Signalen 23
R. Sollie-Sleijster
06-02-16
GKv en NGK starten opleiding voor interim-predikanten
RD 25/01/2016
In navolging van en in samenwerking met de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) starten de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt en de Nederlands Gereformeerde Kerken een gezamenlijke eenjarige opleiding voor interim-predikant. De bedoeling is dat deze predikanten gemeenten in tijden van crisis of van nieuwe visievorming begeleiden. In 2014 besloot Synode Ede (GKv) tot het starten van deze opleiding. De Vereniging Steunpunt Kerkenwerk (VSK) die GKv, CGK en NGK in hun rol als 'werkgever' en beheerder adviseert, gaat als adviseur fungeren.
Kort commentaar
Interim-predikant? Doet denken aan een interim-manager in het bedrijfsleven, die wordt ingezet om in korte tijd een bedrijf te saneren. Dit gaat vaak gepaard met een (forse) inkrimping van het aantal medewerkers. Een pijnlijk proces, maar de 'interim' heeft 'gelukkig' geen band met deze mensen. Hij voelt de pijn van het verbreken van (hechte) banden niet of nauwelijks.
En nu interim-predikanten? Wat moeten we ons daarbij voorstellen? En begeleiden van nieuwe visievorming? Welke visies? En welke crises? Dit korte bericht roept meer vragen op dan het beantwoordt. Is de bedoeling dat tijd- en cultuurgebonden visies de ruimte krijgen? Aanpassing aan de tijdgeest dus? Ja, daar kan crisis uit voortkomen, omdat toch nog enkelen (of velen) vast willen houden aan het duidelijke Woord van God.
En de samenwerking omvat ook de PKN, ongeacht welk deel van de PKN. Wordt zo de deur niet wijd opengezet voor ongereformeerde en vrijzinnige invloeden? En opleiden gezamenlijk met de NGK? Zonder meer? En willen de GKv deze predikanten inderdaad als herders en leraren in hun midden ontvangen, ook al is het maar tijdelijk?
Ik kan het me niet voorstellen!
Kritiek dr. Kater op vrijgemaakte kerkvisie in boek “Kampvuur”
RD 01/02/2016
Wat voor kerk willen we in de toekomst? Wat moet er veranderen? Deze vragen stonden zaterdagmiddag centraal op een mini-symposium (AKZ+) in Kampen (TUK).
Bespreking vond plaats aan de hand van het onlangs verschenen boek 'Kampvuur', dat een tegenhanger lijkt te zijn van het boek “Vrijgemaakt?” van Lammert Kamphuis. Nu geen ex-vrijgemaakten die zich afzetten tegen hun verleden, maar vijftien mensen die laten zien hoe belangrijk de kerk voor hen is: Samen rond een kampvuur, dat is het ideale beeld van de kerk dat dit boek schetst. Positief, maar het moet wel anders: geen saaie preken en wel met je tijd meegaan.
Willem van der Horst, docent aan hogeschool Viaa, uitte kritiek op het kenmerkende element 'gemeenschap' in deze bundel en vroeg wat het verschil nog is tussen de kerk en een Rotaryclub. Is de theologische dimensie uit beeld of heeft men geen zin meer om over theologie te praten?
Dr. M.J. Kater, docent aan de TUA (CGK) ging nog een stap verder in zijn kritiek op de inhoud van het boek. Die inhoud staat op onderdelen haaks op de gereformeerde kerkvisie. Hij mist het Hoofd van de kerk en hoewel de naam van Jezus wel voorkomt, ontbreekt toch de relatie met Hem en het lied over Hem, Die de Vader gezonden heeft.
Samensteller Johan Bakker noemt het een positieve bundel over de kerk, maar dr. Kater noemt de gemeenschap die in het boek naar voren komt een 'community of anybody', een gemeenschap van iedereen, maar geen gemeenschap der heiligen. Het gaat over een kerk zonder zekerheid, waar de vaste beloften van God ontbreken.
Bakker hoort in de kritiek het verschil tussen de twee kerken (GKv en CGK). Hij denkt dat deze kerken misschien nog verder naar elkaar toe kunnen groeien, terwijl dr. Koert van Bekkum (TUK) de discussie relativeert met de opmerking dat er meer manieren zijn om de 'innerlijkheid' van het geloof vorm te geven.
Kort commentaar
Ja, er zijn meer manieren om het geloof vorm te geven. Maar willen we in onze kerkdiensten ons zélf centraal stellen, onze gevoelens en cultuurgebonden ideeën òf zal het Woord van God centraal staan en Zijn eer? Dat laatste levert geen 'saaie' kerkdiensten op. Integendeel: het geeft inhoudsrijke preken en erediensten, waarin hartelijke dankbaarheid en blijdschap om het Evangelie van onze verlossing uit zonde en ellende door onze Heiland mag overheersen. Dat geeft innige verbondenheid met elkaar, een werkelijke gemeenschap van heiligen.
Het probleem van Kaïn
Creation Without Compromise – 01/02/2016
Met wie was Kaïn getrouwd? En voor wie was hij nu precies bang?
Soms worden vragen gesteld die moeilijk te beantwoorden lijken, maar zijn ze dat ook?
Ds. Jim Witteveen haalt een artikel (in Logos Bible Software blog) aan waarin Tremper Longman, professor Oude Testament aan het Westmont College in Santa Barbara (CA), verschillende theorieën opnoemt over hoe Adam en Eva begrepen moeten worden. Met name gaat hij in op de opvattingen van N.T. Wright, Brits nieuwtestamenticus. Longman schrijft:
Uit gesprekken met Wright begrijp ik dat we bij Adam en Eva aan een soort representatief echtpaar binnen een grotere bevolkingsgroep moeten denken. Zij waren niet alleen. Dat helpt bij het verklaren van bepaalde onderdelen van Genesis 1-11. Bijvoorbeeld met wie Kaïn trouwde en voor wie hij bang was. Adam en Eva waren zoiets als de Koning en Koningin of de priester en priesteres, want in Genesis 1 en 2 gaat het over de kosmos in een soort tempeltaal.
Longman vindt dat Wrights standpunt helpt bij het uitleggen van deze hoofdstukken: Adam en Eva waren vertegenwoordigers van de grotere groep mensen en niet de enige twee levende mensen.
Maar ds. Witteveen vraagt waaróm het nodig is naar een andere uitleg van deze hoofdstukken te zoeken, terwijl het antwoord duidelijk uit de tekst zelf blijkt.
Eerst de vraag voor wie Kaïn nu eigenlijk bang was. Uit Genesis 5:3 weten we dat Adam 130 jaar oud was toen Seth werd geboren. Dit was waarschijnlijk kort na de dood van Abel en Kaïns uitspraak dat hij een zwerver en vluchteling op aarde zou zijn en dat ieder die hem aan zou treffen hem zou doden (Gen. 4:14). Kaïn vertrok daarop, had gemeenschap met zijn vrouw, zij werd zwanger en baarde Henoch (Gen. 4:17, niet te verwarren met Henoch, de nakomeling van Seth).
Als je ervan uitgaat dat Eva, ook 130 jaar oud, elke twee jaar een kind zou hebben gekregen, komt het aantal uit op 65 (kan natuurlijk ook veel meer zijn). Ds. Witteveen gaat van deze berekening uit om aan te geven dat tegen de tijd dat Seth werd geboren de bevolking zich tot duizenden kon hebben uitgebreid. Kaïn was daarom bang voor zijn broers en zussen en hun kinderen, zijn neven en nichten, achterneven en -nichten, enzovoort. Door de hoge leeftijden voor de zondvloed kon de bevolking exponentieel groeien en veel mensen leefden daardoor gelijktijdig met hun nageslacht.
Het antwoord op de andere vraag, met wie Kaïn trouwde, is eveneens helder uit de tekst. Hij trouwde met een zuster of nicht. De voorschriften tegen incest werden pas in de tijd van Mozes gegeven (Leviticus 20:17 enz.). Ook Abraham en Sara waren halfbroer en -zus (Gen. 20:12). Genetische degeneratie werkte pas veel later door. Voor de eerste generaties mensen met hun perfecte, nog ongeschonden genetische eigenschappen was bloedverwantschap geen punt.
Ds. Witteveen sluit af met de constatering dat Longman en anderen die het feitelijke bestaan van Adam en Eva ontkennen, moeten toegeven dat hun ontkenning in werkelijkheid op geen enkel 'probleem' in de Bijbel is gebaseerd. Het 'probleem' met Kaïn blijkt totaal geen probleem te zijn.
Toelaten homoparen struikelblok bij toenadering GKv en NGK Kampen
RD 05/02/2016 (digitale editie)
De classis Kampen van de GKv sprak zich in december uit tegen kanselruil en gezamenlijke kerkdiensten van de GKv-gemeenten Kampen-Noord en Kampen Zuid en de NGK ter plaatse. Dit vanwege het toelaten als lid en tot het avondmaal van 'in liefde en trouw samenlevende homoseksuelen' in de NGK.
De Gkv-classis vindt dat hierdoor het fundament onder de beleden eenheid in de erkenning en beleving van Gods Woord wordt aangetast en dat de daarop gegronde regels voor het kerkelijke leven moeten gelden.
Al eerder verhinderde het dienen van vrouwelijke ouderlingen in de NGK-Kampen eenwording. Dit struikelblok werd aan de kant geschoven na de uitspraak van de GKv-synode 2014 dat de vrouw in het ambt geen verhindering voor eenwording meer hoefde te vormen.