Oerlelijk of Wondermooi? 1

D.J. Bolt

30-05-20

Ruim veertien dagen geleden kwam er een nieuw boek uit dat schepping en evolutie in de kern raakt: Oer, Het grote verhaal van nul tot nu. Het is een publicatie van de schrijfster C. Oranje, prof.dr. C. Dekker en prof.dr. G. van den Brink.
 

Eerder publiceerden Oranje en Dekker het kinderboek Het geheime logboek van topnerd Tycho waarin 'avontuurlijk en integer de zoektocht wordt gemaakt naar de waarheid rond schepping & evolutie, zonder ook maar één seconde de originaliteit van de Schepper en het ontzag voor Hem uit het oog te verliezen', zo beval de directeur van de Evangelische Hogeschool , mevr. Els van Dijk, dat boek destijds aan.

Wij kwamen in een recensie in 2016 tot een geheel andere conclusie. Voor wie dat wil weten, click hier.

Maar nu ligt er dus opnieuw een boek van deze schrijvers dat zij samen met de hoogleraar Theologie en Wetenschap Van den Brink  (VU) samenstelden. Dat moet wel een heel bijzonder boek opleveren. Immers, Oranje, is een auteur die boeiend schrijven kan; Dekker, een 'superintelligente professor die ALLES [kapitaal van Oranje] weet over natuurkunde en over biologie en over superkleine cellen en over hoe het leven is ontstaan"? (p149 van Tycho); en de vooraanstaande hoogleraar Van den Brink die nog maar net het boek 'En de aarde bracht voort, over Christelijk geloof en evolutie' schreef waarin hij 'christenen wil helpen ontdekken of en hoe orthodox geloven en evolutie samen kunnen gaan' (achterflap). Ook dat boek hebben we uitgelezen en verwerkt.

En nu is er dus Oer. Met zoveel talenten moet er toch wel een fascinerend boek zijn geboren. We lazen uitbundige lofprijzingen van een koor van natuurwetenschappers, theologen en BN-ers.

Bijvoorbeeld dr. Heino Falcke hoogleraar astrofysica aan de RU Nijmegen, vindt het 'een prachtig boek dat [hijzelf] graag had willen schrijven. Van harte aanbevolen!'.

Volgens dr, Stefan Paas, hoogleraar missiologie aan de TUK en de VU vertelt Oer de wereld opnieuw, als een verhaal van God en zijn schepping, waarin onze wetenschappelijke ontdekkingen allemaal meedoen. Aanbevolen!

Bekende Nederlander Andries Knevel en programmamaker EO meent dat het boek 'op een verrassend creatieve manier wil laten zien dat het aanvaarden van de evolutietheorie kan samengaan met het geloof in de God als Schepper en in de opstanding van Jezus. Van harte aanbevolen.' 

En zo zouden we nog wel even door kunnen gaan. Zelfs dr. Robbert Dijkgraaf, hoogleraar natuurkunde en directeur Institute for Advanced Study Princeton, en geen christen als we internet kunnen vertrouwen, is lovend:

'Dit aansprekende boek past in een lange en rijke traditie waarin wetenschappers gedreven door hun geloof proberen de oorsprong en evolutie van ons heelal te duiden, van de oerknal tot het leven op aarde. Het delen van deze fascinatie en passie voor de natuur is een universeel goed dat ons allen dichter bij elkaar brengt, ongeacht onze persoonlijke overtuiging.'

Na verschijning hebben we het dus onmiddellijk gekocht en in één ruk uitgelezen. De hamvraag is nu natuurlijk: wat is de winst van dit verhaal, zijn we er werkelijk wijzer van geworden? Welke fundamentele vragen worden er in opgelost? Meer specifiek: kon in de boek het verslag in Genesis over de wording van hemel en aarde verantwoord en Schriftgetrouw worden geïntegreerd met wetenschappelijke oerknal en evolutie?

We willen proberen het te ontdekken.
 

Doelgroep
 

Voor wie is het boek eigenlijk geschreven? We hebben het gelezen als een kinder-, jeugdboek, dat vooral bedoelt hen vertrouwd te maken met schepping en evolutie op een eenvoudige aansprekende wijze. Maar we hebben begrepen uit het verslag van een gesprek tussen de schrijvers aan het eind van het boek dat het voor 'broer Peter die ouderling is in Zaltbommel' en 'nicht Merel uit havo 4' is. En ook 'voor je niet-gelovige buurman die brede interesse heeft in wetenschap, zingeving en religie'.

Niet mis dus. Als dat zou kunnen!

 
Verhaallijn
 

Wie heeft vanaf het allereerste begin tot op vandaag alles zien geworden en gebeuren? Wie kan dat voor ons beschrijven? Want we willen graag onze oorsprong weten, waar komen we vandaan? En ook waar gaan we dus(!) naar toe?

We gingen het verhaal in met wezenlijke vragen.

Was er nu wel of niet een oerknal?

Hadden we destijds wel of niet Adam en Eva tegen het (hun) lijf kunnen lopen? Evolueerde wel of niet leven uit dode materie? Sprak God en het was er, of moet dat met korreltjes literair zout worden genomen?

't Is toch ja of nee?!

Het Oer-verhaal vertelt de hele evolutiegeschiedenis vanaf knal tot nu. Verteld door een proton, een elementair deeltje waarvan elke atoomkern er wel een of meer heeft. Welnu, de geniale vondst van een van de schrijvers (Dekker) was zo'n deeltje het verhaal te laten vertellen van wat er allemaal sinds de oorsprong gebeurd is. Het deeltje maakte (bijna) vanaf dat begin alle ontwikkelingen mee, tot aan onze coronatijd toe. Maar we zullen het waarschijnlijk nooit meer tegenkomen want het is verongelukt in de ruimte en nu op weg naar oneindige verten…      

Het proton, Pro genaamd heeft de wordingsgeschiedenis vertellend in Oer te boek laten stellen. In ruim 150 pagina worden we op de hoogte gebracht hoe de oer-ontploffing leidde tot complexe moleculen, hoe dode materie zich ontwikkelde tot levende cellen, en wezens uitgroeiden tot aapmensen. We maken het allemaal mee: van hun opstand tot de opstanding, kortom van uiterst toen tot eindelijk nu. Het proton heeft het allemaal meegemaakt en vertelt er over. Soms is het deeltje even een paar miljoenen jaar buiten westen als er in het heelal al te ruw toegaat, maar dan nemen soortgenoten zijn taak wel even waar en brengen hem (en ons) vervolgens wel weer op de hoogte van wat er allemaal gebeurde.

Twee verhalen

Eigenlijk gaat het om twee geheel vervlochten verhalen: het verhaal van de almachtige God en Schepper en zijn openbaring, én Pro's belevenissen. Pasten die in Oer wel bij elkaar? Of is er geweld gebruikt om ze passend te maken?

Er kan maar één waar verhaal zijn, één echt-gebeurde geschiedenis van alles dat is. 'Oer vertelt de wereld opnieuw, als een verhaal van God en zijn schepping, waarin onze wetenschappelijke ontdekkingen helemaal meedoen', zo prees de christelijke gereformeerde dr. S. Paas, het verhaal aan.  Laat Oer inderdaad zien dat geloof en wetenschap geen afzonderlijke werelden hoeven te zijn', zoals dr. G-J. Veenstra, hoogleraar moleculaire ontwikkelingsbiologie RU Nijmegen poneert?   

Laten we eerst maar horen van Pro van Oer vertelt.

Beperking

Ons interesseert primair het verhaal over de evolutie, over het ontstaan van mens en materie. Hoe Pro heeft gezien hoe leven ontstond uit dood materiaal. Óf en hoe God de Schepper daar bij betrokken was. Daar zijn we razend nieuwsgierig naar omdat tot nu toe bij ons weten geen enkele wetenschapper van welk hoog niveau ook daar een antwoord op kon geven.

Maar Pro zal het weten! Hij heeft het immers gezien gebeuren!

Voorlopig beperken we ons dus tot de periode van het allereerste begin tot aan, zeg 'toen het mis ging met de mens', zoals Oer dat ongeveer formuleert.

Nu eerst het verhaal.

Wordt vervolgd