Ethiek

Synodeverslagen

Nieuwe artikelen
Signalen



Aanmelden GRATIS nieuwsbrief

Naam:
E-mail:



printen

mailen

Synodeverslag week 13 - Buitenlandse gasten 4

D.J. Bolt
30-04-11

We vervolgen het verslag van de besprekingen met buitenlandse gasten. Nu was bijlage 9 van het rapport van de Deputaten Kerkelijke Eenheid (DKE) aan de orde. Deze bijlage ging over een 'nieuwe hermeneutiek' waar ook de samensprekingscommissie van de Nederlands Gereformeerde Kerken (CSS) achter staat.
De bespreking werd weer afgewisseld met toespraken van buitenlandse afgevaardigden. Een gezamenlijk diner sloot de synodale buitenlandweek af.

Onmiddellijk na het diner ging de synode weer verder met haar beraadslagingen. Besproken werd hoe om te gaan met ingekomen stukken die eigenlijk onontvankelijk zijn of die geen reactie (meer) vergen. Kan het moderamen die zelfstandig afhandelen of moeten ze toch via de synodevergadering passeren? Daarover namen de broeders maximaal verdeeld een besluit.


TOESPRAAK VERENIGDE STATEN (2)

Rev. Raymond J. Sikkema, URCNA
We wensen u de genade en vrede van onze Here Jezus Christus.
Het is een voorrecht u toe te mogen spreken. Wel moest ik mijn speech van te voren inleveren zodat ik daarin dus niet kon verwerken wat ik hier ervaren heb. Ik sluit me aan bij rev. Sawtelle over uw goede ontvangst. En ook bij zijn waarschuwing voor de gevaren van de secularisatie.
Ook ik heb een waarschuwend woord geschreven. Niet om aan te geven dat wij zo vroom zouden zijn. Want we spreken ook ons zelf aan. Wij zijn bezorgd om wat hier gaande is, over wat we lezen in de pers. We willen u waarschuwen en bemoedigen om standvastig te zijn in het geloof. De kerk moet een pilaar en fundament van de waarheid zijn. Alleen als zij dat is mag zij kerk heten.

In 2007 besloot onze synode tot contact met de GKv. Drie jaar later besloten we nog niet verder te gaan dan de tweede trap van de oecumenische broederschap. Want er zijn een aantal moeiten m.b.t. sabbat en zondag, huwelijk en echtscheiding en Schriftkritiek. Ook t.a.v. de 'vrouw in het ambt'. Op dit moment kunnen we daarom nog geen zusterkerkrelatie aangaan. Al aan de synodes van Amersfoort-Centrum en Zwolle-Zuid 2008 stelden we vragen over de 'de vrouw in het ambt'. We wachten af om te zien wat deze synode besluit voordat we onze kerken adviseren tot verandering van onze huidige relatie.

Het hart van het probleem is de hermeneutiek. Zoals dat zijn invloed heeft op de verklaring van Genesis 1, en ook op de 'vrouw in het ambt'. Wij hebben daarover toenemende zorgen. Het is voor ons déjà vu. Het lijkt allemaal heel aannemelijk. Maar we willen alleen luisteren naar de Schrift. En trekken andere conclusies dan die in het rapport.
Met de 'vrouw in het ambt' wordt een andere nieuwe hermeneutiek aanvaard, die ook zijn invloed gaat hebben op de kinderdoop, toelating van homoseksuelen tot kerkelijk ambt, zoals daar nu over wordt gesproken in de NGK.
Ik heb kennisgenomen van de website van prof. Douma. De opmerkelijke inhoud ervan heeft ons verontrust. Het gaat om het gezag van de Heilige Schrift dat niet naar mensen van de 21ste eeuw is.
Broeders, hier rijzen vragen. Wees toch gewaarschuwd voor het evangelicalisme, wees trouw aan de Schrift. Moge de Here u wijsheid geven, zodat u niet zijn Woord vervangt door uw eigen woord.
Dat Jezus Christus u voor vallen moge bewaren.

BBK - Br. Wezeman
Willen u danken, ook al hebt u kritische woorden gesproken. U hebt ons een spiegel voorgehouden. Het is lange tijd stil geweest tussen ons. In 2010 konden wij uw synode niet bezoeken door allerlei oorzaken. Dat is jammer want dan waren nu misschien dingen anders gezegd.
We kennen elkaar maar hebben elkaar nog niet gevonden in een volledige zusterkerkrelatie. Het is verdrietig dat uw laatste synode daarover nog geen beslissing kon nemen. Het meest centrale daarbij is de 'vrouw in het ambt'-discussie en daarmee samenhangend de vragen over de hermeneutiek. Daar bent u ook op gespitst omdat uw kerken zijn ontstaan uit een scheuring daardoor.
Uw zorgen kan ik me voorstellen. We zijn daar open over geweest. Maar die zorgen zijn niet voldoende motivering om uw beslissing 'on hold' te zetten. We betreuren dat ten zeerste. De negatieve toonzetting zou meer solide onderbouwd moeten worden. U had de officiële besluiten erbij moeten betrekken en niet afgaan op niet altijd betrouwbare uitingen in de pers. 'Déjà vu', maar verder niet de processen in rekening brengen die tot onze besluiten hebben geleid, laat staan daar inhoudelijk op ingaan, is onvoldoende. Dan is de opgave om een zusterkerk te ondersteunen niet uitgevoerd . Maar misschien is mij het  positieve ontgaan.
De wens is om een positieve inhoud aan onze relatie te geven. We waarschuwen er voor vanuit zelfgekozen posities op elkaar te schieten. Wij zien uit naar een zusterkerkrelatie. En: uitgestelde hoop krenkt de verwachting.
Uw zorgen hebben we wel gehoord. Dat hebt u ook feitelijk kunnen merken. We hebben u lief en willen ons met u inzetten voor groei van Gods Kerk. Moge de Here uw kerken zegen in hun ontwikkeling.

--------------------------------------------------------------

BESPREKING DKE-RAPPORT BIJLAGE 9
Overeenstemming over hermeneutische uitgangspunten

Notitie van Deputaten Kerkelijke Eenheid GKv en Commissie Contact en Samenspreking met andere kerken NGK

BESPREKING RONDE 1

Ds. Van Dijk
Het eerste stuk eindigt op "Onze uitleg moet altijd gefocust blijven op Jezus Christus en op Gods koninkrijk". Hoe komt dat hier ineens? Het blijkt fundamenteel in het document te zijn.
Verder wat betreft Bijbelse voorschriften: wordt de afstand tussen een Bijbelwoord en onze toepassing niet erg groot gemaakt? Dat levert grote problemen op. Vragen als "welke bijdrage de Bijbel kan leveren", klinken niet erg als 'onderwerpen aan de Schrift'.

Voor een beroep op de schepping wordt gezegd dat die lang geleden is. Daar zouden we niet meer bij kunnen en daarom is het beter ons te richten op het koninkrijk. Maar we moeten dat niet tegenover elkaar zetten maar dicht bij elkaar houden. Er is en continuüm, er is herstel. In Jezus Christus is alles geschapen, dat is scheppingsterminologie. We leven uit onze oorsprong en komen zo tot onze bestemming. Het perspectief op het komende rijk moeten we nooit losmaken van de oorsprong.

We zijn dragers van nieuwe en grote verantwoordelijkheden, zegt het rapport. Nieuwe?, toch ook oude? We leven immers als schepsels van de oorsprong en komen zo op onze bestemming.

Br. Feenstra
Wat is de status van het stuk? Een gespreksverslag? Die kunnen in de kerkelijke wereld ook een rol gaan spelen.

Er staat: "Het beroep op de schepping mag nooit geïsoleerd worden van dit voorgaande handelen van God en moet dus altijd plaatsvinden vanuit Christus en in het perspectief van zijn komende rijk". Wat betekent dit voor de M/V discussie? Als de stelling wordt omgekeerd wat betekent hierin dan nog de schepping?

Ds. Trimp
We hebben waardering voor het gespreksverslag. Het is een heel helder stuk. Het geeft heldere leesregels voor de Bijbel in het totaal van de context. Deputaten kunnen ons hier verder mee helpen. Het is geen taak van een synode om een hermeneutiek vast te stellen. We moeten dit stuk ook niet uitvergroten tot het een kenmerk van de kerk wordt.

Hoofdstuk 6 biedt ons een tweede model omdat bij het eerste er een kloof is tussen uitleg en praktijk. Zijn de bezwaren die onder a, b, c worden genoemd van toepassing op het VOP-rapport? Daar vindt het Schriftverstaan op de achtergrond onvoldoende aansluiting bij de Schriftuitleg. Wordt dat alsnog ingebracht?

Accepteert God tijdelijk dingen van ons, zoals het rapport stelt? Is het terecht dat daarvoor een analogie met het zevende gebod wordt aangevoerd?

Ds. Moedt
Het rapport stelt dat "Bijbelse voorschriften opeens … een ongedachte actualiteit kunnen krijgen". Dat is mooi geformuleerd en dat waardeer ik. Maar ik kan er weinig mee. Wat wordt er concreet mee bedoeld? Over welke Bijbelse voorschriften hebben we het dan?
Het is toch ook niet zo dat de Schrift een bijdrage aan ons leven levert maar het uitgangspunt is?

Ds. Oostland

De begrippen heilshistorie en cultuur, hoe verhouden die zich? In het rapport lijken ze door elkaar te lopen.

Pag. 60 par. 4 legt terecht nadruk op de illuminatie door de Heilige Geest. Maar wordt er niet wat te optimistisch gesproken voor de mens na zijn wedergeboorte? Steeds gaat het weer over de mogelijkheden door de Here God ons gegeven. Maar hoe moet dat Bijbels worden gedefinieerd?

Pas in par. 6 krijgen we een omschrijving van wat we onder hermeneutiek moeten verstaan. Het lijkt een kritisch verstaansproces waarbij er tussen verschillende lezingen van de tekst heen en weer wordt gependeld. Maar eerst is een goede definitie nodig. Wat is nu de kritische factor, hoe krijgt die gestalte?

Br. Aartsma
Boven de bijlage staat hermeneutische uitgangspunten. Maar steeds is er sprake van 'enerzijds' en 'anderzijds'. Die verschillende uitgangspunten kunnen we in de GKv en de NGK beide aantreffen. Maar is er daar nu overeenstemming over? Als dat het geval is dan zouden we toch niet steeds 'enerzijds' en 'anderzijds' tegenkomen?
Vergelijk wat Myriam de Klinker over de relatie cultuur-Schrift heeft gezegd namelijk: kijk goed naar de relatie Schrift en cultuur en laat de cultuur niet overheersen. We moeten nadenken over wat gereformeerde hermeneutische uitgangspunten zijn.

Hoe is de stand van zaken nu m.b.t. gemeenschappelijke uitgangspunten voor NGK en GKv? We kunnen niet veel met de bijlagen 8 en 9. Wij zullen als kerken heel helder leiding moeten geven. Daartoe zijn we geroepen. Broeders en zusters willen daarin richting worden gewezen. Dat mis ik.

Ds. Gunnink
Wat heeft deze bijlage nu als gevolg voor de opdracht 1c, de zaak van de 'vrouw in het ambt', en voor het feit van de openstelling van de ambten voor de zusters der gemeente in de NGK? Is bijlage 9 daar het gevolg van?

We lezen in het rapport dat "persoonlijk, maatschappelijke en culturele omstandigheden de Schrift toesluiten én ontsluiten". Is de Schrift nog steeds haar eigen uitlegster, of gaat het nu via herlezingen?

Heeft de vraag van de NGK aan GKv over het gezamenlijk doordenken van samenwonende homoseksuele ambtsdragers te maken met deze hermeneutiek? Dan ben je al een stap verder. Ik heb daar grote vragen over.

Het is een wollig verhaal. De reactie van de deputaten vanmorgen was vaag, er werd niet concreet op vragen ingegaan. Ik hoop dat dat nu wel het geval is.

Br. Serier
De titel van de bijlage suggereert dat er overeenstemming is over alle hermeneutische uitgangspunten. Is dat zo, of zijn er nog niet benoemde uitgangspunten die in de toekomst moeten worden behandeld?
Als ds. Messelink zegt dat na de synode hiermee naar de gemeente moet worden gegaan. Maar wat is dan de status van dit stuk, en op welke manier moet dat dan?

Er wordt gesproken van het context-gebonden karakter van de Bijbeltekst en dat door de cultuur er daarom een kloof ontstaat. Maar die stelling is te zwaar, die schept afstand. Er is wel degelijk een brug te slaan naar de situatie van vandaag. Spreek liever over cultuurverschil. God spreekt in elk Schriftwoord ook tot ons in het heden.

Er wordt gesproken van het nieuwe leven zonder het regiem van de wet. Dat klinkt negatief: de wet is toch nog steeds opvoedend en waarschuwend en een regel der dankbaarheid? Er wordt te negatief over de wet gesproken.

De cultuur zou ook een bril kunnen zijn die ons scherper zicht doet krijgen op Gods bedoeling en wil. Maar is die cultuur ook niet besmet door de zonde? Moet het niet andersom: met de Bijbelse bril naar cultuur kijken?

Wat moeten we ons voorstellen bij "inbreng van eigen inzichten" in par. 6?

We zouden graag willen dat we met deze zaken niet meer in de achterhoede opereren. Meer leiding geven aan de jeugd. Volgens mij is dat de roeping van de kerk.

Ds. Ophoff
Allereerst waardering voor het werkstuk. Nu in het bijzonder want het is een waagstuk om het zo aan de synode voor te leggen.
Bijlage 9 wekt indruk dat het meer is dan een gespreksverslag. Er is dan nog wel enige bezinning nodig hoe we er mee zullen omgaan. Die stap is nodig om tot een gezamenlijke route te komen. Een synode kan geen hermeneutiek vaststellen, maar wel aangeven hoe we hier mee omgaan.

Er is context betrokkenheid in de Bijbel, er bestaat wél een culturele kloof. Die kloof is groot. Niet alleen voor pure ongelovigen maar ook voor onze jongeren. Het rapport probeert hier op een goede manier verwoord, recht aan te doen. Dat geeft een zekere kwetsbaarheid. Er is heel veel onzekerheid als de Schrift in onze cultuur wordt gebruikt. Denk maar aan de vele vragen over de 'vrouw in het ambt.
Christenen leven weliswaar in onze moderne cultuur maar toch kunnen uit de Schrift vrij snel wel conclusies worden getrokken. Bijvoorbeeld t.a.v. verslaving. Het is niet moeilijk aan te tonen dat de Schrift slavernij afwijst.
Deputaten moeten hier meer ruimte voor scheppen. Dan valt ook veel kritiek weg.

Er wordt gesproken over de kenmerken van mondige christenen en hun vrijheid. Dat is een sterk stuk. Als dát doorwerkt in gehoorzaamheid, gebed en liefde!

Ik heb lang gekeken naar de drie lezingen. Ik herken ze, ook uit de eigen levenspraktijk. In feite is het een model dat prof. Te Velde heeft voorgesteld met drie polen: de Schrift bovenaan, de kerk met zijn rijkdom aan confessies en uitleg, en de leefwereld. Maar hier mist een toelichting en dat maakt het kwetsbaar. Alsof je er overal mee naar toe kunt.

---------------------------------------------------------


TOESPRAAK ZUID-AFRIKA

Mr. Cornelis Roose
Het is mij een voorrecht die Vrye Gereformeerde Kerke in Suid Afrika op uw synode te vertegenwoordigen, en kerkgroeten over te brengen van uw zuster op de zuidelijke punt van Afrika.

Het feit dat onze kerken uit de uwe afkomstig zijn, de ondersteuning die wij uit uw kerken ontvingen over een periode van meer dan 60 jaar en vooral het feit dat we beiden bestaan en functioneren op de gemeenschappelijke basis van de Bijbel en dezelfde belijdenissen, dat zijn nog steeds erg goede redenen om onze relatie als erg belangrijk te beschouwen.

In het begin van die 60-jarige periode waren we slechts een klein uitbreidinkje van uw kerken, maar die tijd is geweest. Tijdens deze 60 jaren hebben we ons in verschillende richtingen ontwikkeld. De VGKSA werden een gereformeerd kerkverband in een omgeving die in veel opzichten verschillend is van de Nederlandse context.

In ons land ontmoeten de eerste en de derde wereld elkaar. Daarnaast is het land een smeltkroes van verschillende culturen en talen. Dat levert bepaalde uitdagingen op zoals de vraag hoe je als christen omgaat met raciale en sociale verschillen, met gebrek aan goede opleiding, met armoede, HIV/AIDS enz.

Ons land wordt ook gezien als een gevaarlijk land waar een hoog misdaadcijfer invloed heeft op het Zuid-Afrikaanse leven van alledag. Tegelijk geeft het ook mogelijkheden, bijvoorbeeld voor missionaire activiteiten op de drempel van ons eigen huis.

Deels door dit verschil in omgeving zijn we wat uit elkaar gegroeid.
Maar daar zijn meer redenen voor. Een daarvan is onze constatering dat ook uw kerken een veranderingsproces hebben doorgemaakt. Maar díe veranderingen zijn van een andere aard en we maken ons zorgen over sommige daarvan.

We vernamen uitspraken van personeel en studenten van uw theologische universiteit. Daarin wordt Bijbels onderwijs ter discussie gesteld, en worden deze praktijken door de vingers worden gezien en verdedigd met het argument dat het om eisen van de wetenschap gaat. Uw theologische universiteit is door de kerken opgericht met het doel de kerken te dienen. Maar we vragen ons wel af of deze activiteiten nog passen in dit raam.
Dit roept ook een vraag op over de betekenis van het ondertekeningsformulier voor kerkelijke ambtsdragers. Soms krijgen we de indruk dat dit formulier niet meer als bindend wordt gezien.

We hebben geconstateerd dat een behoorlijk aantal thema’s in uw kerken opkomen uit een herinterpretatie van Gods Woord. Voorgaande synoden moesten zich bezig houden met een nieuw Schriftverstaan over het vierde gebod en de zondag als rustdag, alsook met het thema van scheiden en hertrouwen. Op de synodetafel ligt het onderwerp man/vrouw in de kerk. We realiseren ons dat herinterpretaties van de Bijbelse openbaring niet altijd fout zijn, maar in het merendeel van deze zaken hebben wij serieuze zorgen.

Deze zorgen worden nog groter, als wij kijken naar de manier waarop deputaten de instructies van Zwolle Zuid hebben uitgevoerd. Wij gaan ervan uit dat het niet de bedoeling is geweest om het Bijbels onderwijs over de plaats van man en vrouw te ondergraven door kerkleden te vragen naar hun mening op dit punt. Toch krijgen we de indruk uit de gevolgde methode dat de mening van kerkleden een van de criteria is voor een beslissing op dit punt.

Ik zou door kunnen gaan met een lijst van andere zorgen, maar het heeft waarschijnlijk meer zin op zoek te gaan naar de wortels van het veranderingsproces waar uw kerken in verkeren.
Ik vertelde al dat de ontwikkeling van de VGKSA ten dele werd gestuurd door de plaatselijke omgeving waarin zij functioneren. Dat geldt natuurlijk niet alleen voor de Zuid-Afrikaanse kerken, maar voor alle kerken in de wereld. En naast een plaatselijke omgeving hebben we ook te maken met de globale context.

Ik vermoed dat we allemaal weten wat de belangrijkste kenmerken van onze globale – en in het bijzonder onze Westerse – omgeving zijn. Individualisme en zelfexpressie zijn een paar van de voornaamste modewoorden in onze Westerse maatschappij. Wat is de betekenis van deze modewoorden en wat zijn haar wortels? We ontdekken dat er een verlangen achter schuilgaat het belang van het individu voorop te stellen – als het moet ten koste van het belang van de ander.
Kerkleden zijn niet immuun voor dit milieu. Als afstammelingen van Adam en Eva zouden we ons moeten realiseren, dat het verlangen om belangrijk te zijn heel natuurlijk voor ons is. Toen wilden zijn immers al als God zijn?

Als we de kerkgeschiedenis bestuderen, zien we een niet aflatende herhaling van kerken die valse kerken worden. De belangrijkste reden daarvoor was dat zij meer belang toekenden aan de mening van kerkleden dan aan het Woord van God (NGB art. 29).
Hier ligt voor ons allemaal een belangrijke les. Namelijk dat we ons bewust moeten zijn van het feit dat een van de belangrijkste aspecten van het proces om valse kerk te worden, was en is de herinterpretatie van de Bijbel en zijn onderwijs.

Ik zeg niet dat het altijd fout is op zoek te gaan naar nieuwe betekenissen van Gods openbaring voor ons. Het enige wat ik zeggen wil is, dat gezien onze eigen aard en de druk vanuit onze omgeving, het bijzonder makkelijk is, in de valkuil te stappen Gods Woord zo proberen uit te leggen, dat het overeenkomt met onze eigen ideeën. Met andere woorden: onze ideeën worden zó belangrijker dan het Woord van God. Dat is een kenmerk van een valse kerk, volgens wat we belijden in artikel 29 NGB.

Tegen deze achtergrond zult u begrijpen dat wij bezorgd zijn over de ontwikkelingen in uw kerken. Wij constateren dat er heel wat herinterpretaties van de Bijbel plaatsvinden, met als resultaat een ander verstaan van wat Gods Woord ons werkelijk leert. Wij nemen ook een verlangen van het gemiddelde kerklid waar naar meer betrokkenheid in de eredienst. Gaat het daarbij om het bevorderen van Gods eer, of gaat het om een verlangen naar zelfexpressie?

Wij merken op dat sommige gemeenten in uw kerkverband hun eigen ideeën volgen, zonder rekening te houden met de regels die voorgaande synoden daarvoor hebben opgesteld, bijvoorbeeld in de samenwerking met andere kerken zoals de Nederlands Gereformeerde Kerken. Gaat het daarbij niet om een vorm van individualistisch gedrag? In een dergelijk milieu is het voor u als synode van het allergrootste belang om precies en helder te zijn in uw beslissingen, zodat u de kerken dient met heldere richtlijnen. In dat verband wil ik u graag verwijzen naar 1 Korintiërs 14,8 "En als een trompet een onduidelijk signaal geeft, wie maakt zich dan gereed voor de strijd"?

Wij bidden dat uw synode die helderheid verschaft. Laat dat mogen dienen tot de eenheid van uw kerken op de grondslag van de Heilige Schrift en de gereformeerde belijdenis, en zodoende bijdragen aan het wereldwijde kerkvergaderend werk van onze Heer Jezus Christus.

"Want levend en krachtig is het woord van God, en scherper dan een tweesnijdend zwaard: het dringt diep door tot waar ziel en geest, been en merg elkaar raken, en het is in staat de opvattingen en gedachten van het hart te ontleden. Niets van wat geschapen is blijft voor hem verborgen, alles is onverhuld en volkomen zichtbaar voor de ogen van hem aan wie wij rekenschap moeten afleggen." (Hebr.4,12-13).

Wij bidden dat onze Hemelse Vader uw wijsheid geeft. Moge Hij u zegenen en leiden door de Heilige Geest in uw besprekingen en in het nemen van uw beslissingen. Moge Hij u tot een zegen laten zijn voor uw kerken en andere kerken elders in de wereld.

BBK - Ds. Van Leeuwen
Zaken doen over grote afstand bijvoorbeeld via emailcommunicatie kan zomaar leiden tot misverstand. Dat dacht ik toen ik de toespraak van br. Roose las. En ook als ik andere afgevaardigden hoor. Je kunt zomaar iets niet meekrijgen. Ook door de manier waarop we praten. We kunnen het naar Rom. 14 fundamenteel oneens zijn en toch eigendom van de ene Heer wezen.
We danken de zusterkerken in Zuid-Afrika. Er is moed voor nodig om te zeggen wat u hebt gezegd. Er is een oprecht verlangen om de relatie te blijven onderhouden.
Het is moeilijk hier nu inhoudelijk op in te gaan. Voor een deel herkennen we wel wat u naar voren hebt gebracht echter voor ander deel worden tendensen wel heel anders geduid dan wij doen. Dat vraagt om nogal wat weerwoord. Onze broers in Kampen kunnen hier wel een en ander weerspreken.
Wat zijn de wortels van de ontwikkelingen? Ik zet er een vraagteken achter dat je daar alleen maar negatief over kunt zijn. "Zeg niet van vroegere tijden dat ze beter zijn". We moeten beide blijven zeggen. Daarbij hebben u nodig. En u hebt ons ook nodig.
We zijn blij met al die kerken over de hele wereld. De broederschap heeft het zwaar hier en daar. Daarom moeten we elkaar helpen.
Graag ontmoeten wij u in Zuid Afrika.

-----------------------------------------------------

BESPREKING RONDE 1 vervolg

DKE - Ds. Messelink
De vragen zijn wat geclusterd.

Wij zijn blij met de waarderende woorden. Voor de status van het rapport is het belangrijk te weten hoe het ontstaan is. Vóór 2008 was er al een eerdere versie van dit gedeelte. Daar is veel discussie over geweest. Die heeft geleid tot een minder- en een meerderheidsrapport.
De NGK heeft twee CCS-leden gevraagd om een nieuwe versie te schrijven. Dat is vervolgens besproken door de DKE en de CCS. Zo is het een gezamenlijk stuk geworden waar ieder zich con amore achter heeft gesteld. Het is dus een heel belangrijk stuk. Ook voor de buitenlandse deputaten omdat het een heel goede bijdrage levert aan het inzicht in hermeneutiek en afstand neemt van moderne inzichten.

Wat betreft de status van het rapport, voorstel besluit 1 wil dat het rapport en zijn bijlagen met blijdschap door de synode wordt aanvaard en zo de basis vormt voor vervolggesprekken. Het wordt dus niet door de synode vastgesteld, en zij hoeft het niet eens te zijn met elke komma en zin. Maar wel vindt u dit een goede basis voor een vervolg. De deputaten vinden het ontzettend belangrijk voor de bespreking van het VOP-rapport.  Dat zal opnieuw kritisch worden besproken. Daar is een goed hermeneutisch verhaal voor nodig. Dat is met de CCS afgesproken. Het kan consequenties hebben en zal ongetwijfeld in de NGK tot behoorlijke discussies leiden. Denk ook aan homoseksualiteit. Voor een deel heeft die met dezelfde problematiek te maken. Maar dus eerst dit grondwerk.

Wordt in de verhouding schepping – koninkrijk de schepping ondergewaardeerd?
Twee voorbeelden. In Mat. 19 wordt voor het huwelijk teruggegrepen op de schepping. Maar in hetzelfde gedeelte wordt gesproken over mensen die zich snijden ter wille van het koninkrijk, dus afzien van het huwelijk omdat het koninkrijk aanstaande is. Er is een lijn vanaf de schepping maar die is niet ononderbroken. In 1Kor.7 wenst Paulus ieder te zijn als hij. Vergelijk dat eens met Genesis. Er is kennelijk in de tijd voorafgaande aan de komst van het koninkrijk iets veranderd. Er is iets hersteld door Jezus Christus, maar er is ook iets veranderd, er is voortgang en vooruitgang.

De wet is een regel van de dankbaarheid, is het spreken in het rapport over 'regiem van de wet' niet te negatief?
In Galaten 3 en 4 is de regie van de wet als pedagoog afgedankt, maar niet als regel der dankbaarheid. De wet levert geen relatie met God op, maar wordt tot vloek. Er is een duidelijke ontwikkeling in de Schrift, in het verbond.
Er kunnen niet in elke tijd dezelfde antwoorden worden geven op vragen. Dat zeiden Douma en Trimp (1989) al. Er is het een en ander veranderd, niemand die dat ontkent.
We kunnen niet meer antwoorden van 1949 geven. Niet 'het staat toch in de Bijbel dus …' maar we moeten eigen antwoorden voor deze tijd geven.

Aan ds. Van Dijk: Er is ook toename van verantwoordelijkheid in de Bijbel zélf. Het kind groeit naar volwassenheid, groeit in fijngevoeligheid. Daarom zegt de bijlage dat we samen of individueel zoeken, al luisterend naar Gods Woord. Ethiek ontstaat niet op een eilandje, daar heb je al de heiligen voor nodig. De liefde van Christus kun je alleen samen ontdekken.

Wees wat concreter, vraagt ds. Moedt. Maar als we alles wilden vermelden wordt het rapport een boek.
Een voorbeeld waarin soms Bijbelse voorschriften actueel verrassend worden: zie de wetgeving over oorlogvoeren in 2Kon. 3. Zo is in de jaren '60 het actueel geworden t.a.v. van kernwapens, als het gaat om de schepping te sparen. Braakliggend toonde het Schriftwoord ineens zijn waarde en werd verrassend concreet.

Ds. Oostland waarschuwt voor het door elkaar halen van cultuurafstand en heilshistorie.
De bijlage spreekt over de mogelijkheden van de mens. Er is een creatieve vrijheid in het gehoorzamen aan Gods wil. Daarbij moeten niet optimistisch de mogelijkheden van mensen worden verheerlijkt. Maar de mens wordt wel ingeschakeld. Hij heeft mogelijkheden gekregen om na te denken en beslissingen te nemen. Daar gaat het over. Dit in aansluiting bij prof. Douma dat Gods Geest ons leidt tot inzichten.

De bijlage wil niet in een schema enerzijds-anderzijds duwen, zoals br. Aartsma denkt.  De inhoud van dit verhaal is een gezamenlijke verantwoordelijkheid en gaat zó naar de achterbannen.

Zwolle-Zuid nam niet de 'vrouw niet in ambt', als uitgangspunt, zoals ds. Gunnink ook weet. In NGK is wel tot de 'vrouw in het ambt' besloten. De bijlage vormt een goede basis om daar met elkaar over te spreken. Daar zijn wij daaraan gebonden en zijn er dus heel kritisch over. Het zal besproken worden.
Wat de laatste zin betreft uit de bijlage: we zijn ontzettend blij dat wij samen met de CCS tot deze punten van hermeneutiek gekomen zijn. Wij willen op die basis graag vervolggesprekken houden.
De Schrift is ongetwijfeld haar eigen uitlegster. Gereformeerde hermeneutiek omvat een aantal principes, dit is er een van. En die functioneert volop. Maar in het rapport is niet alles vermeld. Het vormt een basis voor een vervolg.

DKE - Ds. Wesseling
Hermeneutiek had lang een wat moeilijke klank, was een moeras. En het stond in het hoekje van de verdachten. Zo plaatst de bijlage ook een bepaalde modernistische hermeneutiek gelijk in de verdachtenhoek. Hermeneutiek kan als breekijzer dienen om de uitleg beentje te lichten. Toch is bij het verstaan van de Bijbel altijd hermeneutiek betrokken. Immers, welke factoren spelen er mee in de uitleg? Zie bijvoorbeeld in de zaak van Sabbat en zondag waar ook steeds hermeneutiek meespeelt.
Toepassing van hermeneutiek vraag inderdaad om een godvruchtige houding, zoals in paragraaf 4 wordt aangeduid. Leef ik uit Christus’ Geest?
Hermeneutiek mag niet verzelfstandigd worden maar je mag je die wel eigen maken. Het gesprek op de TU was hiervoor zeer inzichtgevend.

Wordt de afstand tot de tekst niet geproblematiseerd?, vraagt ds. Van Dijk.
We leven in een van de Bijbel en van God vervreemde cultuur. Toch openbaart God zich.
Ds. Oostland mist de Schrift als kritische instantie. Maar de elementen die zijn aangedragen moeten tegelijk worden gehonoreerd. Dan blijft het bij elkaar.

Er wordt hier niet een volledige hermeneutiek geboden maar een basis voor verder gesprek. Het gebruik van woorden als 'kloof tussen culturen', of van 'verschillen' of 'afstand ertussen', maakt niet zoveel uit.

Een gezamenlijke bezinning over toelating van samenlevende homoseksuele broeders tot de ambten is nog niet afgesproken. Er is op dit moment nog even gedistantieerd van concrete ethische problemen, eerst zijn uitgangspunten geformuleerd.

Er zit iets kwetsbaars in het rapport. Daar ben ik het geheel mee eens. Het lastige van de notitie is iets algemeens onder woorden te brengen, dingen benaderbaar maken.
Hierbij wil ik het laten.

Preses - Ds. Niemeijer
Waarbij ik niet de indruk heb dat over alle vragen iets is gezegd.

------------------------------------------------------------------------------

TOESPRAAK ENGELAND

Br. Hugo Heij, EPCEW
Vijf jaar geleden zat ik in vrijgemaakt Nederland in dezelfde situatie als u. Gepokt en gemazeld in de kerken volgde ik op internetsites wat er gebeurde. Ik vertrok naar Engeland drie jaar geleden. Daar trof ik een zeer christelijk land aan maar in enorme geestelijke nood. Ik ben op zoek gegaan naar een kerk. Echter in dit land met 60 miljoen inwoners zijn er heel weinig gereformeerde of presbyteriaanse mensen. Tekenend is bijvoorbeeld: Sheffield met 1 miljoen inwoners zonder presbyteriaanse of gereformeerde roots.
Aansluiten bij baptisten wilde ik niet. Ik heb me gevestigd in Chelmsford met 80 à 90.000 inwoners. Daar is een presbyteriaanse kerk met 40 leden en een eigen predikant die ze zelf onderhoudt. Er wordt gewerkt aan kerkplanting in Sheffield. Contacten zijn gelegd in Hull, Cambridge en Leeds.
U kunt ons steun verlenen, misschien met mensen of met geld. We willen graag de contacten uitbouwen zodat van elkaar kunnen leren en informatie delen.
Ontvang de hartelijke groeten en bidt voor Engeland en Wales om groei en spiritualiteit.

TOESPRAAK IERLAND (1)

Rev. Andrew Lucas, EPCI
Hartelijke groeten van onze kerken. Wij hebben positieve ervaringen met uw kerken. U hebt veel bijgedragen aan onze kerken.
We hebben te maken met een snelle secularisatie. De samenleving verandert sterk. Maar bij alle vernieuwing in de kerken moet de verkondiging van het evangelie hetzelfde blijven. Alleen Jezus Christus kan ons redden.
Moeders hebben zorgen over zussen en zussen zien soms dingen van de moeder. Hoe kan het dat al die zussen van Amerika tot Australië, hetzelfde van u als moeder zien? Begrijpen we u allemaal verkeerd? Wij hebben daar zorgen over.
We willen u dat graag broederlijk zeggen.

TOESPRAAK IERLAND (2)

Rev. B. Galbraith RPCI
Wij voeren de Westminster Confessie als standaard. We zijn een calvinistische kerk. In de erediensten gebruiken we geen muziekinstrumenten.
Het is nodig volhardend te getuigen want het zedelijke leven in Engeland en Ierland is in verval. We hopen op het komende Koninkrijk. Daarbij moeten we niet onze moed verliezen en wankelmoedig worden.

We delen de zorgen die door o.a. de kerken van Canada hier zijn uitgesproken. We vragen u daar zorgvuldig naar te luisteren. Is die nieuwe hermeneutiek wel nodig? Is die nodig voor de 'vrouw in het ambt', homoseksualiteit?
Laten we vasthouden aan de leer van het heil. We dringen er bij u op aan te luisteren naar de broeders. Ga zorgvuldig voort op Schriftuurlijke wegen.

BBK - Br Wezeman
Deze toespraken zijn niet tevoren aangeleverd en ik heb het antwoord dan ook niet kunnen voorbereiden. Ik zal de drie broeders gezamenlijk antwoorden.
U die aan de andere kant van de Noordzee leeft bent ons dierbaar. We zijn ons ervan bewust dat die liefde ook zorgen met zich mee kan brengen. We hebben daar eerder over gesproken en gaan daar nu niet meer op in. Maar we herhalen dat het goed is uw zorgen zelfstandig te onderbouwen. Wat zijn uw zorgen nu écht? Deze dingen hebben we geprobeerd door te spreken. Het gaat hierbij ook om het verspreiden van de goede naam en het goede gerucht van de kerken.
Het zou erop kunnen lijken dat het áántal kerken dat zorgen heeft, de krácht van de argumenten bepaalt. Maar dat is niet zo, u zult zelfstandig onderzoek moeten doen. We hebben het recht van u te weten waarom iets niet klopt. Het is geen verwijt maar daar is nu hier geen tijd meer voor. De inhoud van onze relatie moet ook op dit punt vorm worden gegeven.

Sheffield heeft ook onze aandacht.
We zijn dankbaar dat u naar ons omziet. Wilt u de kerken onze hartelijke dank over brengen. Moge God u allen krachtdadig ondersteunen zodat zijn werk zichtbaar wordt.

Preses, ds. Niemeijer
Dinsdag hadden we samen een conferentie in Heerde, woensdag aan de Theologische Universiteit. Die bijeenkomsten zijn van betekenis voor het werk van de synode in de komende tijd.
We zijn toegekomen aan de afronding van de buitenlandweek. Straks nemen we met een diner afscheid van elkaar waarna de synode weer verder gaat.
Het waren intensieve dagen. Er was bemoediging en openhartig vermaan. Er zijn emoties en stimulansen. Het is goed dat we in Jezus Christus aan elkaar gegeven zijn. Wij voelen ons zo klein maar leven onder een open hemel, hier en ook daar.
Ga met God. Hij zegene uw kerken.

Tweede scriba, br. Mollema
Sluit af met een toespraak en gebed.
Daarna is er een afscheidsdiner voor de synode met de gasten.

-----------------------------------------------------------------------------

PROCEDURE BEHANDELING APPEL- EN REVISIEVERZOEKEN

De synode van Zwolle-Zuid heeft bepaald dat indieners van revisieverzoeken eerst met deputaten tot overeenstemming moeten zien te komen om een verkeerd begrip van synodebesluiten te voorkomen.
Maar het wordt 'overdone' geacht om zulke verzoeken op voorhand onontvankelijk te verklaren als dat niet is gedaan. Als blijkt dat de zaak wel goed is begrepen worden zulke indieners wel ontvankelijk verklaard.

Een korte intensieve discussie ontstaat over voorselectie en afhandeling door het moderamen van stukken die evident onontvankelijk moeten worden geacht of niet meer beantwoord. Dat bespaart tijd van de synode.
Echter ds. Leeftink diende een amendement in om alle stukken de synode te laten passeren door die toch op de thematische agenda te plaatsen. Dáár kan dan met gronden omkleed worden bepaald of een ingekomen stuk onontvankelijk is. Op deze wijze worden de kerken serieus genomen, naar zijn oordeel.
De synode besluit daartoe met 16 stemmen voor, 15 tegen en 2 onthoudingen.
Het hele voorstel voor behandeling van appel- en revisieverzoeken wordt vervolgens met algemene stemmen aangenomen.