Column Lekker opvoeden
D.J. Bolt00-00-00
Het is altijd een beetje riskant om kritisch te reageren op een column. Want een column mag dingen uitvergroten om aandacht te vragen voor bijvoorbeeld misstanden. Als je dan niet-waarderend reageert schiet je al gauw in je eigen voet. Schrijvers van columns zijn ook een beetje onschendbaar. Kritiek op hun producten wordt gemakkelijk afgedaan als 'kennelijk niet begrepen', ' geen gevoel voor humor', 'mist de pointe'. Bovendien, hou er rekening mee: pak je de satirische schrijver bij zijn lurven dan ben jij het eerstvolgende mikpunt.
Want de column van ds. A.H. Verbree (Adrian voor ND-abonnees) is mij op de vroege zaterdagochtend van 19 november rauw op het dak gevallen. Onverhoeds. Immers de titel beloofde ons een 'lief' verhaaltje. Tenminste, bij ons was altijd 'een lekker ding' een lief klein meisje, zelfs vertederend voor de grootste nurk.
Maar we werden op het verkeerde been gezet.
Want het gaat over wangedrag van pubers in eigen en andermans huis. En versexte bejegening van vrouwen in een supermarkt. Dat is kennelijk zo leuk dat de krant er aantrekkelijk mee moet worden gemaakt. Ochtendstond met vrolijkheid in de mond.
Dat kon ik deze morgen om kwart voor zeven nou net niét opbrengen. Hou op, zeg ik tegen de schrijver, besteed uw tijd aan dringend noodzakelijke opvoeding i.p.v. aan column-tjes die fatsoenvergeten kinderen in hun gedrag stijven.
Tuurlijk, dat kan: standaard het linkeroog dichtknijpen als je op pagina 2 van ZoZ bent aangeland. Dat is naar Matteüs 5 best een schriftuurlijke aanbeveling.
Maar ik ben nogal nieuwsgierig aangelegd. Het is me niet ontgaan dat Verbree samen met een professor door Nederland reist om het Oude Testament opnieuw uit te leggen. Bovendien zijn we bezig op de mannen- en vrouwenvereniging met Ezechiël en laten we ons daarbij schetsmatig ondersteunen door, jawel, dezelfde Adrian. Alle reden dus om zijn schrijfsels wat nauwlettender in het oog te houden. Want Ezechiël leert ons onder meer oog te hebben voor de noodzakelijke overeenstemming tussen leer én leven. En natuurlijk zien we dat ook graag bij onze moderne voorgangers.
Ze zijn ook gemakkelijk te zien want de pastorie is nog steeds een glazig huis. Veel predikantsgezinnen hebben daar min of meer een hekel aan. Zeker in deze tijd van privacy boven alles. Dat is goed voor te stellen. En van de kinderen van de dominee wordt verwacht dat ze (ook) voorbeelden zijn, er wordt naar ze gekeken, alle nivellering van dominee Jan, Piet en Kees ten spijt. Niet makkelijk, ronduit lastig soms. Maar aan de column-voorbeelden uit deze pastorie heb we geen behoefte, denk ik. Die werken averechts. Timmer daarom maar luiken voor de ruiten. En confronteer ons niet op zaterdagochtend met wat daarachter gebeurt. Ik gun u uw privacy.
Echt!
Het vervelende van mijn column is natuurlijk dat iedereen nu toch weer snel de Verbree-column gaat opzoeken uit de oud-papier-bak. Maar goed, misschien is het ook wél verstandig om het nog te lezen. Voor 't laatst dan. En je te schamen voor gedrag van sommige gereformeerde jongeren. En je te bezinnen, hoe dit kan en ook nog grappig wordt gevonden.
Want je zult die knaapjes Verbree maar tegenkomen. In jouw huis of in de Super van Gramsbergen. Het zal je toch gebeuren dat die pubers je al of niet blonde vrouw of dochters zo schofferen. Je zou verwachten dat de ouders subiet minister Donner burgerlijk ongehoorzaam zijn en de bekende Spreuken toepassen.
Volgens velen niet meer van deze tijd, ik geef het toe, maar wel bijbels. Het is te hopen dat de burgers van Gramsbergen die wijsheid kennen om het gevaar uit de vrijgemaakte pastorie het hoofd te bieden. Anders ligt daar in elk geval nog een mooie missionaire taak.
Ja, daar zit wat in. Want in een geschreven verhaal komt ook altijd iets van je eigen sores mee. Dat zie je bijvoorbeeld in voortreffelijke columns van Neel Frens (ook ND) en die in Nader Bekeken. Daar is ook niets mis mee.
Maar de Verbree-column lijkt zich behaaglijk te wentelen in het slijk van gesleten normen en waarden, tot vermaak van toeschouwers. Zeker knap, zodat ze wellicht nog eens gebundeld en goud-op-snee aan de man zullen worden gebracht. Maar bijbels opbouwend? Eerder prediking van puberaal onfatsoen. Daarom is het te hopen dat de ND-lezers deze keer niet verder zijn gekomen dan de Panda-pagina.
Naschrift
Bovenstaande column heb ik het Nederlands Dagblad maandag 21 november als ingezonden aangeboden. Maar aangezien na dagen geen publicatie plaatsvond belde ik vrijdag maar eens naar de redactie. Die deelde mee dat het niet zou worden geplaatst.
De reden is dat mensen vaak de stijlfiguur, humor of ironie ervan niet begrijpen.
Zouden hun reacties wel worden gepubliceerd dan is het gauw niet meer "leuk" voor de Column-schrijvers en is de " aardigheid" eraf. Maar is zo'n schrijver dan niet onschendbaar verklaard? Dat vindt het ND niet want soms gaat kritiek wel naar de schrijver en wordt die besproken.
Je moet er bovendien gewoon rekening mee houden dat deze columnschrijver een " aparte stijl" heeft. Er zijn mensen die hem daarom heel erg waarderen.