Verder
D.J. Bolt
10-02-24
'Synoden zijn gewoonlijk niet het plezierigste onderwerp. Plaatsen en jaartallen van synoden zijn markeerpunten in de kerk – meestal van scheuringen. Dordt, Assen, 1944, 1967, 2004. Al veel eerder: Nicea, Chalcedon. Je wordt er niet vrolijk van. Op synoden worden strepen getrokken.'
Zo begint een artikeltje in het ND van emeritus hoogleraar dr. Bram van de Beek. Vervolgens wijdt hij zijn aandacht aan de strijd op de synode van Alexandrië in 362 n.C. die handelde over de godheid en persoon van Christus. En hij roemt deze synode omdat die 'geen strepen trok' die naar een scheuring leidden, maar 'nuances' in verwoording liet bestaan terwijl het toch om iets zeer fundamenteels van het Christelijke geloof ging!
'Misschien een voorbeeld voor synoden in 2024?', zo vraagt Van de Beek.
Ja, zijn wij misschien op weg naar de Alexandrijnse synode van de 21ste eeuw? Twee weken geleden kwam de generale synode Kampen 2023 van de GKN weer bijeen om drie besluiten te bespreken van de generale synode Dalfsen 2024. Kern daarvan was de unanieme erkenning daar van de GKN als ware kerken van Jezus Christus. Daarmee was wederzijdse erkenning door de kerken een feit geworden!
En dat is een heel heuglijk feit. Daarom werd ook op de DGK synode, evenals eerder op de GKN synode, Ps 133 gezongen:
'Komt, ziet hoe goed, hoe lieflijk is als 't zonen
van Isrels huis als broeders samenwonen,
In vrede bij elkander zijn.
Het is als olie, kostelijk en fijn,
Die naar Gods heilig voorschrift is bereid,
waarmee de priester wordt gewijd.'
Samen
Eén in Christus! Maar een belangrijk vervolgvraag is dan natuurlijk wél: Hóe geven de kerken die eenheid zichtbaar gestalte? Dus hoe komt het tot daadwerkelijke kerkelijke eenheid?
Ieder die de discussies en besluiten van de afgelopen jaren en maanden heeft gevolgd, weet dat dat nog niet zo eenvoudig was en is. Even in vogelvlucht:
- Deputaten van DGK en GKN kwamen met gezamenlijke voorstellen aan hun synodes.
- De GKN synode verving een gedeelte daarvan door andere voorstellen.
- De DGK synode ging daar niet in mee en kwam met nieuw voorstel.
- De GKN synode kwam opnieuw met een eigen voorstel.
Organisatorisch gezien schiet dat natuurlijk niet erg op. Het róept om bij elkaar te gaan zitten en samen te overleggen zó tot een goede aanpak te komen. Gelukkig is dát ook de kern van de beide laatste besluiten: binnen zes weken zullen de afgevaardigden van beide synodes rond de tafel gaan zitten 'om de vereniging van beide kerkverbanden vorm te geven'. Zo is de bedoeling.
Als we nu nog enige vragen hebben doet dat niets af aan onze blijdschap dat de beide synodes hiermee een heel belangrijke stap voorwaarts deden om, zoals het DGK besluit het verwoordt, te gehoorzamen aan 'de opdracht van de HEERE dat Zijn kinderen die één zijn in geloof ook daadwerkelijk samen één lichaam vormen'.
Dáár gaat het immers om!
Synodevergadering
Als we de beide laatste besluiten van de DGK- en GKN-synodes op het punt van 'samen vergaderen' vergelijken valt het op dat het ene besluit spreekt van een gezamenlijke synodevergadering (DGK) en het andere van alleen van 'vergadering' (GKN).
Maar misschien is dat niet zo belangrijk voor die allereerste gezamenlijke vergadering van over enkele weken. Want bepaalt het GKN besluit, de besluiten die daarop worden genomen zullen immers nog diezelfde dag door beide afzonderlijke synodes worden bekrachtigd,
Wel is het o.i. een kernvraag of volgende vergaderingen, synodale vergaderingen van het verenigde kerkverband zullen zijn. Dus dat ná die eerste organisatorisch-grondleggende gezamenlijke vergadering, er geen afzonderlijke synodes meer bestaan maar de kerken samen verder gaan als de Generale Synode van Alexandrië 2024, om zo te zeggen. Want er is dan immers één nieuw kerkverband ontstaan?
Transparantie
Nog een punt dat opvalt bij vergelijking van de beide laatste besluiten. Het GKN-besluit wil die eerste gezamenlijke vergadering in besloten zitting houden.
We vragen ons af of dat goed is. Niet omdat we als verslaggever grote oren hebben en graag onze neus overal insteken. Het gaat ons erom dat zo'n heuglijk feit - 'zonen van Israëls huis' die voor het eerst als broeders ook in vergadering samenwonen - niet weggeborgen moet worden achter dichte deuren. Geef het betrokken kerkvolk gelegenheid om het gebeuren mee te beleven.
Terecht werd op de laatste GKN synodevergadering aandacht gevraagd voor 'transparantie' en 'openheid'. Dat is beslist nodig. Het is o.i. funest als zaken in kerkelijke achterkamers bedisseld worden, hoe goed bedoeld ook. Laat iedere kerk en elk kerklid kunnen meeleven, ook als het gaat om de manier waarop en de argumenten waarom beslissingen worden genomen. En speelt hier ook niet een puntje mee hoe we kijken naar de verhouding tussen synode en kerken?
Zonder 'potte kijkende kerkleden' zou een vergadering 'rustiger' kunnen zijn, hoewel juist hun aanwezigheid ook een 'dempend' effect kan hebben weten we. Maar het gaat ons vooral om betrokkenheid bij hun kerkzaken die hen zeer ter harte gaan![1]
Liefde
Er is in afgelopen vergaderingen veel nadruk gelegd op elkaar vertrouwen, zo hebben wij ervaren. Inderdaad vertrouwen in elkaar is een heel groot goed, we kunnen niet zonder. Maar het niet iets wat bij wijze van spreken elkaar 'aangepraat' kan worden. Een boekhouder, die voortdurend eist hem te vertrouwen vraagt om iets anders. Vertrouwen moet groeien. Het vervelende is dat de groei vaak langzaam gaat maar het verlies ervan razend snel. Dat betekent dat we heel voorzichtig met elkaar moet omgaan.
Misschien moeten we elkaar daarom nog meer een ander woord voorhouden: liefde, waarvan Ps 133 zo hooggestemd zingt. Want meer nog dan onderling vertrouwen, is dát een rechtstreeks goddelijk gebod jegens elkaar. Zo zegt bijvoorbeeld Paulus:
'Als er dan enige bemoediging is in Christus, als er enige troost is van de liefde, als er enige gemeenschap is van de Geest, als er enige innige gevoelens en ontfermingen zijn, maak dan mijn blijdschap volkomen, doordat u eensgezind bent, dezelfde liefde hebt, één van ziel bent en één van gevoelen.
Maar heb voor alles vurige liefde voor elkaar, want de liefde zal een menigte van zonden bedekken.' (Fil. 2:1,2; 1Petr. 4:8)
Ook van de liefde geldt dat die niet zomaar komt aanwaaien, ook daarin is groei. Maar wie de liefde van Christus kent en ervaart weet dat deze het pad naar elkaar effent. Wellicht is het goed om samen weer eens aandachtig 1Kor. 13 te lezen en dat te laten lichten in ons persoonlijk en kerkelijk leven. Dan wordt ook op de komende Generale Synode een Goede Strijd gestreden.
Laten we bidden dat de Heilige Geest de broeders afgevaardigden vervult met wijsheid en liefde voor de kerken en liefde voor elkaar.
NOOT
[1] Voorbeelden van transparantie zijn NgK en CGK (beide kerkverbanden waar wel iets aan de hand is…) maar die die toch open naar hun kerken communiceren, en zelfs hun vergadering 'streamen' naar internet.