Flits 24 - Hij wás er!

Voorname bezoekers worden officieel aangekondigd. Dat geldt natuurlijk ook voor de bezoekers van een zo bijzondere gebeurtenis als de Landelijke Dag van verontrusting en bemoediging. Dus kondigde dr. E.A. de Boer zijn komst naar deze dag paginagroot aan in De Reformatie.[1]
En hij wás er! Samen met ongeveer negen à tien andere collega's.
Daar zijn we blij om.

En we waren bepaald aangenaam verrast toen dr. De Boer in een volgende De Reformatie[2] zelfs een hoofdartikel wijdde aan de Landelijke Dag onder de veelbelovende titel "Bemoedigd en verontrust" . Zou 'onze' dag dan toch ook aan hem goed zijn besteed? Want eerlijk is eerlijk we hadden er niet een hoge pet van op. De toon van het eerste artikel was bepaald niet laaiend enthousiast. Meer vergelijkbaar met die van de man die in de stromende regen boodschappen voor zijn vrouw moet gaan doen.
Maar nogmaal, we waarderen zijn aanwezigheid zeer. En menen dat oprecht. Maar dat belet ons niet om een paar kritische kanttekeningen te zetten bij de impressie die hij De Reformatie-lezers bood.

Om te beginnen, we hadden graag een weergave van (en eventueel, kritiek op) de hele dag gehad. Nu kan het natuurlijk zijn dat zaterdagmiddag de preek nog moest worden (af)gemaakt en daarom de middaglezingen niet bijgewoond konden worden. Maar dat is toch niet écht een excuus want alle referaten zijn op de website http://www.landelijkedag.nl/ geplaatst. Schriftelijk, maar ook in video-vorm, zodat off-line 'live' (nog steeds) kan worden nabeleefd.
Het is jammer dat De Boer die moeite niet heeft genomen en daardoor een niet onbelangrijk deel van verontrusting en bemoediging heeft gemist en dus zijn impressie nogal beperkt en eenzijdig is. Zo had hij b.v. het antwoord kunnen vernemen op zijn verontruste vraag in De Reformatie wat bedoeld werd met dat "op gestructureerde wijze een nieuwe manier van denken de kerken binnengedragen wordt die afleidt van het gereformeerde spoor" . Dat werd expliciet aangegeven, compleet met enige mannen en paarden!
Heel jammer ook dat hij de diepe bemoediging gemist heeft van Ps 77 in de meditatie van ds. Heres. Waardoor velen die in hun thuissituatie soms dodelijk vermoeid zijn geraakt door allerlei ongeestelijke ongein en wind van leer, bemoedigd naar huis gingen.
Een gemiste kans dus.

Ds. Visser en zijn referaat

Ds. J.R. Visser sprak over "De klaroenstaat van Gods Woord - de duidelijkheid van de Schrift geproblematiseerd" . De Boer noemt dat een bemoedigend begin van de dag. Maar toch vraagt hij zich af of de voorbeelden die Visser noemt nu wel signalen van schriftkritiek in onze kerken zijn. En of ze eigenlijk wel voldoende "grond" voor zo'n landelijke "toogdag" zijn. Hij had eigenlijk verwacht dat het over "de scheppingsdagen van Genesis 1" zou gaan.
Toch prijst De Boer de spreker. Een mooi "rustig" referaat dat "zo in het blad De Reformatie opgenomen zou kunnen zijn" .[3] Kortom, De Boer ervoer dit verhaal als "bemoedigend" .
Niets verontrustends dus, eigenlijk.

Maar hoe kan dit nou?, vragen wij ons af.
Want ds. Visser mag zich dan gefocust hebben op Gen. 2 en 3 en het bestaan van de historische Adam en Eva, in zijn referaat benoemde hij voortdurend Gen. 1 - 5 als geschiedenis! Visser wil dat we elkaar niet vrijlaten om naar eigen inzicht te oordelen dat we hier te maken hebben met geschiedenis óf alleen maar zeggen dat God de Schepper is en een goede schepping heeft gemaakt. "Het is niet mogelijk elkaar deze ruimte te geven" , zegt hij letterlijk. Dus geen "filosofische verhalen of leermodellen" , want "de Heilige Geest laat () zien dat deze hoofdstukken (1-5, DJB) als geschiedenisbeschrijving gelezen moeten worden" . Geen "theorieën van buiten de Bijbel gebruiken om de Bijbel anders te lezen dan hij zich presenteert. Die druk is er ook in de Gereformeerde Kerken" . We moeten het "niet als optie accepteren" omdat zo het Woord "geproblematiseerd wordt en zo het zicht op Christus en Zijn rijke Woord al meer in de mist komt te staan" .
Bij zijn "Uiteindelijke conclusie" zegt Visser o.m.: "Laten we in diepe eerbied voor de HERE Hem geloven op Zijn Woord. Laten we strijden tegen deze vormen van Schriftkritiek en bouwen aan echte gereformeerde theologie en ten bate van Christus' kerk. Ten bate van Gods volk" .

We begrijpen niet dat dr. De Boer onder deze lezing niet wat ongemakkelijk op zijn stoel is gaan schuiven. Want híj is het, die weliswaar ook van Gen. 1-5 gelooft dat wat daar verhaald wordt, historischis, máár tegelijkertijd meent dat het legitiem is binnen de gereformeerde kerken dat te ontkennen.[4] Als ik het goed begrepen heb, geeft Visser daarvoor níet de vrije ruimte. Dat noemt hij een "vorm van Schriftkritiek" , zie boven.
In mijn middaglezing heb ik in hetzelfde kader namen genoemd. O.a. van prof. J. Douma en ds. J.J.T. Doedens die met hun 'kadertheorie' die historiciteit van Gen. 1 ontkennen. Daarmee leveren ze fundamentele kritiek op de Schrift. En zolang deze broeders zich in een, als arrogant ervaren, stilzwijgen hullen[5] en niet publiekelijk willen of kunnen aantonen dat deze theorie Schriftuurlijk is, of deze alsnog verwerpen, blijf ik daarbij.

De Boer vindt het verder fijn dat Visser er niet op zit te wachten zich als "voorman van de verontrusten te profileren" . En ja, zo knuffelt hij verder, ik "schaam mij erover dat ook ik hem te gemakkelijk voor boegbeeld van de landelijke dag zag" .
Maar ik weet zeker dat niemand ooit Visser heeft gevraagd voorman-boegbeeld te worden, daar hebben we al één van in de kerken en dat is genoeg. Wel hebben verschillende predikanten w.o. Visser hun nekken uitgestoken boven het maaiveld van het hellende vlak in de vrijgemaakte kerken. Zij verdienen groot respect voor die moed. Want de derrie die dan over je wordt uitgestort is niet gering. Zij zijn dus geen benoemde voormannen, geen bezoldigde voortrekkers, geen boegbeelden maar gewone herders die antwoorden op vragen van de kudde die ernstig in verwarring wordt gebracht door leidende theologen in onze kerken.

Het zou misschien goed zijn als De Boer de lezing van Visser nog eens op zich laat inwerken en de ernst ziet van de zaken die hij aanroerde.
Zie voor de referaten: www.landelijkedag.nl.


Ds. Van der Wolf en zijn referaat

Het was schrikken voor ons dat ds. Van der Wolf het zo kort voor de dag op medisch advies moest laten afweten. Een mens is broos. Onze plannen falen wél, zo nu en dan. Ondanks veel inspanning is het niet gelukt op zo'n korte termijn een vervanger te vinden. En eerlijk gezegd, ondanks dat hij het wel had aangeboden in De Reformatie, hebben we er niet aan gedacht om ds. De Boer uit te nodigen daarvoor. Gelukkig heeft hij voldoende zelfkennis om het vanzelfsprekende daarvan in te zien: "Het is wel te begrijpen" , zo schrijft hij, "dat men mij - na de Voetnoten van die week - niet als invaller heeft uitgenodigd" .
Precies.

De Boer meent vervolgens wel zich uitgebreide kritiek te kunnen veroorloven op de keuze om een eerder gehouden referaat van Van der Wolf voor te laten lezen. Ja, dat kun je inderdaad niet leuk vinden maar de organisatoren hadden daar goede redenen voor. Helaas gebruikte De Boer dit ook nog even en passant om de zieke predikant er van langs te geven.
Daar hebben wij geen woorden voor.
Het zou De Boer passen zijn verontschuldigingen aan te bieden aan zijn zieke collega.

Graag willen van de gelegenheid hier gebruik maken ds. Van der Wolf van harte beterschap toe te wensen. We weten zeker dat deze wens door duizenden webbezoekers wordt gedeeld. Laat hij ook weten dat de Here aanhoudend voor hem wordt gebeden om voorspoedig herstel.
Wat zou het fijn zijn als hij spoedig zijn werk weer in de gemeente kan hervatten en ook met zijn profetisch inzicht in de ontwikkelingen van de kerken ons verder mag helpen.
Tot opbouw van Christus' kerk!

[1] De Reformatie, jg81/nr48, 23 sept. 2006, p.840. Titel: "Ben ik ook onder de verontrusten?"

[2] De Reformatie, jg 82/nr 2, 10 october 2006, p.17. Titel: "Bemoedigd en ongerust"

[3] We vinden De Boers ruimhartigheid hier wel wat lief-suggestief. Want het doet voorkomen alsof De Reformatie alle ruimte biedt voor reacties, maar dat is niet zo. Waarom b.v. dit artikel wél in De Reformatie en een eerdere reactie van ds. Visser op prof. De Ruyter niet? Er staat immers op www.gereformeerdblijven.nl: "Al eerder schreef ds. J.R. Visser een artikel in De Reformatie n.a.v. het jongste boek van prof. C.J. de Ruijter, 'Meewerken met God'. In een tweetal artikelen reageerde de hoogleraar op de kritische vragen die ds. Visser aan zijn adres stelde. Ds. Visser zocht daarop de voortgaande discussie en leverde opnieuw een bijdrage. Maar deze werd door de redactie van het blad geweigerd. De redactie meende, dat het artikel van ds. Visser de discussie inhoudelijk niet verder brengt. Ds. Visser verzocht ons daarom zijn artikel op onze website (http://www.gereformeerdblijven.nl/, DJB) een plaats te geven."
Maar misschien is het beleid inmiddels ruimer geworden. We willen dat graag de komende tijd testen.

[4] Zie de uitgebreide discussie tussen hem en drs. A. Capellen over de 'kadertheorie' op deze site (rubriek Rond de Schrift).

[5] Het lijkt ook dr. De Boer te irriteren dat uit deze hoek het zwijgen ertoe wordt gedaan: "Ik spreek wel de wens uit dat auteurs zich niet in stilzijwgen hullen. Als er reacties op je schrijven komen, moet je bereid zijn je standpunten toe te lichten, te verdedigen of te corrigeren" , schrijft hij in het tweede artikel.