GS Goes Impressie 01 - Buitenlandweek
D.J. Bolt
18-01-20
Afgevaardigden van gereformeerde kerken van over de hele wereld waren naar de vrijgemaakt-gereformeerde synode gekomen die te Mennorode in Elspeet vergadert. Daar brachten zij als zusterkerken de groeten van hun kerken over. En vooral ook om hun grote zorgen te uiten over de ontwikkelingen in en besluiten van de GKv.
In eerste instantie zouden de gasten niet de gebruikelijke gelegenheid krijgen om de meeste vergadering toe te spreken maar de synode kwam daar toch op terug. En zo kregen we (ook) een hoorbaar inzicht in wat de buitenlandse kerken naar voren wilden brengen.
En dat loog er niet om. De Canadese kerken (CanRC) bijvoorbeeld, lieten officieel bekend maken dat zij de zusterkerkrelatie met de GKv verbreken. Het Woord van God is naar hun vaste overtuiging door de GKv aangetast. Gehoorzaamheid aan God verplicht de CanRC daarom de relatie met de GKv te breken. Anders te handelen zou zonde betekenen, zo sprak een CanRC-afgevaardigde.
Ook de afgevaardigden van de Free Reformed Churches of Australia (FRCA) lieten zich zo uit. Zij hadden al eerder de band met de GKv officieel verbroken maar lichtten dat nog eens in niet mis te verstane woorden toe. Er is geen vertrouwen meer want de GKv heeft het fundament van het geloof verlaten door een andere hermeneutiek te aanvaarden, was het oordeel. En in de eerder toegestuurde brief spreekt de FRCA van geestelijk overspel van de vrijgemaakte kerken: de duidelijke geboden in de Schrift worden genegeerd.
Nog niet iedere zusterkerk is zover als deze beide kerkgemeenschappen. Maar het is wel duidelijk dat de meeste vertegenwoordigde kerken op deze synode dezelfde consequentie wel zullen trekken als de GKv niet op haar schreden terugkeert, zich bekeert wat betreft het Schriftgezag en de gerelateerde besluiten t.a.v. de vrouw in het ambt en ook homoseksuele relaties.
In een ontroerend liefdevol pleidooi van de Zuid-Koreaanse Kosin kerken probeerden zij vanuit wat de Schrift leert over de Drie-eenheid te laten zien waarom vrouwen niet mogen worden toegelaten tot de ambten. Zij klagen dat de GKv er maar beslissingen over nam zonder eerst intensief met de wereldwijde broederschap in gesprek te zijn gegaan, een klacht die algemeen gedeeld werd. De Zuid-Koreaanse broeders deden daarom een hartstochtelijk beroep op de synode alsnog samen met alle kerken rondom de tafel te gaan zitten om van hart tot hart proberen tot overeenstemming te komen. Daarvoor nodigden zij de kerken uit nog dit jaar voor een conferentie in hun land [update 180120]. Dan zou wel de uitvoering van de Meppelse MV-besluiten twee jaar moeten worden opgeschort!
Het gaat in de kerkelijk-relationele sfeer ook niet om niks. Met haar handelen zet de GKv de band met tussen de anderhalf en twee miljoen gereformeerde christenen wereldwijd op het spel! Alle relaties in Noord-Amerika dreigen te worden verbroken (ICRC). Hetzelfde geldt voor Zuid-Amerika, met de grote Braziliaanse presbyteriaanse kerken.
Het wordt dus heel spannend op 23-25 januari a.s. wanneer de revisieverzoeken MV worden behandeld. Weliswaar zal er dan nog geen besluit genomen worden maar de verwachting is wel dat de richting wordt bepaald waarin het zal gaan.
Reacties
Hoe reageerden de synodeleden op de soms vlijmscherpe en diep emotionele vermaningen?
Het verbaasde ons dat vrijwel niemand inhoudelijk op de klachten inging of vanuit de Schrift tegenweer bood. Wat hield de afgevaardigden dan wél bezig? We noemen enkele in het oog lopende zaken.
Men was zeer blij met de betuigingen van liefde van de buitenlanders. Die zouden de basis kunnen vormen om toch wel onderlinge banden te handhaven, zij het op een ander niveau misschien. Mogelijk zou een herdefiniëren van kerkelijke relaties soelaas kunnen bieden voor de pijn die verbreken van de huidige zusterkerkrelatie gaf. Want dat gaf het, pijn, wederzijds. Maar terwijl de buitenlandse gasten de pijn vooral voelden in het verlaten van de Schrift en daarop geënt leven, ging het synodeleden vooral om de pijn van de breuk te verzachten. En daarvoor werd heel wat uit de kast gehaald. Het zou niet om de kern van het geloof gaan want die is Christus. Hij is het fundament en niet de Schrift, kon je soms horen. En praat niet van ontrouw aan het Woord, hooguit over dwalen.
Veranderen in de kerk werd een levensnoodzaak geacht door sprekers. Blijf niet achter, we moeten voort in deze moderne tijd. Een predikant probeerde met het bekende 'catechisantenrijtje' de bezwaren onderuit te halen. Immers, ooit was er een kerk met polygamie toch? En werd apartheid goedgekeurd, leerde men dat de vrouw bedoeld is de man het leven te veraangenamen, zag men de paus als de antichrist. Enzovoort. Nou dan! En in het ND voegde prof. De Bruijne (TUK) er nog een aansprekend voorbeeld aan toe: wij gehoorzamen toch ook niet meer aan overheden zoals in Rom. 13 geboden wordt?
Wij doen een ogenblik mee: huwelijksbevestiging met een ongelovige partner kon 'vroeger niet, nu wel'; samenleven buiten het huwelijk kon 'vroeger niet, nu wel'; de vrouw-in-het-ambt kon 'vroeger niet en nu wel'. Intrigerende vraag: waarom zouden homo'huwelijken' dan niet kerkelijk bevestigd kunnen worden? Bijvoorbeeld?
Zo kun je ál Gods geboden onderuit halen. Dat is het fundamentele probleem. Heeft men door welk een verwoestende werking deze benadering van de Schrift heeft op geloof en leven?
Met de Schrift in de hand de buitenlandse vermaningen weerleggen, daar hebben we nauwelijks iets van gemerkt. Maar wellicht komt dat nog tijdens de komende revisiezittingen. En wat als zou blijken dat de verschillen niet overbrugbaar blijken te zijn? Dan is het 'een kwestie van volwassen gedrag om met elkaar van mening te verschillen zonder de relatie op het spel zetten', volgens BBK-lid ds. S. van der Lugt. En dan het gaan zoeken in vroomheid. Want toen hij in Zuid-Korea op bezoek was, zei iemand tegen hem:
'Met Bijbelteksten en hermeutiek discussies gaan we elkaar niet vinden. Het gaat om vroomheid zoals we die kennen uit de traditie en de wereldwijde kerkgemeenschap'
en
'Zodra we samen in gebed gingen, werd vloeibaar wat exegetisch vastzat. Toen we elkaar vertelden over bijvoorbeeld de oefening van het geloof in het gezinsleven, merken we verbinding: de gemeenschappelijke vragen brengen herkenning.'
(Onderweg, 4 jan. 2020)
In gewone woorden: onze vroomheid maakt de uitleg van Gods Woord vloeibaar, flexibiliseert, stuurt. Zo kan de Schrift tegelijk ja en nee zeggen op basis van onze vrome gevoelens en praktijken.
Het verklaart de kloof die zo schrijnend gevoeld werd tussen de synode en een gereformeerde buitenwereld die wil vasthouden aan de belijdenis dat de Schrift zichzelf gezaghebbend uitlegt en gehoorzaamd dient te worden.