Signalen 02

D.J. Bolt

04-10-14

Ontwikkelingen in de kerken laten zich naast officiële besluiten van kerkelijke vergaderingen ook goed aflezen aan allerlei artikelen en berichten in de kerkelijke pers. Dit jaar zijn er weer tal van publicaties in kranten, kerkbodes en theologische tijdschriften verschenen die richtingen signaleren waarin kerken en gemeenschappen zich bewegen.

We geven hieronder een groot aantal significante 'signalen' uit de kerkelijke wereld. Normaliter laten we signalen zien via het aparte venster op de homepage. Maar we lopen wat achter en daardoor is er een berichtenberg ontstaan. Met enkele  aparte publicaties in de rubriek In de pers proberen we weer 'bij de tijd' te komen.
 

De signalen zijn van juli en augustus 2014 en gesorteerd per maand.

Hoor es

"Grunneger dainst op 31 augustus PKN kerk De Hoeksteen in Leek.

De Gkv en de PKN van Leek houden om 19.00 uur een gezamenlijke dienst. Voorganger is Ds. T.J. 0l­denhuis uit Emlichheim. Muzikale begeleiding: Muziekvereniging Wil­helmina uit Leens. Na afloop koffie of thee met iets van de bakker".

[zie over deze voorganger Flits 30 - Als door een wesp gestoken in de rubriek In de pers, http://www.eeninwaarheid.info/index.php?rub=5&item=526

]. Gereformeerde Kerkblad GKv Noorden 23/08/14

Gereformeerde Kerkblad Midden 15/08/14

H. Walinga wil niets weten van 'we hollen in de vrijgemaakte kerken de synodalen achterna'" hoewel dat misschien "niet zo vreemd zou zijn want we zijn net zulke mensen als die 'synodalen'". En is er toch sprake van dan "zijn niet de synodalen het probleem, maar dat achter­na hollen zelf. Want dat is iets wat we niet moeten willen: iemand of iets ach­terna hollen." Overal constateert Walinga (positieve) ontwikkelingen. Zo zijn er "in de PKN overal in het land PKN-gemeenten te vinden waar men afstand neemt van het betwijfelde christelijke geloof van de jaren zeventig tot en met negentig." En wat de ontwikkelingen in de GKv in visie op het belijden en uitwerking voor het dagelijks en kerkelijk leven betreft: "Daar is niets mis mee, want dat is nu precies 'onderweg zijn' naar het Koninkrijk." En heeft dus "niets te maken met hollen, ook niet achterna hollen, maar met zoe­kend en tastend de weg naar het Koninkrijk vinden en dan vertrouwend voort­gaan."

Gereformeerde Kerkblad Midden 15/08/14

GKv gemeente Daarlerveen heeft voor het eerst een 40-dagen project gedaan, 'Feest van Genade'. Daarnaast is ook contact met de plaatselijke PKN, 'De Schoof' gelegd. Want "na jaren van moddergooien over het kanaal tussen de beide kerken ont­dekken we de laatste jaren dat het veel verstandiger (en christelijker) is om de brug te gebruiken die over dat zelfde kanaal ligt. Naast een jaarlijkse gezamenlijke vergadering van de beide kerkenraden, die vooral infor­meel van aard is, wordt er vooral op evangelisatiegebied samengewerkt. En zo "mogen dankbaar zijn dat we op een normale christelijke manier met elkaar om kunnen gaan en waar mo­gelijk samenwerken. Niet om een sa­mengaan na te streven, maar om ook aan onze dorpsgenoten die niet ker­kelijk zijn te laten zien dat Christus verbindt."

ND 08/07/14

‘t Gbouw, een verzamelgebouw voor vrijgemaakt-gereformeerde organisaties in Zwolle staat te koop. Het pand is te groot geworden; een derde van de ruimtes staat leeg door het vertrek van het Praktijkcentrum naar de Gereformeerde Hogeschool in Zwolle. Men moet nu omzien naar goedkopere ruimte. Het gebouw dat "een pareltje in de wijk" is, staat nu te koop.

ND 04/07/14 Ingezonden

Prof. Van Houwelingen stelt het volgens de inzender ongeveer zo (ND 30 juni): nu de synode geen beslissing inzake M/V in de kerk nam, zal de praktijk, met de voorstanders, vooruitgrijpen op de beslissing. Maar J. Rebergen meent dat binnen de vrijgemaakte kerken toch een soort ‘gentlemen’s agreement’ geldt dat je elkaars mening respecteert voor de eenheid? "Dit lijkt mij een ongewenste ontwikkeling".

ND 03/07/14 Ingezonden

Zr. Vlieg en brs. Van Houwelingen en Schaeffer komen tot de conclusie dat de vrijgemaakte synode in Ede geen inhoudelijk gesprek heeft gevoerd met Deputaten M/V in de kerk (ND 30 juni). Maar Henk Bondt stelt dat een synode niet een echt inhoudelijk gesprek kán voeren.

Bij de persoonlijke evaluatie van de synode te Harderwijk 2011 is opgemerkt dat de manier van besluitvorming – rapport, bespreking, besluit - niet meer van deze tijd en uitermate onbevredigend is. Maar er is nog niets veranderd.

Verder geven de deputaten zelf toe dat de Bijbel vandaag anders wordt gelezen. Dat aspect vereist een groter verhaal en dat stond niet in hun rapport. Dat maak je niet goed met te wijzen naar het werk van de Heilige Geest. "Ik kan dit absoluut niet begrijpen."

Het beste wat de synode in Ede kon doen, is besluiten tot een nadere studie naar de ambtsstructuur van de kerken in Bijbels perspectief. Vrouwen een formele plaats in ambtelijke activiteiten kan "alleen als klip en klaar duidelijk is dat we tot vandaag een te beperkte opvatting over de ambten en de ambtsdragers hebben gehad."

De Reformatie 08/08/14

Ouderling G. te Rietstap heeft er moeite mee dat de binding aan de kerkelijke gemeente afneemt "maar niet met het minder strak hanteren van kerkelijke afspraken. Zolang het maar geen chaos wordt".

"Het opnieuw doordenken van de ambtsstructuur waartoe de synode heeft besloten, ervaar ik als een vlucht naar voren waarmee het gesprek over m/v in de kerk weer jaren van de synodeagenda gehouden kan worden, en dat vind ik een heel slechte zaak."

"Vroeger mochten vrouwen niet meestemmen op gemeentevergaderingen en ledenvergaderingen op school allemaal met een beroep op de Bijbel. Nu vinden we het heel normaal dat vrouwen mogen stemmen." En vraagt hij zich af: "Zijn wij gezwicht voor de cultuur om ons heen, of was dat indertijd een foute toepassing

van Gods Woord? Ik houd het op het laatste".

"De m/v-discussie zit Te Rietstap hoog: "De ambtsstructuur moet zo worden ingericht dat zowel vrouwen als mannen daarin hun gaven kunnen ontplooien en gebruiken. () In wezen hoeft er echter niets aan die ambtsstructuur te veranderen, er moet iets in de verkrampte houding van de mannen veranderen.() Met het aangaan van een discussie over de ambten wordt geprobeerd essentiële ontwikkelingen buiten de deur te houden."

De Reformatie 08/08/14

Ds. H. ten Brinke, GKv Rotterdam-Centrum handelt over pastoraat, gemeente en ouderling. Hij breekt een lans voor de bekende kringen en kringpastoraat. Wat de taak van de ouderling dan in zijn visie?

"Een betrekkelijk kleine groep ouder­lingen geeft leiding aan de gemeente zoals een herder leiding geeft aan de kudde. Omdat zij als ambtsdragers eind­verantwoordelijk zijn, doen zij geen activiteiten die horen bij de taak van de eerstverantwoordelijken, de gemeente­leden. Hun prioriteit ligt bij het leiding­geven, in de zin van visie ontwikkelen, richting wijzen en voorwaarden schep­pen voor groei in discipelschap en voor onderling pastoraat. Zij zien erop toe dat niemand pastoraal vergeten wordt. Wanneer het pastoraat meer vraagt dan onderling in de kring opgebracht kan worden, kan een beroep worden gedaan op een ouderling (naast de pastorale werker en de predikant). Alleen in speci­fieke situaties bezoeken zij de gemeenteleden: situaties die de mogelijkheden van de kringleider of iemand anders uit de kring te boven gaan, en situaties die een beslissing van de kerkenraad vragen, bijvoorbeeld toelating tot de gemeente."

Dat wijkt wel af van de (nieuwe) kerkorde (artikel B23). Die heeft als leidende gedachte dat het pastoraat, opgevat als het brengen van huisbezoeken, in eerste instantie een taak van de ouderlingen is en assisteren ge­meenteleden in de pastorale zorg (artikel B23:4). "Zwart-wit gesteld: in de traditionele situatie heeft de ouderling een wijk, in een gemeente van kringen heeft de kring een ouderling. Een belangrijk verschil tussen beide modellen is dat de kerkorde ervan uitgaat dat de ouderlingen alle kerkleden bezoeken, ten minste eenmaal per jaar. In het kringenmodel is dat niet vastgelegd."

"In Rotterdam-Centrum kozen we voor de beschreven opzet [kringen dus] omdat we gemeente willen zijn op de manier die Paulus beschrijft". De dominee haalt daarvoor Ef. 4:15 aan.

De Reformatie 08/08/14

Gereformeerde kerk blijven

Prof. dr. M.J. Verkerk kopt 'gereformeerde kerk blijven' vertelt over narigheden van de zestiger jaren in Breukelen: "Toen mijn vader overleed heb ik een gedeelte van zijn administratie uitgezocht. Ik kwam een map tegen met de titel 'Kerkelijk verdriet', waarin alle brieven en appels uit die tijd zaten; de map puilde uit. Uiteindelijk heb ik de map met alles wat erin zat verdrietig weggegooid. Later heb ik begrepen dat de situatie in Breukelen 'wel erg complex was', een uitdrukking die meer wijst op interne conflicten dan op een strijd 'in de naam van Christus'."

En dus is Verkerk nu erg blij:
"Ik was dan ook erg blij met het besluit van de synode om 'verder te gaan op weg van de hereniging' met de Nederlands Gereformeerde Kerken en met de uitspraak dat we als kerken 'elkaar kunnen vertrouwen in het erkennen en aanvaarden van het gezag van de Bijbel'. Misschien was nog het meest bijzondere dat de synode zich nu wel positief uitsprak over de vrouw in het ambt: dat was geen belemmering voor hereniging. Ik hoop en bid dat die weg tot hereniging eensgezind afgelegd mag worden en dat we onderweg geen broeders en zusters 'in de naam van Christus' verliezen. Het is mooi dat de synode zo mede vorm geeft aan de eenheid in Christus. Zo blijf je - ik gebruik bewust deze woorden - gereformeerde kerk!"

Kerkblad HHK 07/08/14

Ook ds. H. Zweistra geeft aandacht aan de ramp met MH17. Daarin zegt hij o.a.:

"Hoogwaardigheidsbekleders hebben na die vliegtuigramp gesproken. In­dringend en bewogen. Zeker! Daar wil ik niets van afdoen. Toch werd bij al die met zorg gekozen woorden veel gemist. Zelfs in die toespraak van

Minister Timmermans, die wereldwijd beluisterd kon worden en door Bil Clinton werd genoemd en geroemd, werd het meest wezenlijke gemist. Waar doel ik op? Geloven wij nog, dat er geen toeval bestaat? Regeert nu God in ons leven of het lot? Zou Hij ons met dit ontzagwekkende drama iets willen zeggen?
Wij zijn niet van plan om met de vinger te gaan wijzen naar al die slachtoffers met hun nabe­staanden. Wij zijn geen haar beter. Zij zijn ons voor gegaan. Voor hen werd het hoog boven de aarde eeuwigheid. Zij hebben hun Schepper en Rechter ontmoet. Wij staan er nog voor. Hoe zouden wij het gemaakt hebben, als wij Hem hadden moeten ontmoeten?"

En aan het eind van het artikel:

"En wij? Wij doen voor het oog beter. Wij lezen Gods Woord en gaan naar Gods huis. Wij sturen onze kinderen naar goede scholen enz. Uitstekend! Maar wordt onder ons ook de waar­achtige bekering tot God gevonden? Mag het nog hier en daar gehoord worden: '0, God wees mij zondaar ge­nadig!'? Gelukkig wel, want de HEERE heeft beloofd, dat zolang er de zon en de maan is Hij zal doorgaan om Zijn lieve Naam voort te planten."

Kerkblad HHK 21/08/14

Dr. W. Fieret schrijft jongeren over de betekenis van de kerk en kerklidmaatschap. Je kunt gemakkelijk van de ene naar de andere organisatie overstappen. Maar "met een kerk is dat heel anders. Jullie zijn een paar weken na je geboorte door je ouders naar de kerk gebracht. Daar ben je gedoopt. Dat was een plechtige en belangrijke gebeurte­nis. Je wist niet dat je gedoopt werd. Toch is het gebeurd. De naam van de drie-enige God, de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, is toen verbonden aan jouw naam. Wat een voorrecht en ook wat een verantwoordelijkheid." En nadat hij uitgebreid erop heeft gewezen dat dat ook veel consequenties heeft voor de levenswandel vervolgt hij:
"Gaat het dan alleen maar om een goed leven, een leven waarin je je aan bepaalde regels houdt? Nee, dat is niet zo. Zo'n leven lijkt namelijk op dat van de Farizeeërs. Die waren te­vreden over zichzelf. Ze deden precies wat ze moesten doen en dat was dan wel genoeg. Waar ze niets van geleerd hadden, was van genade. Ze hadden zichzelf bekeerd, zonder dat ze gena­de van God nodig hadden. In het be­gin van het artikel schreven we over de boodschap van zonde en genade. leder mens is zondaar. In de kerk ho­ren we de boodschap dat er voor de grootste van de zondaren genade is door het reinigende bloed van Gods Zoon. Als die bekerende genade in ons hart gewerkt wordt door de kracht van de Heilige Geest, dan zijn we niet alleen maar lid van een zichtbare kerk, zoals de HHK, maar dan mogen we lid zijn van de onzichtbare kerk. Dat is de Kerk met een hoofdletter, waarvan al­len die de Heere Jezus door het waar zaligmakende geloof hebben mogen leren kennen, lid zijn."

Gereformeerde Kerkblad Midden 15/08/14

Uit het verslag van de classis Hilversum 10 april 2014:

"In de rondvraag vraagt Bun­schoten-West naar het kandideren voor ambtsdrager: "Kunnen broeders van wie bekend is dat zij slechts eenmaal een eredienst bezoeken per zondag, maar overigens bekend staan als trouwe volgelingen van Christus, die zijn gemeente liefhebben, in het ambt van ouderling of diaken die­nen? Er is geen gemeenschappelijke lijn in de kerken: "De een hanteert tweemaal kerk­gang niet als sjibbolet waaraan perse voldaan moet worden wil men ambtsdrager kunnen zijn. Een andere gemeente benadrukt dat tweemaal kerkgang wel belangrijk is, omdat het juist de kerkenraad is die de gemeen­te samenroept om te komen. Dan moet een ambtsdrager voorbeeld zijn. Bovendien is in de KO "de verplichting om samen te komen door de kerkleden niet vastgelegd, als dat al zou kunnen".

Verder:

Er komt een voorstel of CGKv Hilversum zich bij die classis zal aansluiten en welke conse­quenties dat heeft. Verder melden zij dat ze in appel gaan tegen het besluit van GS CGK over homoseksualiteit.

ND 26/08/14 Column

Ds. David de Jong (GKv Den Ham) heeft van alles met Luther en ook met Calvijn. En hij voelt zichzelf "een vrijgemaakt-gereformeerde en is daar gelukkig mee. Er bestaat zoiets als een vrijgemaakte spiritualiteit en alleen dat al laat zien dat de vrijmaking ging over zaken die het hart raken."

Toch ziet hij zeventig jaar na de Vrijmaking een probleempje. "Want de groeiende verlegenheid in vrijgemaakte kring over de eigen identiteit heeft volgens mij alles te maken met het vervagen van die lutherse trekken." En dat ziet De Jong "juist bij hen optreden die zich opwerpen als verdedigers van het vrijgemaakte erfgoed".

Hoe kan dat nou? Wel "vrijgemaakten hebben niks op met eerbiedwaardige tradities en gangbare meningen. Voor ons is dat geen argument. Wanneer ik de bezwaarschriften van verontruste vrijgemaakten lees, bekruipt me echter het gevoel dat ik een verontruste synodaal hoor die vond dat de synode zich maar eens moest uitspreken over al die afwijkingen van gangbare meningen. Dat gevoel bekruipt me vooral als ik kennisneem van de bezwaren tegen het Bijbelonderzoek dat gedaan wordt aan de Theologische Universiteit in Kampen. "Die verontrusten lijden aan "gearriveerdheid in de omgang met het woord van God".

ND 23/08/14

Uit aankondiging van het EO programma Adieu God?

"… Albert Verlinde raakt al jong vervreemd van de kerk en het geloof. Een paar jaar geleden heeft ook Alberts vader zijn lidmaatschap opgezegd. Inmiddels komt het geloof langzaam terug in Alberts leven. Tijs wil van Albert weten of hij iets aan zijn geloof heeft gehad tijdens zijn recente huwelijkscrisis met zijn man Onno…"

ND 22/08/14

Uit een interview met ds. W. Dekker (Gereformeerde Bond) n.a.v. zijn boek over discipelschap.

"In de doorsnee kerken, ook van de Gereformeerde Bond, heeft de individualisering toegeslagen. Maar in een seculiere cultuur is de kerk tegenwoordig de enige plek waar je nog iets fatsoenlijks hoort over het geloof. Discipelschap in je eentje is een zware klus. Elke zondag de samenkomst bezoeken en contacten met andere christenen, dat is in onze tijd belangrijk geworden. Evenals een persoonlijke omgang met God door Bijbellezen en gebed. Voor je er erg in hebt, geloof je niet meer en ben je weg uit de kerk. Sinds de jaren zeventig hebben 3,6 miljoen mensen de kerk verlaten. Daar zaten veel mensen bij die belijdenis van hun geloof hadden gedaan. Wij moeten niet denken dat zoiets ons niet overkomt. Een gewaarschuwd mens telt voor twee."

ND 14/08/14

De Amsterdamse theologen Martijn Horsman en Rikko Voorberg schreven een boek De manipulator over Jakob uit de Bijbel, maar dan als stadse dertiger. Zijn verhaal leert volgens hen dat De manipulator, zoals het boek heet, vertelt het verhaal van Jakob vanuit psychologisch oogpunt. Die aanpak werkte namelijk goed in een prekenserie, vertelt Martijn Horsman, voorganger van de jonge christelijke gemeenschap Stroom Amsterdam. ‘De reacties waren goed. Veel mensen dachten: dit gaat over mij! In Jakob kunnen we onszelf herkennen. Hij is een merkwaardig persoon. Niet zo sympathiek, en toch een held.’

Ze schreven het boek voor dertigers die met één been in de christelijke traditie staan, er net in of net uit stappend. Geloven in een stadse context, en dat is niet eenvoudig.

Op God vertrouwen is een oneindig veel ingewikkelder uitdaging dan je zou denkt. Misschien is het wel noodzakelijk je geloof te verliezen, bepaalde aannames en zekerheden, om God te kunnen vinden. En "de Bijbel is geen boek dat voorschrijft hoe wij ons zouden moeten gedragen. Sterker nog: je zou op de kaft moeten zetten ‘Don’t try this at home’."
"We komen beiden uit de vrijgemaakte wereld. Daarin werd twijfel nogal eens als bedreigend voor het geloof gezien, terwijl wij denken dat het een weg er naartoe is. Om God te vinden moet je mensen hun eigen ontwikkeling gunnen, een spirituele puberteit, en de ruimte om er niets mee te doen. In de Bijbel is die ruimte er veel meer dan wij ons realiseren. Wij hoeven God niet overeind te houden. Als dat zo zou zijn, dan heeft hij ons nodig en is hij een godje.’"

ND 07/08/14
Dr. Kars Veling wordt gevraagd of hij 'nog net zo denkt' als in 2002 toen hij als CU-lijsttrekker zei dat hij geen bezwaar had om op zondag een ijsje te kopen. Nee, daar heeft hij geen spijt van, hij "zou het nu niet anders gedaan hebben". De discussie en commotie er over vond hij "belachelijk" en "trammelant" maar kon dat toen niet zeggen. "Heel veel mensen vonden de discussie belachelijk en zeiden: Hoe kleingeestig kan het worden?’’  "Zulke lastige situaties maakte ik ook in de Eerste Kamer mee als we discussieerden over zondagsrust. Heftige reacties uit de achterban helpen niet om de juiste toon in het debat te zetten."

"Ik vind christelijke politiek en christelijke presentie in de samenleving veel belangrijker thema’s dan ijsjes. () Ik denk dat er nu wel gemakkelijker over gedacht wordt. Dat is terecht, want het is niet verstandig je christelijke identiteit te veel te verankeren in uiterlijke dingen. Je moet redeneren vanuit de kern van het geloof, vanuit Gods plan met de wereld. Wat daar omheen hangt, is niet irrelevant, maar benader het in de goede volgorde."

En, "als de kleinkinderen op zondag komen, koop ik weleens een ijsje."

ND 03/08/14

Twee homoseksuele christelijke jongeren hebben de Gay Pride in Amsterdam bijgewoond. Het is hun alleszins meegevallen: "Ik verwachtte een optocht met boten vol halfnaakte mannen, maar die waren er nauwelijks. Eigenlijk is het een soort lampionnentocht met verklede mensen die dansen."

"In de vrijgemaakte kerk waar ik lid ben, vind ik het geen probleem om een op een tegen iemand te zeggen dat ik homo ben, maar in een groep is dat moeilijker. Omdat ik ook niet goed weet hoe mensen reageren en omdat de meeste mensen meteen een mening paraat hebben over homoseksualiteit. En in de kerk word je als homo ook meteen een studieobject, daar zit ik niet op te wachten."

Hij woont al drie jaar samen met een jongen. Afgelopen mei tekenden ze een samenlevingscontract. Ze willen niet trouwen, dat is voor een man en een vrouw, vinden ze. "En het lag ook gevoelig binnen de familie en in de kerk. Maar zoals het nu gaat, is het goed. We zijn lid van de vrijgemaakte kerk in Hilversum. Bijna iedereen is positief over onze relatie."

Maar voor een hersteld-hervormde jongen is dat anders. Zijn ouderling sprak over Sodom en Gomorra. God verbiedt homoseksualiteit, zei hij. "Ik snap dat wel, zo dacht ik er zelf ook lange tijd over. () Pas toen ik in aanraking kwam met andere christelijke homo’s, veranderde mijn beeld daarvan. Ik zag dat je de teksten over homoseksualiteit in de Bijbel ook anders kunt lezen."

Op de Gay Pride dag is het echter geen probleem: "Deze dag is het alleen maar leuk en prima om homo te zijn. Er is niemand die er moeilijk over doet."