Printen

Evangelie anders verwoorden of aanpassen?

 

N. van Dijk

04-11-17

 

In het Reformatorisch Dagblad van 13 mei is een verslag te lezen van een symposium 'Een ander evangelie? Contextualisatie in een verschuivende westerse cultuur’.

Het symposium was georganiseerd door deputaten evangelisatie van de CGK en de TU Apeldoorn n.a.v. de promotiestudie van Gert-Jan Roest, voorganger van de CGK-zendingsgemeente Via Nova in Amsterdam.

 

Volgens Roest is het nodig in deze tijd om het verstaan van het Evangelie te ‘verankeren, te verbreden en toe te spitsen’.

 

'Vaak wordt over Jezus verteld als gaat het om een Grieks verhaal, waarin het erom draait of je na je dood naar de hemel gaat of naar de hel. Vanuit het OT zien we echter dat God door Abraham en zijn nakomelingen deze schepping wil vernieuwen. Het verhaal van Jezus dient toegepast te worden op de context. Dat gebeurt in het NT, maar evengoed in de kerkgeschiedenis. Toen de reformatoren hun verzoeningsleer ontwikkelden,  worstelden  de mensen met schuld. Vandaag de dag stuit de klassieke verwoording van verzoening op problemen. Schuld is niet meer onze diepste vraag'.

 

Op vragen van bezoekers welke rol de verzoening bij hem speelt antwoordde Roest: 'Verzoening staat absoluut centraal, maar de accenten moeten anders'.

 

In een artikel in het Nederlands Dagblad verduidelijkte hij zijn standpunt omdat er nogal wat vragen waren bij zijn lezing.

 

'Ik heb op het symposium niet gezegd dat ‘verzoening door voldoening’ overboord moet. Ik bepleit een andere verwoording. In die andere formulering zit wel een ander theologisch accent, zoals je dat ook vindt bij theologen als N.T. Wright. Dat is een lijn waarin Jezus plaatsvervanger is, en ook onze schuld draagt, maar waarbij het niet primair gaat om betaling, maar om Gods overvloedige genade en liefde waarmee Hij ons persoonlijk en deze hele wereld omarmt in vergevende liefde en bevrijdt van de machten die ons gevangen houden. Het centrum van mijn betoog was dat in Jezus’ leven, sterven en opstanding het koninkrijk van God is doorgebroken en dat dit gaat uitlopen op de vernieuwing van de hele schepping. De vraag of onze ziel naar de hemel of hel gaat is niet irrelevant, maar komt met een meer Joods en Bijbels toekomstperspectief in een breder kader te staan. Vergeving behoort tot het hart van de evangelieverkondiging, maar de vragen van de mensen op straat zijn veranderd. Velen worstelen niet met de schuldvraag, maar wel met machteloosheid, schaamte en angst. Zou zo’n verschuiving in cultuur ook niet nieuwe accenten vragen in de evangelieverkondiging. Vele christenen en zoekers worstelen diep met het verstaan van het evangelie. De christelijke kerk is geroepen om net als de zendelingen vertrouwde dingen soms anders te zeggen om zo tot het hart te spreken'.

 

***

 

In een column in het Nederlands Dagblad van 13 mei schreef prof. dr. A.L.Th. de Bruijne (TUK) over de kernpunten van het gereformeerde belijden en van het evangelie. Een aantal keren kreeg hij te horen dat zijn preken die hij ’s middags hield ‘diametraal stonden tegenover die van een collega in de ochtenddienst’. De Bruijne ziet dit als een symptoom van een dieper probleem in de huidige westerse christenheid.

Als voorbeeld noemt hij een preek waarin hij benadrukte dat een christen verplicht is om God te gehoorzamen en het goede te doen. In de ochtenddienst daarentegen was gepreekt dat een christen vrij is van verplichtingen en niets meer hoeft. Een andere keer had hij gepreekt over het oordeel van God. We zullen rekenschap moeten afleggen over onze daden: 'Gods straf is een reële dreiging, die alleen in Christus wordt afgewend'. In de preek in de ochtenddienst werd gemeld dat we het beeld van een toornende God eindelijk eens achter ons moesten laten.

De Bruijne vervolgt:

 

'Ik ben zo eigenwijs er hier van uit te gaan dat ik op elk van deze punten gewoon de klassieke christelijke leer verwoordde. Ik kan ze elk royaal en rechtstreeks uit de Bijbel en belijdenis onderbouwen. Maar het draagvlak voor deze klassieke overtuigingen verschrompelt vandaag'.

 

Door uit reactie op wetticisme en vertekening van de klassieke overtuigingen in het verleden nu eenzijdig enkele Bijbelse accenten te benadrukken en andere te negeren, krijg je een vertekende boodschap.

 

'Omdat intussen ook de klassieke belijdenissen bij velen vaak nauwelijks meer in beeld zijn, hebben steeds minder mensen deze eenzijdigheden door. Het gevolg is een aangepast evangelie. Met een soft godsbeeld  modelleren we Gods liefde naar wat wij als moderne mensen liefdevol vinden. Dus vervaagt het besef van Gods heiligheid en toorn. De eigentijdse variant van christelijke vrijheid lijkt als twee druppels water op een vrome versie van de moderne autonomiegedachte. We pruimen alleen wat vanzelf komt en ons op geen enkele manier het gevoel geeft dat we tegen onszelf moeten ingaan. Bij elk van de genoemde punten gaat het om visies en vormen van geloofsbeleving die in de geschiedenis van de kerk al vanaf het begin in allerlei variaties voorkwamen. Steeds weer zijn ze als dwalingen afgewezen. Ik denk ze ook vandaag te moeten bestrijden, zelfs wanneer dit de vrede onder christenen verstoort. De betovering van een aangepast evangelie moet verdwijnen'.