Printen

Generale Synode DGK Lutten - Impressie 2.1

 

D.J. Bolt

06-11-21

 

Zaterdag 16 oktober 2021 vergaderde de GS Lutten opnieuw te Dalfsen. We geven er een indruk van.

 


 

Opening

 

Preses ds. E. Heres opent de vergadering op christelijke wijze en heet de afgevaardigden en aanwezige deputaten welkom, alsmede belangstellenden op de publieke tribune.

Ds. H.G. Gunnink, als adviseur bij commissie I en II kan wegens ziekte niet aanwezig zijn.

 

In zijn openingswoord staat de preses n.a.v. de gelezen Schriftgedeelten, Ps. 115 en Mat. 6:9, stil bij de eerste bede, Uw Naam worde geheiligd.

Het risico van ons drukke leven is dat we het belangrijkste uit het oog verliezen: de heiliging van Gods Naam. Terwijl die eeuwig eer moet ontvangen.

De heidenen in Ps. 115 spotten 'waar is God', zíj hebben zichtbare beelden. Maar Israël wist het: het is God die ons bevrijdde uit Egypte. En wij weten ook van ónze verlossing: Gods Zoon, die bevrijdde uit satans slavenhuis. Daar raken we niet over uitgepraat in gebed en lofzang.
We zien Gods oordelen over de wereld gaan op weg naar de jongste dag. We bidden om bescherming van Christus' kerk in beproeving en verdrukking zoals die elders zo groot is.

Nóg hebben wij de ruimte om in evangelisatie en zending Gods Naam bekend te maken.

Laat al ons werk gericht zijn op de Naam van onze God. En laten we ons vertrouwen op Hem stellen dat Hij zal volbrengen waar wij falen. Hij staat daarvoor garant.

Gods Naam zal eeuwig lof ontvangen.

 

Agenda

 

Naast de gebruikelijke zaken als verslag en post komen de volgende onderwerpen aan de orde:

Naar de zusterkerk LRCA is een uitnodiging tot bijwonen van de synode gestuurd. Afgevaardigden van deze kerk zullen de gelegenheid krijgen de synode toe te spreken.

 

Commissies

 

Commissie I 

Zending en evangelisatie; seksueel misbruik.

 

Samenstelling : brs. Bruinius, Lourens, Prins

Adviseur(s)    : ds. H.G. Gunnink

Behandeling   : 16 oktober

 

Commissie II

Opleiding Dienst des Woord; Appelzaken; Commissie Goede Diensten; overige zaken.

 

Samenstelling : br. Van Egmond, ds. Sneep

Adviseur(s)    : ds. H.G. Gunnink

Behandeling   : 16 oktober, 30 oktober

 


 

Zorg Seksueel Misbruik Kerkelijke Relaties - ZSM

 

Deputaten: brs. P. Drijfhout, A. van Egmond, zr. J. van der Wal-de Haan.

Commissie I.

 

Om de bespreking op de synode goed te kunnen volgen geven we eerst enige voorinformatie over:

Protocol

 

Als er een melding wordt gemaakt van seksueel misbruik start een reeks activiteiten volgens een bepaald protocol. Daarbij is een aantal instanties betrokken:

 

Hulpverleningscentrum

Een centraal punt, waar deskundige medewerkers ter zake van seksueel misbruik en

klachtenprocedure informatie en advies kunnen geven,  en een klager of aangeklaagde begeleiden.

 

Vertrouwenspersoon

Deze persoon kan op verzoek van een klager of aangeklaagde ondersteunen en diens belangen mee behartigen, als ook als diens vertegenwoordiger of gemachtigde optreden.

 

Klachtencommissie

Commissie in een kerkverband belast met onderzoek en beoordeling van seksueel misbruik in kerkelijke ambtelijke relaties en daarover een uitspraak doet.

 

Beroepscommissie

Commissie in een kerkverband dat een beroep tegen een beslissing van de klachtencommissie behandelt en daarover een definitieve uitspraak doet.

 

We geven aan wat er in hoofdlijnen(!) gebeurt als er een melding van seksueel misbruik wordt gemaakt.

 

Stap 1: Melding klager

In een hulpverleningscentrum wordt iemand met een klacht allereerst gewezen op de verschillende mogelijkheden voor verdere behandeling met daaraan verbonden consequenties.

Stap 2: Formuleren klacht

Wordt de klacht ingediend dan kan in overleg met het hulpverleningscentrum een vertrouwenspersoon aangewezen worden. De klacht wordt onder woorden gebracht en op schrift gesteld.

Stap 3: Klacht naar klachtencommissie

De klacht wordt gemeld bij de klachtencommissie (KC).

Stap 4: Toets ontvankelijkheid

Voorzitter en secretaris van de KC toetsen de klacht op ontvankelijkheid.

Stap 5: Informeren klager en aangeklaagde

Klager en aangeklaagde worden op de hoogte gesteld als de klacht ontvankelijk is.

Stap 6: Informeren kerkenraad

Is de klacht ontvankelijk dan wordt de betrokken kerkenra(a)d(en) vertrouwelijk ervan op de hoogte gesteld.

Stap 7: Samenstellen klachtcommissie

Voorzitter en secretaris stellen een klachtcommissie samen.

Stap 8: Organisatie hoorzitting

De klachtcommissie hoort klager en aangeklaagde, ieder apart, en desgewenst bijstaan door een vertrouwenspersoon.

Stap 9: Uitspraak

Na de hoorzitting(en) doet klachtcommissie uitspraak over de gegrondheid van de klacht (bindend) en geeft in de regel advies over afdoening. Klager, aangeklaagde en betrokken kerkenra(a)d(en) worden daarvan op de hoogte gesteld.

Stap 10: Beroep

Klager en aangeklaagde kunnen tegen een uitspraak in beroep gaan bij een beroepscommissie. Een deel van de voorgaande stappen wordt mogelijk herhaald.

Stap 11: Definitieve uitspraak

De beroepscommissie doet een definitieve uitspraak en stelt klager, aangeklaagde en betrokken kerkenra(a)d(en) ervan op de hoogte, met eventueel een advies over afdoening.

 

Hulpverleningscentra

 

De meeste kerken en kerkgenootschappen hebben hulpverleningscentra voor seksueel misbruik. Kleinere kerken sluiten zich meestal aan bij die van de grotere kerken. We noemen er twee.

 

Hulpverleningscentrum SMPR

Hulpverleningscentrum Seksueel Misbruik in de Kerk)

 

Hierin werken samen: 

Hulpverleningscentrum SMKR

Hulpverleningscentrum seksuele intimidatie en seksueel misbruik binnen pastorale c.q. kerkelijke relaties
 

Hierin werken samen:

We komen straks nog enkele instanties tegen bij de bespreking.

 

Commissie voorstellen

 

De synodecommissie heeft twee voorstellen geconcipieerd, aangeduid als Route 1 en Route 2. Ze geven twee mogelijke routes aan naar een hulpverleningsinstantie voor onze kerken. Kort gekarakteriseerd komen ze op het volgende neer:

 

Route 1

Richt als DGK een eigen hulpverleningscentrum op omdat aansluiting bij een bestaande instantie tekort doet aan bevoegdheden op het gebied van vermaning en tucht naar gereformeerd kerkrecht en leidt tot interkerkelijkheid.

 

Route 2

Zoek aansluiting bij het hulpverleningscentrum SMKR van de kleine gereformeerde kerken want ons ontbreekt veel mankracht en expertise terwijl samenwerking op dit gebied niet strijdig is met de gereformeerde kerkorde.

 

Zie voor de uitgebreide weergave van beide routes bijlage 1.

Besloten werd dat de synode zich eerst zou buigen over welke route zou moeten worden ingeslagen.

 

Samenvatting bespreking

 

De eerste besprekingen vergden drie ronden.

 

De synode signaleerde dat we midden in een samenleving leven waar seksueel misbruik aan de orde van de dag is. Bijna dagelijks geven kranten er aandacht aan. Ook onze kerken zijn er niet van verschoond. Het gaat om heel miserabele en kwetsbare zaken die zich ook bij ons kunnen voordoen. Behandeling ervan moet plaatsvinden in een veilige en beschermde omgeving, zowel voor aanklager als de (mogelijk ten onrechte) aangeklaagde. Het gaat bij deze zaken om de eer van God, Zijn Naam is in geding..

 

De bespreking concentreerde zich op de 'routevraag': welke route moet worden gekozen, 1 of 2?
Kan Route 1 wel waarbij gebruik gemaakt wordt van bestaande organisaties met een interkerkelijk meldpunt, klachten- en beroepscommissie? Meerdere afgevaardigden waren daar zeer beducht voor want er zijn belangrijke vragen bij te stellen. Blijven de kerken zó wel zelf verantwoordelijk overeenkomstig de opdracht die Christus zijn dienaren heeft verleend en zoals die ook is vastgelegd in Dordtse kerkorde? Kunnen bindende adviezen van een interkerkelijke klachtencommissie niet heel gemakkelijk in strijd komen met wat in de Schrift wordt geleerd over huwelijk en (homo)seksualiteit, nu de leer daaromtrent ook in verschillende 'kleine gereformeerde kerken' nauwelijks nog wordt aanvaard?

En ook, hoe kunnen de regels van Mattheus 18 worden nageleefd en de sleutels van het Koninkrijk worden gehanteerd, zoals Christus die leerde - een basale taak van ambtsdragers? En welke kerkorde past de klachtencommissie van de kleine gereformeerde kerken SMKR toe? Er wordt wel beloofd zoveel mogelijk rekening te houden met 'de' kerkorde maar welke is dit, nu er ook hier geen standaard meer is?

 

Aan de andere kant vroegen synodeleden zich ook af of een klein kerkverband als DGK wel voldoende bescherming kan bieden en deskundigheid heeft om deze zorg goed in te richten. Is veiligheid en vertrouwelijkheid wel voldoende gegarandeerd als er zoveel familierelaties voorkomen en de 'lijntjes' vaak heel kort zijn? Kan er wel voldoende potentieel voor een onafhankelijke beoordeling en rechtspraak worden gevonden zodat slachtoffers recht wordt gedaan, niet alleen nu maar ook in de toekomst? Bovendien, zijn er eigenlijk wel conflicten te verwachten met de gereformeerde KO?


Adviseur ds. H.G. Gunnink (wegens ziekte niet aanwezig) had graag gezien dat er over deze zaak ook contact geweest was met de GKN. Hij beval aan gebruik te maken van externe deskundigheid en expertise. Z.i. zou er geen conflict met de kerkorde komen als 'route 2' wordt ingeslagen. En maande hij, de zaak vraagt spoed. 

 

De synode overwoog wat de stichting Reformatorisch Meldpunt (RM) mogelijk zou kunnen betekenen voor DGK. Het meldpunt heeft als doel (zie bijlage 2):

  1. het bijstaan van slachtoffers en omstanders van seksueel misbruik in de reformatorische gezindte;
  2. het bijdragen aan het voorkómen van seksueel misbruik in de reformatorische gezindte;
  3. het verrichten van alle verdere handelingen, die met het bovenstaande in de ruimste zin verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn.

Dit (anonieme) meldpunt is bedoeld voor seksueel misbruik binnen familierelaties (incest) of in andere vertrouwensrelaties en kan geen (kerk)rechtelijke stappen ondernemen. Wel zoekt de stichting samenwerking met kerkelijke meldpunten. Het RM werkt ook samen met de christelijke hulpverlening De Vluchtheuvel en De Schuilplaats.

 

Deputaten meldden dat sinds januari 2021 in de Gereformeerde Gemeenten en de 'Gereformeerde Gemeenten in Nederland' sinds januari 2021 een onafhankelijk en zelfstandig landelijk meldpunt voor seksueel misbruik in kerkelijke relaties opereert. Deputaten hebben daar gezien de tijd nog geen onderzoek naar kunnen doen.

 

De afgevaardigden vragen zich af of hier misschien mogelijkheden liggen. Kan hier 'interkerkelijkheid' worden vermeden en toch gebruik gemaakt worden van wat er op het reformatorisch terrein beschikbaar is, te vergelijken met het gebruikmaken van reformatorisch onderwijs? Met dit meldpunt komt dan externe deskundigheid, veiligheid en onafhankelijkheid beschikbaar. Zo kunnen mogelijk de twee 'routes' met elkaar worden verbonden. Wel blijft de vraag naar een klachten- en beroepscommissie die problemen inhoudelijk gaan behandelen.

 

Inmiddels is het onderzoek naar het omgaan met deze problematiek wel al vier jaar geleden gestart. Het zou niet nog eens doorgeschoven moeten worden naar de volgende synode. Daarom besloot de synode unaniem deputaten op te dragen nog tijdens deze synode onderzoek te doen of er met het Reformatorisch Meldpunt afspraken kunnen worden gemaakt voor een eigen kerkelijk meldpunt. Op een latere zitting zal met hun bevindingen de bespreking worden voortgezet.

 


 

Bijlage 1 – Concept commissievoorstellen

 

Route 1

 

De Generale synode, bijeen … besluit:

  1. het voorliggende rapport te aanvaarden als uitgangspunt voor de bespreking, besluitvorming en vervolginstructies;
  2. een vervolgstudie in te stellen naar de verhouding tussen het leed van slachtoffers en de aanranding van het beeld van God;
  3. geen aansluiting te zoeken bij de hulpverleningsinstanties van de kleine kerken omdat de klachtencommissies bij de kleine gereformeerde kerken bevoegdheden hebben op het gebied van vermaning en tucht die in strijd zijn met het gereformeerd kerkrecht. Deze uitspraak maakt deel uit van de instructies van een volgend deputaatschap;
  4. het deputaatschap op te dragen een vervolgstudie in te stellen naar de verantwoordelijkheid van de kerkenraad;
  5. een nieuw deputaatschap op te dragen om profielschets, functieomschrijving, protocollen, klachtencommissie en beroepscommissie definitief uit te werken;
  6. een nieuw deputaatschap op te dragen tot het vormen van een klachtencommissie en beroepscommissie.

Route 2

 

Overwegingen:

  1. Aansluiting bij hulpverleningsinstanties van de kleine kerken leidt niet tot een conflict met de KO.

    Motivatie:
  1. Aansluiting bij hulpverleningsinstanties van de kleine kerken leidt niet tot interkerkelijke samenwerking.

    Motivatie:

Besluit:

 

De Generale Synode Lutten, bijeen … enz

  1. Besluit de deputaten op te dragen aansluiting te zoeken bij het hulpverleningscentrum van de kleine gereformeerde kerken.

    Gronden:
  1. de deputaten op te dragen per classis minstens twee vertrouwenspersonen aan te wijzen, aan te sturen en te begeleiden met behulp van bestaande protocollen. De verdeling m/v van de vertrouwenspersonen dient evenredig te zijn.

    Gronden:

 

Bijlage 2 - Reformatorisch Meldpunt

 

Deze stichting heeft als grondslag: de Bijbel als het onfeilbaar woord van God, waarvan belijdenis wordt gedaan in de Nederlandse Geloofsbelijdenis (artikel 2-7). De stichting onderschrijft onvoorwaardelijk de Drie Formulieren van Enigheid, zoals deze zijn vastgesteld door de Nationale Synode (Dordrecht, 1618-1619).

De stichting heeft als doel:

  1. het bijstaan van slachtoffers en omstanders van seksueel misbruik in de reformatorische gezindte.
  2. het bijdragen aan het voorkómen van seksueel misbruik in de reformatorische gezindte;
  3. het verrichten van alle verdere handelingen, die met het bovenstaande in de ruimste zin verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn.

Binnen de reformatorische gezindte is bij de meeste kerkgenootschappen een kerkelijk meldpunt seksueel misbruik ingericht. Deze meldpunten zijn bedoeld voor het melden van seksueel misbruik in ambtelijke relaties binnen het betreffende kerkgenootschap, waarbij kerkrechtelijke stappen ondernomen kunnen worden. Het werk van het Reformatorisch Meldpunt is complementair aan het werk van de kerkelijke meldpunten en bestrijkt de terreinen die buiten de opdracht van de kerkelijke meldpunten vallen. Denk hierbij aan seksueel misbruik binnen familierelaties (incest) of in andere vertrouwensrelaties. In tegenstelling tot de kerkelijke meldpunten kan het Reformatorisch Meldpunt geen (kerk)rechtelijke stappen ondernemen en werkt het Meldpunt anoniem. Waar mogelijk wordt door het Reformatorisch Meldpunt een samenwerking met andere kerkelijke meldpunten gezocht.