Kerkverband

Generale Synode Kampen 2023 – In staat tot eenheid

D.J. Bolt

13-01-24

De generale synode Kampen 2023 van de Gereformeerde Kerken Nederland (GKN) heeft zijn agenda afgewerkt. Alleen wordt nog gewacht op behandeling van de voorstellen tot eenwording op de generale synode van De Gereformeerde Kerken (hersteld, DGK). Deze laatste komt daarvoor vervroegd bijeen: vrijdagavond 12 januari is er een bidstond in Dalfsen en aansluitend komt dan zaterdag de synode voor het eerst bijeen.

Er wordt met grote belangstelling en betrokkenheid naar GS Dalfsen 2024 uitgezien. Wat zal deze synode besluiten t.a.v. de eenwording met de GKN? Dat is best spannend. Immers, zoals al eerder op deze site is vermeld en toegelicht, het oorspronkelijk eenwordingsplan zoals dat door de gezamenlijke deputaten was voorgesteld, werd grondig veranderd door de GKN synode. Moet de DGK synode dat aanvaarden en daarmee ingrijpende gevolgen voor beide kerkverbanden voor lief nemen? Of zijn er mogelijkheden om deze te verzachten?

We hebben er veel over nagedacht en willen daarvan iets delen.     

In staat van vereniging

In het GKN-blad Weerklank (jg 11 nr 10) schreef ds. J.R. Visser, preses van GS Kampen 2023, een uitgebreid artikel, getiteld In staat van vereniging. Het gaat over een 'heel belangrijk en verstrekkende besluit' dat de synode op 2 december jl. nam. Namelijk

'De Gereformeerde Kerken (hersteld) te erkennen als ware kerken van Christus die staan en bouwen op het fundament van apostelen en profeten.

Dit houdt in het erkennen van de ambten en ambtsdragers, het openstellen van de kansels en het aanvaarden van attestaties'.

Ds. Visser vindt dat een besluit om 'heel blij en dankbaar' mee te zijn. Vervolgens beschrijft hij uitgebreid wat dit besluit betekent. Laten we luisteren.

Elkaar erkennen betekent

'… dat we uitspreken dat we op hetzelfde fundament staan en daaruit leven. Dat we ervan overtuigd zijn dat Christus tussen de kandelaren, die de plaatselijke gemeenten zijn, door wandelt. Zie Openbaring 1:13-18.

Instaat van vereniging betekent op deze manier dat de eenheid er is! In Christus. Daar gaat verder niets bovenuit.'

Dat heeft consequenties natuurlijk. Visser noemt er drie:

- Open kansels

- Elkaars ambtsdragers erkennen

- Aanvaarden van elkaars attestaties.

Wat houdt dat in, 'open kansels'? Allereerst

'Vanuit de eenheid in Christus staan dan de kansels voor elkaars predikanten open. Niet van één kant, maar van beide kanten. Niet tijdelijk, maar voor nu en de toekomst. Over en weer kan het evangelie van Christus verkondigd worden.'  

Want nogmaals

'Een in Christus betekent dat je echt een bent. Vanuit die eenheid wordt er bij elkaar gepreekt. De open kansels betekenen dan ook dat de predikanten als dat gevraagd wordt de doop en het avondmaal bedienen. Heerlijk om zo elkaar te kunnen helpen en samen al meer aan Christus verbonden te willen zijn. In Hem is ons leven en is er echt kerkelijk leven.

Dat heeft ook consequenties voor de positie van ambtsdragers. Volgens de auteur betekent het besluit impliciet ook dat de DGK en GKN elkaars ambtsdragers 'erkennen', en daarmee de schorsingen en afzettingen in het verleden niet meer aan de orde zijn, 'wat er ook gebeurd is'. Want

'We willen samen verder als kerken waarin Christus zelf broeders heeft aangewezen om diaken, ouderlingen predikant te zijn. Weer vanuit de eenheid in Christus. Christus stuurt onze ambtsdragers de gemeente in, in de eenheid van het echte geloof.'

Voortaan kunnen ambtsdragers, predikanten, ouderlingen, diakenen die zich 'vrijelijk' over de grenzen van de kerkverbanden gaan bewegen dus. Maar hoe staat het met 'gewone' kerkleden, verbonden aan hun gemeente? Heel praktisch bijvoorbeeld, als het gewenst is de reistijd naar de zondagse kerkdiensten te bekorten: kan daarvoor dan ook 'gewoon' van gemeente worden geswitcht?

Ook daar besteedt ds. Visser aandacht aan. Als DGK hetzelfde besluit neemt dan worden attestaties van beide kerkverbanden wederzijds aanvaard. En het Heilig Avondmaal kan overal dan door ieder worden meegevierd. Mits natuurlijk niet onder tucht maar die wordt ook wederzijds erkend.

Kortom, samenvattend, als DGK hetzelfde besluit als GKN neemt,

'Wanneer we op het niveau van onze eigen belijdenis spreken, zijn we na de erkenning een! We erkennen bij elkaar de kenmerken van ware kerken van Christus: zuivere bediening van het Woord, zuivere bediening van doop en avondmaal, uitoefening van de kerkelijke tucht. De eenheid is er. Door Christus gegeven.'

We zijn met ds. Visser 'heel blij en dankbaar' dat het boven samengevatte besluit werd genomen. Na deze beslissing hebben we uit volle borst en ook ontroerd de door hem opgegeven Ps 133 meegezongen!

Vertrouwen

Zijn we nu ook werkelijk één geworden? Terecht haalt ds. Visser in zijn artikel Jac. 1 aan waarvan de kern is 'wees daders van het Woord en niet alleen hoorders'. Dan alleen is er 'zaligheid' te verwachten.

Hier willen toch onze moeite uitspreken.

Want na het terechte loflied hierboven volgen in het artikel nog enkele zinnen over de daadwerkelijke eenwording van de kerken, in het vervolg door ons aangeduid als EENHEID, één gefuseerd kerkverband dus. De bezongen eenheid betekent volgens ds. Visser

'dat we de gegeven eenheid nu ook al meer gaan vormgeven in het ene kerkverband. Dat is heel belangrijk maar niet het beslissende. De eenheid komt er niet pas als we alles geregeld hebben. Die eenheid is er door en in Christus en dat hebben we naar elkaar al meer vorm te geven. Heerlijk om dat te zien en Christus daarvoor te danken. Ook de verantwoordelijkheid om dat dankbaar met elkaar uit te werken en vorm te geven.'

En, waarschuwt Visser alvast

'Het is heerlijk om daarover samen te spreken en daaraan te mogen bouwen. Je zult zien dat de duivel er altijd weer tussen wil komen. Om onenigheid te bevorderen. Laten we juist vanuit de gerichtheid op de HEERE dat steeds weer weerstaan. Samen spreken, bouwen door de Geest om het fundament en zo de vrede van Christus steeds in het oog houden. Zodat ook het samen werken aan de concrete eenheid de liefde van en voor Christus uitstraalt.'

Ook wij geloven dat de duivel intensief bezig is, wellicht het meest bij mensen die in alles willen vasthouden aan de Schrift en Gods geboden. Niet voor niets is zijn werkelijke naam diabolos, oftewel 'door elkaar gooier', verdeeldheid-zaaier, zeg maar. Daar zullen we alert op moeten zijn.
Echter dat te weten betekent niet dat we elkaar 'dus' maar geen kritische vragen meer moeten stellen, geen falen mogen aanwijzen, moeiten maar voor onszelf houden, etc. Dat we elkaar ook niet zouden mogen aanspreken op dreigend verlies aan vertrouwen.

We horen in de zaak van eenheid nogal eens 'we moeten elkaar vertrouwen en vertrouwen in de Heere hebben'. Dat is zeker van grote waarde! Vertrouwen in de Heere betekent: hoe het ook gaat, het komt goed want Christus als Heer van de kerk regeert alle dingen! Dat maakt bijvoorbeeld, om het concreet te maken, dat je tenslotte toch de slaap kunt vatten want Hij zorgt voor Zijn kerk.
Echter met dát Godsvertrouwen zijn vragen rond onderling vertrouwen niet te blokkeren. Kerkelijke eenwording is alleszins gebaat met een eerlijke verhouding en open dialoog. Als er zaken zijn die vragen oproepen moeten die daarin 'gewoon' gesteld kunnen worden. Inderdaad, omdat we elkaar liefhebben in Christus en weten dat we samen op hetzelfde fundament staan!   

Moeiten

We zeggen openhartig en eerlijk dat ons vertrouwen in het handelen van GKN broeders wat betreft EENHEID (dus daadwerkelijke eenwording) nogal op de proef is gesteld. We noemen het volgende.

In april 2021(!) hebben deputaten kerkelijke eenheid van GKN en DGK samen een in veler ogen prachtig en effectief conceptbesluit de kerken voorgelegd zodat na de erkenning als ware kerk al heel snel EENHEID zou kunnen worden verwezenlijkt. Daarvoor moest de GKN op korte termijn een buitengewone synode bijeenroepen. Echter in drie opeenvolgende vergaderingen van GKN classis Noord lukte het niet om daarover een positief besluit over te nemen. En dus ging er twee en een half jaar tijd verloren omdat er gewacht moest worden op de huidige reguliere synode Kampen 2023.

Deputaten die samengewerkt hebben aan het conceptbesluit van 2021 en dat ondertekenden, hebben als leden van de synodecommissie dat conceptbesluit wat uitvoering laten vallen en er een alternatief voor laten aannemen.

In dat alternatief moeten nu eerst alle wederzijdse deputaatschappen gezamenlijk knel- en verschilpunten, verschillen in kerkrecht, reglementen en regelingen in kaart brengen en bij verschil, zo mogelijk oplossingen verzinnen, vóórdat het kan komen tot EENHEID.

Bovendien is voor de uitvoering van het alternatief er eerst weer een 'eigen' synode nodig voordat de kerkverbanden geïntegreerd kunnen worden. Die eigen GKN synode vergadert echter pas eind 2026! Voor een eventueel eerdere buitengewone synode is dan de vraag of daar classis Noord wel aan wil meewerken.

Tenslotte, is er wel voldoende oog voor de 'nood van de tijd'? Door alle vertragingen waren we niet EEN vóór de belangrijke datum van 1 mei 2023 (fusie GKV+NGK), zijn we met het alternatief zeker niet klaar voor de sluiting van huidige NgK synode Deventer, maken we het vele broeders en zusters moeilijk om met ons samen te gaan. Denk in dit verband aan HGK BS, de drie GKv's en het convent en de synode van CGK. Wat zou het goed zijn om onze 'beschamende geschiedenis' (naar ds. Visser in zijn artikel) kunnen laten vergeten en verbleken met EENHEID kort na nu.

Het zijn beslist niet alleen maar onze moeiten en vragen. We hebben gemerkt dat dit ook breed leeft in beide kerkverbanden, onder predikanten, ambtsdragers en 'gewone' gemeenteleden. 'EENHEID?, het had allang gemoeten!', horen we vaak.
Zou het niet goed zijn om daar eens intensief en van hart tot hart met elkaar over door te praten, om vervolgens goede afspraken te maken die rechtdoen aan ware kerken die elkaar vonden? Om zo 'de daad bij het woord (Woord!)' te voegen?

In staat van onderhandeling

Ds. Visser typeert situatie waarin we met de (gewijzigde) besluiten van zijn synode in terecht zijn komen, graag als 'in staat van vereniging'. Daar is geen bezwaar tegen.

Toch hebben we sterk het gevoel gekregen dat we 'in staat van onderhandeling' zijn beland. Immers, nu moeten eerst ongeveer twintig deputaatschappen gaan onderhandelen en tot consensus proberen te komen. Vervolgens moeten de 'eigen' synodes afzonderlijk over de resultaten beslissen en daarna wellicht onderhandelen met het andere kerkverband om tot een vergelijk te komen. En als uiteindelijk naar ieders tevredenheid oplossingen voor 'geschil- en knelpunten, regelingen en recht' zijn gevonden en 'bekrachtigd', dan pas kan een gezamenlijk synode worden gehouden, als start van EENHEID.

Maar 'staat van onderhandeling, past die eigenlijk wel bij een oprechte 'erkenning als ware kerken van Christus'?

Ter vergelijking moeten we vaak denken aan een huwelijksrelatie, we hebben het al eens eerder gedaan. Een man en een vrouw die elkaar zó innig liefhebben, zó één zijn als Visser het t.a.v. Christus' kerk verwoord. Eén zijn voor God en Zijn gemeente, zoals we dan zeggen. En dus delen ze alles tot en met het bed (vergelijk het maar met prediking, sacramenten, tucht, attestaties).
Maar de man heeft nog heel wat noten op zijn zang voordat er sprake  kan zijn dat hij met zijn vrouw gaat samenhuizen. De meubels, de inrichting van de tuin, de kleur van het behang, al of niet een nieuwe keuken. En o ja, er was ook nog een probleem in haar familie, dat moet zij eerst maar eens oplossen, daar rustig de tijd voor nemen.
Het kan dus nog wel een hele tijd duren voordat ze onder één dak hun leven delen. Misschien.  

Zou haar vraag raar zijn: Houd je wel echt van me?

Hoe verder?

Op de GKN synode is mede n.a.v. brieven van Hersteld Gereformeerde Kerk BS gesteld dat de genomen besluiten definitief zijn. Ze kunnen niet meer door deze synode zelf worden veranderd. Tegelijk is er nog wel een opening door preses Visser verwoord als 'de besluiten zijn niet in beton gegoten' en als de DGK synode nog aanvullingen/wijzigingen heeft 'kan daarover gepraat worden'. Er is dus mogelijk nog aan te passen, iets op te lossen.

We hebben hierboven onze moeite weergegeven maar willen het daar niet bij laten en

ook proberen een bijdrage te leveren aan het denkproces 'hoe verder'. Als een vorm van 'de daad bij het woord'.

Wellicht kunnen door enkele aanpassingen en toevoegingen aan de nu bestaande conceptbesluiten de kou uit de lucht worden gehaald. We doen een poging. Eerst geven we een aantal overwegingen van waaruit we tot onze concepten komen.

Conceptbesluiten t.a.v. EENHEID

Overwegingen

1. Het blijft van groot belang om op 'korte' termijn tot daadwerkelijke eenheid ('EENHEID') te komen. Maar al te gemakkelijk worden er (nieuwe) kwesties geboren die 'eerst moeten worden opgelost' en kunnen leiden tot allerlei moeiten en vertragingen.
2. Volgens de GKN synodebesluiten 3, 4 moeten 'verschil- en 'knelpunten', in kaart worden gebracht, zo mogelijk opgelost, om vervolgens gerapporteerd aan, behandeld en goedgekeurd te worden door afzonderlijke DGK en GKN synodes. Dat moet ook t.a.v. allerlei verschillen op het gebied van 'kerkrecht', 'synodale reglementen', 'plaatselijke regelingen', etc. Dat kan gemakkelijk leiden tot onbeheersbare grote vertragingen.
3. EENHEID is van groot belang voor verontruste broeders en zusters, zeker voor hen die nog twijfelen of moeite hebben met het vroegere imago van de kerkverbanden. Vastberaden tot EENHEID te besluiten kan hen helpen een goede keuze te maken. Daarin mag ook onze liefde in Christus voor hen tot uiting komen.    
4. Een periode van jaren met kanselruil en gezamenlijke Avondmaalsviering zonder EENHEID is onkerkelijk en onwenselijk. Vergelijk de desastreuze 'CGK-GKv' ontwikkelingen.
5. De GKN synode heeft sterk benadrukt dat de DGK synode voorstellen kan doen hun genomen besluiten aan te passen, daar kan over gesproken worden.

Besluit 1 – origineel

De synode van DGK Dalfsen bijeen op xxxx besluit om de DGK/GKN te erkennen als ware kerken van Christus die staan en bouwen op het fundament van apostelen en profeten.

Gronden:

De DGK/GKN zijn te kennen als ware kerk van Christus aan de hand van de kenmerken van art. 29 NGB: de onderhouding van de zuivere prediking van het Evangelie; de onderhouding van de zuivere bediening van de sacramenten; de oefening van de kerkelijke tucht;

De gesprekken in de afgelopen jaren tussen wederzijdse deputaten hebben dit bevestigd.

De verschillen in praktijk die er tussen beide kerkverbanden zijn rechtvaardigen niet om langer gescheiden op te trekken.

Besluit 2 - origineel
De synode van DGK Dalfsen bijeen op xxx besluit dat erkenning van DGK/GKN inhoudt:

1. Erkenning van elkaars ambten en ambtsdragers
2. Openstelling van de kansels voor elkaars dienaren van het Woord
3. Aanvaarding van elkaars attestaties

Besluit 3 - aangepast
De GS besluit, dat de kerkverbanden GKN en DGK, na en mét de wederzijdse erkenning, in staat van vereniging zijn en het proces daartoe in gang gezet moet worden door betrokken deputaatschappen de opdracht te geven gezamenlijk tot voorstellen voor beide eerstvolgende synodes te komen, om, na goedkeuring door beide afzonderlijke synoden, door een gezamenlijke synode de voorstellen te bekrachtigen en beide kerkverbanden samen te doen smelten.

Opdracht:
Het in kaart brengen van onderling nog bestaande verschillen; een voorstel hoe a. bestaande verschillen in de praktijk naast elkaar voort kunnen bestaan en b. bestaande verschillen eventueel weggenomen kunnen worden door de praktijk op elkaar af te stemmen; waar mogelijk in gezamenlijkheid taken uit te voeren en de kerken te dienen.

Besluit 4 - aangepast
De GS besluit een deputaatschap in te stellen ter voorbereiding van de daadwerkelijke eenwording. Dit deputaatschap werkt samen met het deputaatschap DGK aan de volgende opdrachten:

Het in kaart brengen van verschillen in vigerend kerkrecht, synodale reglementen plaatselijke regelingen en andere mogelijke knelpunten; een voorstel hoe bedoelde verschillen op elkaar kunnen worden afgestemd en eventueel  waar nodig weggenomen; een voorstel voor de naam van het gezamenlijke kerkverband na de vereniging; een voorstel voor de indeling van het kerkverband en het voorbereiden van een gezamenlijke GS.

Besluit 5: - origineel
De GS besluit een commissie in te stellen, die plaatselijke kerkenraden, waar nodig en gewenst, hulp geeft in lokale moeiten ten aanzien van de eenwording.

Besluit 6 - toegevoegd

DGK en GKN, elkaar erkennend als ware kerken van Christus en in staat van vereniging volgens besluit 1, beloven elkaar hun eerste gezamenlijke synode te houden op zaterdag 30 november 2024 DV of zoveel eerder als mogelijk is, ongeacht de uitkomsten van de werkzaamheden van de gezamenlijke deputaten volgens de besluiten 3, 4.

Gronden

1. Overeenkomstig besluit 1 'rechtvaardigen de verschillen in praktijk die er tussen beide kerkverbanden nog zijn niet om langer gescheiden op te trekken'.
2. Met het openstellen van de kansels voor elkaar, het wederzijds gebruik van de sacramenten en de erkenning van elkaar tuchtoefening, zijn de kerken principieel verenigd.
3. De besluiten 1,2 zijn onlosmakelijk verbonden met besluit 6.

Besluit 7- toegevoegd

Voorafgaand aan de eerste gezamenlijke synode als bedoeld in besluit 6, roepen beide kerkverbanden afzonderlijk hun generale synodes samen waarop uitsluitend eventuele appels m.b.t. de eenwording zullen worden behandeld. Alleen als een van of beide synodes op basis van een appel tot het besluit komt of komen dat vereniging van de kerkverbanden overeenkomstig besluit 1, niet verantwoord is, vervalt besluit 1 en daarmee ook de andere besluiten.

Besluit 8 - toegevoegd
De GS van Kampen en Dalfsen besluiten een gezamenlijk Deputaatschap Ondersteuning Eenheid (DOE) in te stellen dat het proces van eenwording tot aan de eerste gezamenlijke synode als bedoeld in besluit 6 begeleid en bewaakt. Dit deputaatschap bestaat uit een broeder uit DGK en een broeder uit GKN met ieder een secundus. Deze broeders, die van harte achter voorgaande besluiten staan, moeten de volgende taken uitvoeren t.a.v. de in de besluiten 3, 4 genoemde deputatenwerkzaamheden:

• Het maken van overall planning.
• Het monitoren van de voortgang.
• Gevraagd of ongevraagd ondersteuning verlenen.
• Maandelijkse de voortgang publiceren in in de kerken verschijnende periodieken.
• Rapporteren over de resultaten aan de gezamenlijke synoden van het nieuwe kerkverband.

Gronden

1. Het totale proces van de deputatenwerkzaamheden volgens besluit 3, 4 is omvangrijk en complex.
2. Er moet worden voorkomen dat er teveel onderdelen van de werkzaamheden nog niet gereed zijn voor de eerste gezamenlijke synode.
3. Het is belangrijk de aandacht en het gebed van de kerkleden voor het proces van eenwording levend te houden.

.Tot zover een poging tot meedenken.

Om in staat tot EENHEID te komen. Van die kerk waarvan we zo graag zingen

Uit ieder volk verkoren,
toch in Haar Heiland één,
is zij door Hem herboren,
blijft dit haar kracht alleen:
één Geest, één vast vertrouwen,
één doop, één heil’ge dis,
één Heer’, op Wie te bouwen
haar troost en rijkdom is.

(Gez. 22:2)

Bijlage - Geschiedenis contacten DGK - GKN

1. 2015 - Juni
   DGK zenden een uitnodiging naar GKN voor een open gesprek. 
2. 2015 - September
   GKN besluiten om een oriënterend gesprek aan te gaan met deputaten DGK. 
3. 2016 - Januari
   Het oriënterend gesprek vindt plaats tussen afgevaardigden van DGK en GKN. 
4. 2016 - Maart
   De GKN-synode stuurt een brief, De Brief, naar de DGK-synode 2018 o.a. met het verzoek eerst de instructie aan hun deputaten te wijzigen. In deze instructie staan oordelen over de GKN die een open gesprek in de weg zouden staan.  
5. 2016 - Maart
   DGK-deputaten sturen binnen veertien dagen een brief naar de GKN-synode waarin wordt aangegeven dat de punten in hun instructie geen oordelen of voorwaarden inhouden, het zijn gesprekspunten. 
6. 2016 - Oktober
   De GKN-synode laat een commissie een reactie voorbereiden op de brief van DGK- deputaten. 
7. 2016 - December
   De GKN-synode besluit om een mondelinge toelichting te gaan geven op De Brief die de GKN in maart 2016 heeft verzonden aan DGK. 
8. 2017 - Februari
   GKN geeft DGK een toelichting op De Brief. Geconstateerd wordt dat kerken op het fundament van de Schrift en de gereformeerde belijdenis moeten staan. 
9. 2017 - Maart
   De GKN-synode besluit tot oriënterende gesprekken met DGK tot oktober 2018.
   De Brief aan de DGK-synode wordt niet teruggenomen. 
10. 2018 - Maart
    GKN wil dat de DGK-Synode De Brief van GKN-synode (landelijke vergadering) maart 2016 alsnog zal behandelen.  
11. 2018 - Oktober
    GKN GS 6/10/18 herkent DGK als kerken van Christus. Er zijn nog wel verschillen geconstateerd in opvattingen over de kerk.
    De GKN-synode eist dat de DGK-synode van 2021 GKN ook als kerken van Christus herkent. Zolang dat niet gebeurt worden de gesprekken niet voortgezet.
12. 2018 – November
    De deputaten kerkelijke eenheid van DGK (ACOBB) willen een buitengewone synode bijeenroepen omdat anders het samensprekingsproces twee en een half jaar stagneert. Maar daarvoor vragen zij wel om in het vroege voorjaar van 2019 enkele gespreksonderwerpen die nog niet werden behandeld, te bespreken. Wil GKN dit?
13. 2019 - Maart
    Twee broeders van GKN deputaten Eenheid gereformeerde belijders (Egb) spreken met ACOBB. De laatste verklaart o.a. dat het niet verantwoord langer dan strikt nodig te wachten met kerkelijke eenheid; na herkenning mogen er geen kerkscheidende onderwerpen meer zijn die een zo spoedig mogelijke erkenning in de weg staan. Scheuringen en schorsingen in het verleden kunnen het best plaatselijk worden besproken.
14. 2019 - Maart
    De GKN synode staat toe dat de deputaten ACOBB en EGB weer verder praten.
15. 2019 – Mei
    Het gesprek gaat over de katholiciteit van de kerk en de plaats van het kerkverband.
    Er blijkt overeenstemming over fundamentele zaken als de omgang met de Schrift, de gereformeerde belijdenis en de kerkorde, alsmede het functioneren daarvan. De ACOBB zullen op korte termijn een buitengewone synode (DGK) bijeen laten roepen.
16. 2019 – Juli
    De buitengewone synode besluit de GKN te herkennen als kerken van Christus, staande op het fundament van apostelen en profeten. Zij doet het dringende verzoek aan GKN de weg naar realisatie van de eenheid te vervolgen. En in overleg met deputaten GKN de route te bespreken waarlangs kerkelijke vereniging in alle zorgvuldigheid zo haast als mogelijk is, gestalte kan worden gegeven. Wegnemen van plaatselijke belemmering van eenheid is primair een zaak van de plaatselijke gemeente.
17. 2019 – November
    De GKN-synode neemt met dankbaarheid van de gevraagde herkenning door DGK kennis. GKN deputaten mogen nu weer samenspreken. Zij moeten samen met deputaten DGK alle punten bespreken hoe kerkelijke eenheid op een zorgvuldige manier gestalte kan worden gegeven. Daarbij moeten ook de moeiten en pijnpunten van plaatselijke kerken en broeders en zusters betrokken worden.
    Deputaten moeten hun synode van oktober 2020 van advies dienen hoe weer verder te gaan.
18. 2020 – Januari
    Deputaten GKN en DGK ontmoeten elkaar op 29/01/20 op grond van de uitspraken van beide synodes waarin ze elkaar herkennen als kerken van Jezus Christus.
19. 2020 – September
    Na uitstel vanwege corona wordt het gesprek hervat op 2/9/20 over onderwerpen die besproken dienen te worden op weg naar wederzijdse erkenning als kerk van Christus en daarnaast  ook overwegend praktische punten voor daadwerkelijke eenwording. Deputaten zijn dankbaar voor de goede vorderingen en het onderling vertrouwen. Vooral ook omdat beide afvaardigingen de gesprekken op geestelijk niveau in een ootmoedige houding willen voeren.
    De volgende ontmoeting is op 16/09/20. Daarvoor is ook de hersteld gereformeerde kerk van Bunschoten-Spakenburg voor een nadere kennismaking uitgenodigd.
20. 2021 – April
    Deputatie DGK en GKN stellen voor dat beide afzonderlijke synodes wederzijdse erkenning uitspreken en overgaan tot een ‘staat van vereniging’ en daar verder vorm en concrete inhoud aan te geven. 'Het is met het oog op de glorie van Christus dat wij ons genoodzaakt weten en de vrijmoedigheid hebben om dit voorstel te doen. Het is ons verlangen om Hem de glorie te geven, zodat ook door deze vereniging als werk van de verhoogde Zaligmaker, mensen zullen geloven dat Christus is: de door de Vader gezonden Zaligmaker (Joh. 17: 21).'
    Deputaten: DGK Ds. M.A. Sneep, br. B. Lourens, ds. M. Dijkstra, ds. E. Heres, ds. C. Koster, ds. S. de Marie; GKN dr. A. Bas, br. J. Hartog, ds. L. Heres, ds. A. Jongeneel, ds. J.R. Visser, ds. R. van der Wolf
21. 2021 – Oktober
    De GKN classis Noord stemt tegen het bijeenroepen van een vervroegde synode om de eenwording van DGK en GKN te bespreken en deze zo mogelijk verder gestalte te geven.
22. 2022 – Februari
    De GKN classis Noord stemt opnieuw tegen het bijeenroepen van een vervroegde synode om de eenwording van DGK en GKN verder gestalte te geven.
23. 2023 ­­ – December
    GKN generale synode Kampen 2023 erkent DGK als ware kerk van Christus.
    De synode neemt het voorstel 3 van de gezamenlijke deputaten – na erkenning over te gaan tot een gezamenlijke generale synode - niet over, maar wil eerst nog onderzoek laten doen naar verschil- en knelpunten, alsmede verschillen in kerkrecht en regelingen tussen de kerkverbanden, en die laten beoordelen door de afzonderlijke synodes.