Printen

Vrouwen op vrijgemaakte kansels 13

 

D.J. Bolt

18-10-14

 

Er is een bekend aardig grapje over een dominee die een beroep heeft ontvangen. Nieuwsgierig vraagt iemand de dochter van de dominee of haar vader al heeft beslist. De dochter antwoordt: Vader bidt nog in zijn studeerkamer maar moeder is de koffers al aan het pakken...

Een variatie op dit thema: het deputaatschap MV is nog druk bezig met de vraag of de Bijbel vrouwelijke ambtsdragers wel toestaat maar de kerken voeren ze al in. En zoals die dominee vertrok uit zijn gemeente, zo nemen ook de eerste vrouwelijke ambtsdragers reeds plaats op of onder vrijgemaakte kansels.

 

Want hoe was het ook al weer? De synode had toch het rapport van de MV deputaten waarin gepleit werd voor de vrouw in het ambt verworpen? Ja, er zijn in onze kerken mensen die zich daar haast wanhopig aan vastklemmen. Maar het is een rietstaf, want de synode nam nog andere besluiten. En vooral dít besluit dat de belemmeringen voor eenwording met de Nederlands Gereformeerde Kerken zijn weggenomen. De gemeenschap waar op alle niveaus vrouwelijke ambtsdragers acteren.

De synode sprak zelfs expliciet uit dat de (ongereformeerde) hermeneutiek die in die kerken ten grondslag ligt aan de invoering van de vrouw in het ambt, geen belemmering meer vormt. De synode besloot namelijk

 

"dat door de overeenstemming in de gesprekken over hermeneutiek de belemmering die er lag vanwege het besluit van de NGK om de ambten voor de zusters der gemeente open te stellen, is weggenomen". (besluit 3).

 

Duidelijker kan het niet. Velen in binnen- en buitenland hebben geconstateerd dat hiermee de facto 'de vrouw in het ambt' in de vrijgemaakte kerken is geaccepteerd. En ook in de praktijk gestalte zal krijgen. We melden het allereerste (voor zover we weten) voorbeeld daarvan.

 

Nunspeet

 

De Nederlands Gereformeerde Kerken (450 leden) en de Gereformeerde Kerk  vrijgemaakt (100 leden) in Nunspeet op de Veluwe gaan "intensief samenwerken". Dat is "met vreugde" in de regio meegedeeld. En ook de vrijgemaakte classis Hattem heeft er het groene licht voor gegeven. (ND 07/10/14)

Die samenwerking houdt in dat de gemeenten elkaars leden zullen toelaten tot het Heilig Avondmaal, dat hun predikanten bij de andere gemeente kunnen voorgaan en dat er gezamenlijke kerkdiensten worden belegd. Daarnaast zijn ook de catechisaties in elkaar geschoven terwijl de vrijgemaakte jongeren al op de Nederlands Gereformeerde jeugdvereniging zitten.

Samengaan dus, kerkelijk één met instemming van het kerkverband. We kunnen er niks anders van maken. En ja, waarom ook niet?

 

Maar er is, in elk geval er was natuurlijk wel een probleem: de NGK Nunspeet heeft vrouwelijke ouderlingen en diakenen en de GKv (formeel) nog niet. Welnu, men acht dat geen probleem. Slechts drie van de veertig vrijgemaakte gezinnen zouden daar tegen zijn. En het overblijvende "ongemak" wordt opgelost door "in de eerste gezamenlijke diensten geen vrouwelijke ouderlingen en diakenen van dienst in te zetten". Daar wordt toch wel sympathiek rekening wordt gehouden met 'minderheden'! Wel in optocht naar naar ambtelijk voorgestoelte maar aan de voet van de kansel nog geen handdruk voor de voorganger en ook niet met collectezakken rondsjouwen …

 

Is er nu nóg iemand die meent dat de vrijgemaakte kerken de vrouw in het ambt niet hebben toegelaten?

 

De schrik in de benen?

 

In het ND van afgelopen maandag 13 oktober stond een opmerkelijk ingezonden van twee deputaten Kerkelijke Eenheid (DKE) . We laten het hier in zijn geheel volgen. Onder de kop Samenwerking meldden zij dat zij
 

"… de blijdschap van de Nederlands-gereformeerden en de vrijgemaakt-gereformeerden in Nunspeet delen over hun besluit tot samenwerking (ND 7 oktober). De vrijgemaakte synode van Ede gaf hiervoor ruimte. Kort gezegd is inderdaad ‘de vrouw in het ambt’ geen belemmering meer voor plaatselijke samenwerking met een Nederlands Gereformeerde Kerk. Maar dat is net iets te kort gezegd.

De belemmering was vooral de manier waarop in de Nederlands Gereformeerde Kerken ten aanzien van vrouwelijke ouderlingen en predikanten de Bijbel gebruikt werd. De afgelopen jaren hebben de beide kerken op dat punt elkaar gevonden. Geen wantrouwen meer of de Bijbel volledig serieus wordt genomen, ook al zijn de kerken het in de uitleg niet altijd eens. Na het synodebesluit van Ede moet het in plaatselijke gesprekken nog steeds hierover gaan.

Als een Nederlands Gereformeerde Kerk gekozen heeft voor vrouwelijke ambtsdragers, dan hoeft dat op zichzelf geen belemmering te zijn, dat klopt. Maar er moet wel doorgepraat worden over het waarom van die keus. Als je merkt dat je echt één bent in hoe serieus je de Bijbel neemt, dan kun je de stap zetten naar samenwerking. Met respect voor ieders overtuiging en voor de afspraken in elk kerkverband. In gezamenlijke diensten van vrijgemaakt-gereformeerde en Nederlands-gereformeerde kerken zullen dus geen vrouwelijke predikanten voorgaan en alleen predikanten die de gereformeerde belijdenis ondertekend hebben.


De belemmering is dus weg. Maar dat was geen hek dat nu van de dam is. Kerkelijke samenwerking kan nog steeds alleen maar binnen het samen erkende hek van respect voor de Schrift."


Merkwaardig.

We nemen een paar uitspraken uit het ingezonden onder de loep.

Deputaten zeggen:

 

Na het synodebesluit van Ede moet het in plaatselijke gesprekken nog steeds hierover gaan. … er moet wel doorgepraat worden over het waarom van die keus.
 

Werkelijk? Dat blijkt uit geen enkel synodebesluit. Click MV-besluiten. In de bespreking op de synode zei DKE-voorman Messelink dat het erover kan gaan, maar in de besluiten van de synode is zelfs dáárover niets terug te vinden. Integendeel, in deze vergadering werd krachtig verdedigd dat bespreking van het NGK VOP-rapport niet meer nodig is, het was immers haar rapport op basis waarvan de NGK haar besluit tot vrouwelijke ambtsdragers namen. Voor kerkelijke eenheid op landelijk niveau vormt daarom de openstelling van de ambten voor vrouwen geen belemmering meer. Fini.
Volgens deze deputaten moet dus gesproken worden over het waarom van vrouwen in de ambten. Maar waarom dit 'waarom'? Wat moet dat opleveren? Afwijzing van hun keuze voor deze ambtsdragers? Maar dat was volgens de synode nu juist niet de bedoeling. Kortom, we begrijpen niks van dat 'doorpraten'. Of is het de bedoeling dat  vrijgemaakten van de 'goede keuze' van de Nederlands Gereformeerden leren?

 

In gezamenlijke diensten van vrijgemaakt-gereformeerde en Nederlands-gereformeerde kerken zullen dus geen vrouwelijke predikanten voorgaan en alleen predikanten die de gereformeerde belijdenis ondertekend hebben.

 

Vanwaar deze restrictie aan de NGK? Wij hebben deze met de beste wil van de wereld niet in de besluiten van de synode kunnen terugvinden. Bovendien, waarom wordt hier beperkt tot vrouwelijke predikant-ouderlingen? Zijn andere vrouwelijke regeer-ouderlingen dan geen probleem? Preeklezen, 'handdrukken', smalle kerkenraad bevolken, huisbezoeken, enzovoort? Wie heeft dit onderscheid bedacht? De synode niet in elk geval.

 

En, vragen we maar, zijn er dan predikanten bij de NGK die de belijdenis niet hebben ondertekend? Als dat zo is en DKE dat wist, hoe heeft men dan op de synode durven voorstellen de weg naar eenheid al met deze gemeenschap in te slaan? Waarom is dit op de synode niet een heikel punt geweest en nam de synode zo onwetend(?) het voorstelbesluit van DKE tot kerkelijke eenheid met deze NGK over?

 

Zand

 

Of is er iets anders aan de hand met dit ingezonden van deputaten Kerkelijke Eenheid? Is er met 'Nunspeet' voor iedereen duidelijk geworden dat daadwerkelijk de geest uit de fles is? En probeert men nu verontruste en geschrokken GKv-kerkleden zand in de ogen te strooien door te suggereren dat Nunspeet eigenlijk het synodebesluitenboekje te buiten gaat door in het rijtje ouderlingen naar de kansel ook jurken mee te laten marcheren?

We zouden willen zeggen: Kom broeders, courage, een beetje meer stáán voor de eigen voorgestelde en genomen besloten. Of anders, wat we natuurlijk nog veel liever hebben: erkenning dat ze niet kloppen, en ze hartgrondig verwerpen.

Maar we vrezen dat we lang op zo'n 'ingezonden' zullen moeten wachten. Want DKE lopen, zoals ze op de synode al klaagden, weer achter de feiten aan. En het hek 'van respect voor de Schrift' is natuurlijk niet meer te vinden als de dam van Schriftgezag waarop het stond is doorgebroken.[1]

Wat overblijft is hooguit nog postmodern "respect voor ieders overtuiging".

 



[1] Vergelijk het feit dat ds. W. van der Schee op de synode verklaarde dat in Amsterdam "al jaren vrouwelijke ambtsdragers functioneren". De synodevergadering nam het voor kennisgeving aan, zonder enig commentaar, laat staan vermaan, click MV3. En dan zouden de 'Nunspeets' moeten 'doorpraten'?