Een derde weg?

Ingezonden

P.S. Kuijper

05-10-13

In 2003 verlieten in verschillende delen van ons land broeders en zusters de GKv. Spoedig vormden ze een kerkverband met twee classes en een synode. Ze kozen de vertrouwde naam Gereformeerde Kerken. In de wandeling worden ze vaak afgekort als DGK. Men startte vastberaden, maar weldra ontstonden er onderlinge moeiten. Er kwam een “crisis der jeugd”. De gemeente van Zwijndrecht kwam buiten het verband te staan. Mede als gevolg daarvan kwam het ook tot breuken in o.a.Bergentheim/Bruchterveld,Veenendaal en Zwolle. Het waren ingrijpende gebeurtenissen, want er kwamen schorsingen en afzettingen van ambtsdragers aan te pas.

De buiten het verband geraakte gemeenten vormden met elkaar een nieuw voorlopig kerkverband, dat eveneens de naam kreeg van Gereformeerde Kerken in Nederland, doorgaans afgekort als GKN. Groepen die later de GKv verlieten sloten zich bij deze GKN aan, zoals in Assen, Goes en Kampen. Te Dalfsen zocht men contact men zowel de DGK als de GKN. Toen bleek hoe diep de kloof tussen beide kerkverbanden was geworden en hoe exclusief men ten opzichte van elkaar was gaan staan. Met als triest gevolg dat ook de gemeente van Dalfsen uiteen viel. Het ene deel sloot zich aan bij de GKN, het andere deed dat – hoewel pas na langdurige besprekingen – bij de DGK.

Intussen ziet het nog gereformeerd denkend deel van de GKv dit allemaal verbijsterd en met lede ogen aan. Hun eigen kerken raken hoe langer hoe meer in de greep van een moderne hermeneutiek en van evangelische dwalingen. Bij velen van hen groeit het besef dat de tijd nadert dat ook zij afscheid zullen moeten nemen. Ouderen en ouders met opgroeiende kinderen, ambtsdragers en niet-ambtsdragers. Maar waar moeten ze in deze situatie heen? Moeten ze kiezen tussen DGK en GKN? En dat ieder voor zich? Of moet er een derde kerkverband gevormd worden, waarbij de verscheurdheid nog schrijnender wordt? Dat kunnen we tegenover de Here toch niet verantwoorden? En is de Hersteld Hervormde Kerk echt een alternatief? Met haar bevindelijkheid en haar uiterlijkheden? Sommigen zoeken het zelfs bij de vaak goede erediensten in de Gereformeerde Bond binnen de PKN. Maar in diezelfde PKN hebben ook vrijzinnigen en zelfs godloochenaars hun plaats. Dat moet voor een gereformeerde belijder toch onverdraaglijk zijn?

De broeders en zusters van de DGK en de GKN hebben natuurlijk ook moeite met de verdeeldheid. Maar met name de schorsingen en afzettingen vormen een onoverkomelijk struikelblok tussen hen. Vooral omdat ze in de Naam van de Here zijn uitgesproken. De GKN voelen zich daardoor gekrenkt en verlangen daarom dat die allereerst met leedwezen worden teruggenomen. Pas daarna ligt voor hen de weg naar terugkeer open. De DGK voelen zich evenzeer door het verleden beschadigd en verlangen juist schulderkentenis van de anderen. Pas dan achten zij zich in staat de vonnissen van destijds op te heffen.

Twee wegen die elkaar uitsluiten en een gevoel van machteloosheid oproepen. Maar er is misschien nog een derde weg, waarvoor we in deze bijdrage de aandacht vragen.

De kerken uit de Afscheiding van 1834 hebben perioden gekend van verterende onderlinge twisten. Met synodes die onmachtig bleken besluiten te nemen of waarvan de leden al twistend uiteen gingen. Terwijl de vervolging nog in volle gang was! In die tijd schijnt het meermalen gebeurd te zijn dat tegenstanders alsnog bijeen kwamen en tegenover God hun gezamenlijke schuld en onmacht beleden. Soms deden ze dat letterlijk geknield. Hun verschillen waren daarmee niet ineens opgelost, maar ze konden toch weer samen verder.

Is het ook Anno 2013 niet mogelijk dat de betrokkenen bij de breuken tussen DGK en GKN een bijeenkomst beleggen om hun verdriet en onmacht aan de Here voor te leggen en Hem om uitkomst te smeken? Met de belijdenis dat het om Zijn kerk gaat? Om elkaar tenslotte weer de broederhand te kunnen reiken?

Daarmee zijn de vonnissen uit het verleden nog niet klip en klaar opgeheven. Maar ze zijn wel neergelegd en achtergelaten voor de troon van Hem in Wiens Naam ze destijds zijn uitgesproken. En dat alles in ootmoed. Zodoende vormen ze toch geen struikelblok meer op de weg naar een herenigde kerk. Een kerk die tevens een uitwijkplaats kan bieden voor de verstrooiden uit de GKv om samen een nieuw begin te maken.

Zo’n (besloten) gebedsbijeenkomst kan georganiseerd en geleid worden door “buitenstaanders”, die zich desondanks wel betrokken weten bij dit alles. Misschien buitenlandse kerken? Zij zouden hiervoor ook het initiatief kunnen nemen, eventueel samen met anderen.

We zouden graag willen dat alle betrokkenen en zij die zich betrokken weten bij deze kerken over deze “derde weg” nadenken. Is die een uitweg?

Onze God heeft zeer veel geduld met Zijn kinderen. Zou bij Hem iets te wonderlijk zijn?