Flitsen 8
D.J. Bolt
08-02-25
Waarnemingen met enig commentaar na de driestarren.
Wie wil doctor worden?
De Waarheidsvriend, 23-01-25
Het Cornelis Graafland Centrum (CGC) is een theologisch instituut van de Gereformeerde Bond, opgericht in 2019 en gevestigd aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Het wil wetenschappelijk-theologisch onderzoek in hervormd-gereformeerde kring stimuleren en coördineren. Het doel van het centrum is de vorming van theologen die leiding kunnen geven in de PKN en beschikbaar zijn voor de opleiding en toerusting van (toekomstige) predikanten. En dat vanuit het perspectief van de hervormd-gereformeerde traditie.
Er is een interessant project gestart, Preken als bron. Het is een 'overkoepelend en samenbindend onderzoeksproject waarin preken als bronteksten dienen. Het doel is om transformerende prediking op het spoor te komen', zo lezen we. 'Transformerend' betekent in dit verband 'vernieuwend'. De werkdefinitie voor dit project luidt: 'verkondiging die de Schriften opent, het kwaad ontmaskert, het Koninkrijk van God present stelt en leidinggeeft aan het christenleven in de concrete context.'
Het project is 'overkoepelend en samenbindend' want er zijn maar liefst drie universiteiten bij betrokken:
- De PKN universiteit in Utrecht, de PThU.
- De christelijke gereformeerde universiteit in Apeldoorn, de TUA.
- De Vrije Universiteit in Amsterdam, de VU.
Het project staat onder leiding van dr. P. Veerman (PKN). Voor de VU is ds. H.B. van der Knijff (PKN) al bezig met onderzoek te doen naar 'Preken in oorlogstijd'. Er wordt nog gezocht naar twee collega's die moeten komen van de PThU en de TUA, en op dit onderwerp willen promoveren.
Er is nog een dieper doel. De PKN/Gereformeerde Bond wil met dit project 'formeel een verbinding met de TUA aangaan'! Want aan de TUA zijn de laatste jaren wel veel 'hervormd-gereformeerde theologen' benoemd
- M.A. van Willigen (Vroege Kerk)
- J. van der Knijff (Liturgiek)
- P. Veerman {Praktische Theologie)
- H. van den Belt (Systematische Theologie)
- A. de Muynck (Christelijke pedagogiek).
maar deze personen zijn allemaal op persoonlijke titel aan de TUA verbonden. Dat moet dus nu anders gaan worden.
***
Ja, mooi als mensen ook op dit gebied willen samenwerken! En toch zijn er ook gemengde gevoelens bij ons. We zeggen het maar even recht toe recht aan: ontwikkelt de gereformeerde TUA zich zo niet stapje voor stapje in de richting van een hervormd-gereformeerde bondsuniversiteit?
Samenwerking prima! Maar tegelijk, hebben we juist in deze dagen zich rond 'CGK samenwerkingsgemeenten' niet rampen zien voltrekken? Moet dat niet aansporen om ook op academische niveau heel zorgvuldig met 'samenwerking' om te gaan zodat kerkelijke instellingen hun identiteit niet gaan verliezen?
Kerkmuren tussen kerkburen
Bewaar het Pand, 28-11-24
In het RD (9 november 2024) stonden veel paginagrote advertenties voor allerlei doeleinden: SGP steun aan 'wakers van Nederland', zorg voor
zorg van kwetsbare medelanders, Mars voor het leven, Schreeuw om leven. Maar ook
een oproep aan jongeren en ouderen om voor een baan in het christelijk-reformatorisch onderwijs te kiezen, een gezamenlijk initiatief van de Hersteld Hervormde Kerk, de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland, de Oud-Gereformeerde Gemeenten in Nederland, de Gereformeerde Gemeenten en de Gereformeerde Gemeenten in Nederland.
Ds J.M.J. Kieviet (CGK) vindt deze samenwerking prachtig. Het dringt hem tot een beschouwing over de kerkelijke verdeeldheid. Hij is blij met 'zijn' kerken – 'de Heere heeft onze kerken sinds 1834 en 1892 veel gegeven' - maar
'het eigen kerkverband [is] er één naast diverse andere in ons kleine landje. Elk heeft een eigen geschiedenis. En elk claimt een eigen bestaansrecht. Ondertussen wordt de kerk in Nederland steeds kleiner. Kerkverlating en afstoten van kerkgebouwen zijn aan de orde van de dag. Binnen deze afkalvende werkelijkheid mogen we nog dankbaar zijn voor een christelijk-reformatorisch volksdeel. Weliswaar in een versplinterd en verbrokkeld kerklandschap. In dat licht is het een goede zaak dat kerken die op eenzelfde gereformeerde grondslag wensen te staan elkaar weten te vinden, bij diverse gelegenheden en op onderscheidene terreinen.'
Daar geeft ds. Kieviet voorbeelden van. Samenkomen als predikanten van de 'interkerkelijke broederschap' in een zogenaamde 'Klein Convent' met 'inleiding en gesprek'. Het leidde ook tot zicht op en 'bij tijden' gebed voor elkaar.
Nog een voorbeeld noem hij.
In de zware tijd van corona werd bezinning noodzakelijk geacht op vraag 'wat is de boodschap van de Heere in deze crisissituatie?' Zes dominees van dezelfde kerken als boven genoemd, schreven en distribueerden gezamenlijk brochures. Ze vormden een 'kring' die nog steeds bijeenkomt met als doel
'Niet om over allerlei kerkscheidende onderwerpen door te spreken. Maar om in gezamenlijke verbondenheid te zoeken wat samenbindt. Sinds kort houdt ieder van hen om de beurt een korte preek waarover wordt na gesproken.'
En maant ds. Kieviet
'Om ook anderen aan te sporen wegen te zoeken om zicht op elkaar te hebben. Over de muren heen. Elders wordt zoiets de oecumene van het hart genoemd. De Heere geve er Zijn zegen over.'
***
Wat zou het mooi zijn als de komma in de zin
'In dat licht is het een goede zaak dat kerken die op eenzelfde gereformeerde grondslag wensen te staan elkaar weten te vinden , bij diverse gelegenheden en op onderscheidene terreinen'
een punt zou zijn geweest …
Want het raakt ons altijd weer diep als mensen 'samenwerking' hoger stellen dan door Christus geëiste eenheid. Immers, als toch kerken daadwerkelijk op 'eenzelfde gereformeerde grondslag' staan dan is het bijna vloeken als om iets vaags als 'de oecumene van het hart' geweigerd wordt kerkscheidende onderwerpen door te spreken en blokkades op te ruimen. Dat is toch zonde?
Laten we toch de wil van onze Heiland, Heer van de Kerk, die we kennen uit zijn ontroerende en indringende gebed eerbiedig en zonder dralen gehoorzamen:
'En Ik bid niet alleen voor dezen, maar ook voor hen die door hun woord in Mij zullen geloven, opdat zij allen één zullen zijn, zoals U, Vader, in Mij, en Ik in U, dat ook zij in Ons één zullen zijn, opdat de wereld zal geloven dat U Mij gezonden hebt.' (Joh. 17: 21)
Stop met pop
Gereformeerde Kerkbode Groningen – Fryslân – Drenthe, 08-02-25
De Gereformeerde Kerkbode Groningen – Fryslân - Drenthe doet z'n best om de lezers weerstanden tegen seculiere cultuur te laten overwinnen. In navolging van een christelijk betrokken krant brak enige tijd geleden ds. W.L. de Graaff, redacteur van de Noord-Nederlandse kerkbode een lans voor bioscoopbezoek, ook al worden er godvergeten films getoond. Want je kunt er toch van leren wat niet goed is? (Zie Flitsen 5).
Collega redacteur F. Tromp gaat in dit straatje verder met de vraag: 'Hoe ga je om met films, nieuwe media, popmuziek'. Onder de uitdagende (naar blasfemie ruikende) titel 'Een goede popsong: Queen – Jesus' (editie 08-02-25) brengt hij zijn verhaal aan de lezers.
Dat is urgent, want
'Niet zo lang geleden beklaagde iemand zich over het feit dat het Nederlands Dagblad onbekommerd films en boeken recenseerde. Hij miste een christelijke en kritische beoordeling. Films. waar veel geweld, seks en druggebruik in voorkomen, worden niet afgeraden. Het oordeel is aan de kijker. En ja, dan heb je de film al gezien voordat je die kunt afwijzen.'
We denken (alweer) te weten wie die zeurpiet is, maar laat hem maar even. Na De Graaff over film en bioscoop, probeert nu Tromp vroegere barrières naar een andere seculiere sectie, popmuziek, te slechten. Ja, vroeger werd er 'vanaf de kansels en in de hoofdredactionele stukken gezegd naar welke muziekje wel, maar vooral waar je niét naar mocht luisteren. Grrr, bah, maaaaaar
'Tegenwoordig lijkt het erop dat we ons niet meer laten voorschrijven wat we wel en wat we niet mogen zien. We maken zelf wel uit waar we naar kijken, welke muziek we draaien. De kaders van onze normen en waarden lijken minder strak dan pakweg dertig jaar terug. Zo heeft elke tijd zijn eigen manier om invulling te geven aan wat we belangrijk vinden.'
Vervolgens komt Tromp met een heel verhaal over een beroemde Britse rockband genaamd Queen (koningin), ooit bestaande uit vier mannen. In christelijke kring was de band berucht geworden door o.a. een zin uit hun grootste hit: 'Beelzebub has a devil put aside for me, for me, for me' (Beelzebul heeft een duivel voor me opzij gezet, voor mij, voor mij). De wereldberoemde 'frontman' van de band, Freddie Mercury, krijgt speciale aandacht. De man, homoseksueel, stierf 45 jaar oud aan aids (1991), zo meldt Tromp.
Maar nu…! Deze Freddie schreef ook het nummer 'Jesus' ontdekte Tromp. En in het refrein daarvan staan de woorden 'All going down to see the Lord Jesus' (Ze gingen allen heen om Jezus te zien). En ook is er een referentie aan de genezing van de melaatse man (Mat. 8:3). En Freddie laat de wijzen uit het Oosten zeggen: 'Born was a leader of man' (Een leider van de mensen werd geboren), zie hieronder voor de volledige tekst.
Voor Tromp is daarmee deze song gekwalificeerd als 'onversneden evangelie'. Ja, 'zo'n lied is een pareltje, dat gooi je niet voor de zwijnen', maant hij. Je zou het 'met enig cynisme een evangelie-kruimel kunnen noemen'. Kruimels die 'worden gegeten door de honden'. En dus
'Ik luister nog maar weer een keer naar hoe de wereld buigt voor de Lord Jesus. En voeg mij in het koor van misschien wel Indiase Parsi-gelovigen, die de redding in de sterren zagen.'
Werkelijk?, 'de wereld buigt voor de Heere Jezus' samen met 'het koor van Parsi-gelovigen' die het zoroastrisme aanhangen? Maar dat is toch een heel ander 'evangelie'? De kern ervan is dit:
'Het eerste mensenpaar wordt door de demonen verleid om hen te aanbidden, zodat de mens verdoemd is. De goede en kwade krachten leveren gedurende 9000 jaar oorlog met elkaar op aarde. De aardse wereld is op zichzelf niet negatief, maar is een val voor de boze krachten die alles wat negatief is veroorzaken.
Drie verlossers zullen opeenvolgend geboren worden, met tussenperiodes van duizend jaar, om de aarde stapsgewijs te zuiveren. Uiteindelijk zal Ahura Mazdâ [oppergod, 'heer wijsheid'] winnen, waarna Angra Mainyu ['verwoestende geest'] krachteloos achterblijft en de wereld als volmaakt herboren wordt.
De mens kan met goed gedrag bijdragen aan de zuivering van de wereld. Tijdens het leven van de individuele mens staat deze voor de keuze van goede en slechte daden. Na het overlijden valt het lijk onmiddellijk ten prooi aan demonen en de ziel gaat naar de brug die hemel en aarde verbindt. Hier wordt hij op zijn denken en daden beoordeeld door Mithra, Rashnu en Sraosha. Wegen de goede daden zwaarder, dan volgt de hemel of het paradijs. Zo niet, dan volgt de hel. Beide gelden als fysieke locaties. Wegen goede en slechte daden even zwaar, dan volgt de limbo ['voorgeborchte]. Op die locaties verblijft de ziel tot het einde van de tijd.
De laatste verlosser velt een eindoordeel over de mensenzielen. De sterren storten op aarde neer, doen de bergen smelten en in dat gesmolten metaal worden de slechte zielen gezuiverd. Gesmolten metaal zal tevens de hel afsluiten, waar Angra Mainyu en zijn volgelingen in blijven opgesloten. Dan wordt de wereld als volmaakt herboren, stopt de gewone tijd en begint de eeuwige tijd.' (Wikipedia)
Onversneden evangelie…?
Tenslotte, wat bedoelt Freddie Mercury eigenlijk met zijn lied? Is hij christen en komt het voort uit zijn geloof? We hebben iets daarover, zwervend op internet, proberen te iets vinden. Ene David Conaghan (davidc316) vertelt het volgende (samengevat).
'De eerste twee of drie albums van Queen schetsten een ietwat mystiek beeld van de wereld. (…) Alles is dramatisch en de liedjes zijn versierd met allerlei interessante personages zoals feeën, monsters en natuurlijk de mystieke, naamloze, wijze oude man.
Ik denk dat het onduidelijk is of Freddie atheïst, agnost of Zoroastris was - vooral op dat moment in zijn leven. Wat wel bijna zeker is, is dat Freddie geen christen was. Desalniettemin denk ik dat Jezus een zeer interessant personage is voor Freddie en dat het op zijn minst de moeite waard is om over na te denken en muzikale aandacht aan te besteden.'
Even verder:
'In dit nummer zegt Freddie dus niet dat hij een volgeling van Jezus is. Hij zegt niet dat Jezus goed of slecht was of de zoon van God was of oud (zoals een eerdere commentator suggereerde). Hij brengt Jezus alleen maar in de schijnwerpers en geeft hem de klassieke Queen-behandeling. In zekere zin is het een eerbetoon aan Jezus. Freddie zou Jezus op zijn minst hebben gezien als een radicale vredelievende hippie wiens filosofie zijn tijd eeuwen vooruit was. Er zijn zeker geen hints van beledigingen aan het adres van Jezus in het nummer.
Het nummer lijkt echter ook geen concrete uitspraken te doen over hoe Freddie echt over Jezus denkt. De verteller maakt slechts een aantal observaties waarin Jezus enkele goede daden verricht. Zelfs de oude man zegt geen woord - “hij staarde alleen maar naar hem".'
Wat is dan de centrale boodschap van het lied volgens deze Conaghan?
'In het lied observeert de verteller (en ook de oude man) Jezus alleen maar. Ze doen geen enkele uitspraak over de vraag of Jezus de zoon van God was. Ik denk dus dat je de verteller/zanger kunt zien als een nieuwsgierige, stille en misschien besluiteloze waarnemer. Als we een soort etiket op dit perspectief zouden moeten plakken, dan denk ik dat agnostisch het beste woord is om te kiezen. Het is veelzeggend dat de verteller van het lied in staat is om zichzelf te verwijderen van de rest van de uitzinnige massa die zo enthousiast allemaal naar beneden gaat om Jezus te zien. (…)
Dus als er al een boodschap is voor de luisteraar, dan denk ik dat het voor jou is om een niet-conforme vrije denker te zijn. Alleen jij hebt de macht en het recht om je eigen religie te omarmen, te verwerpen of zelfs te creëren. Maar wat je ook besluit te doen, je zou in staat moeten zijn een stap terug te doen en een beslissing te nemen over hoe je je leven gaat leiden op basis van je eigen deductieve redenering. Je hoeft niet te zijn zoals de wanhopige massa's die allemaal zo herhaaldelijk naar Jezus vluchten. Je bent vrij om voor jezelf te denken en je zou deze kracht moeten gebruiken.'
Anti-evangelie dus. En ook een mentaliteit die doet denken aan het tweede citaat van deze Flits. We zouden de schrijvers in de Gereformeerde Kerkbode graag willen vragen
'… broeders, al wat waar is, wat eerbaar is, al wat rechtvaardig is, al wat rein is, al wat lieflijk is, al wat welluidend is, als er enige deugd is en als er iets prijzenswaardigs is, bedenk dat.' Fil. 4:8
De popsong
And then I saw him in the crowd
A lot of people had gathered round him
The beggars shouted, the lepers called him
The old man said nothing, he just stared about him
Then came a man, before his feet he fell
Unclean said the leper and rang his bell
Felt the palm of a hand touch his head
Go now, go now, you're a new man instead
It all began with the three wise men
Followed a star took them to Bethlehem
And made it heard throughout the land
"Born was a leader of man"
Refrein
All going down to see the lord Jesus
All going down to see the lord Jesus
All going down
Flitsjes
Orgel
De Waarheidsvriend, 30-01-25
De generale synode van Dordrecht 1574 besloot dat in de erediensten het orgel niet meer mocht worden bespeeld. Men was bang dat na de dienst de muziek de mensen zó in beslag zou nemen dat de hele preek werd vergeten…
Maar ja, uit de geschiedenis daarna is gebleken dat het zingen in de 16de en 17de eeuw chaotisch was:
'Men zong onbegeleid en extreem langzaam, de een zong uit de berijming van Datheen, een ander uit Marnix. De volgende had nog weer een andere berijming – en iedereen probeerde z'n buurman met die foute berijming te overstemmen.'
Gelukkig begon men vanaf ongeveer 1630 het orgel weer in te zetten om de gemeentezang in goede banen te leiden.
In onze tijd dreigt een ander gevaar want het aantal orgelleerlingen is zéér schaars, constateert het blad. Het doet daarom de dringende oproep in de opleiding van jonge organisten te investeren 'zodat we niet over een paar jaar moeten zingen met een YouTube-filmpje of a capella'.
Ja, heel belangrijk. Inmiddels kennen we een gemeente die de lessen van een serieuze orgel leerling betaalt! Ter navolging!
Kinderen van Abraham
ND 05-01-25
De Roomse bisschop van Den Bosch, dr. G.J.N. de Korte, had vorige maand een ontmoeting met Joden, protestanten en zijn geloofsgenoten. Hij vindt het belangrijk om elkaar regelmatig te ontmoeten.
Waarom?
'Wij beseffen dat wij leven met de God van Israël. Over die God spreken Joden en christenen verschillend, maar wij zijn als christenen verbonden met het Jodendom door de aanbidding van de bijbelse God.'
Klinkt modern-mooi maar we zouden willen tegenflitsen dat we maar niet 'een God van Israël' hebben maar een 'God van hemel en aarde'. Dat is heel wat meer dan een God verbonden aan een klein volk en dito stukje grond in het Midden-Oosten.
Maar wat ons nog meer verbaast is dat we samen met Joden de 'bijbelse God' zouden kunnen aanbidden. Want de God van de Schriften is toch de Drieenige, Vader, Zoon en Heilige Geest? Waarvan 'het Jodendom' niets moeten hebben?
Aan het eind van z'n column trekt De Korte er ook nog de moslims bij. Want we zijn immers allemaal 'kinderen van Abraham'. Een stellingname, voor ons onbegrijpelijk. We zijn toch door het geloof, het geloof in Jezus Christus de Messias nageslacht van deze aartsvader? Zie Rom.4, Gal. 3.
'… als u van Christus bent, dan bent u Abrahams nageslacht en overeenkomstig de belofte erfgenamen…'
Vraag dat maar eens aan moslims.
Naar de PKN
Gereformeerde Kerkbode Groningen – Fryslân - Drenthe, 08-02-25
De regiovergadering in Ruinerwold constateert o.m.
'Kleine gemeenten ondervinden uitstroom naar grotere gemeentes maar tegelijk wordt in een aantal gemeentes het Licht plaatselijk versterkt door een goede samenwerking met de PKN.
Hier en daar wordt ook verder gesproken.'
….
Moderne aflaat
ND/NOS, 14-01-25
We kennen nog het rijmpje van vroeger over de Roomse aflaat: 'Als muntje in het kistje klinkt, zieltje in de hemel springt'. Ja betalen, want anders verbleef je in het vagevuur, een soort pijnlijke wachtkamer voordat je de hemel in mocht.
Slechts middeleeuws volksgeloof? Zeker niet!
Het is ruimschoots in het nieuws geweest: de Paus heeft in de Sint Pieter de 'heilige deur' geopend. Dat gebeurt eens per 25 jaar. Als je nu als gelovige door die deur gaat én je volgt de heilige eucharistie én je gaat biechten én je gaat bidden voor de intenties van de paus dan kun je een volle aflaat krijgen!
Dat betekent
'dat alle zondestraffen die er nog waren nadat je gebiecht hebt vergeven zijn, die weg zijn (…), alle zonden die je nog op je kerfstok hebt waarvoor je eigenlijk katholiek gesproken naar het vagevuur zou moeten, niet meer nodig [zijn].'
Als we het goed begrepen hebben, hoef je voor déze aflaat niet te betalen, zoals vroeger toen de Sint Pieter zó moest worden gefinancierd. Hoewel, de 30.000.000 pelgrims die naar verwachting dit Heilige Jaar zich naar Rome zullen spoeden om de aflaat te verdienen brengen natuurlijk wel de nodige klinkende munt in het laadje…