Wie zijn de Nieuwe Calvinisten? 2/2
Redactie een in waarheid
09-02-13
Heeft het nieuwe calvinisme met zijn andere focus, namelijk op genieten i.p.v. zonde en genade, nog wel recht op de naam 'calvinisme' in de klassieke betekenis van het begrip? Ja, schreef drs. G.A. (Gert) van den Brink predikant, godsdienstfilosoof en schrijver in het ND. Nee, zegt dr. Ted Williams, zo begrepen we uit zijn eerste lezing. In een tweede lezing bespreekt hij opvattingen van de motoren achter new Calvinism: John Piper, Mark Driscoll en Albert Mohler.
Om een en ander behapbaar te houden publiceren we dat verhaal achtereenvolgens in drie delen, met elk deel gewijd aan een van drie genoemde theologen.
Vandaag over Mark Driscoll.
Deel 2: John Piper, Mark Driscoll en Albert Mohler
Tot nu toe hebben we gezien dat het Neo Calvinisme zich niet altijd aan de leerstellingen van het gereformeerde geloof houdt, hoewel zij van zichzelf beweert de leer van Calvijn te vertegenwoordigen. We hebben gezien dat de Gospel Coalition, het vlaggeschip van het Neo Calvinisme, een oecumenische koers vaart. Dr. Tim Keller, de intellectuele gigant van het Neo Calvinisme en medegrondlegger van de Gospel Coalition, definieert het christendom als een menigte van allemaal gelovigen, die de grote oecumenische geloofsbelijdenissen onderschrijven, inclusief de katholieken.
Een ander kenmerk van het Neo Calvinisme is de combinatie van evangelisatie en sociaal activisme. De Gospel Coalition gelooft dat het evangelie gecontextualiseerd moet worden om het voor de moderne cultuur relevant te maken. Bovendien hebben we gezien dat de Neo Calvinisten een hartstocht voor moderne aanbiddingmuziek hebben.
We willen nu verder focussen op de drie mannen die in de beweging van het Neo Calvinisme een enorme invloed uitoefenen: Joh Piper van Desiring God Ministries, Mark Driscoll van de Mars Hill Church en grondlegger van Acts 29, een netwerk voor gemeentestichting, alsmede Albert Mohler, president van de Southern Baptist Theological Seminary in Louisville, USA.
Mark Driscoll
Mark Driscoll, dominee van de megagemeente Mars Hill Church in Seattle en medegrondlegger van Acts 29, een netwerk voor gemeenteopbouw, is een van de meest invloedrijke mannen van het New Calvinism. Hij heeft de naam wereldwijd een van de meest geciteerde dominees te zijn, en ook het meest gedownload te worden. Het magazine Preaching rekent Driscoll tot de 25 meest invloedrijke dominees van de laatste 25 jaar.
Het netwerk Acts 29 [Handelingen 29] dat meer dan 400 gemeenten gesticht heeft, is in Groot Brittannië en nog 13 andere landen actief. Driscoll heeft ook The Resurgence gesticht, een vereniging van theologen die met de gemeentestichters van Acts 29 samenwerken om materiaal voor de gemeenten ontwikkelen. Driscoll spreekt niet alleen op conferenties in de USA maar in de hele wereld. In mei 2011 werd hij door evangelicale christenen in Groot-Brittannië uitgenodigd om in de Londense Royal Albert Hall op de Men's Convention te spreken voor 4000 mensen.
Tot voor kort was hij lid van de Gospel Coalition.
Driscoll zegt van zichzelf dat hij een overtuigd lid is van het calvinistische kamp. Hij duidt Johannes Calvijn aan als een van de grootste leraren uit de kerkgeschiedenis:
"Ik waardeer zijn werk werkelijk, en ik noemde mijn tweede zoon Calvin Martin naar Johannes Calvijn en Maarten Luther. Daarmee laat ik zien bij welk team ik speel".
Driscoll is een groot bewonderaar van Charles Spurgeon. In velerlei opzicht heeft hij zich op Spurgeon georiënteerd: "de onbetwist grootste Bijbelse verkondiger buiten de Schrift" … de geschriften van Spurgeon zijn ongelofelijk inspirerend voor mij… in hem heb ik een mentor gevonden waarmee ik me kan identificeren". (19)
Driscoll suggereert dat het New Calvinism op vier manieren het Oude Calvinisme heeft verbeterd:
Driscolls bediening is weliswaar uiterst populair maar wordt ook onder evangelikalen als controversieel gezien omdat hij onconventionele methoden gebruikt. Hij omschrijft die "als theologisch conservatief en cultureel liberaal".
Hier volgen daarvan enkele hoofdkenmerken.
1. Vulgaire taal en laag bij de grondse communicatie
Driscoll gebruikt vaak perverse en onbehouwen taal. Zijn taal – zelfs in zijn preken- is onbehouwen en gedeeltelijk schunnig en
vulgair. Hij is zeer bekend door zijn straattaal, zoals Donald Miller, populaire auteur en ikoon van de Emerging Church, vermeldt in zijn boek Blue Like Jazz blz.133. Driscolls bijnaam is "Mark, de vloekende dominee". De afgelopen jaren heeft Driscoll zijn taal wat gematigd.
Kenmerkend voor de dienst van Driscoll is zijn nonchalante kleding. Wanneer hij in de Mars Hill Church preekt, draagt hij vaak jeans en zeer uitdagende T-shirts met opschriften zoals bij voorbeeld de slogan: "Body pearcing redde mijn leven" [associatie tussen de moderne piercing en Jezus' wonden], shirts met een afbeelding van Drag Queen Jezus [Jezus als travestiet voorgesteld], T- shirts met het opschrift Jezus is my homeboy [Jezus is mijn kameraad of mede-bendelid], Mary is my homegirl, ook shirts met Skull and Cross bones [doodskop en beenderen, een teken van de beruchte vrij-metselaarsloge], Jezus as a DJ (Jezus als disc jockey).
2. Spot met de Bijbel
Driscoll spot vaak met de Bijbel en maakt grappen over bijbelse personen. Hij noemt Gideon, de strijder voor de Here, een "volkomen lafaard". Johannes de Doper wordt aangeduid als een "freak" [zonderling]. In een preek over humor in de Bijbel, zei hij, dat Genesis het boek is waarin alles begint, inclusief een goede 'comedy' …
Een paar citaten:
"Ik denk dat het hele boek provinciaals is, een familiekroniek van het zuiverste water. Het is alsof Genesis op een camping plaatsvindt… het hele boek is vol provinciaalse cabaret … Zo zie ik dat. Het is op een of andere manier grappig dat, nadat God alle mensen omgebracht had, de enige 'rechtvaardige' naakt in zijn tent eindigt."
Driscoll’s boek Vintage Jezus (2008) bevat enige ware leerstellingen maar tegelijk ook veel wat vulgair en aanstootgevend is. In boekwinkels in de USA, Groot-Brittannië en verder in de hele wereld is het boek te koop. Veel gemeenteboekwinkels bevelen het boek aan, duizenden jongeren hebben het gelezen. Om inzicht te krijgen in de tragedie en het geschipper van het Nieuwe Calvinisme is het goed te weten wat door haar leidende vertegenwoordigers geschreven wordt. Een paar citaten (blz. 43-44):
"Het eerste hoofdstuk van Markus begint ermee dat Jezus volkomen vreemde mensen toeschreeuwt dat ze boete over hun zonden doen… In het tweede hoofdstuk zoekt Jezus ruzie met enkele goed-gemanierde religieuze typen…In het derde hoofdstuk wordt Jezus boos en ook verdrietig en heeft hij blijkbaar Praxil nodig [een medicijn tegen depressie , angstfobien en paniekaanvallen]… Dan laat hij zijn mammie links liggen… In hoofdstuk 5 brengt Jezus 2000 varkens om, veroorzaakt paniek in de blogosfeer van dierenbeschermingsactivisten en zo een tekort aan ham… In hoofdstuk 6 beledigt Jezus enkele mensen en heeft blijkbaar begeleiding nodig om fijngevoeligheid te leren. In hoofdstuk 7 hebben enkele religieuze mensen een paar vragen aan Jezus, maar lomp noemt hij ze 'huichelaars' en start een lange scheldtirade tegen hen …".
En zo gaat het maar door met onbenullige commentaren bij elk hoofdstuk van het Markusevangelie. Driscoll trekt als zijn conclusie: "Alles bij elkaar genomen is het Markusevangelie niet geschikt voor oude dames met hoeden of mannen in nette pakken zoals we die in de gemeente zien".
Bij al zijn bezigheden toont Driscoll zijn afkeer van mensen die hij als religieus bestempelt. Daaronder verstaat hij traditionele gemeenteleden. Hij laat geen gelegenheid onbenut diegenen te veroordelen die in zijn ogen fundamentalisten zijn:
omdat ze zouden "neigen tot wetticisme, moralisme en in een algemeen, tot een gebrek aan liefde, genade en geduld".
In zijn boek Vintage Jezus beschrijft Driscoll onze Here als intolerant, agressief, depressief, als iemand die meer fijngevoeligheid nodig heeft. Hij zegt ook: "Jezus was een tamelijk vrolijk type en werd op veel feestjes uitgenodigd…" (blz. 39).
Het beeld dat hij tekent van onze Here Jezus Christus is oneerbiedig en blasfemisch. Driscolls omgang met de Schrift is spottend en respectloos. Toch werd het boek Vintage Jezus door veel bekende evangelicale leiders warm aanbevolen. Bruce Ware, professor voor christelijke theologie aan het Southern Baptist Theological Seminary beveelt het zo aan:
"Het boek Vintage Jezus biedt een frisse, pakkende en informatieve bespreking van enige van de oudste en belangrijkste waarheden over Jezus Christus die het hart van het evangelie vormen. Bij het lezen sprong mijn hart op van vreugde terwijl de wonderen en de scherpzinnigheid van de waarheden uitgelegd werden…"
Professor Wayne Grudem, professor voor Bijbel en theologie in Phoenix, is ook uitbundig wat zijn aanbeveling betreft:
"Mark Driscoll en Gerry Breshears combineren een diep verstaan van de moderne cultuur met een krachtige christelijke leer die Bijbelgetrouw is. Het is in een zo interessante stijl geschreven dat men het nauwelijks uit handen leggen kan. Ik beveel het warm aan !"
Dit boek werd ook door John Piper en door zijn organisatie Desiring God aanbevolen.
3. Sexuele bandeloosheid
Vanaf het begin van zijn dienst heeft Mark Driscoll geprobeerd seksuele losheid in de gemeente te bevorderen. Zijn geschriften zijn vol seksuele toespelingen en provocaties. In Driscolls preken en leerstellingen over sex wordt vulgaire en provocatieve taal gebruikt. In zijn boek Confessions of a Reformission Rev (2006) legt hij zijn methode voor gemeentegroei uit. Hij gaat er van uit dat alle jonge mensen in sex geïnteresseerd zijn en zo preekt hij over het Hooglied als een handboek voor sex.
Hij beklemtoont dat sex binnen het huwelijk hoort maar tegelijk gaat hij met het thema seksualiteit schunnig en onrein om. In zijn boek Radical Reformission (blz 131) stelt hij voor dat mannen het magazine Cosmo Girl [een vrouwentijdschrift voor jonge lezeressen] lezen als onderdeel van een cultureel project, en op de radio luisteren naar prikkelende gesprekken over sex.
De website van de Mars Hill Church bevatte links naar twee pornografische websites. Dr. Judith Reisman (een Kinsey expert) die de aanbevolen websites bekeek, gaf als commentaar:
"Nu, dit is in het beste geval tragisch te noemen. Ik weet niet wat erger is, of het gaat hier om pseudo gemeentewebsites van pornoaanbieders óf om echte gemeentewebsites die pornografie verspreiden. De onwetendheid, arrogantie en de schaamteloze homo-erotiek van deze pagina’s zijn nauwelijks in woorden te beschrijven".
In 2007 hield Driscoll in twee Schotse gemeenten een preek met de titel Sex, a Study of the Good Bits from Song of Salomon [Sex, een studie van de goede kanten van het Hooglied]. Hij bood de gemeente drie preken aan en liet hen kiezen welke ze wilden horen. Te midden van enthousiast geroep en gelach besloot de gemeente voor "Sex in het Hooglied". De preek was zo smakeloos en vulgair, zelfs voor Driscolls begrippen, dat deze tot grote woede leidde.
Ook Driscolls laatste boek Real Marriage (2012) handelt opnieuw over sex op de meest provocerende, aanstootgevende en onzedelijke manier.
4. God houdt van Punk en Rockmuziek
Driscolls filosofie gaat er fundamenteel van uit dat christenen moeten meedoen met de hedendaagse cultuur. Wereldse punk en rockmuziek spelen een belangrijke rol in het leven en in de dienst van Driscoll. Hij noemde de hiphopkunstenaar Jay Z een genie en duidde de christelijke Rapper Lecrea als de zendeling van de 21ste eeuw. Driscolls voorliefde voor hardrockmuziek heeft grote invloed in de Mars Hill Church: "Ik had een visioen van een grote gemeente die concerten voor niet-christelijke bands geeft…"
In zijn boek Radical Reformission (blz. 126)
"Ik werd heen en weer geslingerd tussen de wereldse muziek die me beviel, en de christelijke muziek die me niet beviel. Na veel gebed besloot ik dat God van mij hield, en dat hij het toeliet dat mijn (christelijke) muziek gestolen werd zodat ik de oude albums, waarvan ik hield weer terug kon kopen. En zo deed ik dat, en als dominee van een gemeente die steeds weer ruimte geeft aan wereldse bands met wereldse concerten, heb ik hier tot op vandaag geen spijt van"
Piper schrijft van de muziek in Driscolls gemeente als de hardste muziek die hij ooit gehoord heeft.
5. Jezus houdt van tattoos
Driscolls gemeente steunt tattoo -kunstenaars in hun werk. Het thema tattoos krijgt in de Mars Hill Church het stempel van "Jezus houdt van tattoos". Driscoll heeft er geen bezwaren tegen wanneer mensen zich laten tatoeëren. In een preek beweerde hij ijskoud:
"Jij bent vrij in Christus om gek te zijn … Laat mij onze positie duidelijk maken: tattoos zijn geen zonde, oke? Jezus Christus zal bij zijn wederkomst een tattoo hebben zoals de Openbaring zegt. Dat wil zeggen: op zijn rechterbeen zal zijn geschreven "Koning der koningen" en "Heer der heren". Alle fundamentalisten zullen het beschouwen als geheel geschift wanneer ze Jezus met zijn tattoos zullen zien. Maar ik kan deze dag nauwelijks afwachten…"
6. Bovennatuurlijke visioenen
Driscoll beweert dat hij de 'gave van de onderscheiding' heeft die het hem mogelijk maakt zonden van de mensen in zijn gemeente te zien. In een seminar over zielszorg verklaarde Mark Driscoll:
"Enkele mensen zien daadwerkelijk dingen. Dat kan de gave van onderscheiding zijn. Soms zie ik dingen. Ik zie de dingen".
Driscoll beweert dat hij zag hoe een persoon als kind seksueel was misbruikt. Driscoll:
"Het is alsof ik een TV voor me heb. Ik zie het….En enkele van jullie hebben ook de visuele gave dingen te zien. Het is bovennatuurlijk. Het is het heel andere domein. Het is als in de film Matrix. Je kunt de blauwe pil nemen, je kunt de rode pil nemen. Je gaat in deze geheel andere wereld binnen. En zo functioneert het… Ook ik zie dingen. Ik heb gezien hoe vrouwen verkracht werden. Ik heb gezien hoe mensen werden misbruikt. Ik heb gezien hoe mensen werden geslagen. Ik heb verschrikkelijke dingen gezien".
Is Mark Driscoll een valse leraar?
"Zo zult U hen dus aan hun vruchten herkennen" (Mt 7,20). "Want aan de vrucht wordt de boom gekend" (Mt 12,33).
Mark Driscoll duidt zichzelf aan als theologisch conservatief en cultureel liberaal. Hij zegt, dat "de Emerging Church een evangelie van de vrijheid verkondigt" (Confessions of a Reformission, blz 25). Driscolls evangelie van de vrijheid schijnt een evangelie te zijn dat geen regels of gedrag kent dat bij een bijbels christendom hoort.
Is Driscoll dus een valse leraar? Het is een vraag die velen in verwarring brengt.
In de praktijk zien we een grote kloof tussen de leer die Driscoll verkondigt en het gedrag dat hij door zijn liberale culturele kerkdiensten bevordert. De voorstanders van Driscoll verwijzen naar zijn preken die voor wat de leer betreft aanvaardbaar zouden zijn. Maar wat moeten we denken van een gedrag dat Driscoll niet alleen goedkeurt maar dat hij zelfs bevordert? Welk nut heeft gezonde leer wanneer ze met losbandig gedrag gepaard gaat? Is dat niet de gevaarlijke ketterij die in de brief van Judas beschreven wordt? Wanneer valse leraars heimelijk de gemeente binnendringen en de genade van God veranderen in losbandigheid (Judas 4)?
Test voor valse leraars
Is Driscoll een valse leraar? Onze Heer gaf een test aan zijn leerlingen om valse leraren te herkennen en hun leringen te mijden:
"Wacht u voor de valse profeten, die in schapenvacht tot u komen, maar van binnen zijn zij roofgierige wolven. Aan hun vruchten zult u hen kennen: men leest toch geen druiven van dorens of vijgen van distels? Zo brengt iedere goede boom goede vruchten voort, maar de slechte boom brengt slechte vruchten voort. Een goede boom kan geen slechte vruchten dragen, of een slechte boom goede vruchten dragen. Iedere boom, die geen goede vrucht voortbrengt, wordt uitgehouwen en in het vuur geworpen. Zo zult u hen dan aan hun vruchten kennen." (Mt 7:15-20 NBG51)
We zullen er op moeten letten dat valse leraren niet geoordeeld worden op basis van hun woorden maar op hun vruchten. Dat is het cruciale punt. De Here legt uit:
"Niet een ieder, die tot Mij zegt: Here, Here, zal het Koninkrijk der hemelen binnengaan, maar wie doet de wil mijns Vaders, die in de hemelen is. Velen zullen te dien dage tot Mij zeggen: Here, Here, hebben wij niet in uw naam geprofeteerd en in uw naam boze geesten uitgedreven en in uw naam vele krachten gedaan?” (Mt 7:21-22 NBG51)
We zien dus dat de valse profeet spreekt over God in Christus' naam. Maar zijn vruchten zijn slecht. Daarom, zoals een slechte boom slechte vruchten voortbrengt, zo veroorzaakt een valse leraar ondanks dat hij spreekt in de naam van God, verkeerd gedrag. We kunnen dus een valse leraren verwachten die boodschappers van Satan zijn (2 Cor. 11:14) maar zich als dienaren van de gerechtigheid hebben vermomd door gezonde woorden te gebruiken. Want dat is een deel van de misleiding.
Daarom moeten we het gedrag beproeven dat het resultaat is van het werk van de leraar. Een giftige boodschap leidt tot slecht gedrag. De giftige boodschap van een wolf in een schaapsvacht is een mengeling van waarheid en leugen dat de oorzaak wordt van verkeerd leven.
Wat zijn de vruchten van Driscoll’s bediening? Zoals we hebben gezien levert de dienst van Driscoll de volgende slechte vruchten op:
Er bestaat geen twijfel aan dat de dienst van Driscoll zondig gedrag in de gemeente bevordert. Hij verandert de genade van God in bandeloosheid. Zijn leer doet een heilige levenswandel ontaarden doordat hij wereldgelijkvormigheid in de gemeente bevordert. Hij propageert een vleselijke versie van het christendom die zich verlustigt in vleselijke begeerten. Hij moedigt christenen aan naar het vlees te wandelen, hun gedachten te richten op de dingen van het vlees, welke zijn: bandeloosheid, verdorvenheid, onreinheid en sensualiteit (Gal. 5,19).
Is Mark Driscoll dus een valse leerraar? Onze Heer zegt: "Aan de vruchten zult u hen kennen". Zoals een slechte boom slechte vruchten voortbrengt, zo brengt een valse leraar zondig gedrag in de gemeente voort. Daarom moet Mark Driscoll aan zijn vruchten beoordeeld worden.
Hoe werd Mark Driscoll zo populair in New Calvinism?
Driscoll heeft zo'n belangrijke positie binnen het Nieuwe Calvinisme gekregen omdat hij enorm veel support en aanmoediging kreeg van veel evangelicale leiders in de USA en in Groot-Brittannië. Driscoll spreekt regelmatig op grote conferenties van de Gospel Coalition en van Desiring God. In Groot-Brittannië werd hij door evangelicale christenen uitgenodigd om te spreken voor de Londense Mens Convention in de prestigieuze Royal Albert Hall voor 4000 mannen.
De misschien wel grootste aanhanger van Mark Driscolls bediening is John Piper. Hij heeft Driscoll twee keer uitgenodigd om op zijn Desiring God conferenties te komen spreken. Piper zei dat de reden waarom hij Driscoll uitgenodigd had, was dat hij van Driscolls theologie houdt, en omdat Mark zijn vriend is. Hij helpt Driscoll zoals een vader zijn zoon.
Het is veelbetekenend dat Driscoll vaak op de jaarlijkse conferenties van de Gospel Coalition gesproken heeft. In 2009 sprak hij over "Het Woord van de Waarheid recht snijden". Driscolls inleidende woorden luidden:
"Ik dank Dr. Carson, die ik erg sympathiek vind en hoogacht, en Dr Tim Keller, dat ze ons hier allemaal hebben samengebracht… wat ons verbindt is de theologische overtuiging, en dat is waar het het meest op aankomt…"
In 2011 preekte Driscoll over "De van de Geest vervulde missionaire dienst van Jezus" waarin hij zijn versie van Acts 29 over zending en evangelisatie promootte. De Gospel Coalition ondersteunt de dienst van Driscoll in haar volle omvang. Driscoll was jarenlang lid tot hij enige maanden geleden terugtrad.
Mark Driscoll had zoveel invloed in de Gospel Coalition dat hij in 2011 op de nationale conferentie deelnam aan de podiumdiscussie. Daar werd gediscussieerd over het thema "Opleiding van de volgende generatie dominees en andere christelijke leiders" . De discussie werd geleid door Don Carson; Mark Driscoll zat op zijn gemak tussen de grootste namen uit de evangelicale wereld, Dr. Albert Mohler, David Helm en Ligon Duncan.
Wordt vervolgd
Vertaling: P. Dijkstra
Opmerkingen en bronnen
1 Geciteerd in Young, Restless, Reformed, blz 20
2 Sword and trowel 1/2009, onder: http://www.metropolitantabernacle.org/Sword-and-trowel/Sword-and-Trowel-Articles/The -Merger-of-Calvinism-with-Worldliness
3 De Social Gospel beweging is een invloedrijke liberaal-theologische protestbeweging, die in het bizonder aan het einde van de 19 de eeuw en aan het begin van de 20 ste eeuw verbreid was.
4 Tim Keller, Coming Together on Culture", Parter 2:Practical Issues, 10 Feb 2012
5 The Reason for God, blz 93
6 http://www.firstthings.com/onthesquare/2008/02/an-intervieuw-with-timothy-kell, beluisterd 5.9.2012
7 http://freedomtorch.com/blogs/3/2762/tim-keller-and-social-justice
9 http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Flannery_O’Connor
10 http://www.redeemer.com/connect/prayer/prayer_johnson_article.html http://www.newcalvinist.com/who-are-the-new-calvinists-part-1/
11 Commentaar van lezers op de blogpagina http://surphside.blogspot.de/2009/06/tim-keller-following -in-warrens.html beluisterd 5.9.2012
12 Keller in zijn beginsel-brochure"Deconstructing Defeater Beliefs" verkrijgbaar onder http://www.case.edu.au/images/uploads/03_pdf/keller-deconstructing-defeater.pdf (5.9.2012)
13 Op de website van Desiring God: What We Believe About the Five Points of Calvinism, http://www.desiringgod.org/recource-library/articles/what-we-believe-about-the-five-points-of-calvinism
14Website, http://evangelicalreformedfellowship.org/InspirationandInerr.aspx.EvangelicalReformed Fellowship, The Necessary Consonance of the Doctrines of Scripture:Inspiration,Inerrancy, and Authority by Steve Curtis
15 Harold lindsell, The Battle for the Bible, Zondervan, 1981, blz. 113
16 http://www.trinityfoundation.org/journal.php?id=103
17 Christianity Today ,Rick Warren answers his critics by Lillian Kwong, Christian Post Posted:Saturday, 28. Mei 2011, 23:14 (BST)
18 http://marshill.com/media/religionsaves/predestination#transcript
19 http://theresurgence.com/2008/07/25spurgeon-wrote-books-that -the-haters-hated-part-4-of-4
20 Mark Driscoll sermon, part 19: The Weaker Christian from 1 Corinthians 8:1-13, 28 mai 2006
21 Transcription van de toespraak op de Basics Conference 2009,; dit fragment werd door de duitse uitgever gecompleteerd met een ander artikel van E.S.Williams ( http://www.driscollcontroversy.com/?page-id=654)
22 http://baptistbulletin.org/?p=19039
23 Marking the Boudaries, Baptist Bulletin intervieuws Kevin Bauder and Al Mohler. Kevin Mungons 1. November 2011.