DGK zoekt toenadering GKN

A. Velthuis

28-02-15

De Gereformeerde Kerken-hersteld (DGK) gaan op landelijk niveau toenadering zoeken tot de Gereformeerde Kerken Nederland (GKN). Daartoe heeft de synode van DGK onlangs besloten zoals te lezen staat in het landelijk kerkblad De Bazuin van DGK.[i]

Gescheiden wegen

Beide kerkverbanden trekken al jaren gescheiden van elkaar op terwijl ze een gemeenschappelijke grondslag delen en hun gezamenlijke verleden hebben in de Gereformeerde Kerken-vrijgemaakt (GKv). In beide kerkverbanden wordt uitgezien naar kerkelijke hereniging welke zo moeizaam te bereiken lijkt. Veel verontrusten in de GKv ervaren het gescheiden optrekken als belemmerend om zich ook vrij te maken omdat ze dan een keuze zouden moeten maken tussen beide verbanden. De redenen voor het gescheiden optrekken zijn divers en zeker voor ‘buitenstaanders’ moeilijk te doorgronden. Maar ook voor de eigen kerkleden worden de verwikkelingen rondom de breuken veelal ervaren als niet te ontwarren knopen. Binnen beide verbanden wordt de pijn ervaren van het van elkaar gescheiden zijn en groeit het verlangen tot kerkelijke hereniging met hen waarmee eens gezamenlijk het avondmaal werd gevierd.

Twee verbanden

Het kerkverband van DGK wordt gevormd door gemeenten die zich in 2003 en navolgende jaren hebben vrijgemaakt van de GKV. Begin 2013 kwam het tot een vereniging tussen DGK en de gereformeerde kerk (dolerend) te Dalfsen waar het in 2010 tot vrijmaking kwam. Predikanten in het kerkverband van DGK zijn C. Koster, S. de Marie, E. Heres, P. van Gurp (emeritus), G. Blijdorp (emeritus) en M. Dijkstra. Verwacht wordt dat binnenkort ook student M. Sneep beroepbaar zal zijn in het kerkverband van DGK.

De GKN zijn ontstaan door afscheiding van de DGK van de gemeenten Zwijndrecht en Hardenberg (De Matrix) die later samen met Kampen-Ichthus eind 2009 een nieuw kerkverband stichtten. Bij het kerkverband van de GKN hebben zich later ook de van de GKv afgescheiden gemeenten te Assen en Goes gevoegd alsmede van de van DGK (gedeeltelijk) afgescheiden gemeenten van Zwolle (De Vijverhoeve, nu te 's-Heerenbroek), Veenendaal en Dalfsen. Predikanten in het kerkverband van de GKN zijn ds. E. Hoogendoorn, R. van der Wolf, L. Heres en prof. dr. J. Douma (emeritus).

Hartelijke wil

Op plaatselijk niveau zijn er al verschillende gesprekken gaande tussen beide kerkverbanden. Twee kerkenraden in het kerkverband DGK hebben de synode verzocht om deze gesprekken op een landelijk niveau te tillen om ook zo gestalte te geven aan de roeping één te worden met allen die op hetzelfde fundament willen staan. Bijzonder is dat het verzoek aan de synode gericht is door de gemeenten DGK Bergentheim/Bruchterveld en DGK Dalfsen. In beide gemeenten scheidde zich een aantal jaren geleden  een deel van de gemeente af om vervolgens deel uit te gaan maken van de GKN. Hieruit blijkt dat hartelijk wordt verlangd naar herstel van verbroken eenheid en met hen die op hetzelfde fundament staan. Door de afgevaardigden werd tijdens de beraadslaging duidelijk dat de hartelijke wil aanwezig is om met dit verzoek van de beide kerkenraden aan het werk te gaan. In het verslag over de bespreking staat hierover te lezen:

“Natuurlijk zijn er dan genoeg praktische zaken waarover besloten moet worden, maar het is fijn als vanuit dezelfde basis met elkaar kan worden verder gewerkt. En die basis is nu gelegd. Broeders en zusters, laat dat ons aller gebed zijn, dat de Here eenheid geeft, waar eenheid in waarheid behoort te zijn!”

In de vervolgzitting heeft de synode de hartelijke wil van de afgevaardigden gestalte gegeven door te besluiten om officieel contact te zoeken met de GKN.

Verheugend

Het is verheugend dat DGK op deze wijze de hand uitsteekt richting de GKN en zo gestalte geeft aan de opdracht van Christus om één te zijn met allen die willen staan op hetzelfde fundament. Daarom is het onze roeping om, waar mogelijk, met Hem bijeen te brengen in één kerk(verband). Meewerken aan Zijn kerkvergaderend werk. En te trachten (onnodige) breuken te helen tussen broeders en zusters die in het verleden samen avondmaal gevierd hebben.

Ds. E. Heres, preses van de synode van DGK, reageert desgevraagd: ‘Ik ben dankbaar dat dit besluit genomen is en ik hoop dat de HERE geeft dat het zegenrijk mag werken.’

We zien met verwachting uit naar de behandeling van de uitnodiging van DGK door de Landelijke Vergadering van de GKN. Met uitzondering van enkele plaatselijke contacten heeft de Landelijke Vergadering van de GKN zelf echter geen contact gezocht met DGK. Hoopvolle signalen zijn wel dat predikanten in dit verband zich in het verleden positief hebben uitgelaten over het zoeken van eenheid met DGK.

Dit wordt onderstreept door br. J.F. de Leeuw, deputaat-scriba van de GKN: ‘Ik hoop dat de gesprekken die plaatselijk zijn begonnen verder vorm krijgen. Het is een verblijdend bericht in een tijd van verwarring waarin broeders en zusters hunkeren naar een kerkelijk samenleven in eenheid van geloof op basis van de Heilige Schrift’ Verder spreekt De Leeuw de wens uit ‘dat er over en weer, de bereidheid is, wat is geweest te laten rusten en dat op termijn de herkenning mag uitlopen op het elkaar erkennen als kerken die staan op het fundament van de Heilige Schrift en de gereformeerde belijdenis.’

Hoopvol maar niet eenvoudig

De weg plaveien naar kerkelijke eenheid blijkt in de praktijk niet altijd gemakkelijk verlopen. In een aantal gemeenten ontstonden om verschillende oorzaken breuken wat leidde tot gescheiden wegen. Desalniettemin moet het  toch mogelijk zijn elkaar weer te vinden als de herkenning er is en beide verbanden hartelijk eenheid begeren. Als beide willen buigen onder het juk van Christus zullen persoonlijke moeiten en gevoelens ondergeschikt gemaakt worden aan de dienst aan de Here. Dat betekent niet dat deze gevoelens geen plaats mogen hebben maar dat we deze biddend toetsen aan Gods Woord. Dan mag er op gehoopt en vooral biddend op vertrouwd worden dat met Zijn hulp er deuren geopend en blokkades uit de weg geruimd zullen worden.

Belangrijk is dat beide kerken elkaar gaan herkennen en de gemeenschappelijke binding aan Schrift en belijdenis wordt onderstreept. Dan zullen er ook verschillen te bespreken zijn met de vraag of deze een gescheiden weg rechtvaardigen en voor het aangezicht van de HERE te verantwoorden zijn. En wanneer over verschillen eenstemmigheid wordt bereikt of wanneer verschil van inzicht gewoon kan blijven bestaan, omdat ze vallen binnen de bandbreedte van Schrift en belijdenis, dan zullen mogelijk ook de gevolgen van die verschillen bijgelegd kunnen worden.

Wellicht is het nodig dat er (gezamenlijk?) schuld beleden moet worden. Want dat is een weg die recht doet aan de Schrift. Alleen in die weg mogen we de zegen van de Here verwachten zoals de spreukendichter ons heeft voorgehouden:

“Wie zijn overtredingen bedekt, zal niet voorspoedig zijn, maar wie ze belijdt en nalaat, zal barmhartigheid verkrijgen.” (Spreuken 28:13, HSV).

Een bijdrage in dit verband is een artikel van de hand van broeder J. Trip uit DGK Emmen zoals gepubliceerd op de website www.werkenaaneenheid.nl.[ii] Het gaat te ver de inhoud van dit (overigens nog in bewerking zijnde) artikel hier uitgebreid te bespreken.

Trekkende banden

Wanneer de gemeenschappelijke band van Schrift en belijdenis ons naar elkaar toe blijft trekken kunnen er wonderen gebeuren. Een wonder zoals in de afgescheiden kerken van 1834 die door onderlinge twisten ernstig verdeeld raakten maar elkaar ondanks alles toch weer vonden. Een wonder waarover later door dr. H. Bouwman betoogd is dat het Gods trouw was, die er van bewust maakte dat men ondanks alle verschil in bijzaken elkaar nodig had. [iii] Hij schreef hierover dat men toen jaren naast elkaar had gestaan. Wantrouwen had de harten van elkaar vervreemd. Kleine verschillen waren tot betekenisvolle beginselen opgeklopt. De breuk was zo groot geworden dat men elkaar een tijd lang niet meer ontmoette. Maar de eenheid in Christus, de overtuiging van eenheid in de belijdenis trok steeds sterker zodat men niet meer gescheiden van elkaar kon leven. De gescheiden kerken zochten en vonden elkaar op de synode te Zwolle in 1854. Waarom? Om de diepgewortelde overtuiging dat men bij elkaar hoorde en een gescheiden optrekken niet te verantwoorden was.

Ook als er 'van alles te overwinnen valt' en in het rustige kerkelijke leven in beide verbanden veel werk verzet moet worden. Maar dat mag ons niet afhouden van de roeping om één te worden. Het is goed hier iets weer te geven wat prof. dr. K. Schilder schreef over het zoeken van eenheid met de Christelijk Gereformeerde Kerken (CGK).

“Als onze kerken komen tot eenheid met de CGK, dan zie ik van te voren weer enkele tientallen jaren van narigheid. Maar dat hindert mij niet, want de ‘kerk’, die een genoeglijke ‘sfeer’ kweekt en tot samenlevingsschema maakt, is weer naar de sekte ideetjes afgezakt. Ik aanvaard om Christus’ wil, zodra men ginds maar wil, al de moeiten, die een hereniging meebrengen zal, omdat God ons hier beveelt.” [iv]

Biddend de weg ontsluiten

Het is goed hier af te sluiten met een citaat uit het verslag van de synode van DGK zoals te lezen in het landelijk kerkblad De Bazuin:

“Laten wij bidden om de wijsheid van de HERE voor onze deputaten Binnenlandse Betrekkingen (ACOBB) en voor de Landelijke Vergadering van de GKN. Zodat de gesprekken doordrongen zullen zijn van de wijsheid die van boven is. Want die wijsheid van boven is rein, vreedzaam, vriendelijk, gezeggelijk, vol van ontferming en goede vruchten, onpartijdig en ongeveinsd (Jak.3:17).”

Want daarin ligt de sleutel om de weg naar kerkelijke hereniging te ontsluiten!

NOTEN