Kerkverband

Generale Synode DGK Lutten - Impressie 2.2

D.J. Bolt

20-11-21

In de vorige Impressie 2.1 gaven we een indruk van de behandeling van deputaten-en commissierapporten m.b.t. seksueel misbruik. Op diezelfde zaterdag 23 oktober 2021 werden nog meer zaken behandeld:

• Voorstel voor generaal deputaatschap zending en evangelisatie
• Rapport ADCW, Archief Documentatiecentrum en Website
• Rapport Liturgische Voorziening
• Rapport Financieel Beheer
• Rapport Art. 19 KO, Studenten Theologie
• Rapport Art. 49 KO, Benoeming Deputaten 

In deze Impressie geven we er iets van weer.

Instelling deputaatschap Zending en Evangelisatie
 

Op de synodetafel lag een voorstel van de classis Zuid-West om te komen tot een generaal deputaatschap Zending en Evangelisatie.

Het voorstel benadrukt dat Christus een duidelijke opdracht heeft gegeven het Evangelie, te doen uitgaan in de wereld, zie Mat. 28:19-21. In ons kerkverband moest er na 2003 veel tijd en energie worden gestoken in de opbouw van het kerkelijk leven. Daardoor was er weinig aandacht voor zending en evangelisatie.

Maar het verlangen groeit om deze zaken weer meer ter hand te nemen. Dat is ook van groot belang nu onze samenleving in razend tempo verwereldlijkt. Zo keren per jaar ongeveer 100.000 mensen de kerken de rug toe. Er woedt een geestelijke strijd tussen vrouwen- en slangenzaad. Nederland is een zendingsgebied geworden.

Van het Evangelie zal zowel persoonlijk als door de plaatselijke gemeenten moeten worden getuigd. Ook is het goed dat de kerken gezamenlijk naar mogelijkheden zoeken en elkaar daarbij te steunen. Daarom stelt de synodecommissie I die het verzoek van de classis behandelde, het volgde voor:

Voorstel besluittekst:

De Generale Synode van Lutten 2021 besluit een Deputaatschap Zending en Evangelisatie in te stellen met als opdracht:

1. De plaatselijke kerken te dienen bij de bezinning op en de uitvoering van haar taak op het gebied van zending en evangelisatie.
2. Kerkenraden en gemeenteleden materiaal, middelen en methoden aan te reiken voor de uitvoering van hun roeping tot evangelisatie in woord en daad.
3. De mogelijkheden en openingen voor eigen zendingswerk te onderzoeken in reeds bereikte of ook in nog niet bereikte gebieden. Daarbij dient vooral ook de mogelijkheid van binnenlandse zending betrokken te worden.
4. De ontwikkelingen op missionair gebied bij te houden en daarover informatie te verstrekken aan de kerkenraden.
5. Missionaire initiatieven van plaatselijke kerken te begeleiden, te coördineren en te ondersteunen.
6. Rapport uit te brengen aan de volgende generale synode, waarin een evaluatie plaatsvindt en eventuele voorstellen worden gedaan.

Gronden:

1. Vanwege de directe opdracht van Christus Zelf, in Mattheus 28:19,20, behoort de verbreiding van het Evangelie tot de centrale taken van Christus’ kerk.
2. Niet elke plaatselijke kerk kan die opdracht op eigen kracht uitvoeren. Dienstverlening en ondersteuning vanuit een landelijk deputaatschap kan helpen in de uitvoering van de missionaire taak.
3. Er hebben zich in de afgelopen jaren vele ontwikkeling voorgedaan op missionair gebied. Het is van belang dat de plaatselijke kerken daarvan op de hoogte zijn.
4. Door begeleiding en coördinatie kan ‘wildgroei’ worden voorkomen. Ook in het uitoefenen van missionaire taak van de kerk is goede orde van belang (1 Kor. 14:40).

Samenvatting bespreking

De bespreking verloopt in drie ronden.

Het voorstel wordt positief ontvangen, de synode is er blij mee. Het belang van een generaal deputaatschap wordt gezien. Er ligt immers een grootse roeping voor de kerk. Ook al zijn we maar een klein kerkverband, we worden geroepen het evangelie te verbreiden.

Wel zijn er vragen bij het voorliggende voorstel. Heeft iedere plaatselijke kerk hier wel een taak en mogelijkheden, kunnen we niet beter deze taak landelijk uitvoeren? Maar anderen menen dat plaatselijke kerken hiervoor wél primair een opdracht hebben. evangeliseren begint plaatselijk. En als je op de goede manier samenleeft als gemeente is dat al evangeliserend. Vandaaruit kan samenwerkend ook landelijk Christus' opdracht worden vervuld. Twijfel is er of wij op dit moment nog niet bereikte gebieden (onderdeel 3) zouden moeten gaan ontdekken? Bovendien zijn die toch wel bekend, denk bijvoorbeeld aan India.

De meeste bedenkingen worden geuit t.a.v. de omvang van de taken als geformuleerd in het voorstel. Want daar komt heel veel in mee: voorlichten, methoden aanreiken, onderzoeken doen, initiatieven nemen, evalueren, enzovoort. Het is eigenlijk een full time job. Is het niet zaak ons eerst wat te beperken?

Adviseur ds. Gunnink (in schriftelijk advies) vindt ook dat wat voorgesteld is wel erg veel en vraagt zich of we ons er niet aan vertillen. Ook had hij graag gezien dat over deze zaak contact met de GKN was opgenomen.

Ds. Sneep dient een amendement in dat de opdracht beperkt tot de onderdelen 1, 4 en 6. Ook stelt hij voor in de eerste fase het werk te beperken tot bezinning, dus uit onderdeel 1 de zinsnede 'en de uitvoering van' te schrappen. Laten kerken eerst maar eens de mogelijkheden die zij hebben in kaart brengen.

Het amendement wordt gesteund en maakt onderdeel uit van de verdere bespreking. Maar de commissie raadt het amendement af, het is teveel en onnodig beperkend. Ook is het de vraag of het verstandig is hier nu al de GKN bij te betrekken.

De zes voorstelonderdelen zijn niet dwingend maar kunnen helpen bij bezinning en de  uitvoering stimuleren. Er zit een zekere 'gelaagdheid' in, wordt gesteld. Benadrukt wordt ook dat we ons niet alleen maar moeten bezinnen maar er ook daadwerkelijk mee aan de slag gaan. Gemeenten kunnen hulp vragen hoe initiatieven aan te pakken. Wellicht kan familieblad De Bazuin ook een rol spelen.

Ds. Sneep past zijn amendement aan: de geschrapte zinsnede in voorstelonderdeel 1 laat hij toch staan.

Stemming

Amendement ds. Sneep: 7 voor, 5 tegen: aangenomen.

Het geamendeerde voorstel: unaniem aangenomen.

Besluittekst

Besluit
De Generale Synode van Lutten 2021, bijeen op zaterdag 16 oktober 2021, besluit een Deputaatschap Zending en Evangelisatie in te stellen met als opdracht:

1. De plaatselijke kerken te dienen bij de bezinning op en de uitvoering van haar taak op het gebied van zending en evangelisatie.
2. De ontwikkelingen op missionair gebied bij te houden en daarover informatie te verstrekken aan de kerkenraden.
3. Rapport uit te brengen aan de volgende generale synode, waarin een evaluatie plaatsvindt en eventuele voorstellen worden gedaan.

Gronden

1. Vanwege de directe opdracht van Christus Zelf, in Mattheus 28:19,20, behoort de verbreiding van het Evangelie tot de centrale taken van Christus’ kerk.
2. Het op gang brengen van bezinning in de kerken kan bijdragen aan de uitvoering van de missionaire opdracht die de kerk heeft.
3. Er hebben zich in de afgelopen jaren vele ontwikkeling voorgedaan op missionair gebied. Het is van belang dat de plaatselijke kerken daarvan op de hoogte zijn.

Archief Documentatiecentrum Website (ADCW)

Deputaten: brs. T.M. de Marie, L. Kampinga, R.B. Sikkens, R. Tigelaar

Rapport synodecommissie II.

Samenvatting bespreking

De deputaten klagen dat hun werk moeizaam was. Veel werk is afhankelijk van de aanlevering van stukken uit de kerken. Maar daar heeft het veelal aan ontbroken. De Acta van de buitengewone GS Bergentheim/Bruchterveld / Lutten van 6 juli 2019 zijn nog steeds niet ontvangen bijvoorbeeld. Emails werden niet beantwoord. Ook is het archief al sinds 2005 niet gecontroleerd. Wordt hun werk wel serieus genomen door de kerken? Het gaf een machteloos gevoel en leidde tot veel frustratie.

Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)

Heeft deze belangrijke zaak wel voldoende aandacht in de kerken? Sommige nemen het serieus andere beschouwen het als een papieren tijger. Maar het betreft wel een wettelijke verplichting. En het is ook heel belangrijk hoe data worden beveiligd en informatielekken worden voorkomen. Al te vaak bijvoorbeeld gebruikt men nog voor kerkelijke communicatie privé emailadressen.

Deputaten kunnen op dit gebied veel betekenen voor de kerken. Er is wel een begin maar er moet nog veel opgepakt worden. Laten de kerken een beroep doen op de deskundigheid in het deputaatschap.

Archiveren

Het lijkt een stoffig onderwerp maar het is van groot belang dat er goed gearchiveerd wordt. Dat wordt maar al te duidelijk als er stukken nodig zijn. En hoe staat het dan bijvoorbeeld met de toegangscontrole en bescherming gegevens?

Ook op dit gebied heeft de digitalisering zijn intrede gedaan, daarin meegaan is een must. Zo kan er ook slimmer worden gewerkt. Maar is er wel voldoende kennis en kunde hiervoor in de kerken? Want de overgang naar digitaal archiveren is geen eenvoudig stap. Bovendien lijkt er vaak maar weinig affiniteit mee in gemeenten en bij instanties.
 

In de nieuwe instructie van het deputaatschap zal kennis van ICT en digitalisering nadrukkelijk een punt moeten zijn. Daarom stellen deputaten in hun rapport een reeks nieuwe werkinstructies voor. Samengevat:

• Instructie voor digitaal werken, archiveren en beveiliging
• Aantrekken deputaten met know how digitaal werken, ICT, AVG
• Structurering van organisatie rond digitaal werken en archiveren
• Aantrekken van archivarissen voor analoog en digitaal werken

In een latere vergadering wil de synode hier verder over handelen.

Deputaat br. Kampinga vertrekt uit het deputaatschap. Hij wordt hartelijk toegesproken door de preses en bedankt voor zijn werk.

Liturgische voorzieningen

Deputaten: brs. C. van Egmond, K. Schaak zr. E. Godschalk-Wielinga

Rapport commissie II.

In de behandeling van dit rapport komen voornamelijk twee zaken aan de orde: het omvangrijke werk om het nieuwe kerkboek met de Herziene Statenvertaling (HSV) tot  stand te brengen, en de organisatie rond het beschikbaar stellen van preken voor leesdiensten.

Verder is er nog een revisieverzoek van DGK Zwolle m.b.t. de beoordeling van leespreken. Zie bijlage 1.

Voorstel besluittekst

Overwegende

1. dat aan een belangrijke instructie, namelijk herdruk van het kerkboek, is voldaan
2. dat er heel veel preken op de website staan
3. dat het aan de kerkenraden is om preken te toetsen en met positief advies aan te dragen voor plaatsing op de website
4. dat predikanten preken aanbieden via persoonlijke en gemeentelijke websites
5. dat predikanten preken aanbieden per email of in boekvorm aan de kerkenraden
6. dat deputaten Liturgische Voorzieningen daar weinig aan kunnen bijdragen

Besluit

De Generale Synode van Lutten 2021 besluit

1. om deputaten Liturgische Voorzieningen op te heffen
2. om de website met het preekarchief onder te brengen bij het deputaatschap Archief- en Documentatiecentrum en Website (ADCW)

Gronden

1. Deputaten Liturgische Voorzieningen hebben aan de instructies voldaan.

Samenvatting bespreking

De bespreking verloopt in twee ronden.

Kerkboeken

DGK en GKN hebben samen bij Royal Jongbloed 4200 kerkboeken laten drukken. Daarvan heeft DGK er 2000 aangekocht, waarvan 500 exemplaren als reserve. Inmiddels zijn ook daarvan 80 exemplaren verkocht. De voorraad wordt beheerd door de Bijbelstudiebond. De GKN heeft geen buffer.

De synode is blij met het werk voor het kerkboek. De kerkboeken zijn erg in trek, bijvoorbeeld bij de (nieuwe) gemeenten te Bunschoten-Spakenburg, Capelle aan den IJssel Noord en de groep Groningen Zuid-Oost. Hoe moet er met de reserve aan kerkboeken worden omgegaan? Is het misschien toch mogelijk dat Royal Jongbloed een nieuwe druk uitgeeft?

Preken

Regelmatig komen er preken en prekenbundels beschikbaar van eigen predikanten, en ook van anderen. De vraag is hoe deze goed bijgehouden en beschikbaar gesteld kunnen worden. En hoe gaat het verder als er een negatief advies is t.a.v. een preek?
Het is niet bekend of er negatieve beoordelingen zijn. Er liggen nog wel 200 niet-beoordeelde preken, o.a. 52 catechismus preken van prof. C.J. de Ruijter [??]. Vrijgeven gebeurt door een aangewezen persoon. Zr. S. Admiraal houdt de administratie en het prekenarchief bij. Het archief is via een wachtwoord toegankelijk.

Ds. Koster dient een gesteund amendement in om goedgekeurde preken in het archief vrij toegankelijk te maken. De vergadering twijfelt of dat wel verstandig is: bij leespreken weten mensen dan al wat er komt, en elke eventuele tekstuele wijziging kan leiden tot reacties. Misschien daar niet bang voor zijn? Of toch beter de preken niet in den brede verspreiden?

Stemming

Amendement ds. Koster: 5 voor, 7 tegen. Verworpen.

Voorstel: met algemene stemmen aangenomen.

Ook het voorstelbesluit in het revisieverzoek van DGK Zwolle wordt aangenomen.

Synodebesluit m.b.t. Deputaten Liturgische voorzieningen

De Generale Synode van Lutten 2021, bijeen op zaterdag 16 oktober 2021, besluit om het deputaatschap liturgische voorzieningen op te heffen en de website met het preekarchief onder te brengen bij het deputaatschap Archief- en Documentatiecentrum en Website (ADCW).

Financieel Beheer

Geen Impressie (deputaten- en commissierapport (nog) niet beschikbaar). De bespreking is ook nog niet afgerond.

Ondersteuning hulpbehoevende studenten

Deputaten ad art. 19 KO

Deputaten: brs, Joh. Horst, J.A. Sikkens, M. van Veen, C. Houweling (secundus)

Deputaten verleenden over de periode t/m december 2020 steun aan één student.

Twee broeders hebben zich nu gemeld voor ondersteuning. Bij de financiering van de studie wordt gebruik gemaakt van het leenstelsel van de overheid. Maar dat kan voor onze studenten niet toereikend zijn. Daarom moet de steunverlening maatwerk zijn, zo wordt benadrukt door deputaten en eveneens vanuit de vergadering.

Verder moet de huidige regeling tegen het licht gehouden en ook fiscaal advies ingewonnen worden.

Stemming

Voorstel tot decharge: unaniem aanvaard.

Instructies worden vastgesteld.

Andere werkzaamheden

Deputaten ad art. 49

Deputaten: primi: br. A. van Egmond, ds. H.G. Gunnink, ds. E. Heres, ds. S. de Marie, br. W.J. Sikkens.; secundi: ds. M. Dijkstra, ds. H.W. van Egmond, ds. C. Koster, ds. M.A. Sneep.

Artikel 49 van de kerkorde bepaalt dat er deputaten kunnen worden aangesteld voor allerlei werkzaamheden in de tijd tussen twee synoden. Zo gaf de vorige synode de art. 49 deputaten o.a. de volgende mogelijke taken (samenvattend):

• Hulp bij losmaking van een predikant of ontheffing uit het ambt.
• Toelating van predikanten uit andere kerken.
• Toezicht op het peremptoir (=beslissend) examen waarna een kandidaat predikant kan worden.
• Een vervroegde synode bijeenroepen bij dringende zaken die niet kunnen wachten op de reguliere synode.

Werkzaamheden

• De classis Noord Oost van advies gediend bij de toelating van ds. P.F. Lameris als predikant in de kerken.
• Op verzoek van deputaten ACOBB een vervroegde generale synode (= GS Lutten) laten bijeengeroepen in verband met het positieve en dankbaar stemmende verloop van de gesprekken met afgevaardigden van de GKN. Daarvan is de volgende kanselafkondiging aan de gemeenten gezonden:

In de afgelopen week werd bekend dat de gesprekken die door deputaten Binnenlandse Betrekkingen zijn gevoerd met woordvoerders van de GKN een positieve en dankbaar stemmende uitkomst hebben.
In verband hiermee is door deputaten ad artikel 49 van de kerkorde besloten om de samenroepende kerk van de eerstvolgende generale synode te verzoeken om op zo kort mogelijke termijn een vervroegde generale synode bijeen te roepen.
Op deze buitengewone synode zal dan het rapport van de deputaten Binnenlandse Betrekkingen met betrekking tot de gesprekken met de GKN behandeld worden.

• De classis Zuid West van advies gediend m.b.t. het emeritaat van ds. S. de Marie
• Advies uitgebracht bij het peremptoir examen van kandidaat P. Heres.
• De classis Zuid West van advies gediend m.b.t. het emeritaat van ds. E. Heres.