Printen

GS Goes Impressie 07 – Aanbiedingsbrief Regiegrp NGK-GKv 1

 

D.J. Bolt

31-10-20

 

In de vorige editie van EIW publiceerden we de Aanbiedingsbrief (AB) van de Regiegroep NGK-GKv en haar Werkgroep Toekomstige Kerkorde. We hebben die met aandacht gelezen en willen er nu een impressie van geven.

De brief is bedoeld als een 'inleiding op de tekst van en de toelichting op de kerkorde' voor de gefuseerde GKv en NGK. We gaan in deze impressie niet op de kerkorde zelf in, dat doet de AB ook niet. Maar hij schetst wel fundamentele uitgangspunten. Het is de moeite waard om die aandacht te schenken. Vooral willen we stilstaan bij een bijzonder 'accent' en voorstel m.b.t. de belijdenis van de nieuwe NGK-GKv formatie.

 

Eigenlijk dekt het woord Aanbiedingsbrief dus nauwelijks de lading. Het document is veel meer, eerder een visionaire verwoording hoe de groep het toekomstig (samen)leven van de nieuwe kerk ziet. In warme, hartstochtelijke bewoordingen wordt richting gewezen waar naartoe moet worden gewerkt. Het gaat daarbij maar niet om 'enkele accenten' zoals de inleiding van de brief ons wil doen geloven, maar om het fundament waarop de kerkgebouw moet gaan rusten. Dat maakt dit 'regieverhaal' bijzonder belangwekkend, m.n. ook voor verontruste broeders en zusters in de GKv. Laten zij vooral hiervan kennisnemen.

 

Een nieuwe kerk

 

Fraai verwoord geven de schrijvers uitdrukking aan hun verlangen een 'veelkleurige kerk' te zijn 'waarin Jezus Christus centraal staat met Gods Woord in het midden. Waar iedereen welkom is, maar niemand hetzelfde blijft. Open naar de wereld, in de verwachting van Gods Koninkrijk, gevoelig voor Gods Geest'. En dat in gemeenschap met kerken overal op de wereld.


Prachtig!
Wellicht dat 'open naar de wereld' enige annotatie behoeft naar Jac. 1:27, anders ontstaan er gemakkelijk misverstanden. En ook die mooie woorden over 'gemeenschap met kerken overal op de wereld klinken wat navrant. Want juist door besluiten van de laatste twee generale GKv-synodes zijn wereldwijde banden met nogal wat gereformeerde kerken verbroken. Een 'katholische' houding werd node gemist toen meerdere synodes hun eigen gang gingen zonder de internationale gereformeerde gemeenschap bij ingrijpende besluiten te betrekken[1].

Kerkorde

De regiegroep geeft aan dat in de voorgestelde kerkorde 'de focus ligt (nog sterker dan in de vorige versie) op de grondregels van het kerkelijk samenleven: hoe dienen we de vrede en het recht in de kerken en hoe leven we als kerken samen voor het aangezicht van God?' Dus een soort minimale kerkorde tot vrijheid en blijheid van plaatselijke gemeenten. De orde bevat 'veel minder voorschriften' dan die van de GKv, NGK, CGK en PKN, vergelijkt de brief. Ja, de groep heeft ook over de landsgrenzen gekeken en ontdekte met enige trots dat zelfs de voorgestelde nieuwe KO nog kleiner is dan die van de Noord-Amerikaanse Christian Reformed Church,[2] zusterkerk van de NGK.

 

Knap werk dus. Maar verdient deze 'afgekloven' kerkorde nog het predicaat gereformeerd? Dat is de kernvraag.

Herinneringen aan de zgn. combi-synode van 11 november 2017 in Zwolle[3] dringen zich onweerstaanbaar op. Daar roerden NGK-afgevaardigden zich over deze mooie zin uit een voorgesteld besluit t.a.v. de kerkorde:

 

'In de vormen van het kerk-zijn baseren we ons beide op het Gereformeerde kerkrecht, waardoor onderlinge verschillen goed overbrugbaar zijn'.

 

NGK-Afgevaardigde Ebbers op deze synode veegde er de vloer mee aan:

 

'Beste mensen, dit is gewoon praten over illusies, werkelijk! Dit moeten we niet doen. We verschillen echt pittig hoe we onze kerken inrichten. Jullie zeggen: ja, we bewegen naar elkaar toe, de vrijgemaakte kerk wordt wat minder centralistisch de laatste jaren, in de NGK wordt het een beetje centralistischer. Beste mensen, dit is echt een chotspe [brutaliteit, djb], zou je kunnen zeggen. Natuurlijk, inderdaad, de GKv beweegt zich wat meer van het centralisme af, maar de NGK is al decentraal zolang als ik leef, en ik ben 50 jaar. Bij ons zit dat echt in de genen.'

 

Eeuwenlang was de Dordtse kerkorde de basis van het omgaan om en toezien op elkaar van gereformeerde kerken. Maar de NGK nam daar al in de zestiger jaren afscheid van met haar Akkoord van Kerkelijk Samenleven (AKS). Daar is de binding aan elkaar conditioneel geworden. De preambule van het akkoord verwoordt het zo

 

'De kerken verzoeken alle gemeenten die bezwaren hebben tegen aanvaarding van het (een) kerkelijk akkoord zich zoveel mogelijk te richten naar hetgeen met de meeste stemmen goedgevonden wordt, en inzonderheid haar medewerking te verlenen aan en haar stem te doen horen op de gemeenschappelijke vergaderingen, ook al kan voor hetgeen daar wordt besloten geen medeverantwoordelijkheid worden gedragen.'
(vet van ons).

 

Het verschil met de DKO, o.a. art. 31, is duidelijk. Spreken over 'binding' is vloeken in de NGK-kerken, want 'we staan toch in de vrijheid van Christus'? NGK-afgevaardigde Hoekstra verwoordde het zó in zijn toespraak op combi-synode:

 

'Vele leden en ook gemeenten zowel NGK als GKv voelen zich allang niet meer geheel of gedeeltelijk gebonden aan (…) de overregulering van het gereformeerde kerkrecht. (…) En wat de gebondenheid betreft is dat alleen in de liefde en genade van Jezus Christus, onze Heer. We kunnen en willen ons niet meer thuis voelen in de gereformeerde geloofsbunker.' [4]

 

Toe maar.
Deze NGK-geest en -genen lijken de overhand te hebben gekregen in de NGK-GKv regiegroep onder leiding van NGK voorzitter A.P. de Boer bij het werken aan een nieuwe kerkorde. Het verklaart waarom de GKv-kerkorde waaraan jaren gewerkt is door o.a. ds. P. Niemeijer en mr. P.T. Pel, gereduceerd is tot een mini-KO en nu verschrompeld is tot een microversie.

Maar is dit niet te zwaar aangezet? De kerk die de regiegroep voor ogen heeft is toch een waarin 'Christus centraal staat en het Woord in het midden'? Als de binding aan de gereformeerde leer zoals we die belijden in de gereformeerde confessies goed gezekerd is dan is er toch uiteindelijk weinig aan de hand?
De AB kan dat duidelijk maken. Want die gaat niet alleen over de vraag naar het hoe van een binding maar vooral ook over het wat, waaraan gebonden wordt. Dus de vraag is nu: Waar hébben de bouwers van de nieuwe kerkformatie het dan eigenlijk over? Want er is een ernstig probleem in de kerken dat dringend een oplossing behoeft. Dat heeft alles met die nieuwe KO te maken. De AB doet een voorstel om het uit de wereld (kerken) te helpen.
Wat en hoe?

 

Wordt vervolgd

 

NOTEN


[1] Te denken valt aan de beslissingen rond vrouw-in-ambt waarbij buitenlandse kerken hebben gesmeekt om de invoering uit te stellen en eerst met de internationale gemeenschap deze zaak gezamenlijk te bespreken. Tevergeefs …

[2] 1072 kerken in de Verenigde Staten en Canada, aantal leden 222.156 (2019).

[3] Voor een volledig verslag click hier en de volgende vier verslagen in de rubriek Synodeverslagen.

[4] Voor een volledig verslag click hier.