Signalen 88
R. Sollie-Sleijster
14-09-19
Een nieuwe kerkorde
Nader Bekeken – juli/augustus 2019-09-17
Het zijn alleen degenen die moeite hebben met verschillende praktijken in de kerken, die de eenheid verstoren. Het is een opmerkelijke uitspraak van ds. Rufus Pos (GKv). Hoe komt hij tot deze constatering?
GS Meppel (GKv) en de Landelijke Vergadering (NGK) spraken op 11 november 2017 het verlangen uit tot één kerkgemeenschap te komen. Dit terwijl de afspraken op landelijk niveau tussen GKv en NGK nog niet zijn vastgesteld. Maar hoeveel zeggenschap heeft de generale synode nog binnen het nieuwe kerkverband? In de jaren zestig was dit oorzaak van de scheur tussen GKv en NGK.
De NGK gaf aan dat plaatselijke kerken zelf beslissen of ze zich al dan niet aan de landelijke afspraken willen houden. Daarom zien we hier gemeenten met vrouwelijke ambtsdragers en/of waar kinderen tot het Heilig Avondmaal worden toegelaten, maar daarnaast gemeenten waar deze zaken niet plaats vinden. Maar binnen de GKv, net als bij de CGK, was het wel zo dat plaatselijke kerken zich aan de landelijke afspraken moesten houden.
De concept kerkorde voor de nieuwe fusiekerk (GKv en NGK) geeft veel ruimte om over belangrijke zaken zelfstandig een beslissing te nemen. Waar sinds GS Meppel binnen de GKv plaatselijke gemeenten mogen beslissen of ze wel of niet zusters tot het ambt willen roepen, kan dat straks ook het geval zijn met het toelaten van kinderen aan het HA.
De komende synode Goes moet hierover besluiten. Maar als zij deze concept kerkorde aanvaardt, legt zij zich, zonder dat een principiële discussie over de plaats van gemeenten in het kerkverband heeft plaatsgevonden, in feite neer bij de constatering dat plaatselijke kerken zich toch niets meer aantrekken van het kerkverband. Daarmee is het eens te vuur en te zwaard bestreden independentisme van de NGK in de armen gesloten, zo waarschuwt ds. Pos.
Was het niet zo dat kerkelijke eenheid van onderaf moest groeien en niet van bovenaf worden opgelegd? Dit kregen we jarenlang te horen en ds. Pos wil hiermee duidelijk maken dat
“de GS bezig is een aantal onomkeerbare stappen te zetten, waarbij vanaf nu alleen nog maar vragen gesteld kunnen worden als je bereid bent voor spelbreker te spelen. Iedere kerk mag voortaan zelf beslissen over liturgie, ambten en avondmaal. Verschillende praktijk verstoort blijkbaar allerminst de eenheid.”
En zo komt de predikant tot zijn conclusie:
“Het zijn vanaf nu alleen degenen die daar moeite mee hebben die de eenheid verstoren.”
Tom Wright: apostel Paulus was verloofd
ND 31-8-2019
‘De apostel Paulus was geen vrouwenhater, maar gelukkig in de liefde was hij evenmin.’
Dit stelt Tom Wright in zijn biografie van Paulus. Wright beschikt naast veel Bijbelkennis ongetwijfeld over een behoorlijke dosis fantasie. Dit trekt natuurlijk aandacht en levert lezers (en kopers) voor zijn vele boeken op. In deze biografie beweert Wright dat het meest waarschijnlijke scenario is dat Paulus zou gaan trouwen met een Joods meisje uit zijn geboortestad Tarsus. Maar toen hij na jaren thuiskwam met de gedachte dat Jezus wel de beloofde redder van zijn volk moest zijn, heeft de strenggelovige schoonfamilie de verloving verbroken.
Wright vervolgt: Dat Paulus nooit trouwde, betekende niet dat hij een afkeer van vrouwen of van seks had. Op zijn reizen werkte hij veel met vrouwen samen en hij zag het huwelijk als een geschenk van God. Maar trouwen paste niet bij zijn levenstaak. Het lijkt erop dat Paulus vrouwen “ook in de publieke bedieningen binnen de gemeente als gelijke leden met gelijke waarde zag. Hij was bevriend met vrouwen en werkte met hen samen zonder ze als minderwaardig te behandelen, ze te verleiden of uit te buiten.”
De professor heeft ook nog zo zijn eigen gedachten over de bekering van Paulus:
Die bekering zette Paulus op het spoor van Jezus. Het was echter geen bekering, maar slechts een soort gezicht dat hij kreeg terwijl hij mediteerde over het visioen van de profeet Ezechiël (Ez.1).
Zo zag hij Jezus op de troon van God. Daardoor raakte Paulus ervan overtuigd dat de ene God al was teruggekomen in de persoon van Jezus, dus geweld om die reden was niet meer nodig.
Kort commentaar
Tom Wright werd met veel egards door de TUK ontvangen. Waarom?
Is hier niet dezelfde man aan het woord die al zoveel bekendheid kreeg door zijn fantasierijke ideeën, die alle uit het Woord zouden voortvloeien, maar meer weg hadden van een toevoegen aan en afdoen van dat Woord? We zouden in het ‘laatste bedrijf’ van de wereldgeschiedenis leven en zelf moeten uitzoeken wat God van ons vraagt. Maar de duidelijke taal van de Bijbel en haar richtsnoer voor al ons handelen wordt op losse schroeven gezet. Paulus wordt omlaaggehaald, terwijl hij geïnspireerd was door de Heilige Geest. Geldt dit ook voor Wright, of is hij geïnspireerd door zijn eigen geest? We hadden meer kritische zin en waarschuwende woorden van de TUK verwacht ten aanzien van deze zo zichzelf in de schijnwerpers plaatsende ‘profeet’.
Koffie-euthanasie
RD 4-9-2019
Veel is er al over gezegd en geschreven, de euthanasie op een demente vrouw, waarbij vooraf zonder dat de vrouw het wist een slaapmiddel in haar koffie werd gedaan. Ondanks dat werd zij wakker en verzette zich, waardoor zij door arts en familie in bedwang moest worden gehouden. De regionale toetsingscommissie oordeelde dat de arts hier had moeten stoppen.
Esmé Wiegman-van Meppelen Scheppink komt er op terug. Zij haalt een quote aan van arts en filosoof Bert Keizer, verbonden aan de Levenseindekliniek. Deze uit onverwachte hoek komende kritiek nemen we hier ook graag over:
“Ik vecht al twintig jaar tegen de wilsverklaring als een zinloos vod, waar je niks aan hebt. Want als je het kunt zeggen, heb je die verklaring niet nodig. En als je het niet meer kunt zeggen, dan krijg je het niet. Dat is zo’n beetje de situatie. Maar in de wet staat dat de wilsverklaring “in de plaats kan treden van het mondeling verzoek”. Dus zeggen juristen: wat zeuren die artsen nou, het staat er gewoon: “Als ik niet meer wilsbekwaam ben, dan moet je me komen doodmaken”. Artsen zeggen dan: Nou, dat vind ik nogal een klus. Want stel je de situatie voor. “Goedemorgen meneer Jansen, u hebt hier tien jaar geleden voor getekend en nu is het zover.” Dan zegt meneer Jansen: “Bent u helemaal gek geworden, ik wil dat niet!” Om dat gespartel te voorkomen, vegen we dan eerst uw wil weg door u een slaapmiddel toe te dienen. En dan maken we u alsnog dood.”
Keizers conclusie: “… als we het ombrengen van wilsonbekwame mensen gaan goedvinden, gaat er een sluis open. Wat doen we met dubbelgehandicapte kinderen? Die hebben het ook vaak zwaar. Gaan we die ook doodmaken dan?”
Wiegman zou niet dezelfde woorden gebruiken, maar vindt toch wat gezegd wordt om kwetsbare mensen te beschermen en de conclusie heel belangrijk.
Onlangs las zij het boekje “Godvergeten” van dementiedominee Tim van Iersel. Deze wijst erop dat we de méns moeten blijven zien:
Misschien is iemand niet meer hétzelfde als vroeger, maar hij is nog wel dézelfde.
Wiegman sluit af met de wens dat de rechtsgang rond de koffie-euthanasie niet zal leiden tot verdere problematisering van dementie. De omgang met hen is al complex genoeg, zij vragen aandacht en begeleiding om te kunnen leven tot het einde.
Kort commentaar
De uitspraak van de rechtbank is inmiddels bekend. Geen rechtsvervolging en een wilsverklaring alleen is voldoende, al moet er nog wel een gesprek(je) met de ‘cliënt’ gevoerd worden.
We hopen dat het Openbaar Ministerie tegen deze uitspraak in beroep gaat.
Hof Den Haag: Ook interne stukken kerkenraad vallen onder inzagerecht
RD 17-9-2019
De kerkenraad van de GKv Dordrecht moet inzage van meer dan 30 documenten geven aan een lid van de gemeente. Het gaat om interne mails en correspondentie waarin haar persoonsgegevens staan. Deze verrassende uitspraak deed het Gerechtshof Den Haag deze week.
De rechtbank had in augustus het grootste deel van het verzoek om inzage afgewezen, al moest de kerkenraad destijds wel een paar documenten verstrekken. Maar deze beschikking werd door het hof vernietigd en het grootste deel van het verzoek werd nu toegewezen. De kerkenraad mag ter bescherming van de kerkenraadsleden de stukken wel anonimiseren.
Kennelijk is het recht van inzage heel ruim en vallen ook interne kerkelijke stukken onder het inzagerecht van de AVG.
Mr. Bouter, advocaat van het gemeentelid, is tevreden. Hij wijst erop dat de kerk in deze zaak de vertrouwelijkheid heeft gebruikt als schild om een AVG-verzoek tot inzage af te weren. Dat gaat niet door en als kerkenraad moet je zo’n verzoek dus heel serieus nemen.
Advocaat mr. dr. Pieter Pel uit zich kritisch: “De Hoge Raad heeft bepaald dat stukken van intern beraad en overleg niet vallen onder het inzagerecht. Dat onderscheid is hier helemaal verdwenen.” Hij had deze uitspraak daarom zo niet verwacht.