Signalen 70
R. Sollie-Sleijster
22-09-18
Katholiciteit Effect Rapportage (KER)
Nader Bekeken – juli/augustus 2018
Ds. Kees van Dijk (GKv) zoekt een antwoord op de vraag hoe de Katholiciteit Effect Rapportage (KER) in de praktijk voor de GKv-kerken uitwerkt. In 2009 introduceerde prof. B. Kamphuis de term in een lezing voor het Contact Orgaan Gereformeerde Gezindte. Kerken moeten zich bij kerkelijke besluiten afvragen wat het gevolg van hun besluit is voor de katholiciteit van de kerk. Brengt het kerken bij elkaar of geeft het besluit juist verwijdering. Hoewel er geen KER is geweest voor het besluit van de GS Meppel om alle ambten voor zusters open te stellen, wil ds. Van Dijk dit besluit toch tegen het licht van zo’n rapportage houden. Wat waren/zijn de gevolgen voor de katholiciteit van de GKv-kerken?
Binnenland
De verschillen met de NGK zijn kleiner gemaakt (kerkgenootschap met 33.000 leden). De snelle groei naar eenwording met deze kerken maakt het noodzakelijk dat eerdere standpunten worden herzien. Denk hierbij aan de recente kerkgeschiedenis en de binding aan de belijdenis die losser wordt.
Maar het besluit heeft de verschillen met de CGK (72.500 leden) groter gemaakt. De CGK hebben enige jaren geleden uitgesproken dat zusters geen ambtsdrager kunnen worden. Mede daardoor haakten de CGK ook af bij het GTU project. Geen Gereformeerde Theologische Universiteit, het vertrouwen was weg bij het grondvlak. Verwijdering van de CGK was en is het gevolg.
De verschillen met de PKN werden kleiner, al laten de Gereformeerde Bondsgemeenten geen ruimte om zusters tot het ambt te roepen. Overigens is in dit GB-bolwerk inmiddels wel een bres geslagen. De kerkenraad van de Jacobikerk in Utrecht bijvoorbeeld heeft onlangs besloten vrouwen toe te laten tot de ambten van ouderling en diaken. Dit na uitgebreide discussies op gemeenteavonden (2009) met ‘deskundige’ sprekers van buiten.
Buitenland
De ICRC (de internationale raad van gereformeerde kerken - tegenhanger van de Wereldraad van Kerken) werd opgericht in 1982 (mede door de GKv) vanwege de toenemende Schriftkritiek en het stellen van eenheid boven de waarheid in de Wereldraad. Deze vergadering (32 kerken) achtte het toelaten van vrouwen tot de ambten in strijd met het onderwijs van de Schriften (art. IV.4 van hun constitutie, vastgesteld in Cardiff 2013, geratificeerd door de GKv op de GS Ede!) en heeft daarom in juli 2017 de GKv-kerken geschorst. Van Dijk acht deze schorsing ‘uiterst pijnlijk. We komen los van deze oecumenische organisatie te staan’.
Europa
De Europese tak van de ICRC, de EuCRC, vergaderde in mei 2018. Ds. Jos Colijn (GKv) heeft zich n.a.v. de schorsing door de ICRC als voorzitter van de EuCRC teruggetrokken en is opgevolgd door prof. David McKay van de Reformed Presbyterian Church of Ireland. Deze kerk heeft de zusterkerkrelatie met de GKv verbroken. De Evangelical Presbyterian Church of Ireland heeft de relatie ‘opgeschort’.
De Evangelical Presbyterian Church of England and Wales en de Free Church of Scotland (continuing) hebben dat eveneens gedaan. In Duitsland zien we drie evangelische gereformeerde kerkgenootschappen afwachten en afhaken. In Italië zijn de contactkerken eveneens tegen vrouwelijke ambtsdragers. Voor deze (meestal kleine) kerken raken de GKv duidelijk buiten beeld voor wat betreft samenwerking, opleiding en andere ondersteuning. Ze komen min of meer in de kou te staan.
Wereldwijd
De Gereformeerde Kerken van Zuid-Afrika (GKSA – 389 kerken, 276 predikanten) blijken grote zorgen te hebben. Zij hebben uitgesproken dat er geen Bijbelse grond is voor toelating van de vrouw tot het ambt van ouderling en predikant.
De Orthodox Presbyterian Church uit Amerika (OPC - 30.000 leden), die de schorsing op de ICRC heeft aangevraagd, is ervan overtuigd dat de GKv dwalen waar ze zusters roepen tot de ambten.
De afgevaardigde van de Kosin Presbyterian Church of Korea (230.000 leden) liet op de synode Meppel onder tranen weten dat een besluit tot het toelaten van zusters in de ambten een einde van de relaties zou betekenen.
De Free Reformed Churches of Australia (17 kerken) beëindigden onlangs de zusterkerkrelatie.
Hoewel ds. Melle Oosterhuis daar probeerde uit te leggen dat het alleen maar om nieuwe exegetische inzichten gaat, lukte het hem niet het tij op de synode Bunbury te keren. Ds. Van Dijk constateert dat ds. Oosterhuis de Bijbel gebruikt om zijn opvatting te staven zonder fatsoenlijke exegese. De predikant licht dit met voorbeelden toe.
Conclusie: …om te huilen
De voorlopige conclusie van ds. Van Dijk is dat de Katholiciteit Effect Rapportage om te huilen is:
‘Je zou toch namens BBK in deze jaren de wereld rond moeten vliegen om overal op je kop te krijgen en te worden bezworen terug te keren van je verkeerde weg… De arbeidsvreugde zou je vergaan.’
Het blijkt dat er ‘echt sprake is van een nieuwe manier van Bijbellezen is en daarmee is de katholiciteit van de kerk niet gediend! Geve de Here dat we ons nog laten corrigeren en dat de hoogmoed ons niet nog verder van Gods wereldwijde volk vervreemdt.’
Seculier selfisme
RD 18 juli 2018-09-17
Seculier selfisme: het geloof in de verhevenheid van de mens en de vervolmaakbaarheid van de samenleving – de cultus van het onbegrensde ik. Deze definitie geeft de schrijver drs. Jan Schippers (directeur Guido de Bres-Stichting, het wetenschappelijk instituut voor de SGP) n.a.v. de presentatie van Peter Hitchens’ boek “Rage against God” (Nederlandse vertaling: “Opstand tegen God”).
De moderne westerse mens is als een klein kind dat kwaad is op z’n ouders, omdat het z’n zin niet krijgt. Als je alles kunt doen wat je leuk vindt en pijn vermijdt, bereik je het volmaakte geluk. Plezier hebben en lol maken, daar gaat het om in het leven. Maar waarom dan die woede tegen God? Hitchens: de surrogaatreligie van vandaag zien we in de cultus van het zelfbepalende en onbegrensde ik. Gods gezag aanvaarden we niet langer. In politiek en samenleving krijg je de wind van voren: denk je jouw christelijke moraal op te leggen? De Tien Woorden van God beschermen de mens en maken samenleven mogelijk. Waarom? Ze herinneren de mens eraan dat hij onvolmaakt is en schuldig staat tegenover God en medemens.
De seculiere selfisten doen een greep naar de macht, de tijd is er rijp voor. De utopie van de volmaakt vrije samenleving moet gerealiseerd worden. Maar dan moeten de rivalen wel het onderspit delven: kerk, gezin, christelijke school, vereniging en organisatie. Subtiel en geleidelijk natuurlijk: anti - discriminatiebepalingen oprekken, versluierende taal over sociale inclusie, gelijkheid en diversiteit gebruiken. Orthodoxe opvattingen over huwelijk, gezin en seksualiteit als extreem wegzetten.
Maar waarom maken de seculiere selfisten zich zo druk? Kerken leiden toch al jaren een zieltogend bestaan? Maar zelfs een kerk in de marge wordt niet getolereerd. Hitchens maakt duidelijk dat het christelijk geloof met het “Uw Koninkrijk kome” belijdt dat de mens hier en nu géén volmaakte samenleving realiseert. Dat gebed stelt iedere utopie onder fundamentele kritiek.
Alleen het geloof in God de Vader, de almachtige Schepper van hemel en aarde, vormt een waarborg tegen elke aanbidding van menselijke macht. De vreze des Heeren, de liefdevolle eerbied voor God, bewaart voor de schijnvrijheid (slavernij!) van het seculiere selfisme en de verleiding van elke andere surrogaatreligie.
Hongarije hoeft niet aan de leiband van West-Europa te lopen
RD 13 september 2018
Hongarije bedreigt volgens het Europees Parlement de rechtstaat en democratie zodanig dat een plek op de strafbank terecht is. Het kan betekenen dat het land in de toekomst zijn stemrecht binnen de EU verliest. De hoofdredactie van het RD geeft aan dat het goed is dat op de rem wordt getrapt. De forse subsidies vanuit Brussel worden door corruptie niet altijd goed gebruikt.
Maar tegelijk is het rapport van Sargentini (Groen Links), dat de basis vormde onder de stemming, niet vrij van libertijnse betutteling en gelijkheidsdwang. Zo wordt de traditionele definitie van een gezin, die de Hongaarse regering hoog wil houden, weggezet als ‘ouderwets’ en ‘gebaseerd op conservatieve geloofsovertuigingen’. Het zou discriminerend zijn voor samenwonenden en homoseksuele koppels. Bovendien kan abortus provocatus niet zonder meer worden uitgevoerd. De regering moet de ‘obstakels’ als ‘bevooroordeelde begeleiding en de verplichte wachttijd’ voor een abortus opruimen.
De redactie vindt het niet terecht de hele Europese Unie in het medisch-ethisch gareel van de West-Europese landen te stoppen en wijst op het ‘grote gelijk’ van Hongarije om daar vraagtekens bij te plaatsen. Daarnaast moet bedacht worden dat Hongarije een lange geschiedenis van buitenlandse inmenging heeft en daar echt niet opnieuw op zit te wachten.
De hoed en de rand
RD 14 september 2018
In een ingezonden maakt ds. J.E. de Groot (PKN/GB) een aantekening bij de uitleg van dr. M. Klaassen van 1 Korinthe 11 (‘De hoed en de rand’- RD 8-9). Lange tijd was het dragen van een hoed een universeel gebruik, maar in het Nieuwe Testament komt de ‘heilige kus’ of de ‘kus der liefde’ veel vaker voor dan de hoed. De Groot wijst daarvoor op Rom. 16:16, 1 Kor. 16:20, 2 Kor. 13:12, 1 Thess. 5:26 en 1 Petrus 5:14. Hartelijke omhelzingen zien we in andere culturen, maar in Nederland krijg je hooguit een ‘hervormd knikje’. Wat weegt zwaarder: de hoed of de kus? Of hangt dat van de (culturele) situatie af? Laten we er dan maar geen ‘hoofdzaak’ van maken, zo sluit de inzender af.
Niet alle stukken kerkenraad Dordt geheim
ND 15 september 2018
De rechtbank Rotterdam heeft de kerkenraad van de Gereformeerde Kerk vrijgemaakt in Dordrecht opgedragen inzage te geven in een deel van de documenten die de kerkenraad voor zich wilde houden. Het gemeentelid dat erom heeft gevraagd (zie Signalen 69 – Privacy kerklid voor de rechter), heeft het recht om twee van de negen gevraagde stukken in te zien. De andere stukken waren uitsluitend bedoeld voor intern overleg en vallen daarom niet onder het inzagerecht. Het gemeentelid laat in een brief weten hier blij mee te zijn, omdat de rechter daarmee aangeeft het recht op inzage belangrijker te vinden dan de vertrouwelijkheid van het kerkenraadswerk. Beide partijen kunnen desgewenst nog hoger beroep aantekenen.