Generale Synode Harderwijk – Impressie 0

D.J. Bolt

14-12-24

Voor het begrijpen wat er nu gebeurt en besproken wordt op de 'synode van Harderwijk' is het van cruciaal belang te weten wat het resultaat was van de beraadslagingen van de gezamenlijke vergadering van de generale synoden GKN Kampen 2023 en DGK Dalfsen 2024 die op 16 maart 2024 te Harderwijk vergaderde.

Deze vergadering was 'besloten' daarom kon er geen verslag/impressie van worden gemaakt. Maar inmiddels is de lijst van op die vergadering genomen besluiten beschikbaar. Kennisneming daarvan doet begrijpen wat er werd besproken en besloten op vervolgvergaderingen (op dit moment 3) en geeft inzicht in verdere praktische realisatie van het Gereformeerde Kerken kerkverband.

Deze editie 0 focust dus op de resultaten het basale overleg van 'Kampen' en Dalfsen.

Gang van zaken

In de Maart-vergadering kwamen de afgevaardigden van de beide generale synoden GKN Kampen 2023 en DGK Dalfsen 2024 samen in besloten zitting. De moderamina van deze synoden hadden de vergadering voorbereid. Het doel was te overleggen over de beste manier om de vereniging van beide kerkverbanden vorm te geven.

Het leidde tot

- Besluiten: er werden tien besluiten genomen, hieronder weergegeven.

- Opdrachten en instructies voor deputaatschappen (I-XI in Bijlage 1)

In grote eensgezindheid werd alles unaniem aanvaard, zo werd gemeld!

Hiermee konden de deputaten en moderamina dus aan de slag om conceptvoorstellen te maken ter bespreking op vergaderingen van de bijeen te roepen gezamenlijke buitengewone generale synode te Harderwijk met als taak de definitieve inrichting van het verenigde kerkverband tot stand te brengen. Dus de organisaties van twee kerkverbanden te transformeren naar die van het Gereformeerde Kerken kerkverband.

En dat houdt veel in, zo bleek!

Op deze gezamenlijke buitengewone generale synode te Harderwijk konden ook, zo sprak men af, bezwaren tegen besluiten van GS Kampen 2023 of de GS Dalfsen 2024 terzake van de eenwording ingebracht. We zullen daar nog meer van horen.

De eerste vergadering vond plaats op 5 oktober 2024[1]. Die werd gevolgd door vergaderingen op 19 oktober[2] en 30 november[3]. Inmiddels is de volgende gepland voor 8 februari 2025.

Besluiten

We geven de besluiten, gezien de fundamentele inhoud, in extenso weer.

1. De kerken van De Gereformeerde Kerken (hersteld)(DGK) en de Gereformeerde Kerken Nederland (GKN) erkennen elkaar als ware kerken van Christus die staan en bouwen op het fundament van apostelen en profeten. De erkenning houdt in erkenning van elkaars ambten en ambtsdragers, openstelling van de kansels voor elkaars dienaren van het Woord en aanvaarding van elkaars attestaties. Om het één zijn in het kerkelijk samenleven vorm te geven besluiten de kerken tot vereniging van de kerkverbanden DGK en GKN.
    
2. De kerken erkennen de Heilige Schrift als Gods Woord en willen daarnaar leven. De kerken aanvaarden de belijdenisgeschriften, de Drie Formulieren van Eenheid (de Nederlandse Geloofsbelijdenis, de Heidelbergse Catechismus en de Dordtse Leerregels), zoals gehandhaafd in hun gezamenlijke geschiedenis. De kerken gebruiken voor haar kerkelijk samenleven de Kerkorde zoals deze door de Gereformeerde Kerken in Nederland in 1978 is vastgesteld. De kerken zullen zich er op toeleggen de bepalingen van deze Kerkorde na te leven zolang ze niet door de generale synode zijn veranderd.
    
3. In de Erediensten, die verlopen volgens de orde van Middelburg 1933 of Kampen 1975, maken de kerken gebruik van de Herziene Statenvertaling en het Gereformeerd Kerkboek (1984/1985). Daarin zijn opgenomen de 150 berijmde Psalmen en 41 gezangen, de belijdenisgeschriften en liturgische formulieren.
    
4. De verschillen die er op het moment van vereniging in de praktijk tussen de kerken zijn ten aanzien van het gebruik van preken in leesdiensten, liturgische formulieren bij openbare geloofsbelijdenis en huwelijksbevestiging1, het zingen van een aantal gezangen1, en de wijze waarop de zusters van de gemeente bij het verkiezen van ambtsdragers worden ingeschakeld, zijn niet kerkscheidend en zijn geen belemmering om elkaar als kerken van Christus te aanvaarden en kerkverbandelijk samen te leven. Wanneer kerken, die op één of meer hiervoor omschreven punten in de praktijk verschillen, besluiten tot samenvoegen, is het aan de betreffende kerkenraden te overleggen en besluiten hoe hier mee om te gaan.[4]
    
5. De kerken maken bij de vereniging een nieuwe start. Er is een commissie ingesteld die de gezamenlijke buitengewone synode met een voorstel zal dienen voor het wel of niet aanwijzen van een voorganger als het gaat om de rechtsgeldigheid dan wel de status van door kerkelijke vergaderingen genomen besluiten.
    
6. Het na vereniging samenvoegen of herindelen van kerken is een zaak van de betreffende kerkenraden in overleg met de betreffende classis.
    
7. Bij het toelaten van nieuwe leden hanteren de kerkenraden het principe van aansluiten bij de dichtstbijzijnde kerk.
    
8. Aan de moderamina van de GS Kampen 2023 en GS Dalfsen 2024 wordt opgedragen voorstellen voor besluitvorming door de gezamenlijke buitengewone synode op DV 5 oktober 2024 voor te bereiden inzake:

• De naam van het verenigde kerkverband (eventueel incl. logo en motto). De kerken worden daarbij in de gelegenheid gesteld met ideeën te komen)
• De classes indeling van het verenigde kerkverband.
• Het Huishoudelijk Reglement met regelingen voor de Generale Synode van het verenigde kerkverband
• Een MODEL Huishoudelijk Reglement met regelingen voor de classes van het verenigde kerkverband.

9. Aan de onderscheiden deputaatschappen van de DGK en GKN wordt per instructie opgedragen voorstellen voor besluitvorming door de gezamenlijke buitengewone synode op DV 5 oktober 2024 voor te bereiden voor het samenvoegen van elkaar overlappende deputaatschappen (opdrachten I t/m IX). Het coördineren van deze activiteit wordt in handen gegeven van een nieuw in te stellen deputaatschap voorbereiding eenwording (opdracht X).
    
10. Nadat door de gezamenlijke buitengewone synode op 5 oktober 2024 door de afgevaardigden van beide kerkverbanden gelijkluidende besluiten zijn genomen inzake de voorstellen voor de definitieve inrichting van het verenigde kerkverband, het instellen van dit kerkverband, het overdragen van verantwoordelijkheden, taken bevoegdheden, verplichtingen, gelden en goederen en het formeel beëindigen van de activiteiten van de huidige kerkverbanden, worden samenroepende kerken aangewezen voor het samenroepen van de classes in november 2024 en de Generale Synode in oktober 2025. Tevens wordt het moderamen gemachtigd de uit de genomen besluiten voortvloeiende formele en juridische handelingen te verrichten voor het kerkverband.

Dit zijn ze, belangrijke besluiten waarvan een aantal nog brede besprekingen zou krijgen en waarover nog verder wordt doorgedacht. We noemen

• Besluit c: Hoe gaan de kerken om wanneer er van dit besluit is/wordt afgeweken?
• Besluit d: Verschillen zijn niet 'kerkscheidend' maar wat betekent dat in de praktijk? Kunnen ze nog wél verder worden besproken en getoetst?
• Besluit e: Welke kerkelijke besluiten uit het verleden neemt het nieuwe kerkverband wel of niet als geldend aan? Een commissie 'Voorganger' moet een voorstel maken.

En zo is er meer te noemen. Werk aan de (synode)winkel dus!

Opdrachten en instructies voor de deputaatschappen

Samengevat

We geven een overzicht van de deputaatschappen die nu nog zijn en die voor het grootste deel moeten worden samengevoegd. In Bijlage 1 is de originele tekst met hun precieze opdrachten te vinden.

Diensten

1. - Deputaatschap archief en documentatiecentrum en website (ADCW, DGK)
   - Deputaat-scriba (GKN)
   - Commissie Archief  (GKN)

2. - Deputaatschap Financieel Beheer (FB, DGK)
   - Quaestor (DGK)
   - Deputaten Commissie Financieel Beheer (GKN)
   - Deputaatschap ad art. 19 KO (DGK)
   - Steunfonds hulpbehoevende studenten (SHS, DGK)

Opleiding

3. - Deputaatschap Opleiding tot de Dienst des Woords (ODDW, DGK)
   - College van Opleiding tot de Dienst des Woords (CvO, DGK)
   - Opleiding tot de Dienst des Woords (DGK)
   - Bibliotheek van de Gereformeerde Kerken in Nederland (DGK)
   - Deputaten Begeleiding studenten (GKN)
   - Academie voor Gereformeerde Theologie (GKN)

Overige deputaatschappen

- Generale deputaten Appelzaken (GKN).

5. - Deputaatschap ad art. 49 KO (DGK)
   - Deputaten Art 49 KO (GKN)

6. - Deputaatschap voor Betrekkingen met Buitenlandse Kerken (BBK, DGK)
   - Deputaten Buitenlandse kerken (GKN)

7. - Deputaatschap voor Adresvoering en Contacten Overheid en Binnenlandse Betrekkingen (ACOBB, DGK)
   - Deputaten Eenheid gereformeerde belijders (GKN)

8. - Deputaatschap Zending en Evangelisatie (ZE, DGK)
   - Steunverlenende kerk voor het RTS (GKN)

9. - Deputaatschap Zorg inzake Seksueel Misbruik in kerkelijke gezagsrelaties (ZSM, DGK)
   - Deputaten Zorg inzake Seksueel Misbruik (GKN)

10. - Deputaatschap voorbereiding eenwording.

11. - DGK GKN commissie

Overig

- DGK Raad van Toezicht en Advies voor het familieblad De Bazuin

Toelichting

Het deputaatschap X is nieuw. Het bestaat uit 4 deputaten van zowel DGK als GKN. Hun opdracht is coördineren en afstemmen van de activiteiten van moderamina en deputaatschappen voor de besluitvorming op de gezamenlijke buitengewone generale synode. Ook het laten beoordelen van juridische aspecten van de vereniging is een onderdeel van zijn taak.

De commissie XI, 2 leden uit DGK en 2 uit GKN, is bedoeld om ondersteuning m.b.t. de eenwording te bieden aan plaatselijk kerkenraden, waar nodig en gewenst

Wat betreft het familieblad De Bazuin, de inbedding in het kerkverband moet nader worden besproken.

Tenslotte

Wat is er veel te doen, zo blijkt uit het overzicht! En ook, wat is er veel dubbel werk in de kerken dat kan worden vermeden in het nieuwe kerkverband. Maar het vergt nog veel overleg, zoals op het moment van dit schrijven al onmiskenbaar is gebleken.

Inmiddels zijn er drie vergaderingen van de synode geweest en de vierde gepland. En het einde is nog niet in zicht …

Laten we blijven bidden om wijsheid, volharding en geduld voor de broeders en zusters die zich inspannen om het verband van Gereformeerde Kerken op een goede en verantwoorde manier in te richten!

Bijlage 1 - Opdrachten en instructies voor de deputaatschappen
 

DIENSTEN

1. Voor het inrichten van het verenigde kerkverband wordt aan het DGK Deputaatschap archief en documentatiecentrum en website (ADCW) en aan de GKN Deputaat-scriba en de GKN Commissie Archief opgedragen in gezamenlijk overleg een voorstel voor te bereiden voor de besluitvorming door de gezamenlijke buitengewone synode d.d. 5 oktober 2024 voor het samenvoegen van het deputaatschap en de commissie. Rekening houdende met de huidige instructies, taken en verantwoordelijkheden, samenstelling, werkwijze, bezittingen, verplichtingen, voorzieningen en financiële middelen dient het voorstel te bestaan uit:

• een voorstel voor de naam voor het samengevoegde deputaatschap,
• de samenstelling, de instructie,
• een omschrijving van de taken en verantwoordelijkheden,
• de werkwijze en waarborgen voor beheer, instandhouding en toegang tot documenten, archieven en vertrouwelijk archieven
• samenvoegen websites en websitebeheer
• de wijze waarop aangegane verplichtingen worden nagekomen
• benodigde voorzieningen en financiële middelen
• de wijze waarop de overdracht aan het samengevoegde deputaatschap plaats vindt
• Deputaten voorbereiding eenwording zijn verantwoordelijk voor de coördinatie en afstemming met andere deputaatschappen. Deputaten voorbereiding eenwording wordt daarvoor maandelijks geïnformeerd over de voortgang. Een definitief voorstel dient eind augustus 2024 ingediend te worden bij deputaten voorbereiding eenwording.

2. Voor het inrichten van het verenigde kerkverband wordt aan het DGK Deputaatschap Financieel Beheer (FB) en aan de DGK Quaestor en aan GKN Deputaten Commissie Financieel Beheer en aan DGK Deputaatschap ad art. 19 KO en DGK Steunfonds hulpbehoevende studenten (SHS) opgedragen in gezamenlijk overleg een voorstel voor te bereiden voor de besluitvorming door de gezamenlijke buitengewone synode d.d. 5 oktober 2024 voor het samenvoegen van de deputaatschappen. Rekening houdende met de huidige instructies, taken en verantwoordelijkheden, samenstelling, regelingen, werkwijze, bezittingen, verplichtingen, voorzieningen en financiële middelen dient het voorstel te bestaan uit:

• een voorstel voor de naam voor het samengevoegde deputaatschap,
• de samenstelling en de instructie,
• een omschrijving van de taken en verantwoordelijkheden, bevoegdheden en volmachten
• de regelingen, richtlijnen
• samenvoegen dan wel gescheiden houden van rekeningen
• opgebouwde vermogen, reserveringen, rechten van derden, afgesloten contracten
• de wijze waarop aangegane verplichtingen worden nagekomen
• benodigde voorzieningen, financiële middelen en beheer
• de wijze waarop de overdracht aan het samengevoegde deputaatschap plaats vindt
• Deputaten voorbereiding eenwording zijn verantwoordelijk voor de coördinatie en afstemming met andere deputaatschappen. Deputaten voorbereiding eenwording wordt daarvoor maandelijks geïnformeerd over de voortgang. Een definitief voorstel dient eind augustus 2024 ingediend te worden bij deputaten voorbereiding eenwording.

OPLEIDING

3. Voor het inrichten van het verenigde kerkverband wordt aan het DGK Deputaatschap Opleiding tot de Dienst des Woords (ODDW) en aan het DGK College van Opleiding tot de Dienst des Woords (CvO) en de Opleiding tot de Dienst des Woords uitgaande van De Gereformeerde kerken in Nederlanden en de DGK Bibliotheek van de Gereformeerde Kerken in Nederland en aan GKN-deputaten Begeleiding studenten en de Academie voor Gereformeerde Theologie opgedragen in gezamenlijk overleg een voorstel voor te bereiden voor de besluitvorming door de gezamenlijke buitengewone synode d.d. 5 oktober 2024 voor het samenvoegen van de deputaatschappen en instellingen. Rekening houdende met de huidige instructies, taken en verantwoordelijkheden, samenstelling, regelingen, opleidingen, afspraken, verplichtingen, begeleiders en opleiders en financiering dient het voorstel te bestaan uit:

• een voorstel voor de naam voor het samengevoegde deputaatschap,
• de samenstelling en instructie,
• een omschrijving van de taken en verantwoordelijkheden,
• omschrijving van de opleiding
• invulling van en toezicht op de opleiding
• bemensing opleiding
• afspraken over de begeleiding van studenten
• afronden bestaande afspraken en verplichtingen
• benodigde voorzieningen en financiële middelen
• de wijze waarop de overdracht van taken en bevoegdheden aan het samengevoegde deputaatschap plaats vindt

Deputaten voorbereiding eenwording zijn verantwoordelijk voor de coördinatie en afstemming met andere deputaatschappen. Deputaten voorbereiding eenwording wordt daarvoor maandelijks geïnformeerd over de voortgang. Een definitief voorstel dient eind augustus 2024 ingediend te worden bij deputaten voorbereiding eenwording.

OVERIGE DEPUTAATSCHAPPEN

4. DGK heeft geen Deputaatschap Appelzaken. De GKN kent ook generale deputaten Appelzaken. Daarvoor is in het Huishoudelijk Reglement van de GKN een Appelregeling opgenomen. Bij het maken van een voorstel voor het Huishoudelijk Reglement met regelingen voor de Generale Synode van het verenigde kerkverband en een Model Huishoudelijk Reglement met regelingen voor de classes van het verenigde kerkverband doen moderamina, in samenspraak met deputaten appelzaken GKN, voorstellen voor het afstemmen van de werkwijze en een Appelregeling.
    
5. Voor het inrichten van het verenigde kerkverband wordt aan het DGK Deputaatschap ad art. 49 KO en aan GKN-deputaten Art 49 KO opgedragen gezamenlijk een voorstel voor te bereiden voor de besluitvorming door de gezamenlijke buitengewone synode d.d. 5 oktober 2024, voor het samenvoegen van de deputaatschappen. Rekening houdende met de huidige samenstellingen, instructies en regelingen dient het voorstel te bestaan uit:

• een voorstel voor de naam voor het samengevoegde deputaatschap,
• de samenstelling, de instructie en werkwijze

Deputaten voorbereiding eenwording zijn verantwoordelijk voor de coördinatie en afstemming met andere deputaatschappen. Deputaten voorbereiding eenwording wordt daarvoor maandelijks geïnformeerd over de voortgang. Een definitief voorstel dient eind augustus 2024 ingediend te worden bij deputaten voorbereiding eenwording.

6. Voor het inrichten van het verenigde kerkverband wordt aan DGK Deputaatschap voor Betrekkingen met Buitenlandse Kerken (BBK) en GKN Deputaten Buitenlandse kerken opgedragen gezamenlijk een voorstel voor te bereiden voor de besluitvorming door de gezamenlijke buitengewone synode d.d. 5 oktober 2024, voor het samenvoegen van hun deputaatschappen. Rekening houdende met de huidige samenstellingen, instructies, regelingen, opdrachten en contacten dient het voorstel te bestaan uit:

• een voorstel voor de naam voor het samengevoegde deputaatschap,
• de samenstelling, een instructie, regelingen en bevoegdheden,
• relaties, lidmaatschappen
• werkwijze en overzicht actuele opdrachten en contacten
• afspraken over eventueel nog af te ronden opdrachten
• financiële middelen

Deputaten voorbereiding eenwording zijn verantwoordelijk voor de coördinatie en afstemming met andere deputaatschappen. Deputaten voor bereiding eenwording wordt daarvoor maandelijks geïnformeerd over de voortgang. Een definitief voorstel dient eind augustus 2024 ingediend te worden bij deputaten voorbereiding eenwording.

7. Voor het inrichten van het verenigde kerkverband wordt aan DGK Deputaatschap voor Adresvoering en Contacten Overheid en Binnenlandse Betrekkingen (ACOBB) en GKN-deputaten Eenheid gereformeerde belijders opgedragen gezamenlijk een voorstel voor te bereiden voor de besluitvorming door de gezamenlijke buitengewone synode d.d. 5 oktober 2024, voor het samenvoegen van hun deputaatschappen. Rekening houdende met de huidige samenstellingen, instructies, opdrachten en contacten dient het voorstel te bestaan uit:

• een voorstel voor de naam voor het samengevoegde deputaatschap,
• de samenstelling en een instructie
• werkwijze en overzicht actuele opdrachten en contacten
• afspraken over eventueel nog af te ronden opdrachten

Deputaten voorbereiding eenwording zijn verantwoordelijk voor de coördinatie en afstemming met andere deputaatschappen. Deputaten voorbereiding eenwording wordt daarvoor maandelijks geïnformeerd over de voortgang. Een definitief voorstel dient eind augustus 2024 ingediend te worden bij deputaten voorbereiding eenwording.

8. Voor het inrichten van het verenigde kerkverband wordt aan DGK Deputaatschap Zending en Evangelisatie (ZE), en GKN Steunverlenende kerk voor het RTS opgedragen gezamenlijk een voorstel voor te bereiden voor de besluitvorming door de gezamenlijke buitengewone synode d.d. 5 oktober 2024, voor het onderbrengen van de activiteiten in één deputaatschap. Rekening houdende met de huidige samenstellingen, instructies, opdrachten en contacten dient het voorstel te bestaan uit:

• een voorstel voor de naam voor het deputaatschap,
• de samenstelling, instructies en regelingen
• werkwijze en overzicht activiteiten
• verplichtingen en financiële middelen

Deputaten voorbereiding eenwording zijn verantwoordelijk voor de coördinatie en afstemming met andere deputaatschappen. Deputaten voorbereiding eenwording wordt daarvoor maandelijks geïnformeerd over de voortgang. Een definitief voorstel dient eind augustus 2024 ingediend te worden bij deputaten voorbereiding eenwording.

9. Voor het inrichten van het verenigde kerkverband wordt aan DGK Deputaatschap Zorg inzake Seksueel Misbruik in kerkelijke gezagsrelaties (ZSM) en GKN Deputaten Zorg inzake Seksueel Misbruik opgedragen gezamenlijk een voorstel voor te bereiden voor de besluitvorming door de gezamenlijke buitengewone synode d.d. 5 oktober 2024, voor het onderbrengen van de activiteiten in één deputaatschap. Rekening houdende met de huidige samenstellingen, instructies en regelingen dient het voorstel te bestaan uit:

• een voorstel voor de naam voor het deputaatschap,
• de samenstelling, instructies en regelingen
• werkwijze en overzicht activiteiten
• verplichtingen en financiële middelen

Deputaten voorbereiding eenwording zijn verantwoordelijk voor de coördinatie en afstemming met andere deputaatschappen. Deputaten voorbereiding eenwording wordt daarvoor maandelijks geïnformeerd over de voortgang. Een definitief voorstel dient eind augustus 2024 ingediend te worden bij deputaten voorbereiding eenwording.

10. Voor het inrichten van het verenigde kerkverband wordt een gezamenlijk DGK-GKN deputaatschap voorbereiding eenwording ingesteld. Het deputaatschap bestaat uit 4 deputaten benoemd door de GS Kampen 2023 en 4 deputaten benoemd door de GS Dalfsen 2024.

Het deputaatschap is verantwoordelijk voor de coördinatie en afstemming van de activiteiten van moderamina en deputaatschappen ter voor bereiding van de besluitvorming door de gezamenlijke synode d.d. 5 oktober 2024. Ze ziet erop toe dat de voorstellen tijdig naar de afgevaardigden worden verzonden. En laat het traject en de voorstellen om te komen tot de vereniging van de kerkverbanden en ontbinden van de bestaande kerkverbanden beoordelen op juridische aspecten door een jurist. Het deputaatschap legt verantwoording van haar werkzaamheden af aan de gezamenlijke synode op 5 oktober 2024.

11. Er wordt een gezamenlijke DGK GKN commissie ingesteld, die plaatselijke kerkenraden, waar nodig en gewenst, hulp geeft in lokale moeiten ten aanzien van het verdergaan in een nieuw kerkverband waarin kerken van GKN en DGK een functionerend kerkverband vormen. De commissie bestaat uit vier personen, twee uit de DGK en twee uit de GKN.

OVERIGE

• Voor het inrichten van het verenigde kerkverband wordt aan DGK Raad van Toezicht en Advies voor het familieblad De Bazuin opgedragen de gezamenlijke buitengewone synode d.d. 5 oktober 2024 te dienen met een voorstel voor het ontkoppelen van het uitgeven van het familieblad De Bazuin en het DGK kerkverband wanneer dit nog niet ondervangen is in de huidige structuur.

Harderwijk, 16 maart 2024