Printen

Signalen 105

 

R. Sollie-Sleijster

30-05-20

 

Een machteloos machtswoord

Nader Bekeken – mei 2020

 

Ds. Jan Wesseling haalde opgelucht adem, toen hij de kop las: “Zorg voor een leefbare oplossing voor kerkleden in de knel”. Prof. dr. Ad de Bruijne nam het voor die groep op in zijn column (ND 14-3-2020). De elkaar snel opvolgende veranderingen binnen de GKv zorgden voor een ‘razendsnelle metamorfose”: herenigen met de NGK, ander beleid t.a.v. homoseksuele relaties en vrouwen in alle ambten. Ook De Bruijne schaart zich onder de vernieuwers en erkent zelf er aan te hebben bijgedragen. 

Maar nu pleit hij voor mildheid bij de huidige ‘machthebbers’ tegenover de nieuwe ‘slachtoffers’. Sympathiek? Ja zeker. Maar toch blijft bij Wesseling een ‘graat in mijn keel steken’.  Waarom?

Dat heeft te maken met het spreken over macht, menselijke macht, de macht van de meerderheid. En dat in de kerk! Ondeugdelijk onderbouwde besluiten worden genomen, en meteen doorgevoerd, er vinden besloten zittingen plaats en ‘krakkemikkig onderbouwde besluiten’ worden haastig van een nieuwe onderbouwing voorzien om ze maar overeind te houden.

Ja, het is een gevecht om de macht!

 

Karikatuur

De Bruijne maakt een vergelijking tussen vernieuwers en tegenstanders. Van de tegenstanders wordt een karikatuur getekend. Wesseling wijst daarvoor naar een eerdere column van De Bruijne, ‘Gereformeerd 2.0’ (ND, 9-4-2016), waarin hij een onsympathiek beeld schetst van orthodoxe gereformeerden: zij leggen ieder langs de meetlat van de 16de- en 17de -eeuwse confessies en wat afwijkt tolereren ze niet. De nieuwe machthebbers moeten nu als sterken zwak worden en anderen ruimte bieden, want de 2.0-versie gereformeerden, de vernieuwers, trekken de kerkmuren minder hoog op en zij benadrukken meer de christelijke liefde.

Wesseling vraagt: is er niet sprake van een aangepast evangelie?

 

Jezus is Heer

De predikant vervolgt: Maar in de kerk is de macht, die alle menselijke macht overstijgt, aan de Heere Jezus Christus. En dat gaat samen met gehoorzaamheid aan Hem. Hij is het Hoofd van zijn kerk. Helaas blijft de vraag of ‘vernieuwers’ en ‘bewaarders’ zich bij concrete onderwerpen daadwerkelijk aan Jezus en zijn Woord als geheel onderschikken bij De Bruijne buiten beeld, Filosofie, sociologie en psychologie bepalen het beeld, maar dat vindt Wesseling veel te beperkt. Hij had van een docent gereformeerde theologie meer en anders verwacht. De centrale vraag blijft of iets in overeenstemming is met het evangelie, het door God geademde Woord op schrift. Het woord van Jezus dat zijn heerschappij van een andere orde is en niet van deze wereld, wordt van zijn gezaghebbende betekenis ontdaan door het te positioneren binnen het platte, menselijke filosofische kader van het postmodernisme met zijn keuzevrijheid, relativisme, pragmatisme, individualisme en tolerantie. Filosofie en sociologie gaan in feite de door De Bruijne voorgestelde modaliteitenkerk ordenen. De rollen zijn dan omgekeerd, de mens heerst over Gods Woord in plaats van andersom.

 

Verbrokkeling

De zorg van De Bruijne is dat meerderheid en minderheid in de kerk van elkaar vervreemden, of elkaar willen overheersen en onvoldoende leefruimte gunnen. Die angst deelt Wesseling, maar zit bij hem dieper. Want ook de column van De Bruijne laat zien dat het probleem dieper zit: het Woord van God komt niet tot spreken en de gereformeerde belijdenis krijgt geen stem. Dan verbrokkelt de cohesie binnen de kerken, het wantrouwen groeit en de vervreemding neemt toe. Wat moet je nog in een kerk die niet meer is dan een optelsom van filosofie, psychologie en sociologie? Wesseling vreest dat dit soort pleidooien voor velen te laat komt, omdat ze het echte probleem niet openleggen en slechts een surrogaatoplossing aanreiken. De minderheid wil niet in een reservaat worden geplaatst. En velen zijn al van boord gesprongen. De GKv loopt het gevaar uit elkaar te vallen. De afkorting GKv staat dan voor Gereformeerde Kerk (verbrokkeld). Zo komt ook de Theologische Universiteit in gevaar. Het commitment van de achterban verslapt en het financiële draagvlak ervoor verbrokkelt ook (het is code ‘oranje’ kun je al horen!).

 

Verbinding

Wesseling vraagt hoe je dan werkelijk verbinding creëert. Wat dan écht gereformeerd is.

Dr. C. Trimp schreef: Gereformeerd, dat is de Bijbel open! (Wat is GEREFORMEERD, Goes, z.j., p. 27):

 

“Wanneer de Heilige Schrift voor ons het Woord van God is, dat zich in concrete openbaringsinhouden aan ons presenteert, dan is de confessie van dat Woord als leer der Schriften op een bepaald moment mogelijk en mag met gezag overgeleverd worden aan het nageslacht.”

 

Hier sloot De Bruijne zich destijds nog bij aan in een artikel in de Reformatie, jrg. 88, nr. 8:

 

“Typisch gereformeerd is in ieder geval dat je niet denkt dat je het zelf al wel weet of zelf het wiel nog moet uitvinden. Luister minstens ook naar wijsheid die Gods Geest al eerder gaf.”

 

Maar dit enthousiasme voor de gereformeerde confessie als wijsheid van Gods Geest horen we vandaag nog maar spaarzaam vanuit Kampen. Wesseling denkt dat wat als een graat in zijn keel blijft steken is, dat veelal en vooral het historisch en menselijk karakter wordt benadrukt en we daardoor geen helder zicht op Jezus Christus, als Hoofd en Heer krijgen. Ga na waar de wijsheid glanst die de Geest uit de hemel al eerder aan de kerk op aarde gaf, zo vraagt de predikant.

 

In Oekraïne liggen honderd baby’s op moeder te wachten

RD 18-5-2020

 

Schokkend is het bericht dat we lazen over meer dan honderd baby’s die in de Oekraïne wachten op hun buitenlandse moeders. Het zijn de kinderen van draagmoeders. Hun biologische moeders komen uit de meest diverse landen, zoals Duitsland, Zweden, Israël, de VS enz. Door de coronacrisis kunnen de moeders hen niet ophalen en als Oekraïne de grenzen nog een poos gesloten houdt, kan het aantal baby’s groeien tot duizend.  Alleen al bij BioTexCom, de grootste organisatie voor draagmoederschap, verwacht men dat de komende negen maanden zo’n 500 kinderen onderweg zijn. Naast dit bedrijf zijn er nog dertien van dit soort ondernemingen.

Commotie ontstond doordat BioTexCom een promotiefilmpje online zette met een zaal vol bedjes met baby’s in Kiev. De organisatie vraagt met dit filmpje om steun bij het uitoefenen van druk op de regering om een uitzondering te maken, zodat de kinderen opgehaald kunnen worden.

 

Maar twee ombudsmannen sloegen alarm. De mensenrechtenombudsman van het parlement, Lyudmila Denisova, ging kijken en ja, de kinderen werden goed verzorgd. Toch toonde deze situatie volgens haar aan ‘dat het land de liberale wetten voor het draagmoederschap moet terugdraaien’.

Het land is, hoewel niet het enige, toch wel het goedkoopste: voor zo’n 15.000 euro kunnen embryo’s ingeplant worden bij andere vrouwen. Armoede is meestal de reden om zich beschikbaar te stellen. Voorwaarden? Alleen dat ouders in een heterorelatie leven en zelf geen kinderen kunnen krijgen.

 

Ook de kinderombudsman, Mykola Kuleba, vindt de situatie lijken op ‘mensenhandel’: ‘Oekraïne verandert in een onlinewinkel voor kleintjes.’

De Grieks-katholieke en rooms-katholieke bisschoppen van het land slaan eveneens alarm. Zij noemen de situatie ‘een kwaal van de moderne tijd’, die door de crisis zichtbaar wordt en ‘waarbij deze kinderen zijn verlaagd tot handelswaar, waarvan de kopers niet zijn komen opdagen.’ Hierbij heeft ook de Europese organisatie van katholieke bisschoppen zich aangesloten. Zij roept landen op tot een verbod op draagmoederschap.