Printen

GS Ede Verslag 13-421 - HKO en Generale Regelingen 1

 

D.J. Bolt

31-05-14

 

Zaterdag 24 mei waren twee zaken aan de orde:

Dat lijkt een nogal taaie administratieve klus, en dat was het ook veelal. Maar het is altijd opletten geblazen. Want een van de GR betrof de vaststelling van een nieuw ondertekeningsformulier waarmee ambtsdragers zich binden aan de Schrift en de belijdenissen op straffe van schorsing en afzetting bij misdraging of volhardende afwijking. Tenminste, zo was het. Hoe ziet het nieuwe formulier er uit in de Generale Regeling bindingsformulier?

Alleszins de moeite waard om de bespreking daarvan nauwkeurig te volgen en kennis te nemen van adviezen uit binnen- en buitenland.
We hopen er in een separate impressie op terug te komen.

 


 

HKO en Generale Regelingen

 

24-05-14

 

Opening

De vergadering wordt geopend door br. S. de Vries met gebed, Ps. 146 en GKB 409.

 

Personalia

 

Br. Holwerda vervangt br. Van Leeuwen.

Br. J.P. de Vries vervangt  br. L.H. Olde die deputaat HKO is.

 

Deputaten Herziene Kerkorde

Ds. K. Harmannij, ds. P. Niemeijer, L.H. Olde, P.T. Pel, J. Storm, prof. dr. M. te Velde.

 

Preses

Welkom i.h.b. de deputaten.

 

Vaststelling Herziene Kerkorde

 

Deputaten HKO – Ds. P. Niemeijer

Uitgangspunt: geen algemene discussie meer voor het beleid over de hele kerkelijke linie. Daar zijn wij ook niet voor gemandateerd en zou ook niet van respect getuigen voor het gedane werk. Het gaat er nu om hoe het bestaande recht mee gaat in het nieuwe recht. En ook om de nieuwe generale regelingen

Dat betekent geen rem op verder nadenken. In elke synode mogen de regelingen weer worden bijgewerkt.
Voor de generale regelingen (GR) zijn ook steeds andere deputaatschappen betrokken, dus het huidige resultaat is ontstaan na consultaties. Er is gewaakt tegen dubbelingen.

De huidige GRen vormen geen volledig dekkend verhaal, het is niet een gedetailleerd rooms wetboek in detail. Het is meer een overzicht van welke regelingen er zijn en die aan het HKO moeten worden toegevoegd.

In januari 2015 kunnen eventueel nog zaken worden vastgesteld en bijgesteld. Of in 2017.

Volgens opdracht bieden we een nieuw ondertekeningsformulier aan.

 

Besluit 2

  1. vast te stellen de definitieve tekst van de kerkorde van de Gereformeerde Kerken in Nederland, (hierna te noemen: kerkorde 2014) zoals opgenomen in Bijlage 1 bij dit besluit;
  2. te bepalen dat deze kerkorde 2014 in werking zal treden op 1 juli 2015;
  3. in te trekken de kerkorde van de Gereformeerde Kerken in Nederland, zoals deze is vastgesteld door de Generale Synode van Groningen-Zuid 1978 en nadien gewijzigd, met ingang van 1 juli 2015.

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

Generale regelingen en besluiten

 

BESPREKING

 

Ds. De Rijke

Rechtsregelingen in predikantszaken: wat is de laatste regeling? In de regeling van 2005 konden predikant en kerkenraad eiser zijn in een conflict. De regeling wekt nu de indruk dat dat alleen de predikant kan zijn. Wat zijn de rechtsingangen? Wordt er vanuit gegaan dat de predikant altijd meewerkt in een conflict?

Nu is altijd een beroep op de synode mogelijk. Maar een gemeente kan ook in beroep gaan tegen de commissie. Als je moet wachten op deputaten en de synode, ben je zo jaren verder. M.i. moet het blijven zoals het was, dus de uitspraak van de commissie is het einde. De weg van art. 47 staat voor geen van de partijen open.

 

Ds. Vreugdenhil

Rechtzaken predikant: waarom wordt de voorzitter door de GS benoemd?

Art 8 punt 7: er wordt geanonimiseerd gepubliceerd op beslissing van de commissie. Maar nu staat hier dat het altijd gebeurt.

 

Moet ik van deze regeling alles begrijpen? In elk geval niets van de termen in art. 5.15.

 

Deputaten – Br. J. Storm

Commissie beroep voor predikantzaken wordt  via de GR vastgesteld. Valt nu onder het regiem van de HKO want er waren wijzigingen nodig.

 

Het zal altijd beginnen met een besluit van de kerkenraad, de predikant is belanghebbende. De predikant heeft dus alleen een rechtsingang. Er is dan altijd de mogelijkheid van beroep en hoger beroep.

 

De voorzitter wordt door de GS benoemd omdat die beslissingsbevoegdheid heeft.

 

Over anomisering weten we niets, dat is niet teruggekoppeld.

 

Begrippen moeten de commissie van beroep wel duidelijk zijn. De commissie is erg civielrechtelijk georiënteerd. Er is gekozen voor een arbeidsrechtelijke insteek.

 

Deputaten – Ds. K. Harmannij

Er is meermalen overleg geweest met de commissie van beroep. Deze regeling is gemeenschappelijk vastgesteld. De kerkenraad kan niet in beroep gaan: daar zou het ook alleen maar erger van worden.

 

Ds. De Rijke

Ik blijf vinden dat de uitspraak van de commissie voldoende moet zijn.

Harmannij zegt: er is de mogelijkheid van bindend advies. Dan moet de kerkenraad ook een rechtsingang hebben. Anders gaat die naar de burgerlijke rechter en dat is niet de bedoeling. De kerk moet het zelf oplossen. Dus de kerkenraad moet eisende partij kunnen zijn.

 

Deputaten – Br. P.T. Pel

F79.2: daar staat dat een beroep op de GS mogelijk is. Dat is al geregeld. Het is een groot goed dat door de kerkenraad (een keer) een beroep kan worden gedaan op de GS. principiële gedachte is: De kerkenraad neemt een besluit, de predikant gaat in beroep. De commissie kan beslissen, kan ook een bindende uitspraak doen. Hoger beroep blijft mogelijk.

 

Ds. De Rijke

Ik trek mijn amendement in.

 

GR - bindingsformulier

BESPREKING RONDE 1

 

Ds. L.W. de Graaff

Als lid van de GS Amersfoort weet ik dat de reden om een nieuwe formulier te ontwerpen was de terminologie, die was wat te juridisch.

Er is nu een mooi nieuw formulier. Maar wat betekent: 'Op gepaste wijze aan de orde stellen'? Opdracht was dat er vastgehouden moest worden aan de bedoeling van het oude formulier. Het is niet een liturgisch formulier. We moeten vasthouden aan de eis op kerkelijke wijze zaken bij kerkelijke instanties aan de orde te stellen.
We moeten interpretatieverschillen voorkomen. Eventueel dien ik een amendement in.

 

Ds. Van Wijnen

Ook het CGK advies van ds. D. Quant stelt dat dit formulier voor verwarring kan zorgen. In een apart document zou het een en ander vastgelegd kunnen worden. Wat vindt u daarvan?

 

Ds. Zomer

Ik geef lucht aan mijn gemoed. Ik vind dit het meest spannende dossier van de synode. Ik snap niet dat de publieke tribune leeg is. En waar blijft het buitenland? Gaat hier niet de wissel om?
Kerk moet veranderen maar Jezus Christus is en blijft dezelfde. Ik ben niet gerust op wat hier gebeurt. Dr. Carlo Janssen heeft gelijk.
We durven elkaar niet meer aanspreken. Waar is de taal van Paulus, van anathema's? Zijn we nog onder de indruk van Mat. 18 waar Jezus zegt wie een kind tot zonde verleidt, dat het beter was geweest dat hij met een molensteen om zijn hals was verdronken? Dat zijn enorm zware bewoordingen. Waarom bezigen wij die niet? Wij zijn immers herders van de kudde?
Het gaat er niet om iets nieuws te zeggen. Maar het gaat er om dat we gemuilkorfd worden als leugenaars. Het gaat om de kudde te beschermen tegen leugenaars. Daarom mis ik de sancties. Ik wil proberen te redden wat er te redden valt.

Daarom moet 'op gepaste wijze' worden vervangen en verduidelijkt. En ik dien een amendement in om toe te voegen 'de leer zoals die samengevat is'. Dat is naar Zondag 7 HC. Dat bindt ons ook aan heel de Schrift. Dat is nodig om te zeggen want we leven in een tijd van relativisme. Men spreekt maar over 'onze gereformeerde traditie', 'onze eenzijdige kijk op Christus'. Laten we aan onze binding vasthouden, een binding aan heel de Schrift.

 

Ds. De Rijke

Ik sluit me aan bij Zomer, en ben het eens met Carlo Janssen.

'Gepast'  is: op een geregelde wijze en dan verwijzen naar een GR.

 

Br. Niemeijer

De brieven met adviezen moeten ook naar het Materiaal.

Wanneer gaat deze GR in? Moet ieder opnieuw tekenen?

Ik pas mij aan bij Quant. Maar we moeten het niet oplossen via een voetnoot maar in de tekst zelf.

Onduidelijk is het karakter van het formulier. Is het bedoeld tussen kerkenraad en gemeenten of in algemeen voor de kerken. Als eerste het geval is dan moet het ondertekend worden maar in de dienst bij de bevestiging.

 

Br. Verkade

Ik verwijs naar de voorgaande sprekers.

 

Ds. Vreugdenhil

Ik heb veel waardering voor het formulier.
Waarom staat er nu weer iets over de levenswandel in? Twijfel daarover.

De opdracht om iets samen met de CGK en de NGK te doen is niet gelukt. De hoop was dit via DKE en BBK aan de orde te stellen. Wat hebt u daarmee gedaan?

 

Br. H.H. Bouma

De voorzitter moet opletten of we de zaken op deze wijze wel binnen de geplande tijd af kunnen ronden. Anders moeten we in september nog weer bij elkaar te komen.

 

Preses

Laten we het ter harte nemen. Maar het is lastig om spreektijd te beperken.

 

Preses

De brieven worden aan het Materiaal toegevoegd.

 

Deputaten – Ds. Harmannij

De brieven zijn pas (eer)gisteren gekregen.

 

T.a.v. ds. Zomer: we hebben gekozen voor 'beleden' i.p.v. 'samengevat'. We hebben geen bezwaar tegen 'samengevat', maar vinden 'belijden' sterker. Het gaat maar niet om gedateerde documenten, maar om actueel belijden waar we persoonlijk en als kerken voor staan.

 

Het formulier gaat per 1/7/15 gebruikt worden.

De nieuwe inhoud en verplichtingen zijn als de oude. Er is dus geen nieuwe ondertekening nodig.

 

Het formulier wordt ondertekend allereerst ten overstaan van de kerkenraad, en daarvan afgeleid de gemeente. Vergelijk ook de ontvangst van predikanten op de classis en hun handtekening daar.

 

Amersfoort was heel summier over 'levenswandel', dat was niet de discussie. Maar we hebben er op voortgebouwd en geven daarbij onze overwegingen.

 

Er zijn brieven naar de BBK en DKE uitgegaan. Maar het is heel lastig iets af te stemmen. Complimenten dat het de GS wel lukte om de brieven met commentaar van binnen- en buiteland te krijgen.

 

AMENDEMENTEN

 

Ds. Zomer

We moeten vasthouden aan 'samengevat' of aan 'beleden en samengevat'. Samengevat zegt iets meer. Er bestaan bezwaren tegen dat 'samengevat' in de kerken. Relativisme moeten we tegengaan. Daarom moeten we heus binden aan de Schriften naar Zondag 7 HC.

 

BESPREKING RONDE 2

 

Preses

We moeten nog even kijken naar de precieze tekst.

 

Ds. Tigelaar

Op wat niveau is het bindingsformulier van toepassing? Ik ben voor korte uitspraak, dat zegt hier sta ik voor.

Als het woord 'gepaste' refereert aan het hoge niveaus van de vrede dan zou het mooi zijn als het er zo in blijft staan.

Het amendement komt over als een oude vertrouwde formulering maar bepaalt niets naders.

 

Ds. Van der Schee

'Samengevat' heeft helemaal niet de lading die het oorspronkelijk had. Om zijn bedoeling weer te geven heeft het nog veel andere woorden nodig. Weglaten heeft niets te doen met relativisme.

 

Ds. Boerma

De deputaten willen dit wel aanpassen. Willen we dit nu al zo gaan gebruiken?

 

Ds. Buitendijk

'Samengevat en beleden'. Daarvan is 'samengevat' het belangrijkste.

 

Deputaten – Ds. Harmannij

Er is niets tegen 'samengevat'. Als u het graag wilt, akkoord. Maar het moet taalkundig wel goed lopen.

 

Het nieuwe formulier functioneert al onder de oude KO hier en daar. Maar daar moeten we wel voorzichtig mee zijn, i.v.m. de rechtszekerheid. Dus doe dat maar niet en gebruik het  per 1/7/15.

 

Ds. Zomer

Ik ben er blij mee dat de deputaten er geen bezwaar tegen hebben en vraag daarom aan synode zich erover uit te spreken.

 

STEMMING

Amendement Zomer: O00T18V18, verworpen.

 

STEMVERKLARING

 

Br. Niemeijer

Ik heb weinig vertrouwen in het deputatenvoorstel nu er op dit moment op deze wijze over is gesproken.

 

Generale Regelingen (GR)

 

GR - Gemeentestichting

 

BESPREKING

 

Ds. Tigelaar

De regeling is algemeen gesteld, maar gaat het niet over instituering en daar een regeling voor maken?

 

Ds. Sytsma

Ik heb dit voorgelegd aan een gemeentestichter en die kon er uitstekend mee leven.

 

Br. Niemeijer

Wat is het traject in deze GR: worden de ambten ingesteld nadat de kerkenraad van de moederkerk instituering aan de classis voorstelt en deze daarmee akkoord gaat, of kunnen de ambten al in het missionaire project worden ingesteld?

 

Deputaten – Ds. Niemeijer

 

Zie HKO C50 en B34. De afbakening moet goed in de gaten worden gehouden. Er is contact met OOG, er is veel in beweging. Een aparte regeling is heel lastig, dat is niet gelukt. In elk geval heeft het niet een bredere werking dan het in het verleden had.

Gemeentestichters en hun projecten kunnen met deze regeling leven.

 

Br. Niemeijer: In de formuleringen in 1 en 5 gaat het bij 1 om de intentie, hoe kijk je er naar. In regeling 5 gaat het om de instelling naar KO.

 

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

GR - Particuliere synode nieuwe stijl

 

BESPREKING
 

Ds. Vreugdenhil

Waarom is dit een GR en niet gewoon een besluit waarbij de GS indeling en een bepaling voor de kostendeclaratie maakt?

 

Ds. De Rijke

In de GR staat dat het moderamen wordt gekozen. Waarom niet verder uitgewerkt?

 

Deputaten – Ds. Harmannij

De GR is bindend omdat hier een indeling moet worden gemaakt. De organisatie is sterk aan de GS opgehangen. Dat heeft te maken met een lichte structuur van de PS. Zaken doen, korte vergadering. De nieuwe PS moet zelfstandig zijn en zich sterk maken, dat is de overweging.  We hebben geen behoefte aan precommissies die de uitvoering van de GR regelen. We moeten nu leren vanuit een andere cultuur te denken.

 

Aanwijzen van een moderamen is een voldoende bepaling. Verder kan men het op de PS zelf regelen.

 

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

GR  - Kerkelijke rechtspraak

 

BESPREKING
 

Br. Niemeijer

Hoe gaat het met ongewenste familierelaties binnen deputaatschappen, rechtsprekende vergaderingen, etc. Het gaat om integriteit. Ik heb hier niets over kunnen vinden.

 

Deputaten – Br. Storm

Staat er niet in. Wel over schoning en wraking. Daar zou het onder moeten komen. Kunnen bv. er twee broers in de kerkenraad zitten [hier belangrijk broers of broeders]

 

Br. Niemeijer

Veel kerkelijke werk bestuurswerk. soms rechtsspraak. Als je rechter bent dan integriteitsregels. Niet binnen kerkelijke vergadering.

 

Deputaten – Br. Pel

Voor onpartijdige rechtspraak moet je je bewust zijn van allerlei verbanden, HKO F75.2 'onpartijdige rechtspraak'. Daar kan iedereen een beroep op doen. Kijk ook naar art. 12. Regelingen waar je je aan moet houden. Er is dus in voorzien. Als er toch een probleem is kan er beroep op F75 worden gedaan.

 

Br. Niemeijer

Alertheid m.n. t.a.v. familierelaties is nodig, zou in de Acta kunnen worden opgenomen.

 

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

GR - Revisieverzoeken

 

BESPREKING RONDE 1

 

Br. J.P. de Vries

Hoe zit het met de mogelijkheid met revisie in art 1.3. Kan dat niet na 3 jaar op de volgende synode?

 

Deputaten – Br. Storm

Bestaand recht. Dus zou een nieuw punt zijn. Lastig om daar nu op te reageren.

 

Br. J.P. de Vries

Amendement: artikel 1.3 schrappen.

Inbreng in een synode is geen reden om op een volgende synode geen revisie te mogen vragen.

 

BESPREKING RONDE 2

 

Ds. Van der Schee

Misverstand? Als er bezwaren in het inspraaktraject konden worden ingebracht dan niet nog revisie vragen bij de volgende synode.

 

Ds. Van Wijnen

Synode neemt een besluit met de mogelijkheid van inbreng en een inspraaktraject, terwijl de kerkenraad het besluit op zelf niet goed vindt. Dan moet er wel revisie mogelijk zijn.

 

Ds. Sytsma

[?]

 

Ds. Vreugdenhil

Toevoegen 'volgende' bij synode.

 

Deputaten – Ds. Harmannij

Vergelijk de inspraak bij de liederen. Ook daarbij kunnen dan niet nog bezwaren bij de volgende synode worden ingediend.

Vergelijk ook het HKO traject. Het kan gebeuren dat je de KO gaat herzien. Commentaar kan maar wel via vastgestelde traject en niet via de binnenbocht. Wijziging van Vreugdenhil is minder goed, het gaat via de deputaten.

 

Deputaten – Br. Pel

Het gaat om het terugdringen van revisieverzoeken. Er zijn nog wat tekstuele wijzigingen die verduidelijken wat iedereen bedoelt.

 

BESPREKING RONDE 2

 

Br. J.P. de Vries

Met correctie van de deputaten, trek ik mijn amendement in.

 

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

GR - Diaconale steun

 

STEMMING
Met algemene stemmen aangenomen.

 

GR - Steun missionaire projecten

 

Deputaten – Ds. Niemeijer

Regeling is met OOG doorgesproken. Mocht het verschil uitmaken dan valt het onder onze opdracht.

 

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

GR - Hulpbehoevende kerken

 

BESPREKING

 

Br. S. de Vries

Er is in gewijzigd. Een kenmerkende zin staat er niet. Er mist een definitie.

 

Preses

Wordt meegenomen.

 

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

GR – Voor wijziging van de kerkorde

 

Besluit 3a

vast te stellen de op grond van de kerkorde 2014 vereiste en daarop gebaseerde generale regelingen, als vermeld in Bijlage 2 behorende bij dit besluit;

 

BESPREKING

 

Ds. Vreugdenhil

Een synodevergadering kan inhoudelijk wijzigen. Maar dan heeft een volgende synode driekwart van de stemmen nodig voor het herstel van een foute wijziging van een eerdere synode. Is dat terecht?

 

Deputaten – Br. Storm

Als het gaat om een inhoudelijke wijziging gebeurt dat op basis van voorstel wijzing KO in eerste lezing. Kerken kunnen alleen via de classes er op reageren. Komt er niets, dan is op volgende synode gewone meerderheid vereist. De wijziging kan niet meer door de GS worden geamendeerd. Komt er via een classis een amendement, dan is een meerderheid over dat amendement nodig van driekwart van de stemmen.
In lid 4 nog 'in de regel' weghalen.

 

Deputaten – Ds. Harmannij

Reparatie van een wijziging kan op de volgende synode met een gewone meerderheid gebeuren.

 

Ds. Vreugdenhil

Blij met helderheid.

 

Br. H.H. Bouma

Dit moet wel helderder naar de kerken worden gecommuniceerd

 

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

Besluiten

 

Preses

Besluiten 3a gehad

Volgende vier regeling tegelijk aan de orde.

 

Besluit 3b

vast te stellen de op grond van de kerkorde 2014 vereiste en de daarop gebaseerde generale besluiten, als vermeld in Bijlage 3 behorende bij dit besluit;

 

BESPREKING

 

Br. Niemeijer

Gezien de commotie over de GR Regeling voor de GS, nog wel iets in besluiten over opnemen.

Voordracht voor mensen, zou ook wel even aan de plaatselijke kerkenraad waar ze lid zijn, moeten worden  voorgelegd om eventuele moeilijkheden te voorkomen.

 

Deputaten – Ds. Niemeijer

Het huishoudelijk reglement van de GS gaat daar zelf over, we moeten niet teveel willen regelen.

Checken met plaatselijke kerkenraden is moeilijk gezien ook de hoeveelheid deputaten. En wat kan een kerkenraad wel of niet zeggen? Het ligt op de weg van de kerkenraad zelf door de betreffende persoon te suggereren zelf ontheffing te vragen.

 

Preses

Br. Niemeijer legt zich er bij neer.

 

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

Besluit 3c

te bepalen dat de onder a. en b. vastgestelde generale regelingen en generale besluiten in werking treden met ingang van 1 juli 2015;

 

BESPREKING

 

Ds. Boerma

Is verwogen om ze al per 1/1/15 in te voeren?

 

Deputaten – [?]

Het gaat over de GR, die zijn gekoppeld aan HKO 1/7/15. Dat hebben nog tijd voor voorlichting en liquidatie van zaken.

 

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

Besluit 3d

kennis te nemen van de modelregelingen en handreikingen, als vermeld in Bijlage 4 behorende bij dit besluit, en deze aan de kerken ter beschikking te stellen;

 

Preses

Ik stel alle acht onderdelen in een keer aan de orde. Het zijn faciliterende zaken.

 

BESPREKING

 

Ds. Vreugdenhil

Moet in het model kerkenraad niet iets over openbaarheid van kerkenraadsvergaderingen? Het is verschillend in de kerken.

 

Ds. De Rijke

Wel benadrukken dat het voorbeelden zijn want er zitten dingen tussen waar ik niet voor ben. Dus we maken er geen afspraken over.

 

Br. Poutsma

Wat is nu de status hiervan?

 

Deputaten – Br. Storm

Openbaarheid van verschillende vergaderingen kerkenraad is een zaak van een plaatselijke regeling, zowel van kerkenraden als van classes.

In de modellen kan ieder knippen en plakken.

 

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

Besluit 3e

deputaten herziening kerkorde op te dragen de volgende generale regelingen te ontwerpen en voor te leggen aan de volgende generale synode:

  1. 1de generale regeling voor predikantszaken, als bedoeld in artikel B8 van de kerkorde 2014;
  2. de generale regeling voor de kerkdiensten, als bedoeld in artikel C37.2 van de kerkorde 2014;
  3. de generale regeling voor het lidmaatschap, als bedoeld in artikel C43.2 van de kerkorde 2014;
  4. een generale regeling tot uitwerking van de plicht tot geheimhouding, als bedoeld in artikel C49.3 van de kerkorde 2014;

 

BESPREKING

 

Preses

Misschien pas op 1/7/15 vaststellen?

 

Ds. Buitendijk

Waarom nu al een besluit nemen?

 

Ds. Van der Schee

Is het in het heden duidelijk hoe dingen werken? Is de overgangssituatie voldoende geregeld? Het is behoorlijk complex geworden nu.

 

Preses

Het is de bedoeling om alle regelingen nu vast te stellen.

 

Deputaten – Br. Storm

De GR zijn nog niet allemaal klaar, bv. de GR Predikantszaken nog niet. Voor kerkdiensten ligt er ook een plan om die dan klaar te hebben. De laatste twee zijn wat meer principiële zaken. Dat lukt misschien niet voor 1/1/15. Nu ligt eerste focus op predikantszaken.

 

Het overgangsrecht is naar ons inzicht voldoende geregeld. Als er iets niet is gezien, we blijven aanspreekpunt.

 

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

Dankwoord

 

Preses

We willen koster br. Bert Oostdijk, die nu met vakantie gaat, hartelijk danken voor zijn inzet voor de huisvesting en verzorging van de synode.

 

Koster – Br. Oostdijk

Ik heb dit werk met veel genoegen gedaan. Maar ik niet alleen, er staat een heel team eachter: keuken, ICT, geluid. Ik wens u Gods zegen voor uw werk.

 

Besluit 4

  1. vervallen te verklaren de generale regelingen die zijn vastgesteld en de generale besluiten die zijn genomen vóór 31 januari 2014 en alleen van kracht te verklaren hetgeen besloten is door de Generale Synode van Ede 2014 en als zodanig kenbaar uit de acta van deze synode, alsmede te verklaren dat de in bijlage 5, behorende bij dit besluit, genoemde regelingen en besluiten van voorgaande generale synodes hun rechtskracht behouden;
  2. te bepalen dat de door de voorgaande generale synodes gedane uitspraken in appel en herziening en de besluiten op afgewezen revisieverzoeken hun rechtskracht behouden;
  3. te bepalen dat - wanneer de toepassing van een bepaling van de in Bijlage 5 genoemde regelingen en besluiten in strijd komt met de kerkorde 2014 of een daardoor vereiste of daarop gebaseerde generale regeling en/of generaal besluit – gehandeld wordt naar het nieuwe kerkelijke recht 2014.

 

BESPREKING

 

Deputaten – Ds. Niemeijer

Bij punt 13 bij losmaking een wijziging, een na laatste pagina.

 

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

Besluit 5

te bepalen dat na sluiting van de laatste vergadering van een particuliere synode vóór 1 juli 2015, het moderamen van die vergadering tot 1 januari 2016 bevoegd is tot de uitvoering van en het toezicht op de uitvoering van de door die vergadering genomen besluiten ter beëindiging of overdracht van de tot 1 juli 2015 onder die particuliere synode ressorterende taken.

 

BESPREKING RONDE 1

 

Br. H.H. Bouma

Deputaten 11 hulpbehoevende kerken. Is dat goed geregeld in de overgangsregelingen?

 

Br. Van Arkel

Wat implementatiekwesties.

De huidige PS bestaat tot 1/7/15. Maar er is voor deputaten van  1/1/2016 tot GS 2017 geen aanspreekpunt. Dat moet geregeld worden want wie gaat over afrondende rapportages, gemaakte afspraken, openstaande punten, etc?

 

Deputaten – Br. Storm

Art. 11 zou sinds gisteren goed zijn afgedekt.

 

V.w.b. implementatie, PS oud en PS nieuw zijn geheel verschillende. Er is dus geen overdracht. De oude PS moet alles goed regelen, regeling beëindigen of overdragen en zich liquideren. Per 1/7/15 gaat de nieuwe PS werken en doet dan alleen nog appelzaken en afvaardiging naar de generale synode.

 

Deputaten – Ds. Harmannij

Art. 11 is in beeld bij de deputaten. De PS zelf zorgen er voor dat verplichtingen en middelen goed worden overgedragen.

 

AMENDEMENTEN

 

Br. Van Arkel

PS oud kan rapporteren aan classes van de PS oud.

 

BESPREKING RONDE 2

 

Br. H.H. Bouma

Classes zijn ook anders georganiseerd, het geeft alleen maar verwarring.

 

Br. K. Bouma

Idem.

 

Ds. S.W. de Boer

Amendement voegt niets toe, alles is al geregeld.

 

Br. Holwerda

Het is van belang dat er een goed adres is voor rapportage.

 

Ds. Tigelaar

Eens met de Bouma's.

 

Deputaten – Br. Storm

We hechten sterk aan de datum. Er kunnen geen rapportages meer zijn, zaken zijn rond. Uitvoering willen we aan een termijn binden, anders blijven ze onbeperkt zitten.

Rapportage van de uitvoering aan de kerken doen, zou goed zijn.

De laatste zin in het amendement willen we veel korter maken: 'kerken in het ressort van… Laatste zin wordt geschrapt.

 

Preses

Amendement is overgenomen door deputaten.

 

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

Besluit 6

te bepalen dat:

  1. een appelschrift dat vóór 1 juli 2015 tegen een uitspraak van een classis is ingediend bij de daartoe op dat moment bevoegde particuliere synode, ter behandeling wordt doorgezonden naar de (deputaten van de) generale synode, indien in redelijkheid van die particuliere synode niet gevergd kan worden dat zij het appelschrift op zorgvuldige wijze kan afhandelen voor haar laatste vergadering vóór 1 juli 2015;
  2. een na 1 juli 2015 ingesteld beroep of hoger beroep beoordeeld dient te worden naar het recht ten tijde van het ontstaan van het geschil tussen partijen, tenzij beide partijen anders aan de meerdere vergadering verzoeken en de meerdere vergadering dit op pragmatische gronden wenselijk acht.

BESPREKING

 

Ds. S.W. de Boer

Over a.: wie bepaalt die redelijkheid?

 

Deputaten – Br. Storm

Die PS.

 

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

Besluit 7 - 10

 

BESPREKING

 

Br. Niemeijer

Prioriteit nu voor GR predikantszaken. Ik ga er vanuit dat die in januari is vast te stellen.. Woordje 'zal' toevoegen.

 

Deputaten – Br. Storm

Geen bezwaar.

 

Deputaten – Br. Pel

Besluiten 7-10 nu niet nemen. We komen bij u in januari terug. Als het niet klaar is, dan moeten alsnog deze besluiten worden genomen.

 

Preses

Akkoord

 

Besluit 11

nieuwe deputaten kerkorde op te dragen:

  1. het werk aan de generale regelingen, zoals dat door de synode van 2011-2012 in gang gezet is en op de synode van 2014 nog niet kon worden afgerond, voort te zetten;
  2. de door de laatste generale synode genomen besluiten waar nodig te integreren in de generale regelingen;
  3. als adres te fungeren voor het melden van eventuele knelpunten bij de toepassing van de kerkorde in de praktijk;
  4. de kerken desgevraagd te dienen met voorlichting over de nieuwe kerkorde;
  5. kerkelijke vergaderingen desgevraagd te dienen met advies bij de overgang naar de nieuwe kerkorde;
  6. de generale synode desgewenst te dienen met adviezen op het gebied van kerkrecht en kerkorde.

 

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

Besluit 12

deputaten kerkorde voor de periode 2014-2017 een budget toe te kennen van € 6.000,-- per jaar (in totaal € 18.000,--)

 

STEMMING

Met algemene stemmen aangenomen.

 

Preses

Hartelijk dank voor de samenwerking met u als deputaten. Die was coöperatief. We werden serieus genomen. Heel veel sterkte met het verdere werk. Benieuwd naar resultaten in januari. Dan volgt ook decharge.

 

Sluiting

 

De vergadering wordt op christelijke wijze gesloten door ds. P. Poortinga met het lezen van een gedeelte uit Hebr. 12, GKB 131.

 

 

Bijlagen

 

Bijlage 1 – Nieuw ondertekeningsformulier

 

“Wij, ondergetekenden, verklaren van harte in te stemmen met de leer van de Bijbel, zoals die door de Gereformeerde Kerken in Nederland wordt beleden in de Nederlandse Geloofsbelijdenis, de Heidelbergse Catechismus en de Dordtse Leerregels. Wij beloven de gemeente voor te gaan in het spreken en leven vanuit dit ene evangelie. Wij beloven de waarheid van Gods woord openlijk uit te dragen, en te handhaven tegenover misleidende denkbeelden die binnen de kerk of uit de wereld opkomen. Wanneer wij op enig onderdeel van de leer verschil ervaren tussen de leer van de Bijbel en de inhoud van de genoemde belijdenisgeschriften, zullen we dit op gepaste wijze aan de orde stellen.

Wanneer er vragen rijzen rondom onze eigen opvattingen of gedragingen, zijn we altijd bereid om ons daarover te verantwoorden.

In beide gevallen zullen we ons houden aan de aanwijzingen van de bevoegde kerkelijke vergaderingen.”

 

Bijlage 2 – Huidige ondertekeningsformulier

 

Ondertekeningsformulier voor ouderlingen en diakenen
Wij ondergetekenden, ouderlingen en diakenen van de Gereformeerde Kerk te ……, verklaren hierbij voor het aangezicht van de Here, oprecht en met een goed geweten dat wij er hartelijk van overtuigd zijn dat de leer van de drie formulieren van eenheid - de Nederlandse Geloofsbelijdenis, de Heidelbergse Catechismus en de Dordtse Leerregels - in alle delen geheel met Gods Woord overeenstemt.
Wij beloven daarom dat wij ieder naar eigen ambt deze leer met toewijding zullen onderwijzen en trouw verdedigen en elke dwaling, die daarmee in strijd is, zullen afwijzen.
Voor het geval wij ooit een bedenking tegen deze leer of een afwijkende mening zouden krijgen, beloven wij dat wij die niet openlijk noch anderszins zullen uiteenzetten of verdedigen, maar dat wij ons gevoelen aan de kerkenraad voor onderzoek zullen voorleggen.
Wij beloven dat wij daarbij bereid zullen zijn ons altijd gewillig aan het oordeel van de kerkenraad te onderwerpen. Indien wij in strijd hiermee handelen, zullen wij als gevolg daarvan terstond geschorst worden.
Voor het geval de kerkenraad om gegronde redenen, ter wille van de bewaring van de eenheid en zuiverheid in de leer, ooit een nadere verklaring zou eisen van ons gevoelen omtrent enig deel van deze leer, beloven wij dat wij daartoe altijd bereid zullen zijn. Indien wij deze belofte niet nakomen, zullen wij eveneens geschorst worden, onverminderd het recht van appèl in geval van bezwaar. Gedurende de tijd van appèl zullen wij ons gedragen naar de uitspraak van de kerkenraad.
(Groningen-Zuid 1978, art. 213

 

Bijlage 3 – Advies dr. R.C. Janssen

 

20 mei, 2014

 

Rev. dr. R. C. Janssen

Abbotsford BC 

 

Re: verzoek moderamen GS GKv inzake bindingsformulier

 

Geachte synodeleden,

 

Mij is gevraagd middels een brief dd. 14 mei, 2014, om uw vergadering te dienen van advies inzake het bindingsformulier. Wegens gezinsomstandigheden kan ik u niet met een grondig en goed doordacht advies dienen. En ergens lijkt me dat ook niet nodig. Synode Amersfoort 2005 vroeg mij ook al om advies (toen diende ik de GKv te Hoek als predikant). En nu ik het eindvoorstel zie, is mij duidelijk dat deputaten kennis hebben genomen van mijn proefschrift over het onderwerp: binding aan de belijdenis. Men heeft mij al gehoord, en meer is eigenlijk niet nodig.
 

Ik houd het dan ook bij een paar losse opmerkingen.

  1. Wat de eerste alinea betreft, dit lijkt me helder en duidelijk.
     
  2. Ik heb een zorg wat betreft de tweede alinea. Het is belangrijk dat regelingen duidelijk zijn. Een regeling moet niet meer en niet minder zeggen dan wat het wil zeggen. Een regeling moet niet voor meerdere uitleg vatbaar zijn (denk aan het “quia – quatenus” debat van de 19e eeuw). Een regeling moet precies zijn. Zie ik het voorstel, dan valt mij de uitdrukking “op gepaste wijze” op. Wat en/of wie gaat bepalen wat een “gepaste wijze” is? Het lijkt me moeilijk om die gepaste wijze vast te leggen in een kerkorde of regeling. Maar zal het de bevoegde vergaderingen (m.n. kerkenraad en classis) en personen (m.n. kerkvisitatoren) duidelijk zijn dat zij dus een taak hebben? En – gezien mijn ervaringen in Nederland m.b.t. bijv. “prioriteit van de psalmen in de eredienst” – zullen bevoegde vergaderingen en personen de moeite nemen om navraag te doen? En wat zijn de gevolgen als iets “niet gepast” was? Mijn ervaring in Nederland (vooral na vijf jaar ervaring in Canada) doet mij denken dat men in Nederland vaak “te aardig is” voor elkaar. Men geeft elkaar graag de ruimte en durft elkaar vaak niet te bevragen op overtuigingen, laat staan gevolgen te verbinden aan afwijkende opvattingen of gedragingen. Ik vraag me af: zal iemand die verschil ervaart tussen de leer van de Bijbel en de inhoud van de belijdenissen inderdaad eerst vragen aan zijn kerkenraad hoe en waar dit verschil aan de orde gesteld moet worden? En als dit aan het licht komt, wat gaat er dan gebeuren?
     
  3. Een soortgelijke zorg heb ik m.b.t. de slotzin van het formulier. Wat of wie bepaalt welke kerkelijke vergadering “bevoegd” is? En hoe wordt bepaald hoe ver de bevoegdheid van de kerkelijke vergadering strekt? Bijvoorbeeld: welke bevoegdheid heeft de kerkenraad van kerk A over de predikant van kerk B als die predikant in A voor gaat, maar kerk B tot een andere classis en PS behoort? Moet de predikant van B zich verantwoorden als de kerkenraad van A hem “op het matje” roept?

 

Zoals ik reeds zei, wegens gezinsomstandigheden kan ik u niet van een beter doordacht advies dienen. Voor wie mij persoonlijk kent, en dat zijn een flink aantal synodeleden, misschien onterechte vragen die meer zeggen over mijn karakter en achtergrond dan over de voorstellen.

 

Ik bid u Gods zegen toe bij uw beraadslagingen.

 

Met hartelijke broedergroet,

 

Wg Dr. Roelf C. (Karlo) Janssen

 

Bijlage 4 – Advies ds. D. Quant

 

Aan het moderamen van de generale synode van de Gereformeerde Kerken bijeen in Ede 2014

 

betreft: advies bindingsformulier  

 

Houten, 19 mei 2014

 

Geachte broeders,

 

hartelijk dank voor het vertrouwen dat u in mij stelt en dat blijkt uit de adviesvraag inzake uw besluitvorming rond een vernieuwd bindingsformulier. Ik heb de stukken bestudeerd en maak de volgende opmerkingen:

 

  1. De belijdenis van de kerken is ooit een ‘staf om te gaan, een stok om te slaan en een lied om te zingen’ genoemd - namelijk door wijlen prof.dr. A.A. van Ruler. Terecht wordt in de stukken die u toestuurde gesproken over bestaande ondertekeningsformulieren die op dit moment ‘streng en juridisch geformuleerd’ zijn. Hoe noodzakelijk het op zich ook is dat dit element verwoord wordt (de geschiedenis en het heden van het kerkelijk leven bewijzen dat), daardoor is er in het huidige bindingsformulier wel erg veel aandacht voor ‘de stok om te slaan’. De andere aspecten verdwijnen erbij...
    Het is mijns inziens winst dat het voorstel dat ter tafel ligt de andere twee elementen mede naar voren komen: ‘Wij beloven de gemeente voor te gaan...’ Dat geeft meer evenwicht, het komt de positieve grondtoon die wij in onze ambtelijke arbeid beogen ten goede.
     
  2. Er kan aarzeling ontstaan over de vraag of de formulering in de eerste zin: ‘Wij (...) verklaren van harte in te stemmen met de leer van de Bijbel, zoals die door de Gereformeerde Kerken in Nederland wordt beleden in de (...)‘ - en dan volgt de opsomming van de drie formulieren van eenheid -, afdoende is om tot uitdrukking te brengen dat de kerken van oordeel zijn dat deze formulieren een betrouwbare samenvatting van de Schrift zijn. De gedachte zou kunnen opkomen dat in deze formulieren, behalve een belijden van de leer van de Bijbel, ook nog andere zaken te vinden zijn die ánders spreken. Uw formulering sluit die mogelijkheid niet uit, m.a.w. de vlag dekt niet de hele lading. Maar die gedachte wordt ondervangen en uitgesloten door een passage verderop: ‘Wanneer wij op enig onderdeel van de leer verschil ervaren tussen de leer van de Bijbel en de inhoud van de genoemde belijdenisgeschriften (...)‘ enz.
    Ik noem dit omdat de vraag ook ter vergadering zou kunnen opkomen.
     
  3. Uw generale synode 2005 sprak uit dat in een herzien formulier niet de levenswandel van de ambtsdragers betrokken moet worden. Toch lijkt het er in twee passages op dat dit niettemin gebeurt:
    - ‘Wij beloven de gemeente voor te gaan in het spreken en leven vanuit dit ene evangelie’;
    - ‘Wanneer er vragen rijzen rondom onze eigen opvattingen of gedragingen (...)‘.
    Wellicht bedoelt u hier iets anders dan wat de synode 2005 bedoelde, maar dan is dat - althans voor mij - in ieder geval niet helder.
     
  4. U wilt vermijden dat er in het nieuwe bindingsformulier zo uitgebreid over de gevolgen van afwijking van de leer geschreven wordt als in het huidige. U vat dit nu samen in de passages:
    ‘(...) zullen we dit op gepaste wijze aan de orde stellen’;
    (...) zullen we ons houden aan de aanwijzingen van de bevoegde kerkelijke vergaderingen’.
    Hiermee bereikt u inderdaad het doel  dat u voor ogen staat en dat op zich naar mijn mening niet verkeerd is. Toch zijn de formuleringen die nu worden voorgesteld op zich niet helder: wat is ‘gepaste wijze’? Wat de een gepast vindt, vindt de ander onbehoorlijk. En wat is de inhoud van de ‘aanwijzingen’ van de kerkelijke vergaderingen? Laat het zich denken dat die in de ene kerkelijke vergadering anders luiden dan in een andere kerkelijke vergadering? Op dit punt zitten er nog wel open einden in de voorgestelde formuleringen en dat zou voor verwarring kunnen zorgen. En het zou m.i. dus gewenst zijn om de kerkelijke route bij deze situaties in een apart document vast te leggen, wanneer ze uit het ondertekeningsformulier zouden verdwijnen.
     
  5. Er is nog iets: in het huidige formulier wordt in het kader van een gevraagde ‘nadere verklaring’ gesproken over ‘gegronde’ (CGK: ‘gewichtige’) redenen. Nu vindt de een gegrond c.q. gewichtig wat de ander van weinig gewicht vindt, maar deze formuleringen geven wel iets aan van het kerkelijke gegeven dat niet bij álle gesignaleerde oneffenheden dit zware(!!) instrument ter hand wordt genomen: het moet wel gewichtig zijn! In het concept voor een nieuw formulier ontbreekt deze gedachte geheel. ‘Wanneer er vragen rijzen over onze eigen opvattingen (...), zijn we altijd bereid om ons daarover te verantwoorden’. Is dat niet te ruim en is het toch niet dienstig om hier meer te preciseren? De lat moet niet al te laag liggen, mijns inziens.

 

In de hoop u met deze kanttekeningen te dienen, wens ik u in dit onderdeel van uw beraadslagingen en in uw hele synodewerk Gods zegen toe. Weet dat daarvoor ook in de Chr. Geref. Kerken voor wordt gebeden.

 

Met broederlijke groet,

 

w.g. Dingeman Quant