Artikel printen

De synode te Dunnville, Canada, is gesloten. Donderdagochtend jl. vergaderde de meeste vergadering van de Canadian Reformed Churches nog kort om de laatste beslissingen te nemen en af te sluiten. Daarna konden de afgevaardigden weer naar huis.

Naar huis, soms duizenden kilometers ver in West-Canada. We kunnen dat ons haast niet voorstellen zo ver. Denk ter vergelijking eens in dat afgevaardigden van onze kerken ook uit Jeruzalem zouden moeten komen om de synode te bezoeken[1].

Is het dan niet beter om ergens centraal in dit voor Nederlandse begrippen enorme land een vergaderplek te zoeken? Nee, want men wil blijvende betrokkenheid van de kerken. Daarom komt de generale synode afwisselend samen in west- en oost-Canada. Elk van deze regio's bestaat uit vier classes. Roulerend is een classisgemeente, 'host' voor de kerkvergadering. Betrokkenheid kweken, dat wordt belangrijk gevonden.

Triangel

Nog op een andere manier betrekt men hier het kerkvolk bij het synodegebeuren. Want in de CanRC functioneert nog steeds 'de triangel'. Naar de gereformeerde overtuiging behoren gezin, kerk én school met elkaar verbonden te zijn. Het evangelie dat wordt verkondigd in de kerk, is ook de basis voor het onderwijs als 'beginsel van alle wijsheid'. Beide hoekpunten van geestelijk leven, kerk en school zijn nauw verbonden met en sterk bepalend voor het leven in het gezin. Dát besef is nog voluit levend in deze kerken. We hebben daar zulke mooie dingen van gezien en hopen daar bij gelegenheid nog wel wat van te delen.

Eén van de mooie gebeurtenissen die hier mee te maken hebben, zagen we op de synode. Twee keer kwamen kinderen van de kerk een synodevergadering bijwonen. Het was ontroerend om te zien hoe oudere kinderen van de 'elementary school' (van Smithville en Attercliffe), en studenten van de 'secondary school' Guido de Bres (middelbaar onderwijs) aandachtig luisterden naar wat er op de synode werd besproken. De onderwerpen waren natuurlijk ook best interessant: over of vrouwen mee mogen stemmen bij verkiezing van ambtsdragers, en over de moeiten met de vrijgemaakt-gereformeerde kerken in Nederland.
Als afsluiting zongen synode, buitenlandse afgevaardigden en de schoolkinderen uit volle borst een psalm.

Video 1 - Synode met afgevaardigden, schoolkinderen en publiek bezingen Gods lof.

We hebben vrijwel alle synodevergaderingen bijgewoond. En met toenemend respect de verrichtingen van de mannenbroeders gadegeslagen. In de eerste aflevering in deze serie vertelden we er al iets van.

Fig. 2 - De synodevergadering. Scriba 1, ds. Janssen, zit 'verstopt' achter preses ds. Aasman

Dat wil niet zeggen dat het eenvoudig was om de zaken te volgen. Want de werkwijze van de Canadese broeders is nogal anders dan die van vrijgemaakte synoden in Nederland. In Canada wordt aan één stuk doorgewerkt tot de agenda leeg is. Men vergadert van 's morgens tot 's avonds: 9-12, 2-5 en 7-9. Al het voorbereidend werk wordt in (advies)commissies gedaan. Als er voldoende conceptbesluiten klaar zijn om te behandelen, worden één of meer plenaire sessies gehouden.

De broeders krijgen ruimschoots de gelegenheid de voorstellen te becommentariëren, amendementen in te dienen en ook op elkaar te reageren. Vervolgens (meestal) gaat, of gaan de commissies weer aan het werk om een en ander bij te stellen en begint het 'circus' opnieuw.

Voor een buitenstaander lijkt het proces nogal chaotisch te verlopen. Er is nauwelijks een peil op te trekken wanneer een onderwerp aan de orde komt. We hebben dan ook heel wat uren eenzaam in de kerkbank (the 'pew') gezeten of bij Tim Hortons en McDonalds doorgebracht omdat alle commissies aan het werk waren en er dus niet plenair werd vergaderd.

Ja, het is ook chaotisch, verzekerde een synodelid ons, maar wel heel efficiënt wat 'doorlooptijd' betreft. Het bewijs werd wat ons betreft geleverd uit het feit dat de synode in nog geen acht werkdagen klaar was met een uitgebreide agenda waarop toch ook diverse spannende zaken prijkten, als bijvoorbeeld het actieve vrouwenkiesrecht, de verhouding met de vrijgemaakte kerken en welke Bijbelvertaling(en) in de kerken moeten of mogen worden gebruikt. In deze tijd kregen ook nog een heel aantal afgevaardigden van buitenlandse kerken het woord en werden zij beantwoord.

Naar onze waarneming had het ook te maken met een behoorlijke mate van vergaderdiscipline. Ook hier weer een opmerkelijke combinatie van doelgerichtheid en soepelheid. Nooit hebben we de indruk gekregen dat er druk werd uitgeoefend of er iets werd doorgejaagd. Vond een broeder nog een extra ronde nodig dan kreeg hij die. Het feit dat woordvoerders niet naar een spreekgestoelte hoefden (ieder had een eigen microfoon) en bovendien ook wel direct op elkaar konden reageren kwam het 'vergaderklimaat' ten goede denken we.

En alles gebeurde onder de bekwame leiding van ds. Aasman (spreek uit 'Eesmun'). Het was een plezier om hem bezig te zien om samen met de broeders tot verantwoorde beslissingen te komen. Heel veel besluiten werden met (vrijwel) algemene stemmen werden genomen. Een enkele uitzondering zullen we nog tegenkomen.

En daarbij ontbrak de humor niet. Zo was er een moderamenlid dat dermate verstrikt raakte in de haast eindeloze drie- vier- of vijfletterafkortingen voor kerken en activiteiten dat hij spontaan in de slappe lach stotterde en de hele vergadering erin meesleurde. En als een synodelid jarig is gaat het hart vrolijk wuivend naar boven.

Het deed overigens niets af aan onze indruk van een gedegen stijl waarmee het Koninkrijkswerk werd verricht.

Afgezien van de eerder genoemde schoolklassen was er niet veel ander publiek. Af en toe liepen er enkele gemeenteleden of ambtsdragers naar binnen. Dat het ambtsdragers waren kon je soms merken omdat zij wél binnengingen in closed sessions, besloten vergaderingen. De Canadese kerken maken namelijk onderscheid tussen, closed sessions en restricted sessions. De eerste zijn toegankelijk voor de niet-afgevaardigde ambtsdragers van de CanRC als ook voor de officiële afgevaardigden van (zuster)kerken, Die toegang is er niet tot restricted sessions.

Ook hier moesten we als publieke tribunisten soms uren geduldig onze tijd verbeiden tot de broeders met hun geheimen klaar waren en de deuren weer open gingen.
Een mooie oefening in geduld.

De kerken hechten er dus aan betrokkenheid bij het synodewerk. Daarom zou we met enige vrijmoedigheid het pleit willen voeren om de besprekingen wat beter toegankelijk te maken voor het publiek. Het punt is eerder aangeroerd, namelijk het beschikbaar stellen van commissiedocumenten vóór de bespreking ervan begint. De discussies zijn zonder deze alleen maar hapsnap te volgen. Juist als je echt geïnteresseerd bent in de materie die op tafel ligt zoals wij, wat is er dan op tegen om de conceptvoorstellen al te geven voordat ze besproken worden?

Misschien mogen we dat nog even wat verder beargumenteren.
Er zou tegengeworpen kunnen worden dat er misschien dingen in de conceptvoorstellen staan die niet houdbaar zijn en moeten worden teruggenomen. Maar daartegen pleit dat in de synodebespreking juist zulke punten aan de orde komen voor de ogen van het publiek. Bovendien is het goed dat expliciet duidelijk wordt welke zaken kennelijk de synodegoedkeuring niet haalden.

Er komt nog iets bij.
De synode maakte voor het eerst naar we hoorden, gebruik van een beamer om conceptvoorstellen-in-bespreking te projecteren en daarop real time amendementen in aan te brengen. Een prachtige manier om helder te maken waarover het gaat en om misverstanden te voorkomen. Maar daarmee tóónt de synode ook gelijk, in elk geval een deel van de conceptvoorstellen aan het publiek. Kortom, naar ons gevoel zijn we daarmee al bijna waar we graag zouden willen zijn: gewoon de conceptvoorstellen digitaal vooraf beschikbaar stellen. Dat kan heel gemakkelijk want we kregen voor onze laptop wel toegang tot het openbare synodenetwerk via wifi.
Dat maakte het in elk geval mogelijk onze 'ledige uren' toch zinvol te vullen met allerlei communicatie over het www, het world wide web.

Voor ons waren niet alleen besprekingen van de synode van belang maar ook contacten met broeders en zusters van letterlijk overal op de wereld. Wat is het goed om te horen hoe een enthousiaste predikant in het Franstalige Quebec missionair bezig is in een volstrekt verwereldlijkte samenleving waar jongeren nog nooit het evangelie hebben gehoord en de meest basale dingen van het christelijke geloof zich eigen moeten maken.
Maar ook van de broederschap in de Verenigde Staten, Zuid-Afrika en Australië. Wat hoor je veel verhalen die aan het denken zetten. Moeiten die er zijn met de grote Nederlandse zuster maar ook met de afgescheiden kerken. Moeiten op dit continent. We hopen er iets van te laten zien.

Wat komen die regels uit dat aangrijpende gezang De kerk van alle tijden weer fel voor ogen te staan: Gods kerk 'bespot, verdrukt, door dwalingen omgeven, verscheurd, uiteengerukt'. Naast al de positieve indrukken was ook dát een zielservaring bij deze kerkelijke gebeurtenis.

We hebben ons afgevraagd wat we aan belangrijke informatie kunnen doorgeven aan onze lezers zodat een goed beeld ontstaat van wat de kerken hier bezig heeft gehouden. En hoe de brede gereformeerde wereld in dit continent Noord-Amerika er uit ziet in al zijn relaties. Wat weten we er eigenlijk van?
Het is naar onze mening belangrijk dat wij als (heel) kleine kerken in Nederland die vaak zo druk kunnen zijn met allerlei interne zaken, oog blijven houden voor Gods Geest die overal geloof werkt en Gods kinderen bijeenbrengt. Wijd open liefdevolle ogen die met blijdschap en verwachting opmerken waar Christus zijn kerk vergadert.

Ook hopen we reacties uit andere hoeken van het kerkelijke leven op de besluiten van de Canadese synode weer te geven. De eerste publiceren we nu al in Kerk in Canada - Reacties 1. Dit document willen we steeds weer uitbreiden met nieuwe bijdragen als we ze vinden.

Al met al vergt dit nogal wat zwoegen en zweten. Het is ook nog niet duidelijk of het allemaal lukt voor de zomervakantie. Want ook in Nederland staan de kerkelijke ontwikkelingen bepaald niet stil. We zullen wel zien.

NOTEN

[1] Afstand Toronto (oost) en Vancouver (west): 3300 km door de lucht, 4400 km over land.
Afstand Amsterdam naar Jeruzalem: 3300 km door de lucht, 4600 km over land.