Printen

Canada breekt met Nederland 1

 

D.J. Bolt

01-06-19

 

De generale synode van de Canadian Reformed Churches in vergadering bijeen te Edmonton-Immanuel 2019[1], heeft gesproken en besloten over de zusterkerkrelatie met de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKv). Er lag een commissierapport op tafel dat adviseerde de banden met de GKv te verbreken als de ‘enige verantwoorde manier van handelen’. Want anders zouden de Canadese kerken kwetsbaar worden voor het ‘onbijbels denken dat steeds duidelijker wordt in de GKv’.
 

Gesproken

 

Dr. M.H. Oosterhuis van de GKv was op de Canadese synode aanwezig. Onder leiding van deze predikant besloot de GKv generale synode van Meppel 2017 tot openstelling van alle ambten voor vrouwen. En dat niet alleen, zijn synode besloot ook dat dit besluit onmiddellijk in de praktijk kon worden geëffectueerd. En daar werd en wordt dan ook volop gebruik van gemaakt.

 

Oosterhuis riep namens zijn kerken de CanRC op die zusterrelatie voorlopig te handhaven en pas na de komende GKv-synode van Goes 2020 te bezien hoe het dan verder zou moeten tussen beide kerkverbanden. Gemeenten kunnen immers nog revisieverzoeken bij deze synode indienen. Daar wordt opnieuw over de kwestie gesproken.

Het was een handig voorstel want daarmee zou deze zaak weer drie jaar verder kunnen worden uitgesteld want generale synoden vergaderen om de drie jaar. In zo'n periode kunnen de geesten intensief beïnvloed worden, zoals ook op zeer grote schaal in de vrijgemaakte kerken zelf gebeurt.

 

Besloten

 

De Canadese commissie die het adviesrapport schreef achtte de kans klein dat de vrijgemaakten nog op hun besluiten terugkomen, temeer omdat deze kerken ook toewerken naar eenheid met de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK), waar vrouwen al jaren langer in alle ambten mogen dienen.

En zo kwam de synode van Edmonton tot het ingrijpende besluit de zusterkerkrelatie met de Nederlandse zusterkerk te verbreken. We nemen het hieronder op.

 

Verdriet en hoop

 

Het besluit was ook in onze ogen onvermijdelijk. Wij hebben zelf al eerder de conclusie moeten trekken geen lid van deze GKv te kunnen blijven. Dat blijft pijn doen maar de trouw aan Christus en zijn Woord vragen het naar onze overtuiging.

Wij delen ook de overweging dat de revisieverzoeken aan de komende GKv synode menselijkerwijs gesproken zinloos zijn. Terecht merkt de Canadese synode op dat met de onmiddellijke implementatie van de Meppelse besluiten, de weg terug niet of nauwelijks nog mogelijk is.

 

We hopen en bidden allereerst dat er terugkeer, bekering mag komen in de GKv-kerken die ons nog steeds lief zijn. En de Heere (opnieuw) eenheid wil werken tussen broeders en zusters hier in Nederland, en ook met hen in Canada die hetzelfde kostbare geloof in Gods betrouwbare Woord hebben ontvangen.
Dat zou bij alle verdriet om hen die achter zijn gebleven, een feest zijn!

 

Artikel 41 – GKv (Gereformeerde Kerken in Nederland)

CanRC - Voorlopige Acta GS Edmonton-Immanuel 2019

16 Mei 2019

 

2. Waarnemingen

 

2.2

De subcommissie (SRN) voor contact met de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKv) heeft een uitgebreid rapport van hun werk sinds GS 2016 ingediend. Van bijzonder belang zijn de volgende punten:

 

2.2.1

De subcommissie heeft een kopie van het besluit van GS 2016 aan elk van de GKv-kerken gezonden. Zij hebben ook schriftelijk de GS GKv 2017 (hierna Synode Meppel) geïnformeerd over de besluiten van de GS 2016.

 

2.2.2

Vrijwel alle zusterkerken die op de synode Meppel aanwezig waren (inclusief onze eigen kerken) lieten deze synode “ernstige zorgen” horen over het voorstel om de kerkelijke ambten voor vrouwen open te stellen. Niettemin besloot de synode Meppel dat er Schriftuurlijke gronden waren om vrouwen te roepen tot de dienst van diaken, ouderling en predikant. Dit besluit is vervolgens in de kerken geïmplementeerd.

 

2.2.3

De synode Meppel gaf het verlangen aan om zo spoedig mogelijk te komen tot één kerkgemeenschap met de NGK “op basis van de Schrift als woord van God, in gebondenheid aan de Gereformeerde belijdenisgeschriften en ingericht volgens de beginselen van het Gereformeerde kerkrecht”. Onze subcommissie geeft aan gereserveerd tegenover deze voorgestelde eenwording te staan, omdat de toewijding om te luisteren naar wat de Heere in Zijn Woord zegt, hol klinkt in het licht van het feit dat zowel de GKv als de NGK vrouwen tot het ambt hebben toegelaten, ondanks de duidelijke aanwijzingen in de Schrift van het tegenovergestelde. Verder is er historisch gezien geen duidelijk en gemeenschappelijk begrip van wat het onderschrijven van de Gereformeerde belijdenisgeschriften en vasthouden aan de Kerkorde betekent, terwijl het primair één van de centrale redenen was voor de splitsing tussen de twee kerken. Wat dit onderwerp betreft concludeert de subcommissie dat “deze twee kerken voortgaan zich van de duidelijke richtlijnen van Gods Woord en de Gereformeerde belijdenisgeschriften te verwijderen”.

 

2.2.4

Eén van de professoren van de TUK, dr. A. de Bruijne, heeft materiaal geschreven dat de deur opent naar ethische oordelen, die tegen de richtlijnen van de Schrift in zouden kunnen gaan. Hoewel de Schrift bijvoorbeeld homoseksualiteit veroordeelt, zou de redenering van dr. De Bruijne de deur openen naar het legitimeren van dit gedrag. In deze context is het opvallend dat de synode Meppel deputaten benoemde om te bestuderen of er reden is de klassieke kerkelijke benadering van homoseksualiteit bij te stellen.

Dr. Burger heeft wat hij eerder had geschreven toegelicht, maar niet teruggenomen. Hoewel hij ertoe werd aangemoedigd, heeft hij niets gepubliceerd om de verwarring, die hij door zijn eerdere publicaties had veroorzaakt, weg te nemen.

De synode Meppel heeft ook besloten positief toe te werken naar de vestiging van een Gereformeerde Theologische Universiteit die het Kamper Seminarie en de Theologische Universiteit in Apeldoorn van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) zou omvatten. De synode van de CGK besloot echter dat de TUA geen deel van deze onderneming zou uitmaken op grond van wantrouwen ten aanzien van de theologische richting die zij in Kampen zien.

 

2.2.5

De synode Meppel heeft besloten deputaten opdracht te geven te “participeren” in de voorgestelde “Nationale Synode” en “waar mogelijk zelfs deel te nemen aan een voorgesteld verbond van protestantse kerken in Nederland met inachtneming van de gehoorzaamheid aan Gods Woord en de waarde van het gereformeerd belijden”. Gezien het feit dat dit voorgestelde lichaam “bestaat uit vertegenwoordigers van heel verschillende kerken, inclusief de Remonstrantse Broederschap”, kan het soort eenheid dat door dit lichaam wordt nagestreefd, niet op de Schrift en de Gereformeerde belijdenisgeschriften gebaseerd zijn. Er wordt van uitgegaan dat de eenheid die door deze “Nationale Synode” wordt voorgesteld, niet zonder meer kerkelijke eenheid als doel heeft.

 

2.2.6

De International Conference of Reformed Churches (ICRC) schorste de GKv als lid in haar vergadering van juli 2017.

 

2.2.7

Onze subcommissie rapporteert met droefheid dat “de GKv als kerkverband doorgegaan is zich verder te verwijderen van een onderwerping aan het gezaghebbende, volkomen en duidelijke Woord van God en zich steeds meer heeft aangepast aan de westerse cultuur van de 21ste eeuw.” Hoewel deze verschuiving door de jaren heen heeft plaatsgevonden “is zij werkelijk doorgebroken met het besluit van de synode Meppel vrouwen toe te staan in het ambt bevestigd te worden”.

 

2.2.8

De subcommissie adviseert de synode Edmonton te besluiten “de zusterkerkrelatie met de GKv te beëindigen” en geeft de volgende gronden:

 

  1. Het besluit van de synode Meppel 2017 om vrouwen toe te laten tot het kerkelijke ambt is in strijd met de Schrift, zoals blijkt uit bijlage H van ons rapport.
  2. Het is hoogst onwaarschijnlijk dat het besluit zal worden teruggedraaid op appel aan de volgende generale synode, aangezien de synode Meppel heeft besloten dat de kerken onmiddellijk vrouwelijke ambtsdragers konden bevestigen en omdat de NGK, met wie de GKv in een proces van eenwording zitten, al enige tijd bevestiging van vrouwen in het ambt toestaan.
  3. Door het besluit de bevestiging van de vrouw in het ambt toe te staan heeft de GKv talloze waarschuwingen inzake onbijbelse hermeneutiek genegeerd, sinds de synode Zwolle 2008 gericht aan hun synodes door de SRN, evenals door afgevaardigden van andere zusterkerken. De GKv heeft ook ernstige vermaningen, die door de synode Carman 2013 gericht waren aan de synode Ede, aan de kant geschoven betreffende de plaats van die onbijbelse hermeneutiek aan de TUK en ook in het rapport van deputaten M/V.
  4. Het besluit van de synode Meppel om naar volledige eenheid met de NGK toe te werken laat zien dat de GKv zijn opgeschoven in de richting van die kerken, die de ambten ook hebben opengesteld voor vrouwen en die homoseksuele stellen toestaan lid in volle rechten te blijven.
  5. Het besluit van de synode Meppel 2017 om deel te blijven nemen aan het brede oecumenische forum van Nederlandse protestantse kerken op de Nationale synode in Nederland is zorgwekkend. Dit forum is ertoe overgegaan te spreken over een soort uiteindelijke vereniging van alle deelnemende kerken, zodoende laat de betrokkenheid van de GKv een verzwakking zien van toewijding aan de ware gereformeerde oecumene, die op de Schrift en de Drie Formulieren van Eenheid is gebaseerd.
  6. Een besluit om de relatie met de GKv te beëindigen is consistent met het handhaven van relaties met kerken waarmee we momenteel een zusterkerkrelatie hebben en ook met het lidmaatschap in de ICRC en de NAPARC. Het GKv lidmaatschap in de International Conference of Reformed Churches is geschorst vanwege het besluit vrouwen toe te staan in het ambt bevestigd te worden. Een paar van onze zusterkerken hebben ook hun relatie met de GKv beëindigd en binnen de NAPARC hebben de OPC en de URCNA het contact met de GKv gestaakt vanwege de vrouw in het ambt.
  7. Een besluit om de relatie met de GKv te beëindigen zou een aanmoediging zijn voor trouwe leden binnen de GKv om actie te ondernemen en het zou een laatste oproep aan de GKv als geheel zijn om zich bewust te worden van de ingeslagen richting van deze kerken, die eens met ons stonden op dezelfde grond van Schrift en gereformeerde confessies.
  8. Het doorsnijden van de banden met de GKv is de enige verantwoorde actiekoers met het oog op het geestelijk welzijn van de CanRC, die anders kwetsbaar zouden zijn voor onbijbels denken, dat meer en meer in de GKv duidelijk wordt.

 

2.2.9

De subcommissie beveelt aan dat, in het geval de synode besluit mee te gaan met de aanbeveling, de synode ook “een CRCA afvaardiging benoemt om op de volgende synode van de GKv aanwezig te zijn en haar besluit kenbaar te maken met passende woorden van droefheid betreffende deze breuk met de kerken met wie wij zulke diepe wortels delen.”

 

2.3

Verschillende kerken hebben op het Rapport over de GKv gereageerd. Zij geven alle aan het met de aanbevelingen van de subcommissie eens te zijn om de historische banden met de GKv te beëindigen. Een paar bijzonderheden zijn:

 

2.3.1

De Guelph-Emmanuel CanRC verzoekt de synode onze kerken publiek te instrueren om op hun hoede te zijn niet in het spoor van de GKv mee af te glijden.

 

2.3.2

Hamilton-Cornerstone CanRC  verzoekt de synode de zusterkerkrelatie met de GKv te beëindigen, maar om tegelijk de CRCA opdracht te geven de ontwikkelingen in de GKv te blijven volgen en enig (willekeurig) contact met deze kerken te blijven onderhouden om degenen in de GKv die verontrust blijven, bij te staan. De Winnipeg-Grace CanRC verzoekt iets dergelijks.

 

2.3.3 

De Flamborough-Redemption CanRC verzoekt de GS 2019, omdat GS 2016 deputaten opdroeg haar besluit schriftelijk aan elk van de GKv kerken te doen toekomen, het huidige besluit (om de zusterkerkrelatie te beëindigen) schriftelijk aan elk van de GKv kerken te doen toekomen als middel om de getrouwen aan te moedigen gepaste actie te ondernemen.

 

2.4

De afgevaardigden van de GKv spraken de synode toe:

 

2.4.1

Ds. Rinze IJbema bracht de groeten van de GKv over. Omdat hij in beide federaties had gediend, kon hij er de nadruk op leggen dat de “kloof” tussen de twee kerken voor beide partijen pijnlijk was. Voor de tekst van zijn toespraak zie bijlage #.

 

2.4.2

Dr. Melle Oosterhuis diende als voorzitter van de synode Meppel. Hij hield een toespraak om de gedachte te verdedigen dat de nieuwe hermeneutiek die door de GKv was aanvaard, in feite helemaal niet nieuw maar de hermeneutiek van K. Schilder en B. Holwerda was, en in lijn met die van de apostel Paulus, en ja, van Jezus Christus zelf. Hij benadrukte dat het rapport van onze subcommissie niet voldoende grond bevatte wat betreft het onderwerp nieuwe hermeneutiek, om de zusterkerkrelatie met de GKv te beëindigen. Hij drong er bij de synode op aan een besluit tot tenminste de volgende synode uit te stellen. Voor de tekst van zijn toespraak zie bijlage #.

 

3. Overwegingen

 

3.1

Het rapport van de subcommissie is duidelijk in haar presentatie van de ontwikkelingen in de GKv zoals boven aangegeven en overtuigend in de beoordeling van wat deze ontwikkelingen aangeven. Niets in de presentatie van ds. Oosterhuis laat zien dat de samenvatting van de ontwikkelingen van de subcommissie inaccuraat is of dat haar beoordeling van deze ontwikkelingen en hun implicaties niet klopt.

 

3.2

Zusterkerken wereldwijd hebben de GKv aangemoedigd opnieuw na te denken over de koers die zij zijn ingeslagen, inclusief de vermaningen van de CanRC. Op de synode Meppel in 2017 werd de GKv niet overtuigd door de vermaningen van hun zusterkerken. Dit geeft ons geen vertrouwen om in de nabije toekomst verandering in de GKv te verwachten.

 

3.3 

Kerkelijke relaties worden uitgebreid tot kerken waar we de kenmerken van de ware kerk vinden (Artikel 29, Nederlandse Geloofsbelijdenis). De kenmerken van de kerk zijn met name aanwezig als een bepaalde kerk het gezag van Gods Woord aanvaardt. Nu de Gereformeerde Kerken in Nederland hun goedkeuring geven aan ontwikkelingen die in strijd zijn met de voorschriften van zijn Woord, kan niet zonder meer gezegd worden dat de kenmerken van de ware kerk consistent in die kerken aanwezig zijn.

 

3.4

Een voortzetting van de relatie met de GKv zou kunnen aangeven dat we niet pijnlijk bedroefd zijn door hun recente besluiten en onze laatste brieven en vermaningen niet in ernst hebben gegeven. Daarentegen zou het doorsnijden van de relatie onze eigen leden de noodzaak voorhouden waakzaam te zijn dat wij in de Canadian Reformed Churches niet een dergelijk pad volgen. Tegelijk zou het doorsnijden van de relatie de trouwe leden in de GKv aanmoedigen soortgelijke actie te ondernemen.

 

3.5

De relatie op dit tijdstip beëindigen behoeft niet onomkeerbaar te zijn. Mocht een toekomstige synode van de GKv blijk geven dat de kerken op hun schreden zijn teruggekeerd, dan kunnen de CanRC opnieuw relaties aangaan.

 

4. Aanbevelingen

 

De synode besluit:

 

4.1 De door de synode 2016 ingestelde subcommissie te danken voor het diligente werk dat zij hebben gedaan.

 

4.2 Met droefheid de zusterkerkrelatie met de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKv) te beëindigen en de CanRCs te smeken te blijven bidden voor de GKv.

 

4.3 Dit besluit samen met een toelichtende brief en bemoediging aan elke GKv gemeente te doen toekomen.

 

4,4 De commissie voor relaties met buitenlandse kerken (CRCA) op te dragen:

4.4.1 Dit besluit en deze brief (zie 4.3) persoonlijk aan de volgende synode van de GKv te overhandigen;

4.4.2 haar rapport aan de kerken 6 maanden voor het bijeenroepen van de volgende generale synode aan te bieden.

 

Aangenomen unaniem.

 

Vertaling: R. Sollie-Sleijster

 

 



[1] De synode begon haar vergaderingen op dinsdag 17 mei jl..