Flitsen 09
D.J. Bolt
08-03-25
Het kan verkeren!
Elseviers Weekblad, 16-01-21
Ruim vier jaar geleden becommentarieerde het toonaangevende blad de verkiezingen in de Verenigde Staten met z'n rellen rond de bestorming van het Witte Huis. En probeerde voorzichtig voorspellingen te doen. Het dacht:
'De aanval op het hart van de Amerikaanse democratie kan een kantelpunt zijn. Er zijn tekenen dat Trumps greep op partij tanende is. Volgens peilingen nam de steun van zijn eigen kiezers zowaar af in de dagen na de bestorming. Kabinetsleden stapten op, media keurden het geweld af en Republikeinse Congresleden heroverwogen hun loyaliteit aan de president.'
De vraag hoe de Republikeinse Partij er moet uitzien in het tijdperk na 20 januari '21 leidde tot diepe verdeeldheid, neemt het blad waar. Maar Trump zal niet zomaar verdwijnen. De dag na de bestorming werd hij nog overladen met complimenten. En zijn campagnebudget is meer dan $ 200 miljoen uit donaties…
Maar zijn tegenstanders hopen op 'een terugkeer naar het fatsoenlijke conservatisme van weleer'. Zoals senator Romney het omschreef op CNN: 'De partij die ik ken, maakte zich sterk voor een gedegen overheidsbegroting, voor een grote rol op het wereldtoneel.' Maar, zei hij: 'Die partij zie ik niet zo snel terugkomen.' Dat geheel in lijn met strateeg Kochel: 'Met iemand die zo giftig is als Trump winnen we geen landelijke verkiezingen meer.'
***
Wat een fundamentele vergissingen, zo blijkt in onze dagen, vier jaren later. De wereld is in rep en roer om het uiterst hoogmoedige en onverantwoordelijke optreden van de herverkozen Trump die zich dictatoriale allures heeft aangemeten en daardoor een rechtvaardige vrede in ons werelddeel meer en meer uit het zicht doet raken. Een wereldleider tot nu toe geen blijk geeft enig benul te hebben van eerlijke verhoudingen tussen volkeren.
De vraag die ons bezig blijft houden is: Hoe kan het dat zoveel christenen deze man op het schild hebben gehesen?
Veelgodendom
Wij zijn financiën, april 2021
Het corporate magazine van het Ministerie van Financiën heeft deze keer als thema Vertrouwen. In dat kader mogen ook een aantal medewerkers iets vertellen over hun geloof. En hindoestaanse vertelt o.a.:
'Van huis uit ben ik streng hindoestaans opgevoed. Alle regels, feestdagen en gewoonten zijn me met de paplepel ingegoten. Ook nu ik getrouwd ben, leef ik als een hindoe. 's Ochtends sta ik vroeg op. Ik douche, trek schone kleren aan en loop naar mijn tempeltje. Dat is een vitrinekastje waarin beeldjes van goden en godinnen staan, zoals Shiva en Krishna. Vervolgens bid ik en reciteer ik mantra's. Ook leg ik bloemetjes neer en steek ik een wierookstokje aan. Mijn ouders zeiden altijd: 'Begin de dag met gebed en je zal zien dat alles naar tevredenheid zal verlopen' Daar geloof ik ook in. Als ik heb gebeden, voel ik me krachtig en energiek en ga ik met een goed gevoel aan het werk.'
Ze draagt haar geloof ook uit, zij het niet nadrukkelijk. De kenmerkende rode stip op haar voorhoofd of rode scheidinglijn in het haar verwijderde ze, het gaf wat teveel vragen steeds. Echter 'stilletjes reciteer ik weleens mantra's in mijn hoofd, maar dat merkt niemand.'
Het geloof betekent veel haar:
'In deze onzekere tijd haal ik veel kracht en positiviteit uit mijn geloof. Ik bid vaak en vertrouw er op dat ook deze periode iets brengt. Alle dingen gebeuren met een reden, daar geloof ik sterk in. Belangrijk vind ik om de ander in zijn waarde te laten. Hoe vaak gaat het wel niet mis met al die kritiek op elkaars geloof? Laten we elkaar respecteren, ook op het werk.'
***
Een inkijkje in de wereld van een veelgodendom. Zoals we dat kennen uit de Bijbel maar dus nog springlevend in het Hindoeïsme. Vermengd met een vleug 'Nederlandse normen en waarden' zoals blijkt uit de laatste zinnen. Maar waar het Hindoeïsme, gezien de vervolging van christenen, geen boodschap aan heeft.
Inclusief
Wij zijn financiën, januari 2024
Het corporate magazine van het Ministerie van Financiën geeft nuttige aanbevelingen hoe teksten te formuleren zodat die beter begrepen kunnen worden. Eén van de adviezen beveelt aan: 'schrijf inclusief'. Dat betekent dat 'je niemand buitensluit en altijd uitgaat van gelijkwaardigheid'. Dus:
'Gebruik genderneutrale woorden, die niet mannelijk en niet vrouwelijk zijn. Bijvoorbeeld: 'Collega's kunnen hun partner meenemen naar het feest' in plaats van 'Alle medewerk(st)ers kunnen hun man of vrouw meenemen naar het feest'. Ben je ook gelijk af van het lelijke 'man of vrouw' en 'hij/zij'.
***
Ja, maar dan ben je ook kwijt
'En God schiep de mens naar Zijn beeld; naar het beeld van God schiep Hij hem; mannelijk en vrouwelijk schiep Hij hen.' (Gen. 1:27).
Willen we dus niet.
Aantrekkelijke kerkdiensten
De Waarheidsvriend, 20-02-25
Ds. G.J. Oosterhuis, nu NGK, schrijft in een nieuw boek Veranderen van kerk over de relatie tussen gereformeerd en evangelisch. We nemen iets over uit de recensie van dr. P.J. Vergunst, redacteur van De Waarheidsvriend.
Oosterhuis ziet de toenemende uitstroom van vrijgemaakt-gereformeerden naar evangelische gemeenten. Hij concludeert
'dat veel ledenverlies voorkomen had kunnen worden, en daarmee de teloorgang van plaatselijke kerken, als mensen tijdig met elkaar in gesprek gegaan waren, gehoord en gezien waren. Loyaliteit is een sleutelwoord: waar mensen in de vorige eeuw loyaal moesten zijn aan hun kerkverband en de vrijgemaakte kerkcultuur, willen mensen vandaag als eerste loyaal zijn aan zichzelf, aan hun geloofsleven en dat van hun gezinsleden. Oosterhuis pleit voor herwaardering aan de eigen, lokale gemeente.'
Maar Vergunst had o.a.
'liever gezien dat de auteur als gereformeerd theoloog de rijkdom van zijn eigen traditie ontvouwd had, omdat het gereformeerde de bevinding insluit. Over een eredienst kun je beslist niet zo spreken: 'Wanneer boven de hele liturgie van a tot z is gereguleerd, dan heb je eerder het idee dat je aan een ingestudeerd toneelstuk meedoet dan aan een ontmoeting met de levende God.''
***
Ja, zo is het toch! Een gereformeerde kerkdienst wordt niet 'aantrekkelijk' door 'loyaliteit' aan onszelf met herinrichting van kerkgebouw en kerkdienst, maar is 'aantrekkelijk' door 'royaliteit' in de ontmoeting met de Kerkheer!
Kerkverlating <> Secularisatie <> Kerkgebouwen
De Waarheidsvriend, 20-02-25
'Kerkverlating is niet hetzelfde als secularisatie maar er is wel een duidelijk verband tussen die twee. En een kerkgebouw heeft een bloeiende gemeente nodig en die kan niet bestaan zonder de wekelijkse verkondiging van het hart van het Evangelie', schrijft dr. H. Dijkgraaf, hoofdredacteur van het blad. Hij laat het een en ander zien van de getalsmatige ontwikkelingen in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN).
'Geregistreerde mensen' [hoge komma's van de schrijver]:
- 2014: 2.026.000
- 2024: 1.430.000
Een terugloop van ongeveer 600.000 personen in 10 jaar!
De 'status' van die geregistreerde personen in 2024 is:
- 42% belijdend lid
- 47% dooplid
- 11% ongedoopt
Dijkgraaf voorspelt dat als deze trend doorzet het aantal geregistreerden over 10 jaar (2034) gedaald zal zijn tot onder de 1.000.000. Bedenk daarbij ook nog dat de gemiddelde leeftijd 53 jaar is en een piek van belijdende leden in de leeftijdscategorie van 72-79 jaar, zie grafiek. Dus een sterke vergrijzing …
De gevolgen voor het aantal wijkgemeenten zijn natuurlijk ook groot:
- 2014: 2295 wijkgemeenten
- 2024: 1815 wijkgemeenten
Bijna 500 kerken die de deuren sloten!
Dijkgraafs kort en krachtige conclusie: een 'heuse getalsmatige 'sterfhuisconstructie'. Hij probeert te analyseren wat hiervan de oorzaak is. Godsdienstsociologen wijzen aan: secularisatie, technologische vooruitgang, individualisering, alternatieve vormen van spiritualiteit, afbrokkelend gezag van instituties, misbruikschandalen, et cetera. Dijkgraaf vindt dat 'allemaal valide argumenten'. Maar 'ze verklaren echter niet waarom sommige geloofsgemeenschappen tegen de klippen op floreren en andere niet'.
Volgens Dijkgraaf zit je zondagmorgens om 10 uur in de kerk omdat er ten diepste 'iets in het geding is: je eeuwige bestemming'. 'Ons antwoord daarop is bepalend voor de vraag waar we de eeuwigheid zullen doorbrengen. Waar dit eeuwigheidsperspectief ontbreekt, lopen kerken leeg. Een prediking zonder eeuwigheidsperspectief is een geseculariseerde prediking.'
En als de prediking seculariseert, het zicht op de eeuwigheid verdampt en de hoop verschrompelt, verliezen wij het 'anker voor de ziel' (Hebr.6:19) en moeten we uiteindelijk besluiten dat we zonder God hoop in de wereld zijn. Dan zijn we ook zelf aan secularisatie ten prooi gevallen.'
***
Maar, vragen we voorzichtig, hoe kun je toch verkeren in juist zo'n kerk waar in de prediking dat 'eeuwigheidsperspectief' op zo'n grote schaal ontbreekt? Hoe is dat toch te verantwoorden …?
Alternatieve morgendienst
ND, 14-02-25
Op de laatste, meest opvallend pagina van de christelijk betrokken krant, plaatste het blad een spetterende uitnodiging van Avro/Tros voor een alternatieve besteding voor de zondagmorgen.
Iedere zondag van 11.00 tot 12.00 uur kun je 'prachtige muziek door de beste orkesten en musici' horen in het Concertgebouw te Amsterdam. Muziek met 'dramatiek ten top', 'opgewekt en overweldigend' en 'waarin een componist nog één keer zijn hele ziel en zaligheid blootgaf'.
***
Ik ga vragen of onze kerkdienst een uurtje eerder kan beginnen, de dominee niet te lang wil preken en wat minder verzen opgeeft te zingen. Hoewel, red ik het dan? Beter gewoon maar niet naar de kerk gaan en misschien mogelijk 's middags een preekplaats bezoeken. Want je wil niet die Amsterdamse ziel en zaligheid niet missen!
Toch?
Of raak je de echte zó juist kwijt …?
Is dat niet waar dr. Dijkgraaf hierboven zo voor waarschuwde?
.