Signalen 126
R. Sollie-Sleijster
29-05-21
Misverstand over zegen en toorn
Nader Bekeken – mei 2021
Ds. Jan Wesseling (GKv) vraagt aandacht voor essentiële vragen: Hoe staan we er als mensheid voor? Wat is ons beeld van God? Wat is ten diepste het karakter van zijn genade en de aard van het evangelie? En wat is de reikwijdte van het heil?
Het zijn vragen die achter verschillende, onlangs gepubliceerde artikelen liggen.
Bram van de Beek bijvoorbeeld, verzet zich tegen het selectief Bijbellezen van veel christenen. Ze lezen vooral wat hun aanstaat, maar God is geen lieve papa.
Dolf te Velde vroeg: houdt God van alle mensen?
Adrian Verbree protesteerde tegen het opleggen van Gods zegen aan heel Nederland door Almatine Leene. Het is een half en salonfähig evangelie: suikerbrood.
H. de Jong in de allerlaatste preek van zijn leven (ND, 28 dec. 2020):
Over Gods toorn wordt in de kerken oorverdovend gezwegen. Dat in corona en in andere rampzaligheden Gods toorn door de wereld waart, durven wij niet hardop te zeggen. God boos? Welnee, Hij is één en al liefde en ‘overstelpend goed’. Het doorsneegeluid is vandaag: God houdt van ons, onvoorwaardelijk, door dik en dun. Maar het is eenzijdig en daarom niet waar. Wij verkorten zo het evangelie, ‘en dat is geen evangelie’.
Wie thuis is in de gereformeerde geloofsleer, merkt dat diverse basisprincipes worden verwaarloosd. Om God werkelijk te kennen zijn we aangewezen op Zijn zelfopenbaring, maar dan ook het geheel ervan (sola Scriptura èn tota Scriptura). Op losse teksten wordt soms een heel bouwwerk gezet. Maar dit is de omgekeerde methode. Het is onder de maat, zo signaleert Van de Beek.
Wesseling:
'Het weerspiegelt een veranderend levensgevoel, een verschuiven van accenten. Of sterker: een vervormen van de waarheid en verdoezelen van de realiteit. Wie suggereert dat dit een zwartgallig doemdenken weerspiegelt, een hel-en-verdoemenis-preken, doet er goed aan de Bijbel te laten spreken. Opmerkelijk genoeg sprak niemand zo veelvuldig over de dag van het oordeel, de buitenste duisternis, over geween en tandengeknars als Jezus zelf. Hij was God de Zoon in ons midden en belichaamde Gods liefde. Hij zocht het behoud van mensen. Toch verzweeg Hij nooit de ultieme consequenties. In één adem klinkt uit zijn mond: ‘Zo lief had God de wereld dat Hij zijn eigen Zoon gezonden heeft, opdat een ieder die gelooft, niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft. Over wie in Hem gelooft, wordt geen oordeel uitgesproken, maar wie niet in Hem gelooft, is al veroordeeld (…) Gods toorn blijft op hem rusten’ (Joh. 3:16, 18 en 36). Hem kun je toch moeilijk beschuldigen van hel-en-verdoemenis-preken?'
Wesseling vraagt: Durven wij het nog aan, als kerken, voorgangers en christenen, om in onze geseculariseerde cultuur het evangelie te laten klinken, inclusief de bastonen? Òf modelleren en fatsoeneren we het beeld van God zo dat Hij past in ons idee van wat Hij zou moeten zijn? Zijn we bezig met eigenwillige godsdienst?
Met een 'salonfähig' evangelie maken we God onschadelijk. Niemand hoeft er wakker van te liggen. Het fenomeen doet zich breed voor. Ook de Passion is een universeel verhaal over Jezus geworden, waaraan niemand nog aanstoot neemt. Het wil aan 17 miljoen Nederlanders herkenning bieden en uitnodigend zijn voor iedereen. Maar de ergernis en dwaasheid van het evangelie is eruit weggesneden. Strooien we zo de moderne mens geen zand in de ogen? De door Jezus aangekondigde realiteit wordt er immers niet anders van.
En ook Paulus predikte geen hel en verdoemenis, maar de gekruisigde Christus, juist omdat hij rekening hield met de actuele en de komende toorn. Daartegen kan alleen Jezus Christus ons in bescherming nemen, als de enige Middelaar tussen God en mensen.
Prof. dr. F. van der Pol: Dit gaat over omgang met Schrift
RD 25-5-2021
De vraag naar de motivatie van zijn besluit om zijn lidmaatschap van de GKv op te zeggen wordt door prof. Van der Pol, emeritus hoogleraar kerkgeschiedenis TUK, duidelijk beantwoord:
'Dit gaat over iets essentieels: het omgaan met de Schrift.
De vraag hoe de kerk kan aansluiten bij de huidige cultuur krijgt binnen de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt zo veel aandacht, dat de kern van het geloof vervaagt. De cultuur nestelt zich in de kerk. De prediking wekt bij ons in toenemende mate vervreemding. De taal van buiten wordt sturend voor binnen. Dat zorgt voor een kaalslag van de gereformeerde geloofstaal. Het spreken over wedergeboorte, bekering, oordeel, Bijbels schuldbesef, levensvernieuwing, heiliging, allemaal als vruchten van Christus’ werk, vlakt af en verdwijnt steeds meer.'
De hoogleraar heeft ernstig bezwaar tegen de teloorgang van de reguliere catechismusprediking. Juist door het weglaten van de sturing van dit uitgebalanceerde leerboek komen de kernbegrippen van het geloof, verkiezing, zonde, genade, niet meer aan bod.
De besluiten van de synode Goes 2020 zijn niet Schriftuurlijk, ze tasten de eenheid van het kerkverband aan. Beide standpunten over de vrouw in het ambt kunnen Bijbels gezien niet naast elkaar bestaan. De Bijbel is helder in zijn spreken over Adam en Eva, de zondeval, de scheppingsorde. Deze zaken vormen, samen met wat Paulus schrijft, een Bijbelse werkelijkheid. Die kun je niet zomaar cultuurgebonden noemen.
Plaatselijke omstandigheden speelden eveneens een rol bij Van der Pols besluit.
GKv Hattem-Noord beriep een vrouwelijke predikant nog voordat de synode een besluit had genomen. GKv Hattem-Centrum toonde zich tevreden met de behandeling van haar revisieverzoeken door de GS Goes. Eind maart is dat door de kerkenraad gecommuniceerd. De kerkenraad vindt dat de visieverschillen kanselruil in Hattem en ruilbeurten in de classis niet mogen frustreren. Dit was de aanleiding om na onze verhuizing naar Hattem vorig jaar het attest niet in te leveren bij Hattem-Centrum en om aan te sluiten bij de Gereformeerde Kerken Nederland (GKN).
Was het niet mogelijk voor Van der Pol om zijn invloed binnen de GKv nog aan te wenden?
Van der Pol:
'Ik kan zeggen dat ik daar weinig tot niks van verwacht. Ik zie een volhardend aanpassen van de kerk aan de cultuur. (…) Dit gaat over het omgaan met Schriftgegevens. Blijkbaar weten wij meer dan Paulus. Mensen stellen 2000 jaar christendom ter discussie.
Als iets niet Bijbels is, terwijl de synode en de lokale kerkgemeenschap zeggen dat het wel Bijbels is, scheiden de wegen.'
GKN en DGK koersen aan op “staat van vereniging”
RD 3-5-2021
De Gereformeerde Kerken Nederland (GKN) en De Gereformeerde Kerken (hersteld) (DGK) zijn volgens een gezamenlijke brief van deputaatschappen samensprekingen klaar voor “een staat van vereniging”. DGK en GKN ontstonden na 2003 uit onvrede over de koers van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. DGK tellen ongeveer 1400 leden en de GKN ongeveer 1200.
Na wederzijdse herkenning (door de synodes van DGK en GKN in 2019 uitgesproken) is het nu aan de binnenkort samenkomende synodes van beide kerkverbanden om over te gaan tot een “staat van vereniging” en daar verder vorm en inhoud aan te geven. Er is eenheid tussen beide kerkverbanden wat betreft het omgaan met het gezag van de Schrift, de binding aan de gereformeerde confessie en de visie op de kerkorde.
Deputaten: Hoewel er (lokaal) nog pijnpunten uit het verleden zijn die weggenomen moeten worden om tot kerkelijke eenheid te komen, is gebleken dat er geen kerkscheidende onderwerpen meer zijn.
Een komende gezamenlijke synode kan deputaatschappen opdracht geven op basis van Schrift, belijdenis en kerkorde te komen tot “gezamenlijke besluiten binnen het nieuw te vormen kerkverband.”
Plek voor pastor naast predikant PKN
RD 27-5-2021
De Werkgroep ‘Ambt en diversiteit in de Protestantse Kerk in Nederland” stelt aan de synode van de PKN voor om naast de predikant ook sommige kerkelijk werkers toe te laten tot de bediening van Woord en sacramenten. Zij zouden dan de titel “pastor” moeten krijgen.
Bij het besluit welke gemeenten ook een pastor zouden mogen beroepen, moet de classis een grote rol gaan spelen. In bepaalde gemeenteprofielen blijft de te beroepen dienaar des Woords altijd een predikant. Ook wordt voorgesteld te kijken naar de aanvullende opleidingsmogelijkheden voor pastores.
Het synodebestuur heeft het voorstel van de werkgroep voor 12 juni a.s. op de agenda van de PKN-synode gezet.