Vrouwen op vrijgemaakte kansels 25

Redactie een in waarheid
18-14-15

In reformatorische hoek worden de ontwikkelingen in de GKv m.b.t. de vrouw in het ambt ook nauwlettend gevolgd. Journalist Albert-Jan Regterschot maakte een collage er van. We vatten die samen. Onder de vette titel Vrouw in GKV gaat met voorzichtige stappen naar de kansel schrijft hij in het Reformatorisch Dagblad van 24-03-15:

'Nog geen jaar nadat de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt een rapport verwierpen dat positief oordeelt over de vraag of vrouwen kunnen dienen in de ambten, staat de eerste vrouw op de preekstoel en overweegt een gemeente vrouwelijke ambtsdragers aan te stellen. Een doorgaande ontwikkeling?'

Hij constateert dat zij een predikant in wording aan het Baptistenseminarie is (Ineke Baron-Janssen, te Haulerwijk), en dat haar voorgaan gebeurt onder leiding van een vrijgemaakte predikant.

Maar volgens dr. P.L. Voorberg is er in het geval van mevrouw Baron-Janssen geen sprake van een ambt: 'Dit staat duidelijk in het kader van haar opleiding en niet in het teken van de vrouw in het ambt.'

Regterschot memoreert verder  

'het voornemen van de kerkenraad van Utrecht-Noord/West om vrouwen te benoemen in de ambten. De kerkenraden gaan daarbij niet over één nacht ijs. In Utrecht is een brede bezinning binnen de gemeente geweest, de zaak is ook voorgelegd aan de classis. Die wijst op de lijn die de generale synode in 2014 bepaalde, namelijk dat meer onderzoek nodig is."

Maar tegelijk weet hij van

'de Tituskapel in Amsterdam, een vrijgemaakt gereformeerde kerk waar mannen en vrouwen taken vervullen in huiskringen, al is daar formeel niet de term ”ambt” aan gekoppeld. Bovendien ging GKV-theologe Almatine Leene, in het verleden een van de deputaten m/v in de kerk, er al eens voor in een dienst.'

Ds. J. H. Kuiper vroeg zich in het Handboek 2008 van de GKV af

'Waar staat dat vrouwen geen ambtsdrager mogen worden? Je hoeft aan de Kerkorde niets te veranderen als je zo’n besluit zou nemen. Hij lijkt er zelfs op voorbereid te zijn: je mag personen voordragen die geschikt zijn voor het ambt...'

Nog in 2012 werd een verzoek van de missionaire Stroom gemeente om deel uit te mogen maken van de GKv afgewezen o.a. omdat daar vrouwen leidinggevende taken hebben. Maar in de nieuwe kerkorde van de GKV, die op 1 juli in werking treedt bevat reeds een artikel dat de mogelijkheid biedt om op een later moment een zinsnede op te nemen over mannelijke en vrouwelijke ambtsdragers.

Volgens Regterschot is een 'markeringspunt' in de besluiten over de positie van vrouwen in de GKV de generale synode van Ommen 1993. Deze heeft vrouwen actief stemrecht gegeven in de kerkelijke ledenvergadering. Maar grotere invloed heeft de openstelling van de ambten in de NGK op basis van het VOP-rapport gehad (2004).

Op de GS Amersfoort 2005 heette het VOP-rapport nog onvoldoende basis te bieden voor de vrouw in het ambt. Maar de synode van Amersfoort 2005 stelde wel deputaten vrouwen in de kerk aan.

Op de GS Zwolle-Zuid 2008 meldden de deputaten op het punt van de positie van de vrouw naast een meer letterlijke interpretatie van de Bijbel ook ruimte te zien voor hermeneutische keuzes waarbij bepaalde Bijbelse instructies meer als tijdgebonden beschouwd kunnen worden.

Er komt vervolgens een wetenschappelijke bezinning. Myriam Klinker-De Klerck schrijft haar boek 'Als vrouwen het Woord doen, Over Schriftgezag, hermeneutiek en het waarom van de apostolische instructie aan vrouwen'.

In september 2013 vinden deputaten m/v in de kerk dat vrouwen kunnen dienen in de kerkelijke ambten, het zou passen 'binnen de bandbreedte van wat als Schriftuurlijk en gereformeerd kan worden bestempeld.' Slechts één deputaat is tegen, D. A. C. Slump.

Allerlei publicaties over deze zaak, vóór en tegen, zien het licht.

De GS Ede 2014 stelt een deputaatschap m/v en ambt in om te onderzoeken hoe in de ambtelijke structuur vrouwen meer kunnen worden ingezet. En er komt ook een deputaatschap m/v in de kerk, voor begeleiding van gesprekken in de kerk over dit onderwerp.

De Kamper ethicus prof. dr. A. L. Th. de Bruijne adviseert 'om vrouwen meer dan tot nu toe gebruikelijk is ('terughoudend') in te schakelen bij taken die begrepen kunnen worden in het verlengde van Bijbelse taken waarin vrouwen ook al deelden (prediking, pastoraat, organisatie, vergaderen)' en uit te spreken dat de plaatselijke kerken 'in beginsel vrij zijn om daarin stappen te zetten.'

Ds. L. E. Leeftink (GKv Assen) beziet de eerder genoemde preekbeurten van Baron-Janssen in het licht van De Bruijnes woorden en oordeelt: 'Ik denk dat de kerkenraad van Haulerwijk zich helemaal in het spoor van dit advies begeven heeft.'

Een nieuwe lichting theologen aan de TUK ziet vrouwelijke ambtsdragers wel zitten. Dr. J.M. Burger en dr. J.H.F. Schaeffer, docenten aan de TUK zijn vóór. Bovendien zijn er diverse vrouwelijke studenten die de ambitie hebben predikant te willen worden. Onder de hoogleraren en docenten zijn de voorstanders van vrouwen in de ambten in de meerderheid.

De ontwikkelingen rond vrouwelijke ambtsdragers in de GKV zullen niet stoppen bij Haulerwijk of Utrecht, constateert Regterschot ten slotte.