Flitsen 6
D.J. Bolt
11-01-25
Waarnemingen met enig commentaar na de driestarren.
Netjes naar de kerk
De Wekker (CGK), 27-12-24
Ds. M. Oppenhuizen, emeritus predikant CGK Zwolle, vindt (ook) dat kerkenraadsleden en kerkgangers vroeger netter gekleed naar de kerk gingen dan vandaag de dag. Zelfs aan het Heilig Avondmaal komen ze in hun daagse kleren ..., verzucht hij.
Vroeger had je zondagse kleren, soms zelfs voor ambtsdragers een zwarte streepjesbroek. Maar ook deze predikant draagt wel iets anders dan een zwart pak, echter voelt zich daarbij toch 'niet helemaal happy'. Maar vooruit, 'als CGK hebben we geen leervrijheid, maar wel kleervrijheid', vergoelijkt hij.
Soms wordt opgemerkt dat je als je naar de kérk gaat God ontmoet. Dan kleed je je toch niet informeel? Immers, dat zou je ook niet doen als je naar koning Willem-Alexander gaat! Dus zeker niet 'als je bij Gód komt, de Koning der koningen nota bene!'
Toch heeft Oppenhuizen moeite met deze redenering. Want God mogen we in Zijn Zoon Jezus Christus toch vooral kennen en leren kennen als onze hemelse Vader. Zo leert de Here Jezus ons Hem aanspreken. En zo argumenteert de predikant verder, de dochters van Willem-Alexander hebben toch ook hun dagelijkse kloffie aan bij hun koning-vader.
Echter ook deze redenering bevredigt de dominee niet. Want ook de dochters maken werk van hun uiterlijk bij bijzondere gelegenheden van hun vader. Ze vinden het bijwonen daarvan een eer en drukken hun waardering uit in een passende outfit. En dus is het kledingadvies
'Als we de kerkdienst mogen zien als een feest van genade en je bent gewend om na te denken over wat je aantrekt naar bijvoorbeeld een familiefeest, maak dan ook een bewuste keus voor wat je aantrekt voor de kerkdienst. Zwartwit gezegd: onze kleding hoeft geen uiting te zijn van eerbied voor God; maar mag een uiting van dankbaarheid zijn voor wat Hij ons gunt.'
***
Toch zouden wij niet zo gauw willen afstappen van het aspect heiligheid en eerbied, en dat inruilen voor (alleen) dankbaarheid. Want gaat de vergelijking die ds. Oppenhuizen maakt niet een tikkeltje mank? Immers bij Willem-Alexander en zijn dochters gaat het om vier mensen. Maar in de eredienst om een unieke ontmoeting van een goddelijke Vader en kleine mensenkinderen.
Zou dat geweldige rendez-vous ook niet moeten reflecteren in onze kleding en houding in Zijn nabijheid?
Koers van Nader Bekeken
Nader Bekeken, december 2024/januari 2025
De redactie van het blad informeert zijn lezers over de plannen voor de toekomst. Al in de Jaarbrief van 2023 werd aangegeven dat de redactie in gesprek wilde gaan met mensen uit verschillende (orthodoxe) kerkverbanden om de mogelijkheden van samenwerking te verkennen. Aan de hand van een aantal uitgangspunten zijn inmiddels meerdere - positieve – gesprekken gevoerd, zo meldt het artikel.
Nu is er een 'Commissie herpositionering NB W&W' ingesteld. Die heeft als taak 'uitgaande van een confessionele, gereformeerde visie, het bestuur te dienen met een adviesrapport' waarna er met het oog op de toekomst de stichting en blad besluiten zullen worden genomen.
De periode dat de scribenten in dit blad allemaal lid van de (toenmalige) GKv is allang verleden tijd. Nu komen zij 'uit een bredere kring van confessionele kerken'. En daar is de redactie blij mee en willen dat ook in de redactie, bestuur en het abonneebestand terugzien.
'Biddend om Gods zegen blijven wij ons ook in 2025 inzetten om ons Bijbelse geluid over kerkgrenzen heen te laten horen', zo besluit de bekendmaking.
***
We zijn benieuwd wat de concrete plannen zullen zijn. Tot nu toe hadden vele artikelen in het blad een gereformeerd karakter. Vaak kregen we de indruk dat er actief werd gewaakt bij de kopijpoort. Maar voor ons is de grote vraag of de redactie het orthodox (moet er tegenwoordig bij) gereformeerde karakter van het blad zal handhaven of zich gaat 'verbreden' op basis van een christelijk profiel dat past bij moderne ontwikkelingen die we zien in de GKv/NGK en CGK. En dat is desastreus naar onze overtuiging.
We wachten af.
Wetenschappelijke opleiding predikanten?
Connect (TUA), december 2024
De vraag is actueel of voor predikanten een wetenschappelijke opleiding noodzakelijk is. Dr. A. van den Os, universitair hoofddocent Nieuwe Testament aan de TUA beantwoordt die vraag met een volmondig ja en voert daar een aantal argumenten voor aan. We geven er iets uit weer.
De gereformeerde traditie heeft deze noodzaak altijd benadrukt. In een rede in 1634 definieerde de bekende Utrechtse theoloog Gisbertus Voetius theologie al als een wetenschap (säentia) die in vroomheid (pietas) beoefend wordt. De intentie is steeds geweest, ook in afgescheiden kringen, zulk onderwijs aan predikanten gegeven.
Predikanten zijn dienaren van het Woord (verbi divini minister). Zij preken niet hun eigen gedachten of berijden eigen stokpaardjes, maar hun taak is het Woord te brengen, om te leren, te weerleggen, te verbeteren en te onderwijzen met dat Woord (2 Tim. 3: 17). Daar is een grondige kennis voor nodig en ook goede vaardigheden om het Woord juist en zuiver uit te leggen. Daarom ligt in de universitaire studie theologie veel nadruk op de grondtalen, op exegese, op context en grotere theologische verbanden. Een predikant leest de tekst en luistert intensief naar de tekst.
Voorts moeten predikanten de tijd verstaan. Predikanten ontwikkelen aan de academie analytische vaardigheden en hermeneutische gevoeligheid in vakken als hermeneutiek en filosofie. Zo kan een predikant een verbinding leggen tussen de Bijbeltekst en het dagelijks leven. Kan hij overzien hoe grotere maatschappelijke en lokale processen en ontwikkelingen mensen (waaronder predikanten zelf) beïnvloeden.
In de prediking, maar ook in pastoraat en catechese, komen (nieuwe) vragen van de dogmatiek en ethiek aan de orde. Dan gaat niet alleen om het hebben van kennis, maar ook om vaardigheden, als kunnen luisteren en doorvragen.
'Aan de TUA beogen wij theologen op te leiden die geestelijk en academisch gevormd zijn, Godgeleerden die kunnen denken om te kunnen dienen', aldus Van Os.
***
Wat zou het mooi zijn als het onderwijs aan de TUA al deze prachtige doeleinden in het onderwijs weet te verwezenlijken. En, voegen wij er aan toe, dat het ook de belangrijkste toets van confessionele betrouwbaarheid kan doorstaan!
Klaas Schilder. Wie?
De Waarheidsvriend, 07-11-24
Er is een zeer vruchtbare voedingsbodem voor gereformeerde theologie in het buitenland. Dat constateert prof. dr. H.J. Selderhuis, hoogleraar Kerkgeschiedenis en Kerkrecht aan de TUA uit de 'grote gretigheid' en het 'enthousiasme' daar om theologie en teksten van de Reformatie te lezen en te bestuderen.
Maar hoe zit dat in ons land?
Er is wel verschil met het buitenland. Want hier zijn we, om maar wat te noemen, 'belast met misvattingen en misverstanden over begrippen als 'gereformeerd' en 'reformatorisch'. En lijden we onder de last van 'kerkelijke en theologische eigendomsclaims'. Daarmee bedoelt Selderhuis een benadering van 'Calvijn is van mij' of 'als je Bunyan leest, hoor je daarbij', of 'Luther vind ik geweldig zolang ik bij hem bevestiging vind van wat ik toch al vond'. Dat geldt allemaal veel minder in het buitenland. En hoewel er ook bij ons een vruchtbare bodem voor reformatorische theologie is, vraagt prof. Selderhuis zich wel af
'of wij niet te verwend zijn of misschien wel blind geworden zijn voor de schatten die we - soms letterlijk - in huis hebben. Dat geldt voor Nederlandse theologie uit de zestiende en zeventiende eeuw, maar ook voor die uit de negentiende en twintigste eeuw. Terwijl je hier niet met een boek van Abraham Kuyper gezien wilt worden, zijn de Engelse vertalingen van zijn werk niet aan te slepen. Datzelfde geldt voor theologen als Herman Bavinck en zelfs Klaas Schilder (voor wie nog weet wie dat was).'
***
Wij zijn geslaagd, we weten nog wie laatstgenoemde is. Ook de anderen zelfs! Maar weten we ook inhoudelijk van zijn werk in de kerk? En van voorgangers, zoals prof. dr. C. Trimp, prof. J. Kamphuis, prof. dr. G. Doekes en zoveel anderen, die ons de 'weg ten leven' hebben geleerd en onderwezen? Denk aan Hebr. 13:7.
Laten we de vraag van prof. Selderhuis
'wie gaat onze jongeren en ook ouderen bij die [reformatorische] bronnen brengen'?
ter harte nemen en er gevolg aan geven!
Flitsjes
Cursief slot van ons.
Gastvoorgangers
Jeruzalemkerk, Zwolle
Direct na de jaarwisseling gaat deze kerk bezig het preekrooster te vullen met gastvoorgangers voor diensten die niet door de wijkpredikant worden geleid. Uitgangspunt is dat deze gastvoorgangers lid zijn van de Gereformeerde Bond en dat zij maximaal 75 km van Zwolle wonen. Dit laatste is overigens geen “wet van Meden en Perzen”, er kan een uitzondering op worden gemaakt.
Onze predikanten kunnen er dus niet terecht want zij zijn niet lid van de bond, toch? Of moet dat ook niet?
Stukje doornenkroon
ND. 15-12-24
De Notre Dame in Paris is er weer! Het interieur is weer als nieuw. Maar in de hand van het Christusbeeld in de Pietà in het koor ligt een druppel lood. Symbolisch, meldde de Franse krant La Croix: ‘Alsof de kathedraal voor vernietiging is beschermd.’
En boven op de torenspits, op 96 meter hoogte, staat een nieuwe gouden haan. Hij heeft vurige vleugels en bevat drie belangrijke relikwieën, waaronder een stukje van de doornenkroon van Christus.
Echt?
PKN-CGK
ND, 15-12-24
PROTESTANTSE KERK
Beroepen te Amsterdam (predikant met bijzondere opdracht, in detachering voor de CGK-gemeente Hoop voor Noord), ds. L.L. van den Dool te Broek op Langedijk (hervormd), die dit beroep heeft aangenomen
'Zo geven de Protestantse Kerk Amsterdam en Hoop voor Noord er uitdrukking aan dat ze gezamenlijk staan voor het kerkzijn voor Amsterdam', zo meldt de CGK website.
Is protestants en (christelijk) gereformeerd hetzelfde geworden?
Hervormd zijn en blijven
Zicht op de kerk (HHK), 12-12-24
De generale synode van de Hersteld Hervormde Kerk (HHK) heeft de notitie Hervormd zijn en blijven anno 2024 besproken. In deze notitie wordt de doorwerking van secularisatie en tijdgeest op kerk en gemeenten besproken.
In deze notitie wordt ook ingegaan op de vraag hoe de gestage instroom van kerkleden uit afgescheiden kerken doorwerkt in de hervormde identiteit. De opstellers van de notitie wijzen er op dat binnen de hervormd-gereformeerde traditie 'katholieke breedte' gepaard gaat met 'bevindelijke diepte'. Het is een diepte die bestaat in een bepaalde theologische eenvoud, waarbij de onderscheidingen tussen 'tweeërlei kinderen des verbonds' en een 'voorwerpelijke en onderwerpelijke prediking' centraal stonden.
…
Kunnen wij als eenvoudige gereformeerden tippen aan deze dimensies van 'katholieke breedte en bevindelijke diepte'? En missen wij dit soort prediking…?
Kerkelijk neergang
Zicht op de kerk (HHK), 14-11-24
Het blad staat stil bij de secularisatie in ons land en meet dat (ook) af aan de sluitingen van het totaal aan kerkgebouwen van alle kerkverbanden: in 2013: 36; 2018: 66; 2023: 61. Dit jaar tot nu toe 35. En voor 145 kerken zijn er plannen om te sluiten. Gemiddeld wordt er zo elke week wel ergens een kerk gesloten.
In 2022 rekende 43 procent van de bevolking van vijftien jaar en ouder zich tot een kerkelijke gezindte of levensbeschouwelijke groepering en woonde 12 procent regelmatig een religieuze dienst bij. Dat was in 2019 nog 46 procent resp. 14 procent.
Per jaar dus min 1%!
'Ooit werd Nederland het Israël van het Westen genoemd maar daar is niets meer van te zien', klaagt het blad.
Hoe komt dit?
Vrouw op de leerstoel
ND, 15-12-24
Domina Martine Oldhoff wordt per 1 februari 2025 de nieuwe universitair docent systematische theologie (dogmatiek) aan de Theologische Universiteit Utrecht van de Nederlandse Gereformeerde Kerken. Zij is predikante van PKN Mijnsheerenland en blijft daar in deeltijd ook aan verbonden.
De universiteit is ervan overtuigd dat 'ze een belangrijke bijdrage kan leveren aan de verdere vorming van een nieuwe generatie theologen en onderzoekers’.
Een nieuwe generatie protestantse theologen en onderzoekers dus.