Australische zorgen over de GKv (2)

Redactie een in waarheid

22-10-11

We publiceren het tweede en laatste deel van het verslag dat de brs. ds. A. Veldman en W. Spyker gaven van hun bezoek aan de zgn. 'buitenlandweek' van de synode te Harderwijk. Zij plaatsten het verslag in het Australische kerkblad van de FRCA Una Sancta, family journal for the edification of the Scriptural Way of Life van 9 juli 2011.

Zuster kerken

Bezoek aan de synode van Harderwijk (2)

Woensdag, 30 maart 2011

Deze dag werd besteed op de Theologische Universiteit van Kampen (TUK). De BBK deputaten hadden een conferentie belegd op de TUK met als thema "De Heilige Schrift en de Agenda van de Theologie". De conferentie vormde een reactie op verschillende buitenlandse kerken die hun zorgen over de kwestie van hermeneutiek en het functioneren daarvan in de GKv.

Op deze dag werden een aantal inleidingen op specifieke onderwerpen gegeven. Hieronder volgt een overzicht van de sprekers, hun onderwerpen en voornaamste punten. Na elke toespraak was er gelegenheid voor vragen en volgde er een bespreking.

1

Prof.B. Kamphuisleidde "Denken over hermeneutiek in Kampen: van Douma tot Haak" in. Hij besprak het probleem van de contektualisatie. Wat betekent het gezag van de Bijbel in onze contexst? Er bestaat een spanning tussen de autoriteit van de Bijbel en de steeds veranderende context. God spreekt tot ons in de feiten van de geschiedenis en kultuur. We moeten de kultuur waarin Paulus sprak, analyseren en ons afvragen: wat betekenen deze woorden in onze kultuur?

2.
Dr. E. de Boer leidde "Het vierde gebod van de Dekaloog en de inachtneming van de Zondag in de ethiek". Hij legde uit hoe het tot behandeling van deze kwestie op verschillende synoden van de GKv kwam. De Zondag als rustdag is zowel gebaseerd op het vierde gebod als op onze context. Het was een beslissing van de vroege kerk de Zondag te vieren als dag van rust.

3.
Prof. A. de Bruijne leidde "De stijl van het Koninkrijk in persoonlijke ethiek, b.v. in huwelijk, echtscheiding, hertrouwen en gemeente-ethiek" in. Hij gaf aan dat er een verandering is in de manier waarop de GKv nu met ethiek omgaat. De oude manier was Bijbelteksten verzamelen en deze toepassen. Deze methode werd beschouwd als een rationeel en individualistisch. Er is nu is een kader ontwikkeld onder de naam "de stijl van het koninkrijk", en een spirituele manier om nieuwe vragen te beantwoord aangeduid als "gemeente-ethiek.

4.

Dr C.J. Haak leidde "Contextueel lezen van de Bijbel in". Hij gaf aan hoe de Bijbelse boodschap verschillend werd begrepen in westerse en niet-westerse kulturen. Hij zei dat we contextueel lezen van de Bijbel nodig hebben, zowel op het zendingsveld als thuis, in de plaatselijke kerken.

5.

Dr. K. van Bekkum leidde "Jozua, historiciteit en archeologie" in. Het doel van zijn recente dissertatie was om de aantijging van sommigen te ontkrachten dat de verovering van Israël niet zou zijn gebeurd. Daarvoor gebruikte hij een archeologische en wetenschappelijke studie. Van Bekkum werkt nu 1 dag per week op de TUK.

6.

Prof. G Kwakkel leidde "Schepping in Genesis: een algemene en een bijzondere openbaring" in. Genesis 1 openbaart ons dat God is schepper is maar het openbaart niet hoe hij het deed. Het openbaart ons geen enkel wetenschappelijk feit.

Donderdag, 31 maart 2011

Op donderdag en vrijdag woonden wij publieke sessies van de synode te Harderwijk bij.

De opening werd verricht door de synodevoorzitter, ds. P. Niemeijer met een meditatie over Rom. 1: 1-15. Daaropvolgend werd het rapport van de deputaten BBK ter tafel voor bespreking en besluitvorming.

Verschillende nederlandse en buitenlandse afgevaardigend, waaronder ds. Veldman, kregen de gelegenheid aan de ronden van bespreking mee te doen. Verschillende zaken werden naar voren gebracht, waaronder de kwestie of een vrouwelijke deputaat naar een synode mag worden afgevaardigd en daar als adviseur meewerken; zijn er manieren om de communicatie tussen BBK en de buitenlandse deputaten te verbeteren; moet een gezamenlijke vergadering van zusterkerken worden beschouwd als een "gezamenlijke actie" tegen de GKv; wie gaat in de GKv over de hermeneutische vragen - is dat de TUK, de BBK of de synode? 

Na verschillende amendementen nam de synode een aantal besluiten in aansluiting bij het BBK rapport. Enige interessante besluiten volgen hier:

1.
Zusterkerkrelaties werden aangegaan met de Prebyteriaanse kerk in Oostenrijk/Zwitserland en de Gereformeerde kerken in Indonesië-Papoe, waardoor het totaal aantal zusterkerken van de GKv steeg tot 32.

2.
Daarnaast onderhouden de GKv kerkelijke correspondentie met nog eens 25 kerken en organisaties.

3.
Het aanbod van een zusterkerkrelatie met de Orthodox Presbyterian Church (OPC) is ingetrokken. Het aanbod was herhaaldelijk gedaan door GKv synoden. Maar de 77the General Assembly van de OPC achtte zich niet in staat onomwonden te verklaren dat de GKv echt gereformeerde kerken zijn. Daarom, zo overwoog de synode, was het niet correct dit aanbod te blijven doen.

4.
Aan de deputaten BBK werd opgedragen om de vraag te onderzoeken of de huidige structuur van zusterkerkrelaties welkan worden volgehouden, of dat het mogelijk is oecumenische contacten te onderhouden d.m.v. "internationale kerknetwerken".

De volgende besluiten werden speciaal met het oog op de FRCA genomen (de nederlandse versie is overgenomen, red. EIW)

Besluit 2:

1. met instemming kennis te nemen van de briefwisseling die deputaten met de FRCA hebben gevoerd naar aanleiding van de uitspraken die in de Acta van hun synode te Legana 2009 over onze kerken worden gedaan en deputaten op te dragen in de lijn van deze correspondentie met de FRCA in gesprek te blijven om te werken aan een zuivere beeldvorming van onze kerken;
2. goed te keuren dat deputaten in eerste instantie bewilligd hebben in het dringende verzoek van de deputaten buitenland van de FRCA om geen vrouwelijke deputaat af te vaardigen naar hun synode.

Gronden:

1. de gereformeerde kerken in Nederland herkennen zich niet in het beeld dat van hen in de Acta van de synode van Legana 2009 wordt gegeven;
2. het is schadelijk voor de zusterkerkrelatie en het appel dat de FRCA en de GKv in het kader van die relatie op elkaar willen doen, wanneer daarbij wordt uitgegaan van een vertekend beeld;
3. deputaten gingen in op het verzoek van deputaten van de FRCA om ten eerste de zuster niet in verlegenheid te brengen, ten tweede onnodige spanningen op de synode van de FRCA te voorkomen en ten derde haar de ruimte te geven tot een standpunt te komen ten aanzien van aanvaarding van een vrouw als afgevaardigde van deputaten BBK.

Besluit 3:

uit te spreken dat deputaten terecht niet hebben voldaan aan het verzoek van de FRCA om hun zorgen met betrekking tot de GKv te bespreken in een officiële vergadering van deputaten BBK met enkele zusterkerken. namelijk de CanRC, de RCUS, de FRCSA.

Grond:

als een zusterkerk bezwaar heeft tegen een synodebesluit over leer, kerkregering. tucht en liturgie dan moet zij zich rechtstreeks richten tot onze generale synode.

In de loop van donderdag en vrijdag kregen de meeste zusterkerken van de GKv gelegenheid om een toespraak te houden. Zij brachten broederlijke groeten over en boden wat statistiek over hun kerken en soms gaven ze ook uitdrukking aan hun zorg over de zaken waar de GKv mee te maken hebben en hoe zij daarmee omgaat, en bemoedigden haar.

Getalsmatig zijn sommige kerkverbanden van zusterkerken van de GKv bijzonder groot. De IPB (Presbyterian Church of Brazil) en de NKST (The Church of Christ in Nigeria) tellen allebei ongeveer 1 miljoen leden. Zorgen en bemoediging werden vooral door de FRCA, CanRC, FRCSA, PCK, RCUS (Reformed Churches of the United States), URCNA (United Reformed Churches of North America), EPCI (Evangelical Presbyterian Church of Ireland) en de RPCI (Reformed Presbyterian Church of Ireland) naar voren gebracht.

De URCNA afgevaardigde (Rev R Sikkema) meldde in zijn toespraak dat hun laatste synode het aanbod van de GKv om een zusterkerkrelatie aan te gaan niet had aanvaard. Hij vertelde dat de URCNA nog wil afwachten wat de synode van Harderwijk beslist over de rol van de vrouwen in de kerk, voordat zij iets veranderen in hun huidige relatie met de GKv.

Vrijdag, 1 april 2011

Ook deze dag bestond uit publieke zittingen van de synode. Verschillende discussieronden werden gehouden over twee onderwerpen die beide voortkwamen uit het rapport van het deputaatschap kerkelijke eenheid en die te maken hadden met de gesprekken tussen de GKv en de Nederlands Gereformeerde Kerken (NRC).

De onderwerpen waren: 

• Appendix 8 - Een document over de leer van de doop, de Heilige Geest, de kerk en het Heilige Avondmaal
• Appendix 9 - Overeenstemming over hermeneutische principes

Rev. Veldman had het voorrecht een en ander te mogen zeggen over Appendix 8. Samengevat stelde hij drie punten aan de orde. In de eerste plaats sprak hij zijn bezorgdheid er over uit dat de GKV deputaten in het geheel niet hadden gesproken met de NGK over de zaak van de vrouw in het ambt, terwijl dat wel hun opdracht was. Zoals dat ook al op de synode van Zwolle-Zuid was aangegeven is dit punt van doorslaggevende betekenis voor de FRCA.

In de tweede plaats, onder de kop "Veranderde kijk op de kerk" staat de zin "Het is voor een deel de veranderde kijk op de kerk vandaag de dag die leidt tot een royaler toelatingsbeleid met betrekking tot het Heilig Avondmaal. De verantwoordelijkheid om deel te nemen ligt minder bij de kerkenraad dan bij de gelovige". Hoewel het uit de Schrift duidelijk is dat elke gelovige zichzelf moet onderzoeken is het tegelijk de verantwoordelijkheid van de kerkenraad de tafel te bewaken. Deze zaak krijgt onvoldoende aandacht in het rapport. Het slot van de Appendix 8 concludeert dat "er een grote eenstemmigheid in beide kerkverbanden en dat er geen verschil is m.b.t. het onderschrijven van de belijdenis". Als FRCA zien wij deze overeenkomst niet. De zaak van confessionele binding blijft een centraal punt en we zien niet dat deze is opgelost en dat op dit punt de houding van de NGK is veranderd.

Na deze discussieronden kregen de deputaten kerkelijke eenheid (ds. Messelink en ds. Wesseling) de gelegenheid om verschillende vragen van de afgevaardigden te beantwoorden. Ze stelden dat op dit moment bijna 40% van de plaatselijke kerken van de GKv en NGK kerkverbanden samenspreken of samenwerken. Voor de vraag over de toelating tot het Heilig Avondmaal verwezen zij naar de synode van Amersfoort 2005 die het Avondmaal opende voor gasten en naar Zwolle-Zuid 2008 die bevestigde dan voor toelating alleen onderschrijven van de Apostolische Geloofsbelijdenis is vereist. Zij merkten daarbij op dat er een spanning is tussen wat de synode bepaalt en wat kan over worden gelaten aan plaatselijke kerken. Zij stemden toe dat de NGK sinds de scheuring in 1967 minder is veranderd dan de GKv. Ook erkenden zij dat het voor de NGK moeilijk zal zijn de klok terug te draaien m.b.t. hun beslissing van enige jaren geleden om alle ambten open te stellen voor vrouwen.

Bij de sluiting van vrijdag sprak ds. P. Niemeijer de buitenlandse afgevaardigden toe. Hij bedankte hen voor hun aanwezigheid en bijdragen, en voor de broederschap die werd genoten. Hij eindigde de zitting met gebed.

Conclusies

Aan het eind van ons bezoek was de synode van Harderwijk juist begonnen met het nemen van besluiten. Veel onderwerpen moesten nog worden besproken en afgehandeld. Als afgevaardigden willen het resultaat hiervan afwachten voordat we aan onze volgende FRCA synode in 2012 rapporteren.

Ondertussen zijn we de Here dankbaar dat we de synode van Harderwijk voor de FRCA konden bijwonen en de groeten overbrengen, haar mochten bemoedigen en deelgenoot  maken van de zorgen zoals die in de besluiten van de synode Legana 2009 zijn weergegeven.

Tenslotte willen we als afgevaardigden u allen aanmoedigen, zowel als kerken als persoonlijk te bidden. Om onze zusterkerken in Nederland voor Gods troon te brengen in gebed. Bidt voor de leden van de synode van Harderwijk dat de Here hen wil leiden en wijsheid geven, en dat trouw aan de Schrift en belijdenis besluiten worden genomen. Zoals ook in de besluiten van de synode van Legana is gevraagd, bidt voor de GKv met het oog op de blijvende spanningen die er binnen haar zijn en die tussen de GKv en de FRCA.

De volledige tekst van de rapporten aan en de besluiten van de synode van Harderwijk kunnen worden gevonden op www.gkv.nl.

Voor het deputaatschap zusterkerkrelaties,

A. Veldman, W. Spyker

(vertaling D.J. Bolt)