Christus' kerk in Volos 2
Pasen in Griekenland
Joh. W. van der Jagt
06-10-18
Nu waren er enkele Grieken onder hen die gekomen waren om op het feest te aanbidden... (Johannes 12:20)
In het vorige artikel hebben we kennisgemaakt met de christelijke kerk van Volos. Dit jaar kregen wij weer de kans om naar Griekenland te reizen. In plaats van het mooie eiland Skopelos te bezoeken, besloten wij om de vakantie dit jaar in de kustplaats Volos door te brengen. We waren dit jaar wat eerder in het seizoen en dan is het op de eilanden nog fris. Dus een verblijf op het vaste land lag meer voor de hand. Ook een mooie gelegenheid om nader kennis te maken met de 'locals'.
We troffen het, want de paasdagen vielen in onze vakantie. De paasdagen worden in Griekenland een week later gevierd als bij ons. Dat komt vanwege de kalender van de Grieks-orthodoxe kerk. Maar zoals dominee Meletis ons verzekerde: 'De datum die men in Nederland en de rest van de wereld gebruikt is de correcte'.
Dat was immers zo besloten op het concilie van Nicea. Toch is het wijs dat de protestanten zich aansluiten bij de kalender van het land. Je zou je anders onnodig distantiëren van de maatschappij. Het Griekse paasfeest is het
hoogtepunt van het jaar. Het is voor de Grieken net zo belangrijk als voor ons Kerst en Oud en Nieuw bij elkaar.
Wij hebben dat dit jaar van dichtbij mee mogen maken, zowel van Grieks-orthodoxe als van protestantse zijde. Van Grieks-orthodoxe zijde hebben wij alle rituelen en rijke tradities bekeken. Op vrijdagavond was er de optocht achter de baar aan, waar 'Christus ten grave gedragen' werd. Op zaterdagmiddernacht hebben we 'de verrijzenis en apotheose' en masse beleefd. Alle Grieken op het kerkplein feliciteerden elkaar met de verrezen Heer en wensten elkaar alle geluk toe.
Aansluitend daarop zaten we op uitnodiging na middernacht bij een Grieks-orthodoxe familie aan een feestmaal. Ook op zondag wordt Pasen uitgebreid gevierd. Op alle plaatsen in Griekenland komen families bij elkaar en wordt er een paaslam aan het spit gebraden en feestelijk verorberd. Net als in het evangelie naar Lucas ging ieder naar zijn of haar eigen stad. De gastvrije Grieken hadden ons ook daarvoor uitgenodigd. En elke keer als je op en na eerste paasdag mensen ontmoette begroette je ze met: 'Christos anesti!' (de Heer is opgestaan) en de ander reageerde dan met 'Alithos anesti!' (Hij is waarlijk opgestaan). In welk land ter wereld kom je dat zo tegen?
Van protestantse zijde werd het paasfeest echter in alle eenvoud gevierd. Hier klonk de rijke verkondiging van het paasevangelie. De woensdagavond voor Pasen was er een paasconcertje, waarbij een koor van gemeenteleden verschillende liederen ten gehore bracht. Na de eredienst van de eerste zondag werden wij uitgenodigd om met de gemeenteleden een maaltijd te delen in een zaal achter de kerk. Dominee Meletis Meletiadis deed zijn schort voor en heeft het een en ander aan voedsel bereid. Daarnaast waren er de gerechten die de gemeenteleden zelf hadden meegenomen. De dominee en z'n vrouw kwamen bij ons aan tafel zitten. Terwijl hij ons glas met wijn vulde zei hij met een brede glimlach: 'Wij zijn geen Amerikaanse evangelicals'.
Tijdens zijn theologie studie in Boston, zo vertelde hij verder, had hij een groep christenen ontmoet en ging hij met hen eten. Hij bestelde bij de ober een glas wijn. Dat konden zijn tafelgenoten niet waarderen. Zij begonnen deze Griek uit te leggen dat het woord voor 'wijn' uit de grondtekst van de bijbel vertaald moest worden met 'druivensap' en niet met 'wijn'. Maar ja, dat moet je natuurlijk niet tegen een echte Griek zeggen. Griekenland is de bakermat van westerse beschaving, maar ook van de wijncultuur. Al vanaf de vijfde eeuw voor Christus waren de Griekse wijnen voorbeeld-wijnen voor de rest van de wereld.
Voor dominee Meletis was er geen sprake van dat het Griekse woord in het Nieuwe Testament voor ‘druivensap zonder alcohol’ zou staan. ‘Toegegeven’, zei hij: ‘Het begint als druivensap, maar al na een paar dagen gaat het gisten door de gistcellen die van nature op de druivenschil voorkomen, en wordt het wijn!’
Dus, onder het genot van lekker eten en een glas Griekse wijn, ging het gesprek al snel over de kerken in Griekenland.
De Grieks-evangelische Kerk is een kerkverband van zo’n dertig kleine gemeenten verspreid over heel Griekenland. De gemeente in Volos telt slechts vijfendertig leden, maar er zijn veel vaste bezoekers. Ook van Grieks-orthodoxe zijde. Dominee Meletis, richtte zich in zijn preken dan ook duidelijk tot de Grieks-orthodoxe luisteraars. In één van zijn preken over de tempelreiniging waarschuwde hij de Grieks-orthodoxe luisteraars. Hij zei:
'Wat ik nu ga zeggen zal misschien pijnlijk voor jullie zijn, maar ik moet het zeggen. De handel in iconen, relikwieën en kaarsen in de Grieks-orthodoxe kerk is geldklopperij, waar alleen het instituut van de orthodoxe kerk beter van wordt. En net als de welvaartspredikers in Noord-Amerika draait dit om financieel gewin en niet om de dienst aan de Heere'.
Trouwens vlak voordat wij naar Griekenland vertrokken, had dominee Koster bij ons in Dalfsen over dezelfde tekst gepreekt. Heel bijzonder was het om een preek met exact dezelfde strekking ver weg in Griekenland te horen. De zonde was niet zozeer de handel ten bate van de tempeldienst. Dit was zelfs geregeld in Deuteronomium. Maar men was vergeten dat de tempel/de kerk een huis van gebed was.
Wordt vervolgd