nederveen-van Veelen. Vreemd trouwens, waarom niet zr. A. Haan die als voorzitster van het deputaatschap MV en ambt zo'n sturende rol heeft vervuld voor en tijdens de synode.

Hoogleraar De Bruijne suggereert in zijn genoemde column dat revisieverzoeken een grote kans maken aangenomen te worden door de volgende synode. We horen meer dat GKv-ers wanhopig in deze strohalm proberen te klimmen.

Ja, want alle pogingen strandden om de invoering van de besluiten te temporiseren of te faseren. De besluiten gaan per direct in, onmiddellijk, subiet. Met het ingang van het nieuw seizoen (of vandaag al?) zullen op verschillende kansels dus vrouwen te preken staan, vrouwen als ouderling en diaken bevestigd worden. En het is wachten op het eerste grote interview met een vrouw die als predikant beroepen wordt in de GKv. Mocht dat nog even duren, dan wil vast mevr. ds. J. Westerkamp (NGK) wel ergens voorgaan. Of mevr. ds. I. Baron (GKv) want dat deed ze al lang voor deze besluiten in Haulerwijk. En mogelijk ex-GKv vrouwen die naar de PKN zijn gegaan om daar predikante te worden. Het mag immers allemaal?

Besluit 7:
ruimte te geven aan de plaatselijke kerken om zelf te bepalen of en zo ja op welke wijze en wanneer ze in de lijn van deze besluiten willen handelen.

'Of en zo ja', kun je het royaler en ruimdenkender krijgen? Maar demonstreren die vier tweeletter woordjes niet precies hoe voos de MV-besluiten zijn? Hoe kan het toch dat een synode enerzijds zegt dat naar Gods Woord de ambten open moeten staan voor vrouwen, dus dat dit recht de zusters toekomt, en dan vervolgens, nou ja, als jullie het niet willen kerken, doe dat dan maar niet, of nooit. Ook goed. Hoe vér ben je dán verwijderd van het gereformeerde denken als op de synode Utrecht 1923. Hoe ga je dán met de Schrift om als betrouwbaar fundament voor alle maar in het bijzonder voor diepingrijpende beslissingen die ook nog alle kerkleden van klein tot groot aangaan?

Eigenlijk is met dit superkorte zinnetje (dat er expliciet werd in-geamendeerd) heel het MV-synodebesluitengebeuren veroordeeld.

Ondertussen, laat niemand zich vergissen. De zaak is minder vrijblijvend dan de acht letters suggereren. De praktijk zal het leren. Dat wist men op de GS 1923 al, we citeren de vierde grond van art. 127:

4. "omdat, wanneer de beslissing hierover aan iedere kerk werd overgelaten, daaruit niet alleen allerlei praktische moeilijkheden, maar zelfs grote rechtsonzekerheid zou kunnen ontstaan. Wanneer een vrouw, die in de ene kerk dit kiesrecht bezat, naar een andere verhuisde, waar dat kiesrecht haar niet werd toegekend, dan zou dit niet alleen krenkend voor haar wezen, maar ook een onrecht, wanneer naar Gods ordinantie haar dat recht toekomt."

En omgekeerd als een broeder, die het vrouwenkiesrecht in strijd acht met het Woord Gods, in een gemeente kwam, waar dit recht was ingevoerd, dan zou hij het. recht van de aldus gekozen ambtsdragers kunnen betwisten, en zou. de zaak voor de meerdere vergaderingen ter beslissing moeten worden voorgelegd.

Het zal dus niet gaan zoals sommigen denken dat er ruimte en vrijheid blijft. Als afgevaardigde ds. C. van Dijk in zijn Verklaring onomwonden de synode vermaant:

dan zal zijn vermaning in de praktijk van het kerkelijke leven slechts beperkte tijd worden getolereerd. Het vraagt niet veel fantasie hoe moeilijk de kerkelijke samenleving gaat worden voor hen die standvastig blijven volhouden dat de GKv dwaalt en dat die dwaling elke zondag weer op de kansel staat of in de kerkenraadsbanken zit, en ook in de week in allerlei kerkelijke vergaderingen. Hoe moet het als bekwame zusters op de groslijst voor ambtsdragerverkiezingen willen worden geplaatst? En bij een tegenstribbelende kerkenraad, in beroep gaan bij het kerkverband - dat hen natuurlijk in het gelijkstelt? Hoe gaat het op de classis als ds. Van Dijk bij wijze van spreken zit ingeklemd tussen zr. Evelien en Berendien terwijl de preses mevr. ds. Jeanet is? Als je echt overtuigd bent dat dit tegen de Schrift ingaat, raakt je christelijk geweten dan niet oververhit?

Ach, het zal best meevallen is een geruststellende message van 140 tekens uit Kampen.

Velen zullen waarschijnlijk de sociologische/psychologische fasen doorlopen waarvan docent dr. K. van Bekkum een aardig schemaatje ter bemoediging rondtwitterde:

De verwerking van een schokkende ontwikkeling doorloopt drie (sub)fasen, vrij vertaald:

De boodschap is wel duidelijk: we moeten even door een dalletje maar dan gaat het weer bergopwaarts. Het gaat van kleine top tot grote(re) top steeds voort.
Van Bekkum kon wel eens gelijk hebben voor vrijgemaakten die misschien wel murmurerend tégen zijn maar als puntje bij paaltje komt 'gewoon' meegaan met de massa?

Een voorbeeld. Afgevaardigde ds. M. van Loon heeft zich stevig verzet tegen de algehele openstelling van de ambten en samen met anderen allerlei creatieve tussenvormen gezocht die dat konden vermijden. Want, zo zei hij:

Kernwoord is vrijmoedigheid. Die is er niet om ambten zoals we die nu kennen, open te stellen. We willen niet dichttimmeren en geen exegese vastleggen. Dat geldt ook voor het ambt. We hebben er niks dwingends over willen zeggen.

Er is onder de indieners geen tot bijna wél vrijmoedigheid. Het gaat niet over de mening van anderen, dat die bijvoorbeeld niet gereformeerd zou zijn. Je kunt in dit voorstel [GS Meppel Verslag 11 – Vrouw in ambt 3/bijlage 2] meegaan en ook dat van anderen verdedigen.

Van Loons tegenvoorstel om toch de 'eindverantwoordelijkheid' aan mannen te laten had geen schijn van kans. Een afgevaardigde vertolkte de mening van de overgrote meerderheid op een heel fijnzinnige manier:

'Ik vind het kwetsender voor vrouwen dan de huidige situatie. (). Vrouwen mogen [met Van Loons voorstel] alleen maar iets doen als er fiat is van een kerel' (Verslag 11, Vrouw in ambt 3).

Maar daar gaat het nu even niet om. Nog tijdens de synode en vóór de finale beslissingen stuurde ds. Van Loon een ingezonden aan het ND (29/06/17) waarin hij de Jeruzalem-vergadering van de apostelen in Hand. 15 weerspiegeld ziet in het gebeuren op de synode van Meppel. Onder het kopje Schriftbewijs(!) schrijft hij: 'Met alle verschil tussen daar en toen en hier en nu zal de spiegel wel duidelijk zijn….'. Om tenslotte zich af te vragen: 'Misschien heb ik wel te weinig lef en noem ik het heel mooi een gebrek aan vrijmoedigheid.'

Maar afgevaardigde ds. C. van Dijk liep dit over de schoenen. In zijn diep bewogen stemverklarende jammerklacht, refereert hij ook aan Van Loons ingezonden:

De besluiten van de generale synode kenmerken zich niet door bescheidenheid. Om de eenheid met het kleine genootschap van de NGK te faciliteren hebben we de CGK in de steek gelaten. En hebben we de breuk met de kerken in het buitenland voor lief genomen.

Dat kan ik niet anders zien dan als klein-vaderlands gedoe dat ons losmaakt van het niveau van de wereldkerk.

Het gebrek aan bescheidenheid blijkt eens te meer als we de generale synode van Meppel vandaag in de krant vergeleken zien worden met het apostelconvent uit Handelingen 15. Het moet niet gekker worden. De beslissing van de apostelen, met hun bijzondere ambt, wordt vergeleken met ons samenzijn hier. Het gebrekkige schriftbewijs onder onze besluiten wordt vergeleken met hun spreken met apostolisch gezag. 'Het heeft de Heilige Geest en ons goedgedacht…'.

Broeders, het heeft óns goedgedacht ons los te zingen van het apostolisch leergezag. En daarmee van de apostolische wereldkerk.

We hebben gedacht dat Van Loon zich dit had aangetrokken en zouden het verder geen aandacht hebben geschonken. Maar in de laatste Onderweg (GKv & NGK, 8/7/17) staat het hele verhaal opnieuw, onder de titel Terugkijken in vijf spiegels.

Daar is inderdaad lef voor nodig. Hoeveel zullen er nog volgen in het socio-psycho traject van Van Bekkum?

Er is alle reden toe om te vrezen dat het hier niet bij blijft. Want de implementatiekanonnen worden al van lonten voorzien. Een stevig deputaatschap wordt geformeerd met een ruim budget (afgevaardigden wilden het zelfs gaarne verhogen!). Want er zijn wel wat problemen te verwachten.

Je kon op de synode veelvuldig horen dat de bezinning in de kerken op dit punt nog op gang moet komen. In veel gemeenten is er nog helemaal geen aandacht aan gegeven. Dat moet dus nu wél gebeuren, want 'de kerken moeten hetzelfde proces doormaken als de synode'. Welnu er worden bekwame deputaten aangesteld, gepokt en gemazeld in de argumentatie-vóór, die samen met het Praktijkcentrum die gemeenten zullen 'helpen' als er zwarigheden zijn, als gemeenten 'in het Noorden' nog niet zover zijn. Bijvoorbeeld als een kerkenraad geen vrouwen in de gemeente op de kansel wil. Of als een predikant het zou wagen in een preek over gereformeerde kerkregering, te verkondigen dat zijn kerk op dit punt dwaalt en zich moet bekeren. Dat zal een hoop deining geven in de gemeente.

Maar goed, misschien is er hoop voor de toekomst. Er kunnen immers nog revisieverzoeken worden ingediend?

Op de synode zijn aanhoudend vurige pleidooien gehouden om nú wel de besluiten te nemen maar ze pas over drie jaar door de volgende synode te laten effectueren. De kerken hebben dan de tijd (en de stok achter de deur!) om zich goed in de materie te verdiepen en na te gaan of deze zaken naar de Schrift zijn.

Het leek ook die kant op te gaan. Nadat de besluiten waren genomen, meldde preses Oosterhuis zelfs live in zijn synodejournaal dat werd gedacht aan een eerste en tweede lezing: nú besluiten nemen en straks na mogelijke revisies definitief vaststellen en gaan uitvoeren. We hebben er niets meer van gehoord. Zo'n verhaal kan natuurlijk ook niet, zo'n fasering moet vóór de stemming zijn afgesproken.

Alle pogingen tot temporiseren liepen op niets uit: onmiddellijk invoeren. Zelfs vrouwelijke predikanten bevestigen als ze zich aandienen.

Dat maakt dat het indienen van revisieverzoeken geen zin heeft. Hun lot zal hetzelfde zijn als dat van de bezwaarschriften (van o.a. Vroomshoop/Mariënberg die nu op de synodale tafel lagen. Ze kregen van synodecommissievoorzitter ds. G. Oosterhuis het stempeltje achterhaald. Hij vergeleek hun bezwaren met een revisieverzoek voor het quota-besluit van een vorige synode. Dat heeft toch in het geheel geen zin want de quota zijn geheven en het geld is al uitgegeven? (misschien kan een korte stage bij de Belastingdienst de predikant met alternatieve feiten confronteren…).

Revisie van deze besluiten? Nadat een bekwaam en actief deputaatschap drie jaar lang intensief de gemeenten gaat bewerken en 'problemen' oplost? En inmiddels iedereen er langzaam maar zeker aan gewend raakt in de praktijk?; de lijst met ouderlingenvacatures aardig is geslonken; en 'ze doet het toch echt niet slecht, hoor?'; de Nederlands Gereformeerde zusters in allerlei samenwerkende kerken nu ook vrijelijk hun opwachting maken, enzovoort, enzovoort.
En dan na drie jaar, de ambten weer sluiten? Zusters ontheffen van hun ambt, afvloeiingsregelingen voor domina's betalen?

Wellicht is enige nuchterheid op z'n plaats en moeten de voeten weer op de grond: de GKv heeft definitief afscheid genomen van de Schriftuurlijke koers m.b.t. de ambten.

We hebben geen momentopname gezien die beeldend méér laat zien van de ommekeer in de vrijgemaakte kerken. De verleiding is groot om op allerlei details te attenderen zoals een gids doet bij een beroemd schilderij. Maar kijk zelf een kwartiertje hoe hier 32 mannenbroeders hangen aan de lippen van mr. dr. A. Haan, voorzitster van het deputaatschap Man/Vrouw en ambt, die haar deputatenvoorstellen om alle ambten voor vrouwen open te stellen met verve verdedigt.

Op de synode van Ede 2014 vermaakte een cabaretière/zangeres de afgevaardigden. De hadden ook wel wat ontspanning nodig. Click hier.

Het 'meidje van Ede' is na drie jaar door het 'Meppelse meidje' op haar wenken bediend. Zij mag voortaan preken en dominee-ren. Want de complementaire Abraham gaat in de GKv voortaan zijn vrouw Sara egalitair Heer noemen.

Over vervreemding gesproken, kijk en luister naar dit youtube filmpje van de synode, dan is duidelijk wat we bedoelen. (Houd de control toets ingedrukt en click op onderstaande link).
https://www.youtube.com/watch?v=H8zvGSGRtdc&feature=youtu.be.

Alles overziend kunnen we niet aan de conclusie ontkomen, we zeggen het met diep leedwezen: de GKv heeft het 'de Schrift alléén' losgelaten.