Opnieuw nee

D.J. Bolt

26-02-22

Met spanning is uitgezien naar de GKN classis Noord van 17 februari jl. Daar zou opnieuw het verzoek aan de orde komen een buitengewone GKN-synode bijeen te roepen om de zaak van eenwording verder gestalte te geven. In deze tijd immers vergadert ook de DGK-synode Lutten zodat er over een weer zaken zouden kunnen worden besproken en eventueel besluiten gericht op verdere stappen richting eenheid genomen.

Het verzoek kwam opnieuw aan de orde want dezelfde classis had 7 oktober vorig jaar al geweigerd zijn medewerking te verlenen aan zo'n buitengewone synode. Naar verluidt stemden daar opnieuw afgevaardigden van drie van de vijf kerken tegen: Dalfsen-GKN, Hardenberg en Kampen.

De gevolgen zijn groot! De eerstvolgende synode van GKN komt pas in het laatste kwartaal van 2023 bijeen. Voordat dan het verzoek aan DGK om hun vervroegde of buitengewone synode  (het kan verkeren!) bijeen te roepen zal zijn gedaan en dit kerkverband het heeft georganiseerd, zal het ruimschoots 2024 zijn geworden.

De zaak van vereniging is dus zo weer twee jaar weggeschoven…

Ontsteld

Alom ontsteltenis, zo namen we waar!

Hoe heeft dit kunnen gebeuren?! Wat is er toch aan de hand in de GKN? We hebben geprobeerd door contact met verschillende predikanten en anderen meer achtergronden te vernemen. Maar die deuren blijken nogal gesloten. Het enige dat we concreet hebben begrepen is dat het eenwordingsproces te snel zou gaan, het moet van de 'derde terug naar de eerste versnelling' …

Wij begrijpen het niet.

In de eerste plaats, te snel? Zie de bijlage hieronder, waarin de geschiedenis van de contacten en samensprekingen van DKG en GKN is weergegeven. Inmiddels zijn we bijna zeven jaren na de uitgestoken hand van DGK in zomer van 2015. En met het nieuwe 'wapenfeit' zal dus niet eerder dan negen jaar na het eerste begin de zaak weer aan de orde komen. Misschien.

Wat we vooral niet kunnen begrijpen is dat onder die prachtige geestelijke en broederlijke verklaring[1] van wederzijdse deputaten die de aanleiding is geweest om op synodaal niveau met elkaar verder te willen handelen, de namen staan van alle samensprekende predikanten van DGK en GKN, inclusief ds. Bas en ds. Van der Wolf. Hoe kan het dan toch dat vanuit hun gemeenten (Hardenberg, Kampen/Dalfsen) de zaak van eenwording zó wordt gefrustreerd,  En dat - nog helemaal afgezien of je het op synodaal niveau eens zou zijn geworden – er zelfs geen wil is om elkaar op dat niveau te ontmoeten en in de ogen te zien. En dáár met elkaar te spreken óf en hoe we verder met elkaar kunnen. Het is toch eigenlijk bizar dat afgevaardigden van drie van de zestien GKN gemeenten broederlijke breedkerkelijke ontmoetingen kunnen blokkeren? Een kerkbrede aangelegenheid vraagt toch om een kerkbrede (af)stemming (art. 31)?

Smaad

We vinden het ronduit beschamend en rampzalig dat het zo gaat. Beschamend omdat het zal leiden tot veel spot aan het adres van onze gereformeerde kerken, DGK en GKN. Die het immers zó precies weten allemaal, maar kennelijk geen kaas gegeten van ware katholiciteit van de kerk. Die persoonlijke gevoelens en emoties niet ondergeschikt weten te maken aan het grote belang van Christus' kerk, die moet leven in een wereld die hoe langer hoe meer tekenen van het beest vertoond en in brand staat (ook letterlijk)!

Hoe wordt door deze gang van zaken de naam van Christus, Koning van de kerk, gesmaad!

Het is ook rampzalig. Voor de jeugd en de jongeren. Twee (piep)kleine kerkverbanden die afzonderlijk vaak grote moeite hebben basale voorzieningen te kunnen organiseren en bemensen, zodat ook al vanuit dat oogpunt het dringend gewenst zou zijn samen schouders eronder te zetten. In dit verband even: hoe mooi is het dat de DGK Bijbelschool haar onderwijs ook met kinderen uit de GKN deelt en GKN kinderen welkom zijn op de jeugdvereniging van DGK Opeinde. Denk ook aan jongeren in hun zoektocht naar een levensgezel(lin).
Wat voor voorbeeld geven we toch als ouderen aan de opgroeiende jongeren van de kerk…

Verantwoordelijk

We denken aan al die christenen die langzamerhand in hun kerkelijke omgevingen postmodernistisch worden vergiftigd. Of die vertwijfeld geen keuze kunnen maken omdat ze bang zijn gelijk (weer) in een kerkelijke strijd terecht te komen. Afgezien of dit een geheel valide argument is, we dragen mede verantwoordelijkheid als we willens en wetens eenheid wegschuiven naar de toekomst om in onze privé bubbels te kunnen blijven mokken op al of niet vermeende onrecht dat ons vroeger is aangedaan. We zijn medeverantwoordelijk dat broeders en zusters hun heil elders gaan zoeken, zoals we regelmatig zien, bijvoorbeeld in een overgang naar de PKN/GB.

Chaos

Wat wordt er zo een organisatorische chaos gecreëerd tussen de kerken. Nu al is het een warboel geworden wat betreft wederzijdse gemeentegrenzen en –voedingsgebieden. Maar even een concreet voorbeeld. Wat was het goed geweest als er voor de kersverse nieuwe GKN gemeente in Groningen van te voren overleg was geweest met DGK Groningen over kerkgrenzen zodat er een evenwichtig samengestelde DGK-GKN gemeente had kunnen worden gevormd in het noorden van Groningen en een in de Stad. En dat er niet heen en weer 'gevlogen' hoefde te worden door Stadjes naar Bedum en van Ten Boer naar Groningen bijvoorbeeld.

We zouden ook zó graag af willen van die GKN 'truc' om steeds weer zonder overleg in het voedingsgebied van DGK-gemeenten een GKN-kerk te stichten, zoals daar in Groningen, en nu ook weer lijkt te worden toegepast in Leeuwarden/Drachten. Het is de zoveelste keer dat dit gebeurt en geeft toch zoveel irritatie en frustratie.

Hoop

De lezer zal hebben gemerkt dat we stoom afbliezen. En dat niet alleen voor onszelf We hebben ons de laatste paar jaar gedeisd gehouden om broedende hanen niet te storen, hoewel dat soms moeilijk viel. Maar het lijkt ons goed om nu niet meer in harten moordkuilen te graven en 'gewoon' uiting te geven aan het grote verdriet dat door deze gang van zaken wordt veroorzaakt bij velen.

Ja, bij velen. Hierboven spraken we steeds over 'GKN' alsof onze moeite op heel GKN gericht was. Dat zou gemakkelijk kunnen leiden tot het misverstand dat we er totaal geen oog voor hebben dat het overgrote deel van de GKN graag zo spoedig mogelijk zou willen verenigen, zoals ds. J.R. Visser al in 2016(!) zei. De andere classis, classis Zuid, stemde immers unaniem voor! En we weten ook uit eigen ervaring dat heel veel, heel veel, broeders en zusters liever vandaag nog dan morgen samen met ons de Heere zouden willen dienen, samen Christus' verzoening belijden en beleven. Onze frustratie en ontsteltenis zijn ook die van velen binnen DGK en GKN zelf. We hoorden van predikanten en anderen die de laatste jaren zijn overgekomen uit de GKv, dat ze ook graag zouden zien dat beide kerkverbanden één worden.

Dat geeft hoop.

Wij weten niet hoe het precies verder moet. Dat is een zaak van GKN zelf. Wellicht dat daar het onderlinge gesprek geïntensiveerd moet worden over restzaken waarvan ook de deputaten Eenheid Gereformeerde Belijders van GKN hebben geoordeeld dat die niet kerkscheidend zijn.

Misschien kunnen ook onze buitenlandse broeders in de Canadian Reformed Churches en Free Reformed Churches of Australia helpen op de een of andere wijze. Wellicht kunnen GKv-gemeenten die tevergeefs gewacht hebben op een voortvarende voortgang van de eenwording nu kiezen voor DGK om daarmee een sterke stimulans te geven aan de vereniging van beide kerkverbanden.      

Troost

Je zou gemakkelijk cynisch kunnen worden door de gang van zaken. Of moedeloos, van 'laat maar zitten', 'we zijn er klaar mee'. Maar daar moeten we toch tegen vechten en dat overwinnen. Want niet onze gevoelens van boosheid en frustratie over zoveel kleinmenselijk gedoe mogen ons gaan beheersen. Het gaat immers niet om onze 'club' maar om Christus' kerk! Om zijn kerkvergaderend werk in een wereld die neigt tot het einde.

Hij zal het maken!

En dus, we gaan, zo getroost, weer verder!

Bijlage = Geschiedenis contacten DGK - GKN

1. 2015 - Juni
   DGK zenden een uitnodiging naar GKN voor een open gesprek. 
2. 2015 - September
   GKN besluiten om een oriënterend gesprek aan te gaan met deputaten DGK. 
3. 2016 - Januari
   Het oriënterend gesprek vindt plaats tussen afgevaardigden van DGK en GKN. 
4. 2016 - Maart
   De GKN-synode stuurt een brief, De Brief, naar de DGK-synode 2018 o.a. met het verzoek eerst de instructie aan hun deputaten te wijzigen. In deze instructie staan oordelen over de GKN die een open gesprek in de weg zouden staan.  
5. 2016 - Maart
   DGK-deputaten sturen binnen veertien dagen een brief naar de GKN-synode waarin wordt aangegeven dat de punten in hun instructie geen oordelen of voorwaarden inhouden, het zijn gesprekspunten. 
6. 2016 - Oktober
   De GKN-synode laat een commissie een reactie voorbereiden op de brief van DGK- deputaten. 
7. 2016 - December
   De GKN-synode besluit om een mondelinge toelichting te gaan geven op De Brief die de GKN in maart 2016 heeft verzonden aan DGK. 
8. 2017 - Februari
   GKN geeft DGK een toelichting op De Brief. Geconstateerd wordt dat kerken op het fundament van de Schrift en de gereformeerde belijdenis moeten staan. 
9. 2017 - Maart
   De GKN-synode besluit tot oriënterende gesprekken met DGK tot oktober 2018.
   De Brief aan de DGK-synode wordt niet teruggenomen. 
10. 2018 - Maart
    GKN wil dat de DGK-Synode De Brief van GKN-synode (landelijke vergadering) maart 2016 alsnog zal behandelen.  
11. 2018 - Oktober
    GKN GS 6/10/18 herkent DGK als kerken van Christus. Er zijn nog wel verschillen geconstateerd in opvattingen over de kerk.
    De GKN-synode eist dat de DGK-synode van 2021 GKN ook als kerken van Christus herkent. Zolang dat niet gebeurt worden de gesprekken niet voortgezet.
12. 2018 – November
    De deputaten kerkelijke eenheid van DGK (ACOBB) willen een buitengewone synode bijeenroepen omdat anders het samensprekingsproces twee en een half jaar stagneert. Maar daarvoor vragen zij wel om in het vroege voorjaar van 2019 enkele gespreksonderwerpen die nog niet werden behandeld, te bespreken. Wil GKN dit?
13. 2019 - Maart
    Twee broeders van GKN deputaten Eenheid gereformeerde belijders (Egb) spreken met ACOBB. De laatste verklaart o.a. dat het niet verantwoord langer dan strikt nodig te wachten met kerkelijke eenheid; na herkenning mogen er geen kerkscheidende onderwerpen meer zijn die een zo spoedig mogelijke erkenning in de weg staan. Scheuringen en schorsingen in het verleden kunnen het best plaatselijk worden besproken.
14. 2019 - Maart
    De GKN synode staat toe dat de deputaten ACOBB en EGB weer verder praten.
15. 2019 – Mei
    Het gesprek gaat over de katholiciteit van de kerk en de plaats van het kerkverband.
    Er blijkt overeenstemming over fundamentele zaken als de omgang met de Schrift, de gereformeerde belijdenis en de kerkorde, alsmede het functioneren daarvan. De ACOBB zullen op korte termijn een buitengewone synode (DGK) bijeen laten roepen.
16. 2019 – Juli
    De buitengewone synode besluit de GKN te herkennen als kerken van Christus, staande op het fundament van apostelen en profeten. Zij doet het dringende verzoek aan GKN de weg naar realisatie van de eenheid te vervolgen. En in overleg met deputaten GKN de route te bespreken waarlangs kerkelijke vereniging in alle zorgvuldigheid zo haast als mogelijk is, gestalte kan worden gegeven. Wegnemen van plaatselijke belemmering van eenheid is primair een zaak van de plaatselijke gemeente.
17. 2019 – November
    De GKN-synode neemt met dankbaarheid van de gevraagde herkenning door DGK kennis. GKN deputaten mogen nu weer samenspreken. Zij moeten samen met deputaten DGK alle punten bespreken hoe kerkelijke eenheid op een zorgvuldige manier gestalte kan worden gegeven. Daarbij moeten ook de moeiten en pijnpunten van plaatselijke kerken en broeders en zusters betrokken worden.
    Deputaten moeten hun synode van oktober 2020 van advies dienen hoe weer verder te gaan.
18. 2020 – Januari
    Deputaten GKN en DGK ontmoeten elkaar op 29/01/20 op grond van de uitspraken van beide synodes waarin ze elkaar herkennen als kerken van Jezus Christus.
19. 2020 – September
    Na uitstel vanwege corona wordt het gesprek hervat op 2/9/20 over onderwerpen die besproken dienen te worden op weg naar wederzijdse erkenning als kerk van Christus en daarnaast  ook overwegend praktische punten voor daadwerkelijke eenwording. Deputaten zijn dankbaar voor de goede vorderingen en het onderling vertrouwen. Vooral ook omdat beide afvaardigingen de gesprekken op geestelijk niveau in een ootmoedige houding willen voeren.
    De volgende ontmoeting is op 16/09/20. Daarvoor is ook de hersteld gereformeerde kerk van Bunschoten-Spakenburg voor een nadere kennismaking uitgenodigd.
20. 2021 – April
    Deputatie DGK en GKN stellen voor dat beide afzonderlijke synodes wederzijdse erkenning uitspreken en overgaan tot een ‘staat van vereniging’ en daar verder vorm en concrete inhoud aan te geven. 'Het is met het oog op de glorie van Christus dat wij ons genoodzaakt weten en de vrijmoedigheid hebben om dit voorstel te doen. Het is ons verlangen om Hem de glorie te geven, zodat ook door deze vereniging als werk van de verhoogde Zaligmaker, mensen zullen geloven dat Christus is: de door de Vader gezonden Zaligmaker (Joh. 17: 21).'
    Deputaten: DGK Ds. M.A. Sneep, br. B. Lourens, ds. M. Dijkstra, ds. E. Heres, ds. C. Koster, ds. S. de Marie; GKN dr. A. Bas, br. J. Hartog, ds. L. Heres, ds. A. Jongeneel, ds. J.R. Visser, ds. R. van der Wolf
21. 2021 – Oktober
    De GKN classis Noord stemt tegen het bijeenroepen van een vervroegde synode om de eenwording van DGK en GKN te bespreken en deze zo mogelijk verder gestalte te geven.
22. 2022 – Februari
    De GKN classis Noord stemt opnieuw tegen het bijeenroepen van een vervroegde synode om de eenwording van DGK en GKN verder gestalte te geven.