GKN herkent DGK als Christus' kerken 4
D.J. Bolt
01-12-18
Het besluit van de GKN-synode Dalfsen heeft drie onderdelen. In de vorige artikelen bespraken we de eerste twee, nu willen we aandacht geven aan het derde onderdeel, en vervolgens een balans opmaken.
Samenwerken
Het derde besluitdeel luidt
Gronden:
We proberen eerst te begrijpen uit wat hier staat, wat de synode bedoelt. Samenwerking nú lijkt hier te worden gebaseerd op twee pijlers
- de eenzijdige herkenning door GKN van DGK als Christus' kerken
- mogelijk geachte voortgang van toekomstige gesprekken tussen DGK en GKN
Zo kan dan samenwerking op 'het terrein van ethische onderwerpen e.a.' worden gezocht. En dat is mooi als (gereformeerde) christenen samen hun schouders zetten onder tal van zaken die de opbouw van het gereformeerde leven betreffen. Wat is er op tegen om een bezoek te brengen aan wederzijdse conferenties, lezingen of excursies? En het gesprek aan te gaan over tal van onderwerpen die spelen in onze samenleving.
Maar het is o.i. te naïef om het besluitdeel zó onbevangen uit te leggen. Want al langere tijd zoemt in GKN-kringen rond dat we alvast over zouden moeten gaan tot kanselruil. Predikanten van beide kerkverbanden zouden moeten kunnen voorgaan op de kansels van wederzijdse kerkverbanden. Zodat we aan elkaar kunnen 'wennen'. Het zou het ultieme bewijs zijn van echte onderlinge herkenning.
Wat ons betreft gaan we hier niet in mee. Om minstens twee redenen. In de eerste plaats omdat daarmee een verkeerd signaal wordt gegeven: alsof we eigenlijk al ongeveer één zijn. En daarmee de vraag voedsel wordt gegeven of het nog wel nodig is om veel energie in kerkelijk vereniging te stoppen. Immers met het perforeren van kerkgrenzen groeit vanzelf de eenheid 'van onderaf' toch?
Maar er is nog een belangrijker reden om hier niet in mee te gaan.
Kerkelijke eenheid is pas principieel bereikt wanneer de kerken gezamenlijk kunnen uitspreken dat zij elkaar erkennen als kerken van Christus die één-zijn in Woord, sacrament en tucht. En daar elkaar ook bij willen houden, daarin op elkaar toezien.
Dat fundamentele uitgangspunt voor gereformeerd kerkelijk samenleven wordt verbroken als de centrale Woorddienst wordt gedegradeerd tot een psychologische middel om 'aan elkaar wennen', of als demonstratie van 'ruim denken'.
Is dit koudwatervrees? Het is goed om op dit punt eens rond te kijken in de zgn. gereformeerde gezindte. Naar de desastreuze gevolgen die 'kanselruil over kerkgrenzen heen' en 'eenheid van onderaf' daar hebben op orthodox-gereformeerde kerken en hun leden. En in ogenschouw te nemen de kerkelijke chaos die dit heeft aangericht en kerkelijke onverschilligheid die het gevolg is. In de volgende editie van EIW hopen we hier uitgebreid en concreet aandacht aan te schenken.
Kanselruil op basis van een eenzijdige 'herkenning' en 'eventuele toekomstige gesprekken' is ons als schaatsen op te dun ijs. De bediening van de verzoening in Woord en Sacrament is daarvoor te kostbaar.
Etiketteren
Enige tijd geleden schreef br. B. de Roos op deze site
'Een artikel waarin het gaat over de contacten tussen DGK en GKN maakt niet zelden nogal wat los. Er wordt gepraat. Men raakt niet zelden ontstemd. Er worden grote woorden gebruikt: sekte, scheurkerk… Dat soort termen moeten wij per onmiddellijk gaan vermijden. Zulke uitdrukkingen maken gedachtewisselingen vruchteloos.'
Inderdaad, een woord als schismatiek bleek voldoende om samensprekingen weer abrupt tot stilstand te brengen. Daarom zeggen we met De Roos, en we vullen zijn puntjes verder in,
nemen we niet meer in de mond. Geen gesmiespeld en gesmoezeld meer. Noch publiek nog in achterkamertjes. Afgesproken! En mocht iemand vanuit z'n DGK- of GKN-mondhoeken ze toch nog weer gaan blazen, we leggen hem of haar de hand op de mond.
Afgelopen!
Moe
Het zal iedereen die de adressering van de GKN brief met het synodebesluit heeft gezien zijn opgevallen dat deze is gericht aan de DGK-synode 2021. Pas over drie jaren mogen GKN-deputaten dus – en dan ook nog slechts bij positief 'herkenningsbesluit' door de DGK-synode - 'eventueel verkennende contacten' aangaan (GKN-besluitdeel 2/grond 4). Tot zolang is er radiostilte van de GKN.
Toen we ons dat realiseerden werd het ons koud om het hart. We gaan dat niet verder toelichten. Ieder die maar enigszins heeft waargenomen hoe we nu al jarenlang pleiten om met open vizier en intensieve gesprekken het punt te bereiken waarop we daadwerkelijk kunnen overgaan tot één kerkverband, zal het begrijpen.
Alleen dit nog.
Regelmatig horen we in mailtjes, brieven en gesprekken, klachten van verontruste GKv-ers
… wanneer worden jullie nu eens één! Waarom maken jullie het ons zo moeilijk? Waarom liggen de gesprekken nu weer drie jaren stil? Hebben jullie wel in de gaten wat jullie aanrichten? Nemen jullie ons wel serieus?
Wij worden hier zo moe van! …
A.s. vrijdag 30 november organiseert de GKN Studiegroep Midden Nederland een voorlichtingsavond in het vrijgemaakte kerkgebouw De Rank te Zuidhorn voor verontruste GKv-ers. Ds. J.R. Visser van GKN Zwolle/'s Heerenbroek, houdt daar een referaat over Hoe kon het gebeuren?
We hopen dat onze broeders en zusters in de GKv ds. Visser óók de vraag zullen voorleggen: Hoe kon het gebeuren dat opnieuw de gesprekken tussen DGK en GKN stilliggen?
Én, dat hij toezegt dat hij de gesprekken, voor zover het aan hem ligt, weer met gezwinde spoed op gang brengt[2].
Ds. Van der Wolf en DGK
Een antwoord op deze vraag kunnen we, in elk geval gedeeltelijk, vinden in het laatste nummer van Weerklank, het kerkblad van de GKN ((27) november 2018). In het blad geeft ds. R. van der Wolf (GKN Hardenberg) zijn visie op GKv en GKN.
Eindelijk.
Jarenlang bereikten ons allerlei signalen die de indruk wekten dat ds. Van der Wolf weinig ophad met DGK en de samensprekingen om tot eenheid te komen met zijn kerken. Daar lijkt nu met deze publicatie duidelijkheid over te zijn gegeven.
We hopen in een volgende uitgave van ons magazine in te gaan op het hele artikel van deze predikant. Voor nu geven we alleen het stukje weer waarin hij m.n. over GKv en DGK schrijft:
'… in preken binnen de GKv is een ineenvloeien van verbond en verkiezing op te merken. Niet de eis, maar de belofte is daar zo over-geaccentueerd dat de noodzaak tot bekering op den duur welhaast plaats moest maken voor het evangelie van de overwinning. Als neveneffect daarvan is de leer over de kerk allesbeheersend geworden. Want daar komen de mensen samen die de belofte ontvangen hebben. Daar wil God zijn en daar wil God zijn evangelie verkondigen. Het is de moeite waard om op dit punt meer onderzoek te doen.
De ontwikkeling en de daarmee samenhangende verschuiving van verkiezing - verbond - belofte - kerk zie je naar mijn overtuiging vandaag in de opvattingen over de kerk binnen kerken als die van DGK terug. De kerk die de belofte ontvangt is de verbondsgemeente die verkoren is. Maar dat Gods liefde in Christus de grondslag is, is dan ver uit beeld verdwenen. Op dit punt is nadere bezinning en studie heel erg nodig…
We vragen ons verwonderd af hoe de GKN-synode nog in oktober jl. over de deputaten-samensprekingen kon uitspreken
'Er is uitvoerig gesproken over de leer over de kerk en over het Schriftgezag, waarbij ook de opvattingen van prof. J. Douma zijn besproken. Daarmee zijn de fundamentele onderwerpen uit de agendapunten van de kant van DGK behandeld...' (besluitdeel 2/grond 1).
Geen fundamentele onderwerpen meer? Kun je erger dingen over kerken zeggen als deze?:
'Maar dat Gods liefde in Christus de grondslag is, is dan ver uit beeld verdwenen'.
We laten het hierbij voor nu. Het zal duidelijk zijn dat een echt en diep gesprek beslist nodig is. Voor degenen die een indruk willen hebben van gereformeerde prediking over verbond en doop in DGK, die zou de preek van ds. H.W. van Egmond kunnen beluisteren van afgelopen zondagmiddag over HC 27, click hier.
Als dit evangelie niet past bij de normen van de GKN dan is er een fundamenteel probleem.
Voorlopige balans
Mensen verwijten ons dat na een aanvankelijk vreugdevol openingsartikel het slot in mineur dreigt te eindigen. En na de uitspraak van de GKN-synode is daar (op onderdelen), en zeker na de publicatie van ds. Van der Wolf, ook aanleiding toe.
Maar toch is het een vergissing.
We spreken het nog maar eens uit: we hebben onze broeders en zusters in de GKN lief. En willen niets liever dan eenheid van hen die bij elkaar horen, in GKN en ook in GKv, en hetzelfde ware geloof hebben ontvangen. We blijven hopen, bidden en werken voor de eenheid van al Gods kinderen zolang dat in ons vermogen is en daarvoor de kracht krijgen.
Laten we maar dicht bij huis beginnen. Bij die broeders en zusters die (wederzijds) onvergetelijk zijn. We bidden om open twee-mijlsgesprekken waarbij harten voor elkaar opengaan en die gericht zijn om elkaar spoedig in de armen te sluiten.
Het werk daaraan mag geen drie jaar stilliggen!
NOTEN
[1] Het etiket lijkt een wat vreemde eend in de bijt maar past toch goed in het rijtje. Gewoon-gereformeerd kan namelijk gebruikt worden als een etiket om eigen standbeeld te liften om zo de lage geestelijke staat van de ander te benadrukken.
[2] Uit correspondentie blijkt dat men in GKN-kringen op de vraag waarom hun synode de samenspreking voor drie jaar stopzet, oppert dat DGK misschien wel de mogelijkheid heeft een vervroegde synode bijeen te roepen. Maar als dat serieus gewild wordt, waarom heeft men dat dan niet gevraagd? Wil men dat eigenlijk wel? Immers eerder wees de GKN-synode om zo'n voorstel aan DGK te doen, af.