Printen

Verdedigen van de zuivere leer

N. van Dijk

24-03-12

 

In de afgelopen jaren zijn er diverse afscheidingen van kerken geweest mede uit de overtuiging dat er niet meer genoeg tegen dwalingen gestreden en opgetreden werd. Dat blijft de aandacht hebben in een tijd waarin we liever niet meer over dwalingen praten om de vrede te bewaren. In een eerder artikel schreven we al over een lezing van ds. E. Heres (Gereformeerde Kerk Dalfsen dolerend), gehouden voor een aantal jongeren, waarbij het ook ging over de kerk waar geen dwalingen toegelaten mogen worden.

 

In De Gereformeerde Kerken in Nederland (DGK) heeft dit ook de aandacht. De kerken houden momenteel hun synodevergaderingen. In zijn openingswoord, gesproken op de synodevergadering van 11 februari 2012 te Hasselt, benadrukte ds. De Marie het belang van de opleiding tot de dienst des Woords. Hij hield zijn openingstoespraak aan de hand van 2 Petrus 1: 19 - 2: 2a.  In dit kader noemde hij  ook artikel 18 KO waar gesproken wordt over het verdedigen van de zuivere leer.

Het licht van het evangelie kan alleen schijnen als het Woord zuiver wordt uitgelegd. Dit stelt hoge eisen aan de zuiverheid van de vertaling, uitlegging en verkondiging. Met de komst van Christus is deze opdracht niet vervallen.

Het onderkennen van dwaalleer is een moeilijke zaak dat veel kennis en onderscheidingsvermogen vraagt. Daarom moet  aan de opleiding tot de dienst des Woords naast uitlegging van de Schrift, ook steeds dwaalleer besproken en weersproken worden. Daarbij denkt ds. de Marie met name aan

 

"de geraffineerde dwaalleer van de Schriftkritiek, namelijk dat de Bijbel wel Gods Woord genoemd mag worden, maar dat het toch eigenlijk resultaat is van (veel) mensenwerk, zij het van heel vrome mensen in hun tijd. Mensen die beïnvloed waren door hun eigen omgeving. We noemen daarnaast als voorbeeld ook de dwaalleer van Karl Barth, die vanouds gereformeerde opleidingen heeft veroverd en die de Christus der Schriften verloochent. Een andere leer die zijn duizenden verslaat is de dwaalleer van het pluralisme en oecumenisme, waardoor de vaste grond van het Woord wegvalt, ten gunste van tolerantie en menselijke gevoelens. Verder is te noemen het compromis van de secularisatie, waardoor Gods geboden als tijdgebonden worden ontkracht en verwezen wordt naar onmacht en gebrokenheid van deze wereld."

 

Hoe actueel dit is valt te illustreren aan de grote koerswijziging van de GKV. Laten we een paar punten uit de rede van de predikant lichten. Ds. De Marie noemt de leer van Karl Barth een dwaalleer die de Christus der Schriften verloochent. Maar we zien in de vrijgemaakt Gereformeerde Kerken, en ook in de Christelijke Gereformeerde Kerken, een toenemende waardering voor Karl Barth. Echter bij Barth krijgt niet de normativiteit van de Schrift, maar meer de mens met zijn vragen een belangrijke plaats.  Met name hebben Schilder en Trimp indringend gewaarschuwd tegen zijn ideeën.

In de Gereformeerde Kerken lag het accent op de beloften van Gods onfeilbaar Woord. Bij Barth had de mens geen plaats in het verbond.

Voor Barth zou er geen principieel verschil zijn tussen christenen en niet - christenen, het enige verschil is dat christenen weten dat zij in Christus begenadigd zijn en dat niet - christenen dat (nog) niet weten.

Barth wijkt af van de Bijbelse noties over schepping en verlossing, zonde en schuld, verbond en genade, van een schepping en zondeval zoals in Genesis beschreven spreekt hij niet.

Terwijl Schilder  sprak over de duidelijkheid van de openbaring, ziet Barth de Bijbel niet als het geïnspireerde en gezaghebbende Woord van God. De Schrift is voor hem geen kenbron van de waarheid, maar een serie geloofsgetuigenissen. Als mens kun je door de Schrift God niet kennen, zo kunnen wij ook Zijn wil niet weten.

Zijn de ernstige waarschuwingen van onze voorgangers niet terecht geweest? Daar zou toch een helder antwoord op moeten komen?

 

Andere punten die ds. De Marie aankaartte zijn pluralisme en oecumenisme.

En het kan niet ontkend worden dat de GKV ook in dit opzicht sterk veranderd zijn. Meedoen aan de zgn. Nationale Synode zou in het verleden ondenkbaar zijn geweest. En of je het  het Heilig Avondmaal nu open of half gesloten noemt, feit is dat het veel makkelijker is geworden voor mensen uit diverse, ook niet gereformeerde kerken, om aan te gaan.
Nog een voorbeeld: als mensen overgaan naar een ander kerkverband wordt dit steeds minder afgekeurd. Men is al blij als de betreffende persoon zijn plekje elders gevonden heeft. Waar doet er niet zoveel toe.

 

En dit zijn maar enkele voorbeelden. Maar hoe kan met name de komende generatie zo nog iets begrijpen van een verdedigen van de zuivere leer en zijn weg vinden in de stortvloed van ideeën die tegen de Schrift ingaan?

Al met al redenen genoeg om niet smalend te doen over de afscheidingen die plaatsvinden, ook al gaat het in de ogen van veel mensen om onderwerpen die achterhaald zijn. Daar wordt in elk geval de strijd voor de zuiverheid van het belijden serieus genomen.