Vrouwen op vrijgemaakte kansels 33 – Nymfa
D.J. Bolt
23-01-16
Kuiper en Nymfa
Onderweg 12/12/15
In een column schrijft prof. dr. R. Kuiper, rector van de vrijgemaakte theologische universiteit te Kampen, over Nymfa. Paulus doet haar in Kolossenzen 4 de groeten en ook aan de gemeente die bij haar thuis samenkomt.
Volgens Kuiper hebben tegenwoordige vertalers ontdekt dat Nymfa een vrouw is. Zo'n gemeente bij een vrouw aan huis kwam meer voor: bij Priscilla en Aquila, en Lydia, Phebe en Junia met hun activiteiten in en voor de gemeente.
Maar, vraagt de hooggeleerde zich af, 'waarom zeggen oudere vertalingen Nymfas in plaats van Nymfa? Konden toenmalige vertalers zich niet voorstellen dat vrouwen een huisgemeente in stand hielden?'
Hij weet het niet maar wél dat 'dit detail in elk geval het spreken over een 'nieuwe hermeneutiek' als het gaat over de rol van vrouwen in de kerk relativeert'.
Volgens prof. Kuiper, behoort het bij de vrijgemaakte traditie, nieuwe inzichten te winnen uit de Schrift. En dan is het natuurlijk 'jammer' dat 'de zusterkerken in Canada de GKv en ook de TU in Kampen verwijten maken over het gezag van de Bijbel'. Zij hebben kennelijk niet door dat 'ons enige verlangen is te luisteren naar wat het Woord van God ons vandaag te zeggen heeft, ook als het gaat over de dienst van mannen en vrouwen in de gemeente.'
Nu erkent Kuiper dat dat ene detail over Nymfa niet de discussie over het vrouwenambt beslist. Maar, concludeert hij, 'het laat wel zien dat de oudere hermeneutiek de discussie misschien harder gemaakt heeft dan nodig is. Paulus beschrijft de terugkeer van de situatie zoals God die bedoeld heeft: mannen en vrouwen vullen elkaar aan en werken samen in het koninkrijk van God. Het is niet of-of, maar en-en.'
Nieuwe en oude hermeneutiek
Onderweg 31/10/15
Nu we het toch over een relativerende hermeneutiek hebben die een grote rol speelt in de MV-discussie, ook dr. J.M. Burger, docent systematische theologie aan de TU Kampen, besteedt daar een artikel aan in Onderweg. We geven wat van zijn gedachten weer hoe de Schrift moet worden gelezen en geïnterpreteerd.
Eerst, hoe moeten we onze ervaring waarderen? Burger:
Geheiligde ervaring is daarom altijd door de Schrift gevormde ervaring. Omdat de Schrift de weg naar de gezindheid van Christus is, en omdat we in de navolging van Christus de Schrift ontvangen als canon, kunnen onze kennis en ervaring niet op hetzelfde niveau geplaatst worden. De Schrift gaat boven de ervaring.
Dr. Burger plaatst hier echter wel een kanttekening bij. Want weliswaar hoeft iemands 'vrome', 'christelijke' ervaring niet zonder meer betrouwbaar te zijn maar dat geldt natuurlijk ook voor die van onszelf. Immers,
'we leven in de praktijk met een gelezen en geïnterpreteerde Schrift. Ons begrijpen van de Bijbel wordt mede bepaald door wat we gewend zijn of wenselijk vinden. Macht, belangen, verlangens, emoties, overtuigingen, ze sturen allemaal zowel onze ervaring, als ons verstaan van de Bijbel. Een blanke man die bang is zijn welvaart te verliezen, zal de Bijbel anders lezen dan een zwarte vrouwelijke activist. Iemand die gereformeerd is en leest over je handen opheffen of een heilige kus, zal dat makkelijk naast zich neer leggen, terwijl het misschien heel goed is als een gereformeerd christen zich afvraagt welke rol zijn lichaam eigenlijk speelt in de dienst aan God.
Daarom moeten we 'zowel kritisch op ons Bijbellezen, als op onze ervaring zijn', wijst Burger. 'Een houding van nederigheid en corrigeerbaarheid door anderen in de eeuwenlange ruimte van de christelijke gemeente is van wezenlijk belang.' En hij haalt een aantal voorbeelden aan van zaken die we opnieuw moeten 'doordenken' en 'heroverwegen': renteverbod, sabbatsgebod, evolutie-theorie/Genesis 1, homoseksualiteit.
En pas op, dan niet bij voorbaat al weten waar je zult uitkomen maar 'opnieuw lezen en uitleggen'. Ons kennen is maar ten dele, zegt de Bijbel immers. 'Zelfs de beste Bijbellezers hebben maar een begin van het volmaakte verstaan van Gods liefde in Christus. Gelukkig worden we niet gerechtvaardigd door onze werken, niet gered door ons volmaakte verstaan van de Bijbel, relativeert de docent.
[Het is misschien goed om hier eens naast te leggen de artikelen Hermeneutiek in Leeuwarden, die een verslag bieden van de lezing van en discussie met ds. E. Heres over dit onderwerp. En verder ook de waardevolle artikelenserie Sola Scriptura van ds. R.M. Retief. De artikelen kunnen worden gevonden in de rubriek Rond de Schrift. DJB]