Eenheid en Waarheid
N. van Dijk
11-03-13
De Protestantse Kerk heeft de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt), de Nederlands Gereformeerde Kerken en de voortgezette Gereformeerde Kerken uitgenodigd voor een gesprek over de vraag of er nog wel echte redenen zijn om gescheiden te blijven optrekken. Als reden wordt genoemd dat de kerk in deze tijd van ontkerkelijking geroepen is om te getuigen. De Christelijke Gereformeerde Kerken gingen aanvankelijk niet in op de uitnodiging, de andere kerken wel. Maar later bleken toch ook de Christelijke Gereformeerde Kerken een afvaardiging te sturen. Ook de Gereformeerde Kerken (vrijg.) gaan in op de uitnodiging.
De toenadering past volgens ds. H.J. Messelink (voorzitter vrijgemaakt deputaatschap kerkelijke eenheid) in het beeld van de laatste jaren:
“In de PKN en in de Raad van Kerken is meer nadruk gekomen op rechtzinnigheid. Tegelijk zijn onze kerken opener geworden. Er is toenadering tot de Raad van Kerken, terwijl die vroeger door onze kerken nog als een monster van valse oecumene werd gezien”.
Ook ds. H. Folkers vindt een gesprek waardevol:
“Voordat we de PKN de maat nemen over haar omgang met het belijden van de kerk, zouden we als afgescheidenen kunnen beginnen met het oefenen in bescheidenheid. Het afscheid heeft niet gebracht wat we ervan hadden mogen verwachten: de eenheid van allen die de Christus belijden”.
Dr. B. Loonstra, christelijk gereformeerd predikant bleef niet achter en pleitte er voor de uitnodiging te aanvaarden. De CGK rechtvaardigde haar afgezonderd blijven initieel vanuit het ontbreken in de PKN van een confessionele, geestelijke kerkelijke grondslag, PKN en CGK staan niet op hetzelfde fundament. Ook de drie kenmerken van de kerk: zuivere verkondiging van het Woord, zuivere bediening van de sacramenten en beoefening van de kerkelijke tucht worden niet strikt gehandhaafd.
Dr. Loonstra vindt dit echter geen gepast antwoord: “In onze beoordelingen beschouwen wij onszelf als de maat van alle dingen”, en over de tucht merkt hij op dat dat ook in de CGK niet de gemakkelijkste materie is:
“Heeft de tucht geen averechts effect als ze wordt toegepast op de mondige mensen uit de 21e eeuw? Het bedoelde effect is de persoon in kwestie terug te brengen tot Christus en de gemeente. Maar het toepassen van de tucht staat haaks op het moderne levensbesef en leidt dus tot onbegrip”.
Ook merkt Loonstra op dat de PKN na een diepe crisis bezig is de weg naar het hart van het evangelie terug te vinden. Reden te meer voor hem om het gesprek aan te gaan: “Juist als het gaat om de zoektocht van (post)moderne mensen naar woorden en vormen die er toe doen, omdat ze een inhoud van blijvende waarde bevatten, kunnen we van de PKN wellicht iets leren”.
Zo worden er steeds meer vragen gesteld bij het gescheiden optrekken van de diverse kerken. Eén in het belijden wordt van minder belang gevonden, immers onze vragen zijn dezelfde, we zijn één als het gaat om de zoektocht van de (post)moderne mens naar vormen en woorden die van belang zijn.
Dat bovenstaande oproep tot eenheid niet door iedereen omarmd wordt zal duidelijk zijn. Steeds meer klinken de oproepen van buitenlandse zusterkerken aan de GKv om zich toch daadwerkelijk te houden aan de Schrift en de belijdenisgeschriften. Uit zorg over de koers van de GKv zijn al diverse afscheidingen geweest. Daarom is het verheugend dat er tussen afgescheiden kerken een nieuwe eenheid is ontstaan. In januari 2013 verenigden De Gereformeerde Kerken en de Gereformeerde Kerk (dolerend) te Dalfsen zich. In ‘De Bazuin’, het kerkblad van DGK zijn de dankwoorden te lezen van ds. de Marie en ds. Heres. Ds. de Marie benadrukt in zijn toespraak de dankbaarheid aan Hem, die “toch tot stand bracht, wat wij menselijkerwijs niet meer spoedig verwezenlijkt zagen”. Hij noemt het gebod van de Here Christus die de Zijnen verenigd wil hebben op de ware grondslag van Schrift, belijdenis en kerkorde, en wil optimistisch de toekomst tegemoet zien. Hij roept op door te gaan met bidden voor en werken aan de her- en vereniging van alle oprechte gelovigen, die bij elkaar horen op hetzelfde fundament.
In het dankwoord van ds. Heres benadrukt hij “dat het nooit de bedoeling is geweest om na de vrijmaking een alleenstaande plaatselijke kerk in Dalfsen te blijven”. Vanaf het begin is gestreefd naar eenheid met allen, die willen bouwen op datzelfde fundament dat de HERE Zelf gelegd heeft. Hij vervolgt zijn dankwoord:
“Ik wil nog een keer benadrukken, hoezeer de HERE ons in Zijn Woord de weg wijst van de eenheid van de broeders en zusters die van hetzelfde huis zijn. Zelf ben ik in de afgelopen tijd geraakt door de indringende profetie van Ezechiël. Ezech. 37: 15-28, die profetie van de twee stukken hout. Die twee stukken hout, dat slaat op Israël, het Tienstammenrijk en op Juda, het Tweestammenrijk. Wat een verdeeldheid bij Gods volk. Wat een gebrokenheid in de geschiedenis van Israël. Het was een gevolg van de zonde, maar de HERE liet het er niet bij zitten! Aan de ballingen wordt verkondigd: ‘Ik zal hen tot één volk maken; zij zullen niet langer twee volken zijn’. We denken hier natuurlijk ook aan de woorden van de Here Jezus Zelf, in het gebed dat Hij bidt als onze enige Hogepriester (Joh. 17). En Hij heeft eens en voor altijd het grote offer gebracht in de dienst van de verzoening. Hij betaalde voor de schuld van de zonden van al de zijnen. En zo kan Hij ook bidden om hun éénheid. Zo kon Hij ook de Vader bidden: ‘Dat zij allen één zijn’. Als de Here dat bidt dan gaat het om meer dan ‘een beetje geestelijke verbondenheid’.
Vandaag wordt graag gesproken over verbonden zijn in Christus, over de kerkmuren heen. En dan moeten de verschillen in het omgaan met de waarheid van Gods Woord maar vervallen. Maar, de Here Jezus zegt in Joh. 17: ‘Heilig hen in uw waarheid! Uw Woord, Vader, is de waarheid. Ik bid voor hen, opdat zij allen één zijn in de waarheid’! Dat geeft echte broederschap, als je samen echt wilt staan voor de waarheid van Gods Woord!”
Ds. Heres benadrukt dat waar de bediening van de verzoening is, daar waar de rechte verkondiging van het Woord is, dat de HERE daar de zegen kwijt wil, daar is de echte gemeenschap der heiligen. Hij eindigt zijn dankwoord met de hartelijke wens en bede
“dat van de vereniging die zich vandaag voltrekt een goed getuigenis mag uitgaan. Dat het een bemoedigend signaal mag zijn voor verontruste broeders in de GKv. En laten wij de roeping van Christus blijven zien om te streven naar eenheid van allen die op hetzelfde fundament mogen staan en naar waarheid de HERE willen dienen”.
En zo blijft dit een indringende oproep temidden van veel geroep om éénheid, waarbij we het dan maar wat minder nauw moeten nemen met bepaalde verschillen, omdat we het in deze tijd niet zouden kunnen maken om als kleine kerk op onszelf te blijven staan. Op de website van De Gereformeerde Kerk van Dalfsen is dan ook te lezen: “….want gij hebt kleine kracht, maar gij hebt mijn woord bewaard en mijn naam niet verloochend.” (Openb. 3: 8)