Printen

Synodeverslag week 15 - Herziening Kerkorde 1

D.J. Bolt
14-05-11

Op 16 april boog de synode zich over de herziening van de kerkorde. De deputaten hebben een eerste voorstel tot herziening gemaakt, de zgn. Werkorde (WO). In deze eerste bespreking gaat het nog niet over de inhoud maar meer over de procedure waarop de uiteindelijke versie van een nieuwe kerkorde tot stand moet komen. En of wel door de kerken om een totale herziening is gevraagd. Ook krijgt veel aandacht de vraag welke 'beginselen' voor de nieuwe kerkorde als uitgangspunten zijn genomen.

De voorbereidende synodecommissie is samengesteld uit afgevaardigen van Holland-Noord en Gelderland. Deputaten Herziening kerkorde prof.dr. M. te Velde, prof. dr. S. Griffioen, ds. K. Harmannij nemen deel aan de bespreking.
Zie voor de conceptbesluiten bijlage 1.

Bespreking herziening kerkorde

Commissie - Ds. Pos
Het is een geweldige klus. We hebben nu nog maar de eerste versie. Rond 1 mei komt een nieuwe versie. Het is nog niet duidelijk wat die inhoudt.
Vragen de kerken wel om een geheel nieuwe kerkorde? Hebben deputaten zich aan de opdracht gehouden? De opdracht van Zwolle-Zuid is naar inhoud uitgevoerd maar niet volgens het tijdpad. En dat is niet kwalijk te nemen.
We moeten voordat we ons op de inhoud concentreren eerst handelen over het proces van behandelen. Het gaat om een kerkorde voor de kerken. Die moet breed gedragen worden. Daarom is het voorstel om nog een ronde in de kerken te houden. Deputaten kunnen zich daar in vinden. Maar het moet wel verder brengen. Daarbij kan het voorgestelde instrument van een leeswijzer helpen. Het einddoel van deze synode is de 'herziene kerkorde in eerste lezing' vast te stellen.

Commissie - Ds. Feijen
De besluiten 1, 2, en 3 zijn heel evident, ook al hebben ze een hoog 'open deur gehalte'.
Besluit 1: Er mag geen onduidelijk over zijn dat terecht een volledig herziene kerkorde is voorgelegd.
Besluit 2: Deputaten hebben zich aan de opdracht Zwolle-Zuid gehouden.
Besluit 3: De kerken krijgen in een tweede ronde gelegenheid tot commentaar.
De Werkorde-versie van 1 mei werd door Zwolle-Zuid de derde versie genoemd, maar is nu de tweede versie. We gaan inhoudelijk over de derde versie praten. Het verschil tussen de versies 2 en 3 zal kleiner zijn dan tussen 1 en 2.

Commissie - Br. Feenstra
Er is een schema hoe te behandelen. Heel veel reacties kwamen er uit de kerken en in de pers, we moeten goed luisteren dus. Eén van de discussiepunten is: Moet je meer opleggen aan de kerken óf de gemeenten meer inbreng geven. Er is toelichting nodig. De Werkorde heeft ook veel consequenties. Wat is de ambtsvisie eronder? Er is een antwoord van deputaten, maar vinden de kerken dat ook? Welke visie hebben we op de kerk, de gemeente? Vóór we zusters diaken laten zijn, moet we eerst nagaan wat het diaconaat precies inhoudt.
Moeten plaatselijke kerkenraden meer invloed krijgen? De kerkelijke weg is verwoord in allerlei rechtstermen. Moet dat zo, of moeten er aparte rechtsprekende instanties komen?
Dat moet allemaal tegen het licht worden gehouden, de argumenten van de kerken gewogen. Synode bepaalt dan hoe het verder gaat.
Deputaten gaan een leeswijzer maken om de kerken gevoelig te maken voor wat de nieuwe kerkorde gaat betekenen. De leeswijzer kan samen met Werkorde 2 naar de kerken. Om de kerken niet voor de voeten te lopen nemen we nu slechts kennis van versie 2 en de leeswijzer, en bespreken die nog niet inhoudelijk, stellen slechts vragen. In de voortgezette zitting van deze synode nemen we dan volgende jaar besluiten. Dan worden eerst de voorvragen behandeld. Dat kan nog tot aanpassingen leiden. Vervolgens zal de eindversie per artikel besproken en 'de versie in eerste lezing' vastgesteld worden.
Nu al de voorvragen bespreken kan niet elegant voor de kerken worden gevonden. Maar daar kunt u anders over denken.

Herziening KO – Prof. Te Velde
Er zijn een aantal opties opengelaten. Daarover wachten we de inbreng van de synode af. Daarna hopen we een verdere toelichting aan u te geven.

BESPREKING RONDE 1

Ds. Gunnink
Ik ben onder de indruk van het werk van de commissie. Wel wil ik er een kanttekening bij maken of de volledige herziening wel gevraagd is door de kerken. Opdracht 1g1 vroeg om mogelijke aanpassing van de Kerkorde. Hebben de kerken wel om een totale herziening gevraagd zoals conceptbesluit 1 concludeert?

Verder, de kerken krijgen effectief geen half jaar de tijd voor commentaar, gezien o.a. de vakantieperiode.

Br. Aartsen
Ik ben onder de indruk van het werk.
We moeten versie 2 en de leeswijzer samen versturen. Nu niet inhoudelijk bespreken maar een open mind houden voor input van de kerken.

Br. Van Dixhoorn
Wat stelt de commissie zich voor van 'kennisnemen van versie 2'? Dat zat niet in de oorspronkelijke route. Waarom moet dat dan?

Ds. Trimp
Het verhaal van de commissie is helder. Het is een lang traject. Lastig in de tijd. De uitvoering is legaal.
Er is wat verwarring over de aanduidingen van de versies.
Mooi dat de kerken de tweede versie kunnen bekijken. Ik vind inschakeling van classes heel belangrijk, daar moet hij geagendeerd worden.
Ik heb geen moeite met een tweede lezing die na lichte toetsing vrijgegeven wordt voor de kerken. Op de volgende synode kan dan de definitieve versie worden vastgesteld. Dat kan zeker als je de classes wilt inschakelen. Denk er ook aan de CGK hierin te betrekken. Waarom wachten we niet op de synode van 2017 voor een definitieve versie?

Ds. Scherff
Ik ben blij met het commissievoorstel, daarin krijgen de kerken ook alle ruimte.
Er is nu een bepaald momentum, daarom moeten we de zaak niet gaan wegschuiven. Gaan wij over een jaar terugkomen of is het beter een ad hoc synode bijeen te roepen?

Br. Ziedses de Plantes
Besluiten 1 en 2 zijn overbodig. We moeten ons alleen over deze vragen druk maken als er revisieverzoeken zijn. Er zijn wel brieven met opmerkingen maar dat zijn geen revisieverzoeken. In de beraadslagingen kan wel vermeld worden wat er leeft onder het volk maar dat moet niet verwoord worden in besluiten.

'Veelheid van raadgevers' brengt tot bloei. Er zijn vele prominente juristen onder ons, die zouden als wijze mannen op dit gebied een meeleesgroep kunnen vormen. Vergelijk dit met de meelezers bij de Bijbelvertaling.

Ds. Ophoff
Ik kan mij globaal vinden in het commissievoorstel.
Besluit 1 geeft eigenlijk een soort tijdpad. Overtuigt de soberheid van de gronden wel?
Ik heb in het commissievoorstel gemist de inbreng die gegeven is door de betrokken deskundigen als Koffeman en Van Drimmelen. Daarmee zouden meer principiële vragen over de opzet van deze Werkorde kunnen worden beantwoord.

In het behandingsproces zou ik wat verder dan 'kennisnemen' van 'de 1 mei versie' en de leeswijzer willen gaan. Het is de verantwoordelijkheid van deze synode om tot een vaststelling te komen. Daarom moeten we nu doorpakken. Dan is het niet overbodig om in een eerste oriënterende ronde eerst over de hoofdlijnen van de Werkorde te spreken. Oriënterend en opiniërend. En ook daarbij de leeswijzer te betrekken. Dat betekent ook een check voordat zij naar de kerken gaan. De kerken kunnen geen amendementen meer insturen want dan zouden we in de fuik zwemmen; zij kunnen alleen reageren, in de zin van: wat vindt u ervan, wat roept het bij u op?

Ds. Oostland
De commissie wil voornamelijk draagvlak creëren. Dat is overtuigend. De tweede ronde van de kerken moet ook echt verder helpen. De leeswijzer wordt vergezeld van een brief met drie elementen. De eerste twee van het lijstje kun je afvinken. De derde is een soort analyse. Hoe moeten we ons dat voorstellen? Je kunt dat heel uitgebreid maken, maar waar zadel je dan de kerken mee op? Kunnen we dat de kerken aandoen?
Belangrijk is de kerken duidelijk te maken wat van hen wordt verwacht in de tweede ronde. Zo is ook inschakeling van classes te overwegen.

Wat wordt er verwacht van een eerste en tweede lezing? Bij liederen kun je gewoon de eerste lezing gebruiken. Kan dat ook met een kerkorde?

Is er in het tijdpad schema ruimte om onze inhoudelijke opmerkingen te droppen?

Ik ben het inhoudelijk wel met besluit 2 eens. Maar moet ook niet vermeld worden dat het tijdpad niet is gehaald? Daarom is er immers een nieuw tijdpad in besluit 5?

Br. Wendt
Ik sluit me aan bij de lof die is toegezwaaid.
Hoe bespreken wij de leeswijzer: informerend of opiniërend? Niet alleen informeren, anders schieten we niet op.
'Eerste lezing', wat houdt dat in? Geldt de Werkorde dan al of is het alleen een proefballon?

Br. Bondt
Ik ben onder de indruk van het resultaat van het werk door de deputaten gedaan.
Inhoudelijke vragen zijn voor deze synode. Nu wordt de hele behandeling verdaagd volgens de commissie. Wat betekent dan de komende inbreng van kerken en classes? Hoe gaat het met de bespreking op de synode daarna? Op deze wijze gaat een deel van onze beslissingsbevoegdheid naar de kerken. Als deputaten bijvoorbeeld op basis van wat zeg 33 kerken inbrengen, de Werkorde hebben aangepast, wat zal een synodelid daaraan dan nog veranderen?

Ds. Prins
Het tijdpad in besluit 5 is behoorlijk aangescherpt, behoorlijk strak. Is het niet beter om op 1 juni de leeswijzer te versturen?
Wat houdt het werk van de synode in 2012 in? Er zijn drie maanden om input van de kerken te verwerken. Is het dan niet verstandiger te wachten tot de volgende synode?

Ds. Wesseling
De commissie heeft een wijze insteek gekozen.
Br. Feenstra wil de achterliggende keuzen weten en daar graag de beschikking over krijgen. Is het inderdaad niet beter daar eerder over te spreken? Ik ben ook meer geïnteresseerd in de voorkeuzen die gemaakt zijn. Waarom kan dat niet veel eerder worden besproken dan in mei 2012?

Br. Wezeman
Ik heb een aantal voorvragen.
1. Ik wil graag duidelijkheid over de achterliggende visie op de kerkorganisatie.
2. Eveneens duidelijkheid over de ambtsleer, etc. En daarbij van grof naar fijn, dus nu op hoofdlijnen.
3. Wat voor ontwerpmethode is gevolgd: top down of andersom? Gaat het zoveel mogelijk over beginselen of zijn regels belangrijk? Is er op volledigheid getoetst? Past de kerkorde bij een breed gedragen overtuiging van de kerken?

Zou het niet beter zijn eerst te spreken over hoofdlijnen i.p.v. over punten en komma's? Geef de ontwerpvisie als input aan een toetsingscommissie. De discussie erover kunnen we dan hier voeren.

Br. De Vries
Garanderen de deputaten per 1 mei versie Werkorde 2 en per 1 juni de leeswijzer beschikbaar te hebben?
Het tijdschema is krap, de kerken worden na de vakanties pas weer wakker per 1 oktober en dan is het al gauw weer Sinterklaas. Het wordt spannend.

De commissie geeft een exposé dat de kerken hier echt om hebben gevraagd. Maar steeds weer dezelfde antwoorden geven werkt verlammend.

Br. Mollema
In hoeverre leven we nu de oude Kerkorde na? Er blijkt een tamelijk grote discrepantie in de praktijk. We moeten ons afvragen of datgene wat we willen invoeren ons dichter bij de praktijk brengt. Dichten we het gat? Zo niet, dan kunnen we beter voortsukkelen met de oude Kerkorde. Met een nieuwe Kerkorde moet er meer discipline getoond worden anders heeft het geen zin.
De ontwerpmethodiek is heel belangrijk.
Ik heb heel veel waardering voor het werk. Als er grote knelpunten bij deputaten zijn kunnen we dan misschien hulp bieden?

COMMISSIE – Ds. Feijen
Als er zoveel verschil is over de vraag of de kerken hierom hebben gevraagd dan moeten we die 'ruis' wegnemen en zeggen: ja, de kerken hebben er om gevraagd. Veiligheid voor alles. Er is duidelijk aangegeven dat aan herziening wordt gewerkt. Daartegen hadden bezwaren kunnen worden ingebracht.

De tweede versie zou eind vorig jaar zijn gestuurd, maar dat is niet gelukt, daarom moeten we nu de tweede versie bespreken met handhaving van het oorspronkelijke tijdpad.

We zullen toevoegen dat het tijdpad is vertraagd.

COMMISSIE – Br. Feenstra
De 2de versie samen met de leeswijzer versturen, of niet? Indien ze op een verschillend tijdstip klaar zijn dan vindt een vooraankondiging plaats.

Is het niet zinvol voorvragen eerder te spreken, i.p.v. een jaar te wachten tot Werkorde versie 3 klaar is?, zo wordt gevraagd. De commissie heeft er voor gekozen hierover pas volgend jaar een bespreking te houden. We weten niet hoe versie 3 eruit gaat zien want die staat nog open voor reacties van de kerken. Misschien zijn er nog wijzigingen t.a.v. de voorvragen.
We moeten de schijn vermijden dat we de kerken voor de voeten lopen. We begrijpen de wens om de voorvragen nu te bespreken maar geven er de voorkeur aan dit naar volgend jaar te schuiven.

Het tijdschema is krap. Er moet ruimte voor de leeswijzer in de synodeagenda komen.

COMMISSIE- Ds. Pos
De terminologie is nogal verwarrend. Het zit zo:
WO1 is de versie die nu voorligt.
WO2 is op 1 mei beschikbaar.
WO3 komt volgend jaar.
HKO1 is de Herziene KerkOrde die in eerste lezing naar de kerken gaat.
HKO2 is de Herziene KerkOrde die in tweede lezing door de volgende synode wordt vastgesteld.
De Werkorde versies en HKO1 zijn nog niet rechtsgeldig.

Een ad hoc synode? Belangrijk bezwaar is dat er dan weer allemaal andere synodeleden zijn. Dat lijkt dus niet verstandig.

In de leeswijzer kunnen verschillen tussen de Werkorde en de huidige Kerkorde duidelijk gemaakt worden. Daarin kan ook iets komen over de uitgangspunten van de Kerkorde.
Indien er knelpunten zijn in het tijdschema dan is overleg met moderamen gewenst over de eventuele inzet van een extra deputaatschap.

Classes inschakelen in de tweede ronde? We willen wel de reacties uit de kerken op een bepaalde manier vorm laten geven. Dat moet nog worden uitgewerkt. Niet in beeld is de classes nu al reacties op Werkorde 2 te vragen.

Er is veel informatie van deputaten. Dat is als eerste bedoeld om kerken te informeren over scharnierpunten en consequenties. In de memorie van toelichting is voldoende op vragen ingegaan. Dat hele pakket gaat niet weer naar de kerken, alleen de leeswijzer met WO2.

Herziening KO -Prof. Te Velde
Er was op de synode van 2002 een heel aantal vragen over een nieuwe Kerkorde. Tot 2005 niet duidelijk om welke dingen het precies ging. A'foort verschafte daar duidelijkheid over. J.P. de Vries heeft een samenvatting gemaakt voor de synode.
De praktijk van de kerken vraagt om herziening van een Kerkorde als je merkt dat in allerlei situaties de kerken hun gang gaan omdat de Kerkorde in diverse zaken niet voorziet. Het leven in de kerken gaat zijn eigen gang bij een verouderde Kerkorde. Dat moet worden opgepakt anders verkruimelt de kerkelijke samenleving. Als we we de invoering van de nieuwe kerkorde zouden willen uitstellen tot 2017 moet dat ook mee gewogen worden

Ontwerpmethodiek, dat is een mooie vraag. Het uitgangspunt is de bestaande Kerkorde met al haar grondbeginselen. Die beginselen zijn niet veranderd. De nieuwe kerkorde komt niet 'out of the box'. Alle bestaande bestanddelen zijn overgenomen. Wel is de indeling wat veranderd en de materie bij de tijd gebracht.
Twee aan twee hebben de deputaten nagegaan wat ze tegenkomen in de praktijk van de kerken. Waar staat het kerkrecht onder druk? Die punten zijn het eerst geïnventariseerd. Dat is vervolgens achter het bureau uitgewerkt.
Er is voor gekozen geen confessionele uitspreken in de kerkorde op te nemen. Het is geen confessie. Bij het opnemen van bepalingen is steeds de vraag: wat stuur je ermee? En dat zo scherp en helder mogelijk maken. Daarbij alleen hoofdzaken vastleggen. Zo wordt ook hoofdstuk B eruit gehaald, daar is br. Pel mee bezig.
We hebben er met zijn vieren aan gewerkt. En daarbij veel raadgevers gehad, zie de  reacties. Een ronde langs de kerken gedaan, geluisterd. We ontvingen veel reacties uit kerken, van kerkleden. Er is een expert meeting belegd waarvoor we drie keer zoveel mensen hadden uitgenodigd dan er zijn gekomen.
Dit alles heeft geleid tot Werkorde 2 die nu bezig is te komen. Die moeten we nú naar de kerken sturen om straks niet het verwijt van 'te weinig tijd' te krijgen.

Wat de leeswijzer betreft, er is al een drietal memories van toelichting. De gereformeerde visies op de ambten, de tucht etc. zijn bekend. Daarom kan de leeswijzer een kort document worden. De kerken hebben dan een handreiking om goed te kijken wat voor veranderde dingen de kerkorde gaat opleveren.
Een kerkorde die bij de tijd is brengt je dichter bij naleving.

Herziening KO -Ds. Harmannij
Het woord is weer aan de kerken, zelf moeten we weer wachten.
De aantallen voor en tegen zijn niet belangrijk, het gaat om de argumenten. Meten hoe de kerken denken, dat is haast niet te doen. Er zijn bijvoorbeeld ook kerken die niet eens reageren. In 2012 bespreken we niet de stemmen voor en tegen maar wat is verantwoord voor de kerken en voor God.

De leeswijzer moet we niet willen goedkeuren maar ervan kennisnemen. Ons afvragen: is dit de bedoeling?
In de leeswijzer kan iets worden gezegd over de hoofdstukindeling, de veranderingen. Bijvoorbeeld dat de PS verdwijnt, dat de kerkelijk weg zoals die allang bestaat, nu is verwoord, dat er andere formuleringen zijn gekozen en allerlei zaken breder zijn uitgewerkt, bijvoorbeeld dat bij verkiezing van ambtsdragers ook de beschikbaarheid wordt nagegaan.

Wat classisconsultatie betreft, de discussie in 2002 ging over een aanpassing van de KO in 1999 m.b.t. de examinatie van kandidaten. Het was een ingrijpende wijziging en leidde tot de vraag of de synode daartoe wel bevoegd was. Daarom kwam er in 2002 dat voorstel om de classes erover te laten meespreken. Dat kon toen maar de huidige omvang van de veranderingen is daar niet op berekend. Dan moet de procedure worden aangepast.
In het oog moet worden gehouden dat het hier slechts gaat om regelingen, die je naar bevind van zaken kunt aanpassen.

Pas de tweede lezing is na synodebesluit op datum en met overgangsmaatregelen geldig. Echter zodra de Werkorde gepubliceerd is zal er in de praktijk vaak al naar worden gehandeld. De kerkenraden kunnen er alvast van leren. Dat effect wordt steeds sterker met de tijd. Met signalen die we daaruit krijgen kunnen we weer onze winst doen.

Herziening KO - Prof. Te Velde
Voor de expert meeting hebben we mondelinge input ontvangen. Er zijn wel notities. Prof. Koffeman van de PKN heeft een aantal opmerkingen gemaakt die kort zijn vermeld bij het materiaal en aan de commissie zijn doorgegeven. De commissie heeft dus alles gekregen. Vaak zijn het korte specifieke opmerkingen bij Werkorde1.

Preses
Het tijdpad van Zwolle-Zuid is hetzelfde als het nieuwe, behalve dan de toevoeging van de leeswijzer en de data.

Ds. Oostland
Er is maximale openheid en transparantie. Ik heb geen behoefte meer aan een amendement.

Commissie – Ds. Feijen
Besluit 2 grond geeft aan dat het uitgangspunt voor het werk het projectplan van Zwolle-Zuid is geweest, behoudens het tijdpad.

Preses
De procedure moet vandaag wel staan.

Br. Van Dixhoorn
Wat betekent kennisneming? Thuis of hier? Wat betekent dat voor 4 juni?

Preses
De bedoeling is de Werkorde 2 thuis te lezen. Voor de bespreking van de leeswijzer in juni gaat het er alleen om na te gaan of die alle punten dekt die veranderd zijn. Het is puur informatief.

Herziening KO -Br. Feenstra
'Kennisname' betekent ook: checken of het duidelijk is. Maar er worden geen besluiten genomen. Als de leeswijzer volledig is kan deze zo de kerken in.

Ds. Ophoff
We hebben tijd nodig om een voorstel te formuleren.

Preses
Besluit 2, evenals een eventueel tegenvoorstel, moet goed worden geformuleerd.
Er is waardering voor het werk, we moeten de verschillen niet overdrijven. Het projectplan van Zwolle-Zuid wordt voortgezet, alleen komt de leeswijzer erin.
Een tegenvoorstel zou ook het projectplan van Zwolle-Zuid aantasten, dat moeten we ons wel realiseren. We moeten wel voort.

Herziening KO -Ds. Feijen
We voegen 'materieel' toe en laten de grond vervallen.

AMENDEMENTEN

Ds. de Vries
Besluit 1 laten vallen. De vragen hebben al een adequaat antwoord kregen. Het materiaal ligt er, zie A'foort-Centrum.

Ds. Ophoff, ds. Wesseling, br. Wezeman
Voor besluit 4 dienen wij een tegenvoorstel in. [zie bijlage 2]
De Werkorde wordt de kerken in gezonden. Daarmee moeten de zaken kunnen worden getoetst. Maar ook moeten de kerken in staat zijn na te gaan hoe de kerkorde tot stand is gekomen. Welke keuzen achter dit product liggen. Dat gaat verder dan de huidige voorgestelde opzet.

Ds. Ter Beek
Er missen ingezonden brieven in 'Materiaal' van de besluiten 1 en 2. In feite kunnen de besluiten 1 en 2 worden geschrapt.
 
Preses
Een amendement kan niet dienen om besluiten te schrappen.
U kunt wel tegenstemmen.

BESPREKING RONDE 2

Ds. Oostland
Besluit 2 is terecht, zegt de commissie: nu kunnen geen misverstanden meer worden opgeroepen. Maar Ophoff gaat verder: het gaat om toetsingcriteria. Maar wat zijn dat dan? Gaan we zo de kerken niet overvragen?

Ik betreur dat de classes nog niet in beeld zijn. Daar help je met name kleine kerken enorm mee.

Ds. Trimp
Ik wil me daarbij aansluiten. Het stond ook in het oorspronkelijke projectplan. HKO1 gaat er van uit dat dat ook zou gebeuren maar Werkorde 2 niet.

De einddatum voor de definitieve versie is 2014. Dat is OK maar dat moet er in het tijdschema voor de duidelijkheid nog wel bij.

Ds. Leeftink
Classes aanwijzen is geen goed idee. Er is niet overal genoeg deskundigheid.

Ds. De Vries en Ten Boer spreken over een blanco cheque. Daarom is besluit 1 goed. Daaraan zouden de brieven als materiaal toegevoegd moeten worden.

Br. Greving
We moeten de besluiten 1 en 2 nu niet te nemen. Dat kan ook bij décharge. Ik zal er nu dan ook niet voor stemmen. Deputaten zijn nog broedende kippen, die moet je niet storen.

Is met de uitbreiding met de leeswijzer 1 juni nog te halen?

Br. Aartsma
Wat de besluiten 1 en 2 betreft, er is niet alleen een technische maar ook geestelijke insteek. De vragen leven sterk onder het kerkvolk. Daar moet helderheid over komen. We dienen de kerken met deze besluiten.

Het voorstel Ophoff steun ik, het is goed voor het denkproces. Zo wordt de kloof meer overbrugd. We overvragen de kerken niet. Het is beter de voorstellen niet op classisniveau te behandelen want uiteindelijk ligt het bij de kerken zelf.
De knoop moet nu worden doorgehakt: tijdpad van Zwolle-Zuid met alleen wijziging van enkele onderdelen.

COMMISSIE – Ds. Feijen
Ik ben er niet voor de besluiten 1 en 2 weg te laten.
Met die brieven erbij zijn we nóg niet volledig, dus het is beter ze niet te noemen.

COMMISSIE – Ds. Pos
Nu we op een kruispunt van het project staan is het duidelijk dat de deputaten zich t.a.v. Werkorde 1 en 2 positief van hun taak hebben gekweten. Dus besluiten 1 en 2 laten staan.

We overvragen deputaten voor de leeswijzer. Deputaten hoeven de uitgangspunten toch niet nog eens aan de kerken voor te leggen? Zie ook de memories van toelichting. Anders komt de planning in gevaar.
Spreken over uitgangspunten kan nog steeds nadat de kerken hebben gesproken. We moeten ze niet voor de voeten lopen. Dus wachten tot volgend jaar en nog geduld oefenen.

COMMISSIE – Br. Feenstra
Laten we eerst de leeswijzer afwachten.

Wíj moeten de classes niet vragen: de kerken kunnen dat natuurlijk zélf wel beslissen.

Herziening KO -Prof. Te Velde
Risico van een tweede ronde langs de kerken is dat het project van onderen weer wordt aangevreten. De leeswijzer wordt een zwaar stuk, hebben we die tijd wel? Zie memorie van toelichting 1 die geschreven is, en binnenkort komt nummer 2. Een leeswijzer die inventariseert is OK, maar een meer principieel schrijven, dat redden we niet in deze tijd. En door het voorstel Ophoff houden wij ons ook niet meer aan Zwolle-Zuid.

Ds. Ophoff
Misschien moeten we een iets langere termijn nemen. Het is voor ons allemaal van belang zowel op de synode en als in de kerken. In het ontwerp zijn keuzen gemaakt, uitgangspunten gekozen en gereformeerde beginselen toegepast. Tegelijk zijn er ook keuzen gemaakt bijvoorbeeld t.a.v. de ambtsleer, kerkelijke werkers, de doop, tweede dienst op zondag. Daar moet je verantwoording van doen. Er hangt heel veel van af. Wij willen dat de keuzes worden toegelicht, rekenschap van uw visie er achter wordt gegeven. Als het meer tijd kost moeten we dat ervoor over hebben. Het is een groot project. Het draagvlak wordt groter als je achtergronden verduidelijkt.
Het is ook goed een gesprek te hebben over de leeswijzer, en te vragen of we de uitgangspunten delen. Daarom moeten we het stuk niet blind de kerken insturen.

Ds. Wesseling
Ben het eens met Ophoff. De tijdsdruk kunnen we oplossen. Misschien kan er vóór de zomer nog een gesprek plaatsvinden.

Ik zou ook een preambule aan de Kerkorde willen toevoegen maar dat is van later zorg.

Br. Wezeman
Het is buitengewoon moeilijk om dit proces zó te gaan. Je krijgt een 'creeping commitment' van uitgangspunten. Bij de laatste versie aanvaarden we dan impliciet de uitgangspunten.

Ds. Oostland
Zaak van orde: bespréken we het nog op 4 juni of flitst het langs?

Commissie – Br. Feenstra
De vraag is dan alleen of dit het is wat de kerken nodig hebben, en of het helder genoeg is.

STEMMING

Besluit 1: aanvaard, tegen 7, onthouding 1
Besluit 2: aanvaard, tegen 5
Besluit 3: aanvaard, met algemene stemmen
Besluit 4:
- Amendement Ophoff/Wesseling/Wezeman: verworpen, voor 14, tegen 19, onthouding 3
- Besluit: aanvaard, tegen 2, onthouding 2
Besluit 5: aanvaard, tegen 1

---------------------------------------------------------------

Bijlagen

Bijlage 1 - Voorstel conceptbesluiten van deputaten herziening kerkorde

Materiaal:

ontwerp kerkorde van deputaten herziening kerkorde.

Besluit 1:

deputaten herziening kerkorde hebben de synode terecht een volledig herziene kerkorde voorgelegd.

Gronden: 

  1. de PS Groningen vroeg in 2002 aan de GS Zuidhorn om een mogelijke herziening van de KO.
  2. hoewel de GS Zuidhorn (2002) een beperkter besluit nam door te vragen op welke onderdelen herziening nodig was, besloot de GS Amersfoort-Centrum ( 2005) tot een algehele herziening van de kerkorde;
  3. de GS Zwolle-Zuid (2008) sloot zich hierbij aan;
  4. op de GS Amersfoort-Centrum bleek reeds dat veel kerken naar deputaten hadden gereageerd op een wijze die liet zien dat algehele herziening noodzakelijk was;
  5. op de GS Zwolle-Zuid werd uiting gegeven aan de behoefte die er was aan een fundamentele herziening van de kerkorde waarbij niet gewacht hoefde te worden op een expliciete vraag daartoe vanuit de kerken.

Besluit 2:

deputaten hebben zich aan hun opdracht gehouden door de synode te dienen met een ontwerp herziene kerkorde.

Grond:

deputaten kregen de opdracht om conform het projectplan herziening KO tijdig voor de volgende synode een ontwerp herzien KO gereed te hebben.

Materiaal:

Projectplan herziening Kerkorde (bijlage 3.1 Acta Zwolle-Z)

Besluit 3:

deputaten HKO te verzoeken versie 2 van de WO (1 mei 2011) naar de kerken te sturen en zo gelegenheid te geven te reageren op dit tweede concept.

Gronden:

  1. in het “Projectplan herziening Kerkorde” is in het aan de deputaten opgelegde tijdpad de kerken een tweede ronde toegezegd;
  2. versie 2 van de WO die op 1 mei 2011 aan de synode wordt aangeboden is, door de ontbrekende tweede ronde binnen de kerken, een ander product dan de definitieve versie die de synode van Zwolle-Zuid beoogde om door haar opvolgster te worden vastgesteld in eerste lezing.

Besluit 4:

deputaten HKO te verzoeken het naar de kerken te versturen concept vergezeld te doen gaan van een brief met een inventarisatie van alle inhoudelijke wijzigingen (veranderpunten) t.o.v. de huidige KO. Daarin tevens aan te geven het verschil in gewicht en de consequenties van de voorgestelde wijzigingen en inzicht te verschaffen in de achtergrond van met name belangrijke wijzigingen.

Grond:

het gaat om een zeer uitgebreid concept en het is voor kerkenraden niet altijd eenvoudig de consequenties van de door deputaten voorgestelde wijzigingen te zien en te doordenken. Deputaten kunnen de kerken vanuit hun expertise hierin behulpzaam zijn.

Besluit 5:

voor de vaststelling van de eerste lezing van de nieuwe kerkorde zal onderstaand tijdpad worden aangehouden:

01-05-2011

tweede concept KO gereed/toezending aan GS Harderwijk

01-06-2011

toezending leeswijzer aan GS Harderwijk

juni 2011

kennisneming door GS van versie II en de leeswijzer

16-06-2011

toezending aan de kerken

tot 15-12-2011

inzending definitieve reacties kerkenraden aan deputaten KO

01-04- 2012

definitief concept KO aan GS

eind mei 2012

bespreking definitief concept door de GS en vaststelling eerste lezing van de nieuwe KO

begin juni 2012

toezending eerste lezing naar de kerken

 

 

 

 

 

 Bijlage 2 - Voorstel besluit Ophoff/Wesseling/Wezeman

deputaten op te dragen een leeswijzer te ontwerpen waarin wordt aangegeven welke uitgangspunten zijn gehanteerd en waarin synode en kerken worden gediend met een omschrijving van de te hanteren toetsingscriteria en de gemaakte keuzes bij het ontwerp van de Werkorde.

Gronden 

  1. op de achtergrond spelen diverse inhoudelijke voorvragen en gemaakte keuzes onder meer op het terrein van visie op een kerkorganisatie, visie op diverse ambten, sacramenten, tucht en verhouding gemeente en kerkverband;
  2. de kerken worden er mee gediend wanneer inzicht wordt gegeven op welke wijze onderscheid gemaakt is tussen beginselen en regelgeving.