Generale Synode Groningen 2024 – Impressie 2

D.J. Bolt

02-11-24

De vergadering van de buitengewone Generale Synode Groningen dd. 19 oktober 2024 werd geleid door preses ds. H.Sj. Wiersma.

Acta

De acta van de vorige zitting, 5 oktober 2024 worden goedgekeurd.

De volgende onderwerpen komen aan de orde.

1. Doop van pleegkinderen

De kerkenraad van DGK Lutten heeft een verzoek ontvangen tot het dopen van een pleegkind. Het gaat hier om een zaak die de kerken gemeenschappelijk aangaan (art. 30 KO) en waarover al eerder in de kerken is gesproken (o.a. op de (GKv) synoden van Hattem 1972 en Kampen 1975) en toen afgewezen.

Maar mogelijk is de situatie (wettelijk) veranderd t.a.v. pleegkinderen. Daarom ligt er een verzoek van de kerkenraad van GK Lutten om een besluit hierover te nemen op de eerstvolgende synode van het GK-kerkverband en dat te laten voorbereiden door een studiedeputaatschap.

2. Commissie m.b.t. bezwaren inzake verschillen in de kerkelijke praktijk

Tijdens de zitting van de GS Groningen op 5 oktober 2024 werd besloten een commissie in te stellen

'die zich zowel richt op de bezwaren aangaande de verschillen in de kerkelijke praktijk

als de bezwaren tegen de besluiten over de ODDW. Deze commissie moet met voorstellen komen voor de gezamenlijke vergadering.

In deze commissie werden benoemd:

Ds. M. Dijkstra

Br. P.R. Nanninga

Br. W. Westendorp

Ds. H.Sj. Wiersma

Ds. E. Heres (adviseur)

We laten kort iets zien van wat de commissie als voorstelbesluiten indient bij de gezamenlijke GS vergadering van 30 november. Ongetwijfeld zullen er op die vergadering allerlei nadere details aan de orde komen waar we dan aandacht aan hopen te geven. Nu gaat het ons om de besluiten zelf (we laten kortheidshalve de overwegingen weg).

2.1 Voorstelbesluit t.a.v. de Opleiding Dienst Des Woords (ODDW)

De synode besluit:

1. een commissie te benoemen waarin zitting krijgen deskundige afgevaardigden van de gezamenlijke synode en waarbij de beide deputaatschappen van de opleiding van DGK en GKN betrokken worden.
2. de commissie als taak te geven om zorgvuldig na te gaan of en hoe de zorgen die worden geuit in de revisieverzoeken zoveel mogelijk kunnen worden weggenomen.
3. de commissie op te dragen op een voortgezette zitting van de gezamenlijke synode de vergadering te dienen met een rapport en eventueel met voorstellen en besluiten.
4. de commissie te verzoeken om dat rapport ten minste twee weken voor de vergadering waarop het behandeld wordt aan de afgevaardigden ter beschikking te stellen, zodat zij voldoende tijd hebben om zich in de materie te verdiepen.

Gronden:

1. de revisieverzoeken aangaande de voorgestelde besluiten om de opleiding opnieuw vorm te geven zijn op deze synode op hun plaats omdat het anders ‘mosterd na de maaltijd is’.
2. de revisieverzoeken zich beroepen op Schrift, de belijdenis en de kerkorde en vragen om zorgvuldige afweging
3. de indieners beroepen zich op besluiten van voorgaande synoden waarin de weg werd gewezen naar een zo mogelijk compleet zelfstandige opleiding.
4. de opleiding is een belangrijke en gevoelige zaak die in de kerken voor beroering zorgen.
5. de kerken hebben amper tijd gehad om zich te confronteren met de voorstellen voor de nieuwe opleiding.

Bespreking

Er is geen twijfel aan, ieder zou heel graag een eigen opleiding tot predikant willen. Maar gezien de beschikbare onderwijscapaciteiten in het kerkverband lijkt dat (ook na de vereniging) niet mogelijk. Maar het gevoel is toch dat dat nog niet voldoende is onderzocht.
Ook leven er grote zorgen m.b.t. het onderwijs aan TUA waar nu een groot deel van het onderwijs wordt gegeven. De situatie aan deze universiteit is sinds de (DGK) synode van Mariënberg 2005 daar negatief over oordeelde, er bepaald toch niet beter op geworden wat betreft de gereformeerde leer en alles wat daar mee samenhangt. 

Het voorstel van de commissie is nu niet overgenomen, maar zal aangepast worden n.a.v. het deputatenrapport. Verdere bespreking kan dan plaatsvinden op de komende vergadering van synode Harderwijk, dd. 30 november 2024.

2.2 Voorstelbesluit aangaande de bezwaren m.b.t. verschillen in de kerkelijke praktijk

De synode besluit:

1. Het besluit D van de buitengewone vergadering van GS Dalfsen 2024 ter voorbereiding van de gezamenlijk buitengewone GS aangaande de vereniging van beide kerkverbanden nader te preciseren:
   1. De verschillen die er op moment van vereniging in de praktijk tussen de kerken zijn ten aanzien van het gebruik van preken in leesdiensten, liturgische formulieren, gezangen, en de wijze waarop de zusters van de gemeente bij het verkiezen van ambtsdragers worden ingeschakeld, worden voorlopig gehandhaafd.
   2. De Synode waarop de vereniging van de Gereformeerde Kerken tot stand komt benoemt deputaten die deze verschillen toetsen aan de Schrift, belijdenis en kerkorde, aandacht hebbend voor eerdere synode uitspraken; deze deputaten doen verslag aan de eerstvolgende synode, die vaststelt welke praktijken zullen gelden in het verenigde kerkverband.

Gronden

1. De kerken hebben zich ertoe verplicht om ter bevordering van de orde en vrede in de kerk, gemeenschappelijk dezelfde liederen, liturgische formulieren en praktijken te handhaven (art. 1 KO, 1 Kor. 14:40, art. 67 KO).
2. De inrichting van de erediensten vraagt grote zorgvuldigheid. Daarbij dienen te gebruiken teksten en praktijken in overeenstemming te zijn met Gods Woord en de belijdenis (art. 7 en 29 NGB).

Bespreking

De broeders kunnen zich hier goed in vinden, zo blijkt tenslotte uit de stemming met slechts 1 onthouding. Het zal de vrede dienen in de kerken als deze zaken in alle rust met elkaar kunnen worden doorgesproken. En ook, zo wordt benadrukt, de 'status quo' wordt gehandhaafd, d.w.z. dat het kerkordelijke handelen blijft zoals die was vóór de eenwording, totdat de kerken gezamenlijk tot aanpassing besluiten. Daarbij moet er wederzijds gelegenheid zijn ruimhartig en openhartig elkaars moeiten en bedenkingen door te spreken.

Zo bijvoorbeeld t.a.v. de liederen die in de diensten kunnen worden gezongen. Zou het niet een goede zaak zijn een studiedeputaatschap een brede opdracht te geven waarbij het gaat om nieuwe gezangen in het algemeen, waarvan dan de liederen die in enkele voormalige GKN-gemeenten worden gezongen, deel uit maken, zonder dat daar de focus op ligt?

Er ligt al een concreet verzoek van de classis Zuidwest om een dergelijk deputaatschap in te stellen.

Verschillende broeders benadrukken dat we wederzijds oog moeten hebben voor moeiten die er leven en de onrust die we constateren. Nu we een zijn geworden is het zaak onze weg t.a.v. verschillen in gezamenlijkheid te vinden.

Ook dit onderwerp is ingediend ter bespreking op de komende vergadering van synode Harderwijk.

Kennisgeving GS Kornhorn 2024

De buitengewone Generale Synode Kornhorn 2024 heeft enkele zaken die zij vanuit de kerken wil inbrengen bij de GS Harderwijk. Het zijn wijzigingen op de afspraken die al op gezamenlijke vergadering van 16 maart jl. werden gemaakt. GS Kornhorn geeft daarvan alvast vooraf kennis aan buitengewone Generale Synode Zuidhorn 2024.

Het gaat om twee zaken:

1. Gebruik van Statenvertaling of NBG51 in erediensten.
2. Afspraak over toelating nieuwe leden tot welke gemeente.

GS Kornhorn stelt de volgende wijzigingen van de gemaakte afspraken voor. We geven de voorstellen kort weer.

1. Gebruik van Statenvertaling en NBG51 in erediensten

Er was afgesproken

'c. In de Erediensten, die verlopen volgens de orde van Middelburg 1933 of Kampen 1975, maken de kerken gebruik van de Herziene Statenvertaling en het Gereformeerd Kerkboek (1984/1985). Daarin zijn opgenomen de 150 berijmde Psalmen en 41 gezangen, de belijdenisgeschriften en liturgische formulieren.'

De Gereformeerde Kerk Zwijndrecht e.o. wil dat de GS Harderwijk uitspreekt:

'Uitspraak c is te beschouwen als constatering van de feitelijke gang van zaken op dat moment ten aanzien van het gebruik van Bijbelvertaling en het Gereformeerd Kerkboek in de eredienst in de plaatselijke kerken. Uitspraak c beoogt geen inperking van de vrijheid van de plaatselijke kerken om in de erediensten de Statenvertaling of de vertaling van het Nederlands Bijbelgenootschap 1951 te gebruiken.'

Er wordt geen motivatie gegeven van het waarom van deze wijziging. Is het ook niet wat onhandig in de praktijk? Geeft dit voorstel ook de mogelijkheid tot nog andere vertalingen, als de NBV, Bijbel in gewone taal, etc.?

2. Afspraak over toelating nieuwe leden tot welke gemeente

Er was afgesproken op de zitting 5 oktober 2024

'g. Bij het toelaten van nieuwe leden hanteren de kerkenraden het principe van aan sluiten bij de dichtstbijzijnde kerk.'

Maar de Gereformeerde Kerk Kornhorn e.o. verzoekt in plaats daarvan uit te spreken

'Aan de kerken wordt geadviseerd om bij het toelaten van nieuwe leden het principe van aan sluiten bij de dichtstbijzijnde kerk te hanteren. Concrete afspraken daarover zijn een zaak van de kerkenraden in overleg met de betreffende classes.

Gronden:

1. Wat in een mindere vergadering afgehandeld kan worden, en wat de regio's aangaat, moet niet door de meeste vergadering worden besloten (vgl. art 30 KO).
2. Plaatselijke omstandigheden vragen om maatwerk.

Het voorstel krijgt, mede gezien de tijd, nauwelijks nog enige bespreking.
 

Sluiting

De vergadering wordt op christelijke wijze provisorisch gesloten.