Vrouwen op vrijgemaakte kansels 30 – Capelle aan den IJssel 2
D.J. Bolt
31-10-15
In de vorige aflevering in deze serie nodigden we ds. R.J. Vreugdenhil van GKv Capelle aan den IJssel-Zuid/West uit om te reageren op onze bedenkingen bij de gang van zaken rond de vrouw in het diakenambt in zijn gemeente. Hij stuurde ons afgelopen week een email-reactie. Daar zijn we blij mee en publiceren die met zijn toestemming in extenso en laten daarop nog enig commentaar van onze zijde volgen.
Ds. R.J. Vreugdenhil
Br. Bolt,
Het blijft wonderlijk om een bericht over mogelijke vrouwelijke diakenen te lezen onder het kopje 'vrouwen op vrijgemaakte kansels'.
Is dat voor u eenzelfde zaak? Voor heel wat 'onverdacht-gereformeerde' voorgangers uit onze gezamenlijke geschiedenis zijn het twee heel verschillende zaken. Het pleidooi voor vrouwelijke diakenen (niet in een regerend ambt) is al oud. Maar dat zal u bekend zijn.
Ik begrijp dat u het classis-verslag citeert. Ik zou nu kunnen volstaan met verwijzen naar een volgend classis-verslag, wanneer de kerkenraad van Capelle terug zal melden hoe hij zich nader bezonnen heeft, mede naar aanleiding van de bespreking op de classis.
Maar ik kan u ook alvast toesturen wat de kerkenraad aan de gemeente geschreven heeft. Het spreekt voor zich.
vriendelijke groet,
verbonden in de ene Heer, Jezus Christus,
Rob Vreugdenhil
DE VROUWELIJKE DIAKEN – VERVOLG VAN DE BESLUITVORMING
De kerkenraad nam een tijd geleden het besluit dat in onze gemeente ook zusters geroepen kunnen worden tot het ambt van diaken. Dat zou moeten ingaan bij de ambtsdragerbenoeming in het voorjaar van 2016. De aanleiding voor dit besluit is de verandering in de kerkorde. Diakenen zijn nog steeds ambtsdragers, maar ze zijn geen deel van de kerkenraad. Ze regeren niet meer mee. Het diaken-ambt is nu echt een dienende taak, niet een regerende taak. De bijbelse lijn dat vrouwen niet zullen regeren in de kerk, is daarop dus niet meer van toepassing. Dat maakt de weg open om ook de gaven van zusters in te zetten binnen het ambt van diaken.
De kerkenraad nam dit als een principe-besluit en legde het voor aan de gemeente. In de gemeentevergadering van 20 april is er over gesproken. Er waren vragen, maar een peiling maakte duidelijk dat er een groot draagvlak was voor dit besluit. Daarna legde de kerkenraad, zoals afgesproken, het besluit voor aan de classis, de vergadering van kerken in de regio. Aan de classis werd gevraagd of er overwegende bezwaren waren tegen dit besluit.
In de classisvergadering van 18 juni is de brief uit Capelle besproken. Het was jammer dat niet alle kerkenraden van tevoren er over gesproken hadden. Maar de meeste afgevaardigden hadden met de lijn van ons besluit geen moeite. Tegen de principiële beslissing dat ook vrouwen diaken kunnen zijn, werd maar door een enkele kerk echt bezwaar gemaakt.
Er werd wel door veel broeders gevraagd of het wijs is om op dit moment deze stap te zetten. En of het wel past binnen de afspraken die we nu in ons kerkverband hebben. Het onderwerp ligt nu eenmaal gevoelig in de kerken. Welke onrust zal het geven wanneer Capelle Zuid/West als enige kerk deze stap zet, en is het dat wel waard? En hebben we als kerken, in de Generale Synode, niet afgesproken om eerst nog een bezinning op dit onderwerp te hebben? Met die vragen zijn de afgevaardigden van Capelle Zuid/West terug naar huis gekomen.
In de vergadering van 28 september heeft de kerkenraad het eerder genomen besluit nog eens goed overwogen (en inderdaad, dat gebeurt nu in de kerkenraad zonder de diakenen; wel was er van tevoren al overleg over geweest in het moderamen, waar de voorzitter van de diaconie deel van uit maakt). We deelden met elkaar de volgende overwegingen:
- De kerkenraad blijft bij zijn uitspraak: er zijn geen principiële bezwaren om zusters te laten dienen in het ambt van diaken. De verandering in de kerkorde geeft echt die ruimte. Dit wordt ook breed in de kerken zo benoemd en geschreven. Het diakenambt is geen regeerambt (meer).
- Het geeft wel onrust als we dit nu in praktijk brengen. Die onrust is te merken onder de kerken in de classis. We krijgen het signaal: laten we dit sámen bespreken en eventueel hierin stappen zetten; doe het niet in Capelle Zuid/West alleen. Het is goed om dit signaal serieus te nemen. Daarvoor vormen we samen een kerkverband: om elkaar vast te houden en mee te nemen.
- Onduidelijk is welk besluit het meeste onrust in de eigen gemeente zal geven: doorgaan of voorlopig stilzetten. Er zijn, sinds de gemeentevergadering, brieven bij de kerkenraad gekomen. Niet alleen met principiële bezwaren. Ook brieven van voorstanders, die tegelijk vragen of het wel verstandig is om het op dit moment te doen. Het kan wijs zijn om ook in de eigen gemeente meer tijd te nemen voor het gesprek hierover.
- De vragen van de classis gingen vooral over de besluiten van de Generale Synode 2014. Is daar wel goed naar gekeken bij onze besluitvorming? Deze synode heeft deputaatschappen (een soort synode-commissies) aan het werk gezet. De opdracht is om na te denken over de hele ambtelijke structuur. Hoe kunnen vrouwen zich daarbinnen inzetten voor Gods koninkrijk. Daarbij wordt nadrukkelijk ook gesproken over het ambt van diaken. Er staat in het GS-besluit hetzelfde argument als bij ons kerkenraadsbesluit: niet alle werkzaamheden van ambtsdragers kun je typeren als regeren of geestelijk leiding geven. Maar voor de synode is dat een reden om eerst samen goed na te denken over de ambten. Eerst goed bezinnen, dan samen besluiten over de praktijk.
- Vooral op dit punt heeft de kerkenraad zich nu laten overtuigen. De kerken samen hebben besloten zich te bezinnen over de vraag of vrouwen ingezet kunnen worden als diaken. Dan moeten wij als kerk van Capelle Zuid/West daar niet nu op vooruit lopen.
- Wel blijven we zeggen: de besluiten van verschillende synodes kloppen niet goed met elkaar. Er zijn eerder al teksten goedgekeurd waarin duidelijk staat: er zijn geen bijbelse bezwaren tegen een vrouwelijke diaken (GS 2011). Ook de nieuwe kerkorde geeft die mogelijkheid. Maar het uitdrukkelijke besluit van 2014 houdt die praktijk nog tegen. En bij de eerdere besluitvorming in de kerkenraad hebben we dat niet genoeg meegewogen.
De kerkenraad heeft daarom besloten om de uitvoering van het besluit voorlopig op te schorten. We blijven bij onze uitspraak: zusters kunnen diaken zijn. Maar we gaan het nog niet in praktijk brengen. Eerst willen we opnieuw in gesprek, binnen de gemeente en binnen de classis. We gaan de andere classiskerken vragen er ook over na te denken. En we wachten de voorstellen af van de deputaten voor de synode van 2017. Als daar níet voorgesteld wordt om de vrouwelijke diaken mogelijk te maken, willen we proberen om zelf, via de classis, dit voorstel op de synode te brengen.
Zeggen we nu eerst ja en dan weer nee? Dat is het niet. We blijven principieel ja zeggen. En tegelijk hebben we serieus geluisterd naar de ‘zussen’ in het kerkverband, de classis. Dat hadden we ook van tevoren afgesproken. En als je serieus luistert, kun je van gedachten moeten veranderen. Of, zoals één van de docenten in Kampen pas schreef, ‘wie niet van gedachten kan veranderen, heeft misschien nog nooit echt nagedacht’.
Tenslotte een vraag aan u als gemeente. Kunt u ons helpen inschatten hoeveel behoefte er is om hierover met de kerkenraad in gesprek te gaan? Willen we hier een aparte gemeentevergadering over houden? Of is een deel van een gemeentevergadering voldoende? Of alleen een gespreksavond voor wie dat graag wil? Graag uw inbreng hierover via uw ouderling of per mail aan de scriba (en ook op de gemeentevergadering van 26 oktober willen we deze vraag stellen).
de kerkenraad
Een korte reactie
Dag ds. Vreugdenhil,
Goed dat u er op reageert. Dat geeft in elk geval verdere duidelijkheid.
Wat de naam van de rubriek betreft die is een verzameltitel. Elk bericht dat te maken heeft met de ‘promotie’ van zusters naar de ambten kan daarin worden opgenomen.
In het ambt van diaken is naar mijn overtuiging ook sprake van regeren, gezag uitoefenen. Het gaat bij hen niet over opzicht en tucht, dat is voorbehouden aan de ouderlingen maar over het veld van dienstbetoon van de gemeente. Op dit gebied hebben de diakenen een leidende en gezaghebbende taak. Ik vat het maar even heel kort samen.
Trouwens, de kerkgeschiedenis laat zien, voor zover ik die ken, dat toelating van vrouwen tot het diakenambt niet op zichzelf staat. Vroeg of laat gaan ook de andere ambten open voor zusters. Ook op de synode van Ede was er niet veel animo alleen het diakenambt open te stellen. Als ik me goed herinner vonden verschillende afgevaardigden het ook maar een deeloplossing van het MV ‘probleem’.
Het toegezonden stuk geeft in elk geval een belangrijke nadere verheldering. En het is ook wijs om nu niet verder te gaan. Tegelijk blijft uw standpunt het diakenambt open te stellen. Eerlijk gezegd heb ik er niet veel fiducie in dat synode van Meppel 2017 de algemene openstelling nog zal kunnen en willen keren. De nieuwe werkgroep is daarvan een significant teken. Als ik het goed heb maakt daarvan ook een vooraanstaand lid van uw gemeente deel uit.
Om onze lezers goed te informeren zou ik het liefst het stuk integraal willen publiceren aan het eind van deze week. Elke samenvatting leidt toch weer tot het missen van reliëf. Is dat toegestaan?
Met hartelijke groet,
Durk Jan Bolt