Verantwoording van een (kerk)keuze -2

S.J. Driessen

10-03-12

In het vorige artikel heb ik beschreven hoe ik met mijn gezin ertoe gekomen ben om over te gaan naar de Hersteld Hervormde Kerk (HHK). Dit tweede artikel beschrijft wat we tegengekomen zijn toen wij daar zijn gaan kerken.

De eerste stap

De beslissing nemen om elders te gaan kerken is verdrietig. Zo’n stap zetten scheurt. In de kerkstrijd kom je, zonder dat je dat wilt, al wat los van mensen en posities te staan. Ook kom je los van het kerkverband te staan. Maar daadwerkelijk de stap zetten is pijnlijk. Je verlaat de kerk die je lief hebt en lief had. Je verlaat broeders en zusters die met je meegestreden hebben. Je verlaat ook broeders en zusters die jouw strijd niet begrepen en er soms zelf zeer geïrriteerd over waren, maar die je lief hebt. Vooral om die laatste categorie ben je ongerust. Je ziet ze wegglijden; de ouders en kinderen. Je weet hoe snel dat kan gaan in de geslachten. En je hoopt en bidt dat ze weer dicht bij de Here gaan leven. Je weet dit omdat je zelf weet hoe zondig je bent. Hoe snel je weg loopt bij de Here.

Rust

Toch heeft de stap ook veel rust gegeven. Na jaren van strijd niet meer in een kramp naar de kerk gaan. Omdat je bang was voor wat er komen ging. Welke liturgische noviteit gaat men nu uithalen? Komt er nu wel of niet een goede, Schriftuurlijke preek? Enz.

Rust dus. Omdat we de nieuwe gemeente nog niet goed kennen. Zeker. Maar vooral vanwege de prediking en de eerbiedige kerkdiensten. Ook vanwege de hartelijke en begripsvolle ontvangst. Ik zal daar zo meer over vertellen.

Na daar bijna driekwart jaar gekerkt te hebben, hebben we besloten om lid te worden van de Hersteld Hervormde Kerk. We zijn dankbaar dat de Here ons een gemeente heeft doen vinden, waar Hij oprecht en in Zijn volheid gediend wordt.

Waarom de HHK?

Waarom zijn we naar de HHK gegaan? In de stad waar ik woon zijn twee gereformeerde kerken. De Christelijke Gereformeerde Kerk en de Gereformeerde Kerk ‘vrijgemaakt’. Die twee zijn een gemeente, sinds een tijdje. Dus we zijn op zoek gegaan naar de dichtstbijzijnde gereformeerde kerk. Ik wist dat de Hersteld Hervormde Kerk op zo’n 15 minuten rijden zat en was daar al eens keer gaan kerken, jaren geleden. De strijd in de HHK rond 2004 heeft mijn belangstelling en instemming gehad. Ik was dankbaar voor hun strijd en keuze. En met dr. M.J. Arntzen vind ook ik dat we serieus naar de HHK moeten kijken, aangezien we in de Acte van Afscheiding en Wederkeer hebben gezegd, dat we terug zouden keren tot de Hervormde Kerk als die kerk terug zou keren tot de HERE. (Het feit dat er niet of nauwelijks richting de HHK wordt gekeken, op plaatselijk en landelijk niveau, is veelzeggend. Aan de andere kant, de HHK zal nooit een worden met de GKV in deze toestand.)

We zijn daar niet gaan kerken om direct lid te worden, maar om eerst uit te wijken. Maar al snel was onze vraag: Is dit een ware kerk van Christus? Is dit een kerk naar art. 27-29 NGB. Ons antwoord was al snel ‘ja’.

Ja

We konden ‘ja’ antwoorden omdat de prediking Schriftuurlijk is. De eerste zondagen zijn we weggeblazen door de preken. De preken zijn langer dan we gewend waren (45 min.). Ze zijn ook veel diepgaander. We zijn diep onder de indruk geraakt van de diepborende, troostrijke en scherpe prediking in de HHK. Inmiddels hebben we meer dan 20 predikanten gehoord, en meer dan 5 kandidaten. Alle preken, op een na, hebben mijn hartelijke instemming. In diepe dankbaarheid kan ik zeggen: De Here heeft gesproken, Hij sprak tot ons en tot Mij!

Deze conclusie leidt ook tot verwondering. Ik wist wel dat er Schriftuurlijke prediking buiten de GKV was en is. Gelukkig wel! Maar dat het zo dichtbij was, terwijl je het zo nodig had! In de afgelopen jaren heb ik veel preken in mp3 formaat moeten luisteren, uit binnen- en buitenland, om gevoed te worden. Op een kwartier afstand klinkt en klonk de volle raad Gods.

Ook de ontvangst door de kerkenraad en de gemeente is fijn geweest. We mochten rustig in de banken plaats nemen. De gemeenteleden en kerkenraadsleden begrepen onze situatie en begrepen wat het is om jaren in een kerkstrijd te zitten. Er werd niet gevraagd: Wanneer word je nou eens lid? Maar: Neem de tijd, kom eens praten, doe rustig aan, je bent welkom.

Naast de erediensten worden er gemeentebrede Bijbelstudies belegd (Bijbellezing en Bijbelkring, beide 1 keer in de maand). Op die avonden wordt een gedeelte uit de Bijbel ingeleid en besproken. Geheel in lijn met de preken, zijn ook deze Bijbelstudies een verademing.

Opvallend is dat in (vrijwel) alle prediking en Bijbelstudies het volle evangelie doorklinkt: de troost van het Evangelie voor wie gelooft in Christus, maar ook het aanwijzen van zonde, de oproep tot bekering en een heilig leven voor de Here. Op het punt van het (s)preken over zonde en bekering is het verschil met de GKV-prediking schrikbarend groot.

Verschillen

In de maanden waarin we nog lid waren van de GKV, maar in de HHK kerkten, hebben we veel gesprekken gevoerd met de dominee, de kerkenraad en gemeenteleden van de HHK. We wilden zo de HHK beter leren kennen. Ook wilden we praten over de (cultuur)verschillen tussen de HHK en de GKV. Hoe liggen die verschillen in de gemeente en hoe wegen zij die?

Er was bijvoorbeeld een predikant die een voor mij behoorlijk exemplarische preek had. Wat vindt men van zo’n preek? Worden preken besproken en getoetst? Vinden andere gemeenteleden zo’n preek ook exemplarisch? Heeft zo’n soort preek te maken met liggingsverschillen in de gemeente en/of het kerkverband. Zulke vragen zijn openlijk te stellen. En er wordt eerlijk gesproken over de liggingsverschillen binnen het verband (en de spanningen die dat kan geven).

De Hersteld Hervormde Kerk is niet direct teruggegaan naar de Dordtse Kerkordening. Als je de synodeverslagen volgt, zie je dat men volop bezig is met de ‘kerkorde’ en het functioneren van het recht in de kerk. Ik hoor wel eens broeders en zusters zeggen dat ze om de ‘kerkorde’ niet naar de HHK willen gaan. Je zou er niet veilig zijn. Ik vind dat onbegrijpelijk. In de GKV hebben we de DKO en daar waren we ook niet veilig tegen dwaling en werd het (kerk)recht geschonden. Dat wil niet zeggen dat ik dit punt wil relativeren. Ik hoop en bid dat de HHK terug zal gaan naar een gereformeerde kerkorde. Maar ik vind ook dat ze daar wel wat tijd voor mogen nemen (ook omdat dit juridische consequenties heeft voor eigendommen van de kerk).

In de GKV was de praktijk rond het Heilig Avondmaal dat alle belijdende leden aangingen. In de HHK is dat niet automatisch zo. De zelfbeproeving speelt een grote(re) rol. En er zijn ook culturele en traditionele reden waarom gemeenteleden wel/niet aan het Avondmaal gaan.

Dit is echt even wennen, als je Avondmaal in de HHK viert. Het heeft goede en verkeerde kanten. En die verkeerde kanten worden openlijk bepreekt en besproken in het huisbezoek en de Bijbellezingen. Dit is zeker een zorgpunt, ook van de dominee en kerkenraad. Maar zolang het niet goedgepraat wordt en discussiepunt is, ben ik tevreden. Dan moeten we ook geduldig zijn naar degenen die nog niet de vrijmoedigheid hebben om aan te gaan – om wat voor reden dan ook!

De meeste zusters in de gemeente dragen een hoedje. De kerkenraad zal geen vermaanbezoek of iets dergelijks brengen als een zuster geen hoed draagt in de eredienst. Wel heeft de kerkenraad een grens getrokken: Bij het ten doop houden van een baby en het Avondmaal vieren, moet een zuster een hoedje dragen.

Er wordt gezongen uit de oude berijming van 1773 en gelezen uit de Staten Vertaling. Dit is zeker even wennen. Het liefst zou ik een moderne berijming zingen en lezen uit de Herziene Statenvertaling. Beide punten worden in het kerkverband besproken, maar liggen gevoelig. Het zijn voor mij geen kerkscheidende zaken.

Tenslotte nog een puntje. In de GKV waren we gewend dat de mensen op het kerkplein na de kerkdienst napraten. Bij de HHK waar wij naartoe gaan, gaat vrijwel iedereen direct uit de kerk naar huis. Eens in de maand is er wel na de morgendienst koffie drinken met de gemeente.

Dankbaar

Deze (cultuur)verschillen zijn soms groot, soms klein. Over de kleine verschillen kun je eenvoudig heenstappen. De grote verschillen geven moeite, ook al zijn ze niet kerkscheidend. Ik ben dankbaar dat er over die verschillen gesproken kan worden. Je merkt dan ook dat het in de gemeente ook weer verschillend ligt. De verschillen wegend, gaven ze ons geen reden om niet lid te worden van de HHK.

We zijn dankbaar dat we een Schriftgetrouwe gemeente gevonden hebben. Had het ook een gemeente van De Gereformeerde Kerk (DGK) of de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN) kunnen zijn? Als ze dichterbij hadden gezeten, sluit ik het niet uit. Wij hebben onze plaats ingenomen in de HHK. En we zullen vanuit die gemeente om ons heen blijven kijken naar gemeenten en kerkverbanden die schriftgetrouw zijn. Ik hoop van harte dat er in de nabije toekomst eenheid komt tussen de (ex)verontrusten van de GKV (dus ook de DGK en GKN), de HHK en een groot deel van de CGK. Om Christus’ wil.