Ethiek

Synodeverslagen

Nieuwe artikelen
Signalen



Aanmelden GRATIS nieuwsbrief

Naam:
E-mail:



printen

mailen

Synodeverslag week 1237 – Werkorde 3/G H Besluiten

 

D.J. Bolt
03-11-12

 

In de tweede week van september 2012 kwam de generale synode van de GKv samen voor de bespreking van concept kerkorde WO3. Vier volle vergaderdagen waren in het conferentieoord Mennorode te Elspeet gepland om dit laatste onderdeel van de synodeagenda af te werken. De synode bleek echter voldoende te hebben aan drie dagen: donderdag 13 september kon de Kerkorde in eerste lezing worden vastgesteld en werd vervolgens de synode gesloten.

Voor de werkwijze op de vergadering zie Synodeverslag week 1237 – Werkorde 3/A B in de rubriek Synodeverslagen.

 

Voor het gemak geven we hier weer de links naar de teksten. Click op het gewenste onderdeel:

 

- Werkorde 3 (WO3)
- WO1+WO2+WO3 met Memorie van Toelichting 3
- Kerkorde in eerste lezing

 

De nieuwe kerkorde kent de volgende hoofdstukken:

 

A. de kerken

B. de ambten en overige diensten

C. het leven van de gemeente

D. de kerkelijke tucht

E. kerkelijk samenleven

F. besluitvorming en rechtsmiddelen

G. materiële aangelegenheden

H. slotbepaling


De besprekingen van de vetgedrukte onderdelen worden in deze publicatie weergegeven.


Herziening Kerkorde

 

HOOFDSTUK G – materiële aangelegenheden

HOOFDSTUK H - slotbepaling

 

Deputaten – Br. Pel

Er zijn enkele tekstuele wijzigingen bij G. G2.3 wordt toegevoegd: 'De kerkenraad legt jaarlijks aan de gemeente verantwoording af van zijn financieel beleid en beheer'.

G3.1 spreekt over Nederlandse wetgeving, d.i. het statelijk recht. Dus overeenkomstig het Nederlandse recht.

 

BESPREKING RONDE 1

 

Br. Wezeman

In G2.2 'voorschriften …toezicht.'vervangen door 'een passende administratieve organisatie'. Die is namelijk afhankelijk van grootte van gemeente.

 

G2.3: Wat gebeurt er als er geen decharge wordt verkregen? Zijn dan de kerkenraadsleden hoofdelijk aansprakelijk?

 

Br. Judels

G1.2 is een nieuw fenomeen. Als we dit voorstel overnemen dan kan er hulpverlening moeten plaatsvinden ingeval van financiële nood door bijvoorbeeld de aanstelling van een kerkelijk werker of predikant in een andere gemeente.

 

Br. Mollema

In G2.3 moet instemming, verantwoording en decharge worden verwoord.

 

Ds. Bijzet

G2.3 Gaat het hier alleen om verantwoording door de kerkenraad?

 

Deputaten – Br. Pel

G1.2 is ruimer geformuleerd dan het huidige art. 11 KO, zie MvT punt 3 hierbij. We vinden dat ondersteuning niet moet worden beperkt tot ondersteuning van de predikant. Ook als er andere oorzaken zijn van financiële nood horen andere kerken daar wat aan te doen. Het moet niet kunnen om daar niets aan te doen.

Wat is het risico? Zijn dan die andere kerken ook aansprakelijk geworden? G3 zegt dat een kerk rechtspersoonlijk bezit en zelf verantwoordelijkheid is. Je bent niet als andere gemeente civielrechtelijk aansprakelijk. Hier geldt het helpen van elkaar in kerkelijke zin.

 

G2.2 nu: 'Zij voorzien in een passende administratieve organisatie, waarin begrepen voorschriften omtrent de financiële administratie, de jaarrekening… en waarborgen dat er sprake is van een deugdelijke periodieke financiële controle en toezicht'.

 

G2.3: Is instemming van de gemeente nodig? Op basis van de kerkrechtelijke achtergrond: nee. De kerk is geen vereniging, de kerkenraad behoeft geen goedkeuring van zijn leden, dus geen instemming van de gemeente is nodig. De kerkenraad krijgt ook geen decharge van de gemeente.

 

Ds. Bijzet. In alle materiële zaken verantwoordt (G2.1) de kerkenraad zich, dus ook in diaconale zaken. Zie B29.

 

Hoofdelijke aansprakelijkheid? Als er verkeerd is gehandeld kan de gemeente daar wel iets van vinden of er bezwaar tegen maken door gebruik te maken van het appelrecht. Of eventueel naar de classis gaan.

Als er binnen de kaders van de bevoegdheden recht gehandeld is dan is de kerkenraad niet aansprakelijk. Is onrechtmatig gehandeld dan kun je wel burgerlijk aansprakelijk worden gesteld, vergelijk dit met het strafrecht.

 

AMENDEMENTEN

 

Ds. Van Benthem

G2.2: Laat alles na 'administratie' vervallen. Dus vermeldt alleen de hoofdzaak.

 

Br. Judels

Ik ben het eens met onderlinge financiële hulp door de kerken. Maar is de conclusie juist dat dit dus ook geldt als er nood is als gevolg van de aanstelling van een kerkelijke werker bijvoorbeeld?

 

Br. Mars

Zelfde vraag als Judels: wordt zo de hulpverlening niet opgerekt? Dat kan grote consequenties hebben. We komen zo misschien rare situaties en financiële consequenties tegen. Het was oorspronkelijk art. 11 maar is nu opgepept.

 

We raken art. 31 kwijt, en daarmee onze identiteit. Dat is een akelige situatie. Er moet over geschreven worden.

 

Br. Wezeman

Hoofdelijke aansprakelijkheid is niet de bedoeling maar geef dat dan ook ergens aan. Instemming is nodig van gemeente bij aankopen met grote financiële gevolgen. Wat gebeurt er als er geen instemming is?

 

Br. Mollema

Als Wezeman. Voorstel Van Benthem is goed, de tussenzin mag er uit.

 

Deputaten – Br. Pel

G1.2: Judels en Mars. De bedoeling van G1.2 is slechts een bescheiden regel. We moeten die niet optuigen naar links of rechts. Art 11 kennen we al. In alle gevallen is besluitvorming nodig voor de toepassing. Zo bijvoorbeeld ook bij diaconale ondersteuning. Dat doen we al. Maar we maken er nu een regel van. Als het fout gaat ligt het aan ons zelf.

 

G2.2: Toch de lange versie handhaven. Laat die maar staan dan weet je wat je te doen staat als kerkenraad.

 

We handhaven G2.3 en voegen een G2.4 toe: 'Bij beslissingen met verstrekkende financiële gevolgen vraagt de kerkenraad vooraf de instemming van de gemeente'.

 

Ds. Van Benthem

Als je consistent wilt zijn breng dan dit soort lange zinnen als in G2.2 onder in generale regelingen.

 

STEMMING

 

G1: met algemene stemmen aangenomen.

G2.2 Van Benthem, alles na administratie vervallen: V04T30O00, verworpen.

G2 met algemene stemmen aangenomen.

G3 met algemene stemmen aangenomen.

G4 met algemene stemmen aangenomen.

H1 met algemene stemmen aangenomen.

 

Preses

Alle hoofdstukken zijn hiermee vastgesteld.

 

 

BESLUITEN

 

Besluit 1a: met algemene stemmen aangenomen.

 

Deputaten – Br. Pel

Deputaatschap F&B is akkoord met besluit 5.

 

BESPREKING RONDE 1

 

Br. Judels

In 1.c is 'zwaarwegend' te zwaarwegend. Laten vervallen.

 

Ds. Feenstra

Ik mis nog een slotbepaling in besluit 2 om bezwaren in een volgende ronde in te kunnen dienen.

 

Deputaten – Br. Pel

Het gaat om zwaarwegend consideraties. Er moet geen WO4 komen. Misschien moet voor de classis nog even worden toegelicht wat 'zwaarwegend' is. Pas als er nog zwaarwegende gewichtige punten zijn kan er heroverweging plaatsvinden.

 

AMENDEMENTEN

 

Ds. Wesseling

Ik ben onder de indruk van de enorme hoeveelheid werk die door de deputaten is verzet. Laten we in besluit 3 onze grote waardering verwoorden voor hun toewijding en het vele door hen verrichte werk.

 

Besluit 4a: Uit de toelichtingen van de deputaten hier blijkt heel veel kennis van zaken. Die zou een langere houdbaarheid moeten worden gegeven. Daarom stel ik voor toe te voegen: 'desgevraagd voor te lichten en de kerken te dienen met een neerslag van de bevindingen, overwegingen en formuleringen die geleid hebben tot de herziene KO.

 

Ds. Feenstra

Slotbepaling 2 toevoegen: 'Het is de kerken en kerkleden geraden nooit meer onrechtvaardig te handelen.' Indien deze bepaling gesteund wordt dan trek ik hem in.

 

Br. Ziedses des Plantes

Besluit 1D2: '…aannemen van amendement' i.p.v. 'realiseren van'

 

STEUN

 

Geen steun voor eerste wijziging (waardering) van ds. Wesseling.

 

BESPREKING RONDE 2

 

Ds. Feenstra

Wesselings voorstel is heel sympathiek. Maar moet het in het besluit, het kan toch ook mondeling? Ik ben het inhoudelijk er helemaal mee eens maar niet met de vorm.

 

Ds. Bruijn

We moeten het sober houden.

 

Preses

Het bedanken van het deputaatschap zal door de preses op gepaste wijze gebeuren.

 

Deputaten – Prof. Te Velde

De terminologie komt van de GS Zuidhorn. Maar deputaten hebben geen advies.

 

STEMMING

 

Besluit 1d2 amendement Ziedses des Plantes: V11T23O00, verworpen.

Besluit 1: met algemene stemmen aangenomen.

Besluit 2: met algemene stemmen aangenomen.

Besluit 4: met algemene stemmen aangenomen.

Besluit 5: met algemene stemmen aangenomen.

Besluit 3: met algemene stemmen aangenomen.

 

Preses

(samenvatting toespraak)

 

Deputaten HKO zijn gedechargeerd.

Met onze besluiten is WO3 afgerond. In 2002 vroegen kerken om een update van de KO omdat er allerlei ontwikkelingen en veranderingen in de kerken waren. Betere omschrijvingen waren nodig, een transparantere opbouw. Dus een nieuwe KO in de presbyteriaal-synodale traditie.

Deze WO is een loot aan de DKO. In beknoptheid en keuzen blijkt aansluiting bij onze traditie. Fraai is het fundamentele inleidende hoofdstuk A met de cruciale uitgangspunten. Het zijn kerkelijke vergaderingen die de dienst uitmaken. We zijn geen congregationalisten. Niet een kerk maakt de dienst uit. Kerken en leden zijn onderworpen aan de ene Bisschop.

Hoofdstuk C regelt de verantwoordelijkheid van gemeenteleden en geeft de mogelijkheid van appel op kerkelijke vergaderingen. Deputaten hebben veel werk verzet in gebondenheid aan de confessie en in de lijn van de historie. Ze kennen de werkelijkheid en de praktijk. Ze hebben die verwerkt op een open en coöperatieve wijze. De MvT zullen niet in het niets verdwijnen.

De KO/eerste lezing is ontstaan in een situatie van verwarring en beweging in de kerken. Vaak ontbrak in de huidige KO adequate regelgeving of was die niet te vinden. Dan werd er leentjebuur gespeeld bij andere kerkgemeenschappen.
Er is nu een betere toegankelijkheid gecreëerd, hoop ik. We roepen kerkenraden en classes op zich te verdiepen in en zich te confronteren met de nieuwe KO. Zo neem ik zelf deze KO door met belijdende leden. Dan krijg je de dingen scherp voor ogen.

Hartelijk dank voor allen die hier aan hebben meegewerkt. Door de deskundige en coöperatieve deputaten HKO hebben we slagvaardig kunnen werken.

Achter dit alles zien we God die we danken voor de kracht en wijsheid voor dit werk.

 

BENOEMING DEPUTATEN (in comité)

 

Als deputaten Herziene Kerkorde worden benoemd ds. K. Harmannij, ds. P. Niemeijer, br. P.T. Pel, br. J. Storm, prof. M. te Velde.

Br. Griffioen neemt afscheid. Het deputaat zorgt zelf nog voor invulling van een vacature.

 

CENSUUR NAAR ART. 48 KO

 

Niemand brengt iets naar voren.

 

Preses

We hebben het werk in grote eensgezindheid en in een goede sfeer kunnen verrichten. Dat is een geschenk van de Here.

 

ALGEMENE RONDVRAAG

 

Ds. Feenstra

Declareren is tot en met volgende woensdag nog mogelijk.

 

SLUITING SYNODE

 

Preses

Griffie en secretariaat hebben prima ondersteund. Er is intensief samengewerkt. Het personeel Mennorode heeft in alles voorzien wat nodig was.

Er zijn mooie en moeilijke dingen geweest. De Here gaf kracht om het werk te doen.

Paulus greep moed tot hij de broeders zag. Zo hebben wij in synodeverband samengewerkt in liefde voor de Here, zijn Woord en kerk. We gaan nu weer terug naar onze gemeente, de familie in woonplaatsen, verrijkt met veel ervaring. De Here leidt ons. Aan Hem de lof.

 

TOESPRAAK

Assessor ds. Feenstra

(samenvatting)

 

We sluiten nu de synode van Harderwijk en danken iedereen die daaraan heeft meegewerkt. De griffie, het moderamen, de primi, secundi en tertii. We hebben op een uitermate plezierige manier samengewerkt. Dank aan God die de kracht en de mogelijkheden gaf.

 

1Kron. 1:1. Adam, Set, Enos. Waarom doen wij het kerkenwerk in 2012 AD? De wereld heeft er geen belangstelling voor. Veel Nederlanders zijn God vergeten, zelfs vergeten dat ze God vergeten zijn.

Waar staan we? Wat is onze identiteit? Een broeder zei: ik ben homo, maar mijn ID is eigendom van Christus te zijn. Ik ben christen, dat bepaalt mijn identiteit. In een gedicht van Bonhoeffer 'Wie ben ik' vraagt hij zich af of hij is als andere gevangenen: evenwichtig, rustig gewend om te overwinnen. Óf als een gekooide vogel, te leeg om te bidden en te denken, onrustig.

Ben ik beide tegelijk? Zelf een huilende zwakkeling? Wie ook ik ben, ik ben zo als ik ben. De binnen- en buitenkant kunnen verschillend, in crisis zijn.

 

Wie zijn wij in deze wereld? Soms is er onbegrip, venijnige haat. Moeten we ons dan stil houden? Luister naar 1Kron. 1. De glorie is weg, een armetierig groepje over. Het wordt tegengewerkt, er is teleurstelling. Gods volk is in de crisis. Maar Gods geïnspireerde schrijvers stellen geslachtsregisters samen met Adam aan het begin. Kijk naar je geschiedenis: God bouwt aan de mensheid, Set en Enos. Kijk naar Gods werk in Jezus Christus.

 

Daar sta je nu. Stop met zielig doen. De kerk lijkt een marginaal verschijnsel. Soms is zij maar zeer klein. Maar dat tast het wezen van de kerk niet aan. Niet de opdracht om als Adam mens te zijn, Gods beeld te vertonen. Om pioniers tegen verdrukking in te zijn, zie de lijn van de geslachten. Kain wordt niet meer genoemd. Abel ook niet maar Set zijn zoon wel. Door afbraak en afval heen bouwt God zijn kerk. Door zijn kracht. In de tijd van Henoch begon men Gods naam aan te roepen in een zingende en musicerende gemeente.

Zijn we een interim-synode van pappen en nathouden? Stelt het wat voor? Is het wel de moeite waard geweest? Veel lopende zaken konden werden afgehandeld. De TU kreeg een boost. De HKO werd in eerste lezing vastgesteld. We zijn bezig in de traditie van Adam, Set en Henoch.

Tot Gods eer.

 

De vergadering werd beëindigd met het zingen van Ps. 90 1, 8 en gebed.

 

BIJLAGEN

 


Inhoud


- Bijlage 4: Concept besluiten

- Bijlage 5: Begeleidende brief bij toezending KO (17 september 2012)

 

Voor de volgende teksten click op het gewenste onderdeel:

 

- Werkorde 3 (WO3)
- WO1+WO2+WO3 met Memorie van Toelichting 3
- Kerkorde in eerste lezing

 

BIJLAGE 4 - Besluiten


Materiaal:

  1. Werkorde 1: ontwerpkerkorde met memorie van toelichting dd. december 2009;
  2. Werkorde 2: ontwerpkerkorde met memorie van toelichting dd. mei 2011;
  3. Werkorde 3: ontwerpkerkorde met memorie van toelichting dd. juni 2012;
  4. besluiten dd. 16 april 2011 en 11 juni 2011 (Acta GS Harderwijk 2011-2012 art. 25 en 26);
  5. besluiten dd. 1 juni 2012 (Acta GS Harderwijk 2011-2012 art. ..);
  6. Acta GS Zuidhorn 2002-2003 art. 19.

 

Besluit 1:

  1. de tekst van de herziene kerkorde voor de Gereformeerde Kerken in Nederland in eerste lezing vast te stellen;
  2. deputaten herziening kerkorde op te dragen deze tekst, voorzien van de doorlopende nummering overeenkomstig besluit dd. 1 juni 2012, aan de classes aan te bieden;
  3. de kerken te verzoeken zich op classisniveau te beraden over de tekst van de herziene kerkorde in eerste lezing en eventueel zwaarwegende consideraties omtrent deze tekst aan de eerstvolgende synode kenbaar te maken. De indieningstermijn hiervoor sluit op 1 januari 2014;
  4. te handhaven de regels van de GS Zuidhorn 2002 omtrent de vaststelling in tweede lezing, met dien verstande dat:
    1. de eerstvolgende synode de tekst van de herziene kerkorde in tweede, definitieve lezing vaststelt bij meerderheid van stemmen, na beraad over de ingebrachte consideraties;
    2. bij de vaststelling in tweede lezing amendering mogelijk is, met als voorwaarde dat de consideraties daartoe aanleiding geven. Voor het realiseren van een amendement is een gekwalificeerde meerderheid vereist van drievierde van het aantal uitgebrachte stemmen;
    3. de kerkenraden aan te bevelen zich met de gemeenten voor te bereiden op de inwerkingtreding van de herziene kerkorde na vaststelling in tweede lezing door de eerstvolgende synode.

 

Besluit 2:

uit te spreken dat tot de inwerkingtreding van de herziene kerkorde na vaststelling in tweede lezing daarvan door de eerstvolgende synode de huidige kerkorde en kerkelijke besluiten hun rechtskracht behouden.

Besluit 3:

deputaten herziening kerkorde decharge te verlenen.

Besluit 4:

deputaten herziening kerkorde op te dragen:

  1. de kerken desgevraagd te dienen met voorlichting over de in eerste lezing vastgestelde tekst van de herziene kerkorde;
  2. de eerstvolgende synode van advies te dienen over de door de classes eventueel in te dienen consideraties;
  3. de eerstvolgende synode te dienen met een voorstel met bijbehorende toelichting omtrent eventueel noodzakelijke bepalingen van overgangsrecht bij inwerkingtreding van de herziene kerkorde;
  4. de werkzaamheden uit te voeren met betrekking tot de generale regelingen, zoals reeds door de synode besloten.


Besluit 5:

aan deputaten herziening kerkorde voor de periode 2012-2014, in casu met ingang van de behandeling in september 2012 ter synode tot vaststelling van de herziene kerkorde in eerste lezing, een budget toe te kennen van € 3.000,-- per jaar (regulier) en € 6.000,-- per jaar (extra i.v.m. voorlichtingstaken en met name generale regelingen), ergo € 9.000,-- per jaar (totaal).

 

BIJLAGE 5 - Begeleidende brief bij toezending KO (17 september 2012)

 

Broeders,

Hierbij ontvangt u de eindversie van de herziene kerkorde in eerste lezing, zoals door de synode vastgesteld (bijlage).

Wij maken hierbij enkele toelichtende opmerkingen:

1e De door de synode vastgestelde wijzigingen zijn in de tekst verwerkt. Wij hebben nauwkeurig gecontroleerd dat deze wijzigingen zijn doorgevoerd.

2e Nu het Werkorde-tijdperk is afgesloten, is ook de werknummering voorbij en is de nieuwe doorlopende nummering toegepast.

3e Wij hebben een transponeringstabel bijgevoegd waarin zowel de nieuwe doorlopende nummering als de Werkorde-nummering als de verwijzing naar de KO1978 is verwerkt. Hierdoor blijft de aansluiting met de memories van toelichting bij de Werkorde 1-2-3 zo goed mogelijk beschikbaar.

4e Redactioneel merken wij op dat in verband met de nieuwe doorlopende nummering door ons is gesproken over de plaats van het in de WO-3 gereserveerde “artikel B7 ambt m/v”. Door ons is dit in dezelfde vorm opgenomen als artikel B6.5. Mocht een bepaling in deze vorm in de KO opgenomen worden, dan lijkt B6.5 een geschikte plaats. Mocht een bepaling in deze vorm niet in de KO opgenomen worden, dan treedt er daardoor geen verschuiving in de doorlopende nummering op.

Met broedergroet,

namens deputaten herziening KO.

P.T. Pel