Ethiek

ChristenUnie en het derde gebod (1)

Op 27 januari 1971 sprak GPV-kamerlid P. Jongeling in de Tweede Kamer over een wetsontwerp waarmee art. 248bis van het Wetboek van Strafrecht zou worden ingetrokken. Jongeling verklaarde dat hij zich "met hart en ziel tegen dit wetsontwerp zal uitspreken". Waar ging het over?
In art. 248bis wordt de strafmaat bepaald (max. vier jaren) van meerderjarigen die homoseksuele ontucht bedrijven met minderjarigen. Deze aparte strafmaat voor deze soort ontucht wilde de minister laten vervallen zodat er geen verschil meer zou zijn met die bij heterosexuele ontucht tussen meerder- en minderjarigen.

Nu gaat het mij niet om deze specifieke vorm van ontucht en Jongelings strijd tegen de schrapping van het artikel. Maar wél hoe hij als gereformeerd politicus daarbij frank en vrij Gods Woord gebruikt. Toen Jongeling zijn stem verhief tegen het voornemen van de minister moest onvermijdelijk natuurlijk ook de waardering van homoseksualiteit als zodánig aan de orde komen. Hij zegt in zijn betoog o.m. het volgende:

Mijnheer de Voorzitter! Ik weet heel goed, dat een ethisch oordeel over een bepaalde zaak nog niet direct inhoudt een oordeel over de wettelijke strafbaarheid. Daartussen ligt ongetwijfeld vaak nog een brede kloof. Ik acht het echter niet mogelijk op rechte wijze te spreken over artikel. 248bis wanneer er niet in zekere mate een ethisch oordeel over de zaak zelf aan vooraf gaat.
Wanneer er dan mensen zijn, die zeggen, dat er geen verschil is tussen hetero- en homesexualiteit, dat het één eenvoudig een gelijkwaardige variant van het ander is en dat er alleen getalsmatig onderscheid is, omdat de ene aanleg meer aanwezig is dan de andere, dan kàn ik dat niet geloven en màg ik dat niet geloven, op grond van Gods Woord.
Gods Woord maakt wèl onderscheid. Ik mag daar niet van afwijken. Dat is voor mij de beslissende factor. Ik kan het daarom niet anders zien dan dat de homoseksualiteit toch een kwestie is van een stoornis. Dat behoeft niet de achting weg te nemen voor de persoon, die deze stoornis heeft. Wij zijn in deze zieke, gebroken wereld waarop wij geboren worden, vaak met allerlei stoornissen behept, ook van andere aard. Dat behoeft op zichzelf de achting niet weg te nemen. Ik kan echter niet zeggen, dat stoornissen gelijk waardige varianten zijn van normale geaardheid. Ik moet zeggen, dat het toegeven aan deze homoseksuele neiging in de Heilige Schrift, Gods Woord, waarvoor ik buig, zonde wordt genoemd.

Zo spraken onze gereformeerde volksvertegenwoordigers.
Daarom waren we met hart en ziel aan deze kleine partij verbonden.
We verdroegen spot en hoon om de 'achterlijkheid' van deze mensen.
En de verachting om de geringe betekenis die zij zouden hebben.
Want zij waren politieke profeten die zich geen pleisters op de monden
lieten plakken als het Woord en de overeenkomstige wandel in het geding was.

10 NOVEMBER 2007, ND - PROF.DR. J. DOUMA

Is die duidelijkheid er nog, nu het GPV in de ChristenUnie is opgegaan?
Zoals bekend heeft mevr. Y. Lont daarover indringende vragen gesteld aan de partij en zijn leiding. Wat is nu precies het standpunt van de CU over homoseksualiteit en over CU-vertegenwoordiging door homoseksuele samenlevende leden in bestuurlijke en publieke functies? De partij moet dat toch wel afwijzen gezien haar stevig verzet tegen het zgn. homo'huwelijk'? Het partijprogramma (2006) 'definieert' nadrukkelijk het huwelijk als de verbintenis tussen één man en één vrouw.

Prof. dr. J. Douma:
"Het zou toch vreemd zijn zo'n uitspraak te doen en vervolgens de indruk te wekken dat de partij aan haar standpunten in eigen kring geen consequenties verbindt. Kan iemand zich voorstellen dat een partij eerst uitspreekt dat alleen het huwelijk tussen man en vrouw een huwelijk is en vervolgens ermee akkoord gaat dat uit haar midden een als homo gehuwde man of vrouw burgemeester wordt? Van tweeën een: men stopt als partij met kritiek op het homohuwelijk, of men neemt z'n eigen standpunt serieus. Mij bekroop rond 31 oktober het gevoel dat de CU zegt: hier staan wij, maar wij kunnen ook anders.
(?) De partij verkeert m.i. in een ernstige crisis wanneer zij op het hier aangesneden punt geen helderheid verschaft.' (?) Zou het ook kunnen zijn dat de kwestie zelf niet zo moeilijk is, maar hondsmoeilijk gaat worden als de heldere positiebepaling van de ChristenUnie met betrekking tot het huwelijk gaat vervagen?"

En

"Het staat zo mooi in de kernwaarden die de ChristenUnie heeft geformuleerd: 'ChristenUnie-politici laten zich bij hun doen en laten leiden door het Woord van God. Met een open oog voor de werkelijkheid zoeken zij naar zijn wil. Dit bepaalt hun hele politieke en persoonlijke leven (cursivering van mij [Douma]). Ferme woorden! Maar het is geen gemakkelijke opdracht voor een christenpoliticus om er in het huidige Nederland ook oprecht en royaal voor uit te komen! Het bedrijven van christelijke politiek vereist moed."

Prof. Douma laat hier niets aan duidelijkheid te wensen over.

DECEMBER 2007, AMNESTY INTERNATIONAL - CDA MINISTER M. VERHAGEN

Amnesty International interviewt minister van Buitenlandse Zaken M. Verhagen¹. Daarin komt ook het rumoer rondom homoseksualiteit in de ChristenUnie aan de orde:

"Heeft de minister dan geen moeilijk weekje gehad met de homohuiver binnen de coalitie?', zo wordt hem gevraagd.
Maxime Verhagen reageert geprikkeld op deze suggestie. 'Hij heeft', zegt hij, 'collega Rouvoet van de ChristenUnie leren kennen als een man die wel degelijk met maatregelen kwam om de discriminatie van homoseksuelen in eigen land tegen te gaan.
De minister loopt naar het TV-toestel dat toevallig Rouvoets actuele reactie op teletekst vertoont. 'Partijleider André Rouvoet verwerpt elke suggestie dat zijn partij homoseksuele leden uit bestuursfuncties weert', leest hij hardop voor.
Interviewer: 'Mooi, en in de volgende zin staat dat hij 'niet ingaat op de vraag of een praktiserend homo namens zijn partij minister kan worden'. Geen erg principieel standpunt, met permissie.
'Daarvoor moet u verder bij Rouvoet zijn', zegt de minister, maar in Nederland discrimineren wij homo's niet. Misschien is het ook wel makkelijker om de homohaat in de wereld te bestrijden dan de homohuiver binnen het eigen kabinet."

19 NOVEMBER 2007 EO/DE OCHTENDEN - CU MINISTER A. ROUVOET

We gaan dus naar A. Rouvoet, partijleider van de ChristenUnie en minister van Jeugd en Gezin, om aan de weet te komen wat nu het standpunt van zijn partij en ook zijn eigen principiële standpunt is. Dat is ons gemakkelijk gemaakt want Rouvoet stond hierover aan het EO-programma 'De ochtenden' een interview toe.
Uitgeschreven is dat een verhaal van bijna zes kantjes. Om het de lezer gemakkelijk te maken hebben wij de voor ons meest relevante antwoorden van de heer Rouvoet geselecteerd.
Overigens kan ieder die het volledige interview wil lezen terecht in de Appendix onder aan dit artikel. Ook is het (op dit moment) nog steeds te horen op de EO-site, www.eo.nl, rubriek 'De ochtenden' (19 november 2007). Het volledige interview biedt trouwens ook een fraai voorbeeld van politieke onbeantwoord-ing.

Hieronder de selectie van de vragen met de reacties daarop van minister Rouvoet. De vragen van de interviewers zijn cursief weergegeven.

"
Mag een praktiserend homo de ChristenUnie politiek vertegenwoordigen?
Wij hebben de afgelopen week wel iets zien gebeuren namelijk dat een algemeen onderwerp over een gedragscode voor ChristenUnie vertegenwoordigers en bestuurders die had iets te maken met hoe ga je om met declaraties e.d. Dat heeft de ChristenUnie in het verleden positief opgepakt¹. We maken een algemene gedragslijn wat je mag verwachten van ChristenUnie vertegenwoordigers. Wat we de afgelopen week zagen dat er ineens door een focus op één aspect wat daar een rol in zou kunnen spelen namelijk hoe ga je nou precies om met mensen die kiezen voor een homoseksuele relatie dat ineens de hele discussie daarover ging. Daarom heeft het partijbestuur gezegd, en ik heb dat zeer ondersteund, dat is niet een zorgvuldige manier van discussiëren als je het al zal moeten bespreken dan zal het toch echt in een ruimer kader moeten. Daar nemen we de tijd voor. Er is een commissie ingesteld die gaat kijken naar die vraag van wat mag je nou van ChristenUnie vertegenwoordigers verwachten in handel en wandel en wat moet je daar nu al of niet over willen opschrijven. Dat gaat in de komende zomer gebeuren en dan zal op al die vragen vanzelf een antwoord komen.

Ik stel u de vraag of u weet of er nu praktiserende homo's de ChristenUnie politiek vertegenwoordigen..?
Ik heb daar geen totaaloverzicht over, nogmaals we hebben daar geen overzicht over ?

U heeft geen idee zegt u. Tegelijkertijd zegt u wel: de ChristenUnie discrimineert homo's niet. Hoe kunt u dat nu dan met zekerheid zeggen?
De discussie is steeds geweest, dat was de reden dat we een week of twee geleden wel even hebben gesproken omdat in een keer even het beeld ontstond dat homo's bij de ChristenUnie niet welkom zijn. Daarvan heb ik gezegd: Wij sluiten niemand uit om wie ze zijn.

Misschien een ingewikkelde vraag, maar is wat u vindt als christen, niet zozeer als politiek leider, maar als christen, maar dat is misschien bij u één geheel - leer en leven is één -?
Zo is dat, u heeft uw eigen vragen al beantwoord voordat u hem gesteld heeft?

... ik zoek even naar de goeie vraag. Is het praktiseren van homoseksualiteit, is dat politiek relevant?
Het lijkt dat alles? mensen komen niet zomaar bij de ChristenUnie. Als je lid wordt van de ChristenUnie dan is dat omdat je vindt op basis van de Bijbel er goede lijnen kunnen worden getrokken naar de vraagstukken van vandaag. Alleen bij het trekken van die lijnen moet je zorgvuldigheid betrachten. Dat is ook mensenwerk. Ik bedoel, we vinden in de Bijbel niet zomaar oplossingen voor alle vraagstukken die zich in de politiek aandienen. Het is heel zorgvuldig werken en daarbij is van belang dat je je eigen christelijke opvatting meebrengt en die vertalen we in politieke zin. We zijn een politieke partij.

Maar wat zegt dan volgens u de Bijbel over homoseksualiteit?
Zullen we het nu eventjes laten bij wat ik daarover gezegd heb?

Nee, want u beantwoordt mijn vraag als wat u daarvan vindt als politieke realiteit. Ik ben benieuwd wat u als christen vindt van homoseksualiteit.
Die vertaalslag, voor zover nodig want nogmaals we zijn een politieke partij, voor zover nodig wordt die vertaalslag onderdeel van wat de commissie gaat doen. En ik ga daar niet op vooruitlopen.

Maar de vraag is wel relevant. Want kijk, meneer Rouvoet, die is vooral relevant omdat u zich stelt als politieke partij op de grondslag van de Bijbel. Je kunt ook iets anders doen, zoals het CDA doet, namelijk als richtsnoer voor het handelen. Zou u dan niet van alle problemen verlost zijn? U kent zelf het verschil tussen Oude en Nieuwe Testament. Ik wil natuurlijk niet een van beide boven de andere achten, maar dat zijn, het is nogal wat Leviticus, of in het nieuwe testament Paulus, om dat rechtstreeks te interpreteren. Dat mag wel, wat mij betreft, ik vind het prima, maar u ziet toch wel dat u dan problemen heeft? Is het als politieke partij niet verstandiger om te zeggen: ik gebruik het als een richtsnoer voor het handelen?
Maar u gaat een beetje voorbij aan datgene wat ik daarnet er over zei. Want u zegt nu: het is gevaarlijk, het is een risico om het rechtstreeks te vertalen. Mijn stelling van een halve minuut geleden was nu juist dat de essentie van christelijke politiek is dat je je vertrekpunt in de Bijbel neemt, van dat spreken van God, en we hebben als christenen de plicht om dat te vertalen naar de praktijk van vandaag. Dat is nog niet zo gemakkelijk. Christelijke politiek is verdraaid moeilijk! Daar ben ik dus al meer dan twintig jaar mee bezig, dat is verdraaid moeilijk. En zeker ook als het mensen heel diep raakt. Wat betekent dat dan voor de mensen die de ChristenUnie vertegenwoordigen? Dan is het juist zaak daar heel zorgvuldig in te zijn. Ik zeg niet dat het makkelijk is. Ik trek geen recht lijntje zo van de ene tekst naar een vraagstuk van vandaag de dag. Als dat christelijke politiek was dan had ik een makkie.

?"

Tot zover de selectie uit het interview.
Geen antwoord dus.

18-01-08, ND - PROF.DR. J. DOUMA

Dr. F. Oldenhuis verklaarde alvast² dat hij zou bedanken als lid van de ChristenUnie wanneer deze partij vastlegt dat gelovige praktiserende homo's en lesbiennes worden geweerd uit bestuursfuncties. Dat zou binnendringen zijn in het leven van deze mensen, volgens Oldenhuis. En tegen mevrouw Lont: deze zou doen alsof zij Gods boekhouder is met 'haar direct door God ingegeven' standpunten over homoseksuelen. Partijleider Rouvoet wordt als lichtend voorbeeld aangewezen met zijn uitspraak: Ik ben er voor iedereen.

Het is prof. dr. J. Douma danig in het verkeerde keelgat geschoten:

"Met kracht protesteer ik tegen de manier waarop hier tegen Yvette Lont wordt opgetreden. Zelf heb ik mij menigmaal duidelijk uitgesproken over de homoseksuele leefwijze. Ik deed dat op grond van Gods woord. Wanneer met betrekking tot Yvette Lont nu wordt opgemerkt dat zij als gelovige bescheiden moet zijn en niet moet denken dat zij Gods boekhouder is, betrek ik die woorden ook op mijzelf. (?) als het op de kern van een zaak aankomt en het erover gaat of we Gods eigen woorden ook nog mogen naspreken, tot in de politiek toe (homohuwelijk of niet), dan moeten wij zo vrij zijn dat te doen, ook al trappen we op gevoelige tenen."
Rouvoet "wil er voor iedereen zijn. Dat is een prima standpunt voor een politicus maar als partijleider van de ChristenUnie kan hij uiteraard niet volstaan met de opmerking dat hij daarom niemand discrimineert."
Douma is bewust geen lid van de SGP maar, zegt hij, "van de ChristenUnie ben ik het wel, zolang deze partij haar politieke program ook wil waarmaken"...

Opnieuw duidelijke, zelfs een beetje dreigende, taal van Douma. We zijn in elk geval blij dat hij het punt in geding vasthoudt. Inderdaad, leer en leven moet met elkaar overeenstemmen. Ook in de publieke arena hoe moeilijk dat ook is. Daar lijkt de CU wel zachtjes wat afstand van te nemen.

Maar er moeten mij in dit kader nog een paar opmerkingen van het hart. Want komt hier niet aan de oppervlakte hoezeer we de 'confessioneel-gereformeerde partij van Jongeling' zijn kwijtgeraakt? Ergens werd de opmerking gemaakt dat de CU geen standpunt m.b.t. gepraktiseerde homoseksualiteit kan innemen omdat haar deuren openstaan voor leden van kerken met heel verschillende opvattingen daarover. Als de kérken het al niet kunnen, laat staan de partij met zijn 'ongecontroleerde' toevloed van divers-gevleugeld gevogelte. Als bv. in de NGK samenlevende homoseksuelen niet meer geconfronteerd worden met vermaan en geen censuur hoeven te vrezen, hoe zal men dan CU-leden uit deze kerken als vertegenwoordigers in bestuursfuncties, op de hoogste regeringsniveaus kunnen tegenhouden?
De vraag stellen is haar beantwoorden!
In het interview met Rouvoet lijkt trouwens tussen de regels al 'een oplossing' op te doemen. Namelijk deze dat over praktiserende homoseksuelen in vertegenwoordigende functies niets op papier zal worden gezet. Hooguit dat zulke vertegenwoordigers voldoende gedragen en verdragen moet worden door de (schaduw-)fractie. Maar we zijn dan wel ver verwijderd van het klare getuigenis van het GPV en het aangehaalde heldere commentaar van prof. Douma.

Nog een laatste opmerking.
Is deze hele controverse nou niet een typisch voorbeeld ervan dat politieke eenheid botst met confessionele en kerkelijke heterogeniteit? Dat het leidt tot machteloosheid als het gaat om Schriftuurlijke normen in de politiek?
Was het misschien toch niet zo'n geweldig idee om destijds GPV en RPF 'in de naam van Jezus' te laten samensmelten?
Misschien gaan in de CU door deze zaak daarvoor de ogen weer open. En keren we weer terug naar de eenvoudige gehoorzaamheid aan de Schrift. Gehoorzaamheid en inzicht die worden geleerd in kerken die zich in alles onderwerpen aan het Woord van God. Dáár, onder de bediening van het Woord worden politici en gewone burgers gevormd tot geharnaste strijders voor de zaak van het Koninkrijk.
Vrij en onverveerd!

Volgende week willen we in lijn daarmee luisteren naar zo'n bediening van het Woord.

Wordt vervolgd

APPENDIX - INTERVIEW MET A. ROUVOUT, CHRISTENUNIE

Hieronder staat het volledig interview zoals dat op 17 november 2007 met de heer A. Rouvoet in het programma 'De Ochtenden' van de Evangelische Omroep werd gehouden.
Voor de duidelijkheid zijn de vragen van de interviewers vet gedrukt.

Mag een praktiserend homo de ChristenUnie politiek vertegenwoordigen?
Wij hebben de afgelopen week wel iets zien gebeuren namelijk dat een algemeen onderwerp over een gedragscode voor ChristenUnie vertegenwoordigers en bestuurders die had iets te maken met hoe ga je om met declaraties e.d. [aan de orde kwam, djb]. Dat heeft de ChristenUnie in het verleden positief opgepakt. We maken een algemene gedragslijn wat je mag verwachten van ChristenUnie vertegenwoordigers. Wat we de afgelopen week zagen dat er ineens door een focus op één aspect wat daar een rol in zou kunnen spelen namelijk hoe ga je nou precies om met mensen die kiezen voor een homoseksuele relatie dat ineens de hele discussie daarover ging. Daarom heeft het partijbestuur gezegd, en ik heb dat zeer ondersteund, dat is niet een zorgvuldige manier van discussiëren als je het al zal moeten bespreken dan zal het toch echt in een ruimer kader moeten. Daar nemen de tijd voor. Er is een commissie ingesteld die gaat kijken naar die vraag van wat mag je nou van ChristenUnie vertegenwoordigers verwachten in handel en wandel en wat moet je daar nu al of niet over willen opschrijven. Dat gaat in de komende zomer gebeuren en dan zullen op al die vragen vanzelf een antwoord komen.

Maar toch de vraag, want ook in de commentaren van vandaag wordt ook opgeroepen de partij moet hom of kuit geven op dit punt. Toch de vraag aan u, mag een praktiserend homo, ook omdat nu al op tal van terreinen ChristenUnie vertegenwoordigers actief zijn, mag een praktiserend homo de ChristenUnie politiek vertegenwoordigen?
Ik vertel u nu net dat over wat je in bredere zin mag verwachten van ChristenUnie vertegenwoordigers, dat betreft ook de kwestie van relaties, dat is heel breed dus niet alleen relaties, dat we daar nu juist vanwege de zorgvuldigheid hebben gezegd laten we dat nu eens in kaart laten brengen wat we daarvan willen uitspreken en wat we daar al dan niet van willen opschrijven.

Maar wat wilt u daarvan uitspreken?
Maar dat moet nu niet van mij vragen dat ik die commissie voor de voeten ga lopen om daar nu een uitspraak over te gaan doen als we nu juist net hebben afgesproken dat we met het oog op de zorgvuldigheid, want het gaat hier ook om partijgenoten die dat rechtstreeks raakt. Het congres heeft dat zaterdag breed ondersteund dat we zo'n commissie instellen. Dan moet u dus niet van mij gaan vragen om op de conclusies van die commissie vooruit te gaan lopen.

Toch ben ik benieuwd naar uw opvattingen daarover.
Ja dat kan me voorstellen.

Hebt u daar een opvatting over?
Ja, ongetwijfeld. En ik vind het zaak dat iedereen in de partij en dat geldt de leiding van de partij en ook de gewone leden die het congres heeft ingestemd met een commissie die dat in bredere zin in kaart gaat brengen en dat niemand die commissie voor de voeten gaat lopen. Dat we het echt aan commissie moeten overlaten om te bekijken hoe ze dat gaan benaderen en wat ze daarvan gaat uitspreken.

Ja meneer Rouvoet maar dit valt me toch een beetje van u tegen. Want ik begrijp u heel goed als politicus moet je natuurlijk wachten op zo'n commissie dat is slim en tactisch. Maar u toch ook een verantwoordelijkheid naar de al zittende partijleden. Het hebt ergens in het land een lesbisch stel of een lesbisch lid van een regionale fractie van een gemeenteraad daar moet u nu toch voor staan of tegenstaan. Hier moet u toch stelling in durven nemen?
Als ik u zeg dat afgelopen zaterdag op het congres er ook vertegenwoordigers waren van homo-organisaties- christenhomo's die dit voorstel van harte hebben ondersteund. Die zeggen het gaat altijd over ons en het gaat nooit met ons spreken. Het is aan de commissie om het op een zorgvuldig wijze te doen. Ik zal ook zeker mijn opvatting binnen die commissie inbrengen. De commissie zal zeker ook spreken met iedereen die erbij betrokken is. En juist vanwege die zorgvuldigheid zou het buitengewoon onverstandig zijn als allerlei mensen zomaar wat gingen roepen terwijl we nu juist met brede steun die commissie hebben ingesteld. Dat is een kwestie van zorgvuldigheid.

Maar u bent niet zomaar iemand, u bent de partijleider van deze unie. ?
Juist daarom. Juist daarom.

Zijn er bij de ChristenUnie naar uw weten op dit moment praktiserende homo's actief in vertegenwoordigende functies van de ChristenUnie?
Ik heb geen idee. We hebben van tevoren helemaal geen lijstjes aangelegd, van als iemand lid wil worden van wat doet u, wat vindt u, en hoe gaat in uw dagelijks leven met een en ander om. Dat is nu juist de reden dat het op agenda is gekomen. Nogmaals in bredere zin. Want ik blijf zeggen dat gaat niet alleen om homo's? nee maar omdat u vragen er wel steeds overgaan? mijn opvatting is, iedere partij staat het vrij om te zeggen: je kunt lid worden als je onze doelstelling onderschrijft. Dat doet ook de ChristenUnie. Vervolgens is het de volstrekt de normaalste zaak van de wereld dat als je de partij wil vertegenwoordigen als bestuurslid als wethouder als gemeenteraadslid als kamerlid of minister dat we wel kijken of boodschap en boodschapper elkaar overeenstemmen. Het gaat om de politieke geloofwaardigheid. In die sfeer speelt zich die vraag af: wat mag je in een gedragscode vastleggen. En ik laat het dus niet versmallen tot die simpele vraag kan een homoseksueel nu wel of niet de ChristenUnie vertegenwoordigen als hij zo'n relatie heeft. Dat is veel te simpel.

Ik stel u de vraag of u weet of er nu praktiserende homos de ChristenUnie politiek vertegenwoordigen..?
Ik heb daar geen totaaloverzicht over, nogmaals we hebben daar geen overzicht over ?

U heeft geen idee zegt u. Tegelijkertijd zegt u wel de ChristenUnie discrimineert homo's niet. Hoe kunt u dat nu dan met zekerheid zeggen?
De discussie is steeds geweest, dat was de reden dat we een week of twee geleden wel even hebben gesproken omdat in een keer even het beeld ontstond dat homo's bij de ChristenUnie niet welkom zijn. Daarvan heb ik gezegd: Wij sluiten niemand uit om wie ze zijn.

Maar dat weet u niet zegt u?
Dat weten we wel. Ik weet dat we in ons ledenbestand ook homo's hebben.

Dus u weet het wel dat er homo's actief zijn en de partij vertegenwoordigen?
Die hebben zaterdag ook van zich laten spreken. Er zijn homo's die, uiteraard, lid van de ChristenUnie zijn. En iedereen die de grondslag van de ChristenUnie onderschrijft is welkom als lid van de ChristenUnie. Een vervolgvraag is, en daar gaat die commissie zich over buigen: als homo's zeggen wij hebben ook een relatie, we zijn een homohuwelijk aangegaan, dat is iets waar de ChristenUnie zich in het verleden zeer over heeft uitgesproken en daar geen voorstander van was en tegen zijn op basis van onze politieke overtuiging, daar zijn we tegen. Ligt het dan voor de hand dat mensen die wel die keuze maken de ChristenUnie kunnen vertegenwoordigen. Wat moet je daar dan precies van afgrenzen en dat moet je daarvan opschrijven. Daar gaat die commissie over en daar heb ik geen idee van wat de keuze is die mensen maken in het leven in hoeverre dat nu al een probleem is.
Volgens mij wordt het probleem in de media op dat punt veel groter gemaakt dan het is. We hebben een keer een situatie gehad waar de betrokkenen zelf zei ik vind zelf dat dit mijn geloofwaardigheid raakt. Ik trek mij terug. Dat was een buitengewoon verstandige en zeer te respecteren beslissing van die betrokkene in Wageningen. Sindsdien wordt een beetje de indruk gewekt of in de ChristenUnie maar één zaak speelt dat wij een geweldig probleem hebben met homo's die samenwonen en de ChristenUnie willen vertegenwoordigen. Ik weet niet of dit zo is en zover dat zo is, komt het echt bij die commissie.

Toch vind ik dit een opmerkelijk punt. U zegt eerst:Ik weet niet of het zo is. U zegt tegelijk met grote stelligheid dat de ChristenUnie homo's niet discrimineert. Daar zit toch een verschil van water en licht tussen? Daar zit toch licht tussen in dit geval?
Nee, daar zit geen licht tussen. Het is van het grootste belang dat iedereen weet dat de ChristenUnie niemand uitsluit om wat hij of zij is. Dat is discriminatie, dat doen wij niet? Daar maak ik me ook boos over. Want het raakt de mensen in mijn partij. Dat raakt ook de homo's in de ChristenUnie. Wij discrimineren niet, en sluiten niemand uit om wie ze zijn. Ik notabene, ik heb me bij de formatie van dit kabinet sterk gemaakt voor meer aandacht voor homodiscriminatie en geweld tegen homo's. Daar hebben we geld voor vrijgemaakt, dat was mijn initiatief. Ik laat me dat dan ook niet aanleunen. Maar vervolgens blijft het gewoon de vraag, dat heb ik ook zaterdag in mijn toespraak gezegd dat iedereen, dat iedere partij net als de ChristenUnie het volste recht heeft om te kijken wat is ons politieke programma, wat staat in het verkiezingsprogramma wat vinden wij bijvoorbeeld van het homohuwelijk, en dat ook tot conclusies. Het gaat om mensen die keuzes maken die afwijken van standpunten die in de ChristenUnie zo'n beetje worden aangehangen.

Als je kijkt naar de huidige praktijk, want je kan niet?stel je voor, er zijn op dit moment politieke vertegenwoordigers van de ChristenUnie die er een homoseksuele relatie op na houden. In alle openheid en eerlijkheid. Die kun niet tot de zomer laten wachten tot die gedragscode klaar is. Die moeten nu actief voor de ChristenUnie kunnen opereren. Zegt u dan ik wijs praktiserende homo's bijvoorbeeld af als vertegenwoordigers van de ChristenUnie? Of zegt u die staande praktijk heb ik geen moeite mee, ik wijs praktiserende homo's niet af als vertegenwoordigers van de ChristenUnie?
Wanneer bent u eerst een theoretisch probleem aan het construeren en vraagt ze mij om daar een uitspraak over te doen.

Maar volgens mij is het wel uw probleem want u heeft een aantal ChristenUnieleden actief waarvan u niet weet of het wel of niet homo's zijn, maar die wel moeten kunnen participeren in die lokale bestuurslagen.
U bouwt echt een theoretisch probleem. Stel nu dat? is het dan niet belangrijk dat.. Wat ik gezegd heb is het volgende. Het probleem is naar voren gekomen de afgelopen weken als een verbijzondering van de algemene vraag wat van ChristenUnie vertegenwoordigers mag worden verwacht zodra ze zelf zeggen nu wil ik ook de ChristenUnie vertegenwoordigen. Met steun van het congres van afgelopen zaterdag is gezegd dat we precies die vraag in kaart gaan brengen en zorgen dat daar voor de zomer uitsluitsel over krijgen. Daar wil ik het echt bij laten.

Ja maar wanneer Rouvoet, daar komt hij niet meer weg. Het is prachtig maar het ergert mij ook die politieke praat de hele tijd. U doet te onschuldig over die dame in Wageningen. Het probleem was die trad terug omdat ze van die collectieve fractie daar geen enkel vertrouwen kreeg. Een andere woorden dat mag ook in de partij daar is niets mis mee, er is verdeeldheid in de partij. Maar u moet niet doen alsof mevrouw in Wageningen vrijwillig terugtrad terwijl die vrouw uit volle overtuiging de ChristenUnie diende. Daar moet u toch iets mee doen?
Ik heb daar heel veel respect voor uitgesproken. Hieruit blijkt ook dat er veel beelden leven. Er was geen sprake van dat er een collectieve fractie was die geen vertrouwen meer had in deze mevrouw. Nog sterker nog de fractie bestond alleen uit deze mevrouw.

De schaduwfractie heeft aan gegeven dat ze moeite had met haar levensstijl.
Nou, mevrouw ... heeft heel zorgvuldig aangegeven dat ze dat niet van de volledige fractie had, dat is iets anders dan dat de volledige fractie haar niet steunde. Er waren moeiten en daarom heb ik zo'n respect voor de beslissing van haarzelf, dat zij gezegd heeft: Ik zou mogen blijven zitten, formeel was er niets aan de hand, ik zou mijn periode uit mogen dienen, maar ik vind dat ik geloofwaardig moet kunnen functioneren. En als ik het gevoel heb dat moeilijk ligt in mijn steunfractie bij een aantal van de mensen van de steunfractie, treed ik daarmee terug. Ik heb daar groot respect voor. Daardoor is het punt in bredere zin ook op de agenda gekomen. Dat hebben we aangesloten bij die gedragscode die al op de agenda stond, die hier dus niet overging zeg ik er nog maar even bij, en dat gaan we nu rustig op een rijtje zetten. Juist met het oog op de zorgvuldigheid voor meer mensen die dezelfde omstandigheden zitten is het van het grootste belang dat die commissie niet voor de voeten lopen. Dat heeft dus niets te maken met ervoor weggelopen, of politiek-correcte praat, dat net even werd gezegd. Ik hecht zeer aan zorgvuldigheid, juist voor deze mensen. Ik neem het voor hen op. Ik vind dat we daar zorgvuldig naar moeten kijken en daarom moet ik de commissie niet voor de voeten moeten lopen.

Dat punt hebt nu verschillende malen gemaakt. Maar ik ben er nog niet helemaal uit of ik het nu helemaal begrijp. Er zullen een aantal lokale bestuurders van de ChristenUnie zijn met een homoseksuele achtergrond. Zou het voor hen niet veel sterker en prettiger zijn als hun politieke leider zegt: ik heb er geen enkel bezwaar tegen dat jullie als homoseksueel in alle openheid en eerlijkheid met jullie politieke taak de ChristenUnie vertegenwoordigen?
Ik denk dat iedereen er mee gediend is dat we zorgvuldigheid betrachten. Ik heb daartoe zelf opgeroepen. Ik ben de eerste die eraan gehouden is om zorgvuldig te zijn. Juist ook met het oog op degenen die het raakt.

Ja, die zorgvuldigheid is natuurlijk prachtig maar waarom geeft u geen hom of kuit op dit punt? Waarom ondersteunt u niet die lokale bestuurders?
Daar heeft ú behoefte aan. Maar de partij heeft uitgesproken: zorgvuldigheid voor alles. Daar houd ik mij aan. Ik heb er behoefte aan zorgvuldigheid te betrachten.

Even over het punt dat u geraakt bent. Afgelopen zaterdag werden we wakker met GPD bladen waarin stond dat u zich emotioneel geraakt voelde door dat de vrouw Lont deze kwestie heeft aangekaart. Waar zit bij u de emotie, wat maakt u zo boos dat ze deze kwestie op tafel heeft gelegd?
Dat zat met name op een moment dat vanuit de partij wordt aangegeven dat er zo'n commissie moet komen en we er mee bezig moeten gaan, even het beeld ontstond, ook door de manier waarop de mensen gaan reageren, dat homo's in de ChristenUnie niet welkom zouden zijn. Dat raakt mij inderdaad omdat ik weet hoe dat zit en ik weet hoe mensen functioneren in de partij, en omdat ik er zeer aan hecht dat de ChristenUnie een partij met een centraal aanspreekpunt namelijk dat iedereen die christelijke politiek wil bedrijven op basis van het woord van God welkom is als lid van de ChristenUnie, om dat uit te dragen. Dat is dus een heel cruciaal moment geweest in die discussie. En dat werd opgepakt, ook door mijn vrouw Lont, op basis ook van waarschijnlijk impressies van de media, dat de ChristenUnie al beslissing had genomen en dat we allemaal uitspraken deden die haaks stonden op wat we eerder was uitgesproken, kortom wat ik de afgelopen weken hebben gezien is een discussie op basis van impressies. En de enige die dat echt schade van lijden zijn de homo's. Want er wordt voortdurend over hen gesproken. Dn komt er weer een onderzoekje, van wat er wordt gezegd, een representatief onderzoek, waaruit blijkt dat tweederde van de partij vindt dit, de rest van de media schrijft het allemaal over, de ChristenUnie vindt dit. Dat ging om een onderzoekje waar in 30 mensen gebeld zijn, 20 mensen wilden reageren, en veertien mensen bepaalde opvattingen hebben. Dat is natuurlijk niet dé opvatting van dé ChristenUnie. Ik wil dus waken omdat het gevoelige zaken betreft die mensen diep raken, wil ik waken tegen een oppervlakkige discussie. Dat heb ik de afgelopen weken te vaak gezien.

Maar staat mevrouw Lont niet voor een aantal mensen, lokale bestuurders die met haar zich zorgen maken over het Bijbelse standpunt van de ChristenUnie t.a.v. homoseksualiteit?
Ongetwijfeld?

Ze staat niet alleen.
Ze staat niet alleen, nee, het is ook alleszins billijk dat hun standpunten worden ingebracht maar dat alles op een zorgvuldige manier en ik vind dat dat in de afgelopen weken in algemene zin in de discussie in en rond de partij van de ChristenUnie wel eens aan ontbroken heeft. Vandaar dat ik niet in diezelfde fout wil vallen. En zeg laat we het zorgvuldig doen. Er mogen alle standpunten gehuldigd worden. Er ligt geen taboe op welk standpunt dan ook in deze kwestie. Mensen hebben recht op hun opvattingen. Die worden ingebracht en we zullen daar zorgvuldig conclusies over trekken.

Misschien een ingewikkelde vraag, maar is wat u vindt als christen, niet zozeer als politiek leider, maar als christen, maar dat is misschien bij u één geheel - leren leven is één -?
Zo is dat, u heeft uw eigen vragen al beantwoord voordat u hem gesteld heeft?

... ik zoek even naar de goeie vraag. Is het praktiseren van homoseksualiteit, is dat politiek relevant?
Het lijkt dat alles? mensen komen niet zomaar bij de ChristenUnie. Als je lid wordt van de ChristenUnie dan is dat omdat je vindt op basis van de Bijbel er goede lijnen kunnen worden getrokken naar de vraagstukken van vandaag. Alleen bij het trekken van die lijnen moet je zorgvuldigheid betrachten. Dat is ook mensenwerk. Ik bedoel, we vinden in de Bijbel niet zomaar oplossingen voor alle vraagstukken die zich in de politiek aandienen.. Het is heel zorgvuldig werken en daarbij is van belang dat je je eigen christelijke opvatting meebrengt en die vertalen we in politieke zin. We zijn een politieke partij.

Maar wat zegt dan volgens u de Bijbel over homoseksualiteit?
Zullen we het nu eventjes laten bij wat ik daarover gezegd heb?

Nee, want u beantwoordt mijn vraag als wat u daarvan vindt als politieke realiteit. Ik ben benieuwd wat u als christen vindt van homoseksualiteit.
Die vertaalslag, voor zover nodig, want nogmaals we zijn een politieke partij, voor zover nodig wordt de vertaalslag onderdeel van wat de commissie gaat doen. En ik ga daar niet op vooruitlopen.

Maar de vraag is wel relevant. Want kijk, meneer Rouvoet die is vooral relevant omdat u zich stelt als politieke partij op de grondslag van de Bijbel. Je kunt ook iets anders doen, zoals het CDA doet, namelijk als richtsnoer voor het handelen. Zou u dan niet van alle problemen verlost zijn? U kent zelf het verschil tussen Oude en Nieuwe Testament. Ik wil natuurlijk niet een van beide boven de andere achten, maar dat zijn, het is nogal wat Leviticus, of in het nieuwe testament Paulus, om dat rechtstreeks te interpreteren. Dat mag wel wat mij betreft, ik vind het prima, maar u ziet toch wel dat u dan problemen heeft? Is het als politieke partij niet verstandiger om te zeggen: ik gebruik het als een richtsnoer voor het handelen?
Maar u gaat een beetje voorbij aan datgene wat ik daarnet er over zei. Want u zegt nu: het is gevaarlijk, het is een risico om het rechtstreeks te vertalen. Mijn stelling van een halve minuut geleden was nu juist dat de essentie van christelijke politiek is dat je je vertrekpunt in de Bijbel neemt, van dat is het spreken van God, en we hebben als christenen de plicht omdat te vertalen naar de praktijk van vandaag. Dat is nog niet zo gemakkelijk. Christelijke politiek is verdraaid moeilijk! Daar ben ik dus al meer dan twintig jaar mee bezig, dat is verdraaid moeilijk. En zeker ook als het mensen heel diep raakt. Wat betekent dat dan voor de mensen die de ChristenUnie vertegenwoordigen? Dan is het juist zaak daar heel zorgvuldig in te zijn. Ik zeg niet dat het makkelijk is. Ik trek geen recht lijntje zo van de ene tekst naar een vraagstuk van vandaag de dag. Als dat christelijke politiek was dan had ik een makkie.

Ik probeer u een suggestie te doen, een serieuze suggestie, niet om u belachelijk te maken, juist voor christelijke politiek, is het niet handiger om er richtlijnen van te maken, christendemocratische politiek. Zonder dat u meteen een kleine broer hoeft te zijn. U maakt het zichzelf ook zo verschrikkelijk moeilijk.
Ik stel uw meedenken zeer op prijs. Laat u nadenken maar over?, vertrouwt u de ChristenUnie maar toe dat we heel goed in staat zijn om zelf te bepalen wat wij willen met principiële politiek, wat wij daaronder verstaan. Dat is moeilijk genoeg maar doen we met volle inzet omdat we denken dat er in onze tijd behoefte is aan uitgesproken christelijke politiek. Daar staan wij voor. Dat is heel goed combineerbaar met een partij die zeer bij de tijd is. En die ook nog zorgvuldig met zijn mensen omgaat.

We wachten de gedragscode af die rond de volgende zomer gaat komen. Dank u wel voor dit gesprek. André Rouvoet partijleider van de christenunie.

NOTEN
____________________________________________________________

1 Periodiek 'Wordt vervolgd' nummer 12/1 - december 2007/januari 2008
2 ND 16/01/08