Generale Synode Kampen 2023 – Impressie 5
D.J. Bolt
10-02-24
Op de GS Dalfsen 2024 dd. 20 januari 2024 werden drie besluiten genomen m.b.t. de eenwording van de kerkverbanden van DGK en GKN. De eerste twee daarvan, inmiddels algemeen bekend en gepubliceerd, betreffen de erkenning van de GKN kerken als ware kerken en daarmee verbonden consequenties voor het kerkelijke samenleven:
Besluit 1
De synode van de Gereformeerde Kerken Nederland bijeen op 20 januari 2024 besluit om de DGK/GKN te erkennen als ware kerken van Christus die staan en bouwen op het fundament van apostelen en profeten.
Gronden:
- De DGK/GKN zijn te kennen als ware kerk van Christus aan de hand van de kenmerken van art. 29 NGB: de onderhouding van de zuivere prediking van het Evangelie; de onderhouding van de zuivere bediening van de sacramenten; de oefening van de kerkelijke tucht;
- De gesprekken in de afgelopen jaren tussen wederzijdse deputaten hebben dit bevestigd.
- De verschillen in praktijk die er tussen beide kerkverbanden zijn rechtvaardigen niet om langer gescheiden op te trekken.
Besluit 2
De synode van de Gereformeerde Kerken Nederland bijeen op 20 januari 2024 besluit dat erkenning van DGK/GKN inhoudt:
- Erkenning van elkaars ambten en ambtsdragers
- Openstelling van de kansels voor elkaars dienaren van het Woord
- Aanvaarding van elkaars attestaties
De DGK-synode nam deze besluiten unaniem evenals al eerder, 2 december 2023, GKN GS Kampen 2023 dit had gedaan.
Maar de Dalfser synode had nogal moeite met de Kamper besluiten 3 en 4. Het algemeen gevoelen op de synode was dat de uitvoering van deze besluiten tot een onacceptabele vertraging van het hele proces van kerkelijke eenwording zou kunnen leiden. Daarom nam de synode na aanvaarding van de besluiten 1 en 2 een vervangend voorstel 3 aan dat zo luidt:
Besluit 3 van GS Dalfsen 2024 dd. 20-01-24
Dat wij hierdoor kerkelijk één zijn en besluit om dit zichtbaar te maken voor elkaar en de buitenwereld door met elkaar zo spoedig mogelijk een gezamenlijke synodevergadering te beleggen, die tot taak heeft om vereniging van beide kerkverbanden vorm te geven.
Gronden:
- Het is de opdracht van de HEERE dat Zijn kinderen die één zijn in geloof ook daadwerkelijk samen één lichaam vormen (1Kor. 12 en Ef. 4).
- De directe eenwording geeft een krachtig signaal aan de plaatselijke kerken en kerken buiten het verband en dient zo het kerkvergaderend werk van Christus.
- De bestaande verschillen tussen beide verbanden zijn niet kerkscheidend.
- De eenheid van de kerken ligt niet in eenvormigheid, maar de eenheid in het kerkelijk samenleven dient wel de vrede in de kerken (art. 32 NGB en art. 67 KO).
- Wederzijdse erkenning als ware kerken rechtvaardigt op grond van het Christus’ kerkvergaderend werk, zoals beleden in de NGB art.27-29, geen verder gescheiden optrekken.
- Het uitstralen van eenheid van Gods kinderen naar de kerkelijke wereld in binnen- en buitenland en naar heel de maatschappij dient de opdracht van Christus om één lichaam te zijn, nu in onvolkomenheid, straks volkomen.
N.a.v. deze drie besluiten vergaderde de GS Kampen 2023 op 27 januari 2024. We geven er een impressie van.
Opening
Na lezing van Ef. 2:8-22 en gebed opende preses ds. J.R. Visser de vergadering met een korte toespraak. Daarin uitte hij zijn blijdschap over de eenheid in Christus die de kerken nu wederzijds hebben uitgesproken: wij horen bij elkaar. Op hetzelfde fundament zal er nu over dingen die daar onder liggen verder worden overlegd en zaken op elkaar afgestemd.
De synode zong samen met andere aanwezigen Gezang 32:1,2. Aanwezig waren ook drie leden van het moderamen van GS Dalfsen 2024, te weten: ds. P. Heres, ds. M.A. Sneep en br. J. Wieringa. Op voorstel van het moderamen werden zij uitgenodigd deel te nemen aan de bespreking en namen zij plaats aan de vergadertafel.
Staat van vereniging DGK-GKN - afstemming van het proces
Preses
Het voorstel is om bij elkaar te gaan zitten om tot kerkverbandelijke eenheid te komen. Die is er nu nog niet, de weg daar naar toe moet nu worden besproken.
Ds. Sneep
De predikant is dankbaar dat de Heere ons zover gebracht heeft. De geestelijke eenheid in Christus is met de besluiten 1 en 2 tot uitdrukking gebracht, deze zijn uitgangspunt en bepalend voor het vervolg. Nu moet die geestelijke eenheid ook zichtbaar worden gemaakt, vandaar het vervangende besluit 3 waarmee de GS Dalfsen 2024 'een krachtige warme hand' wil reiken aan GKN. Kern is zo spoedig mogelijk over te gaan tot gezamenlijk vergaderen van beide synodes over de vormgeving van het verenigde kerkverband. Of dat in besloten zittingen moet gebeuren, daar is geen besluit over genomen, daar moet nog over worden gesproken.
Documenten
- Besluiten 1, 2 en 3 van GS Dalfsen 2024 dd. 20 januari 2024, zie boven.
- Brieven van de Hersteld Gereformeerde Kerk Bunschoten-Spakenburg.
Bespreking
De bespreking verliep in een drietal ronden. Kern was het voorstel van de DGK synode om zo spoedig mogelijk een gezamenlijke synodevergadering te beleggen die vorm moet geven aan de vereniging van beide kerkverbanden. Het resultaat daarvan kan dan dezelfde dag nog in de afzonderlijke synodes worden bekrachtigd, zo is de gedachte.
We geven enkele indrukken van de bespreking.
Er was heel veel dankbaarheid voor de door de DGK synode genomen besluiten en de fase waarmee zo het proces naar eenwording is gekomen. Wel gaven de broeders aan dat er nog heel wat geregeld zal moeten worden. Zo is het wellicht verstandig een huishoudelijk reglement voor de gezamenlijke synode vast te stellen, zo werd geopperd.
Sommige synodeleden betoonden zich ook heel blij met het vervangende DGK besluit 3, m.n. doordat het vraagt zo spoedig mogelijk die gezamenlijk synodevergadering te beleggen. Want dat is handiger dan steeds over en weer besluiten te nemen die dan weer op afzonderlijke synodes moeten worden besproken. Het voorkomt vertraging.
Anderen vroegen zich evenwel toch af waarom de GKN besluiten 3 en 4 niet door de DGK synode werden overgenomen. En wat voor status hebben deze nog als DGK besluit 3 wordt overgenomen?
De preses gaf aan dat GKN besluit 5 in elk geval blijft staan. Maar de GKN besluiten 3 en 4 hebben het karakter van voorstellen aan DGK waarover gesproken kan worden, er kan ook iets heel anders ontstaan. En, besluiten van de gezamenlijke vergadering kunnen op dezelfde dag door de afzonderlijke synoden bekrachtigd worden.
Ds. Sneep en ds. P. Heres gaven wat achtergrond van het waarom van het vervangende DGK besluit 3. De synode constateerde onhelderheid en onnodige vertraging door het houden van afzonderlijke synodevergaderingen, zeker bij moeiten waar deputaten niet uitkomen. Dit vervangende besluit, dus tussen besluit 2 en 4, komt voort uit het diepste verlangen zo spoedig en zo zorgvuldig mogelijk, ook kerkrechtelijk, een te worden. En dat zichtbaar te maken in de praktijk en door het volgen van een tijdspad. Het past ook mooi bij het besluit 3 van het oorspronkelijke gezamenlijke deputatenrapport. Alleen voor appels zijn afzonderlijke synodes nog nodig.
Moderamenoverleg
Het GKN moderamen wilde een duidelijk en goed voorstel aan de vergadering voorleggen. Na besloten overleg leidde dat tot onderstaande voorstel.
Conceptbesluit
De synode besluit
- Dat de afgevaardigden van de beide synoden, GK Kampen 2023 en DGK Dalfsen 2024, samen in besloten zitting, overleggen over de beste manier om de vereniging van beide kerkverbanden vorm te geven.
- Dat meteen na het overleg van beide synoden, de synoden afzonderlijk, hier over besluiten.
- Dat de twee moderamina de vergadering voorbereiden. De vergadering zal over zes weken worden gehouden. Twee weken voor de vergadering informeren de moderamina de beide synoden over plaats, datum en agenda voor het overleg.
Er was veel steun voor dit voorstel. Ook de DGK moderamenleden konden zich er goed in vinden. Wel vroegen zij zich af, evenals sommige GKN synodeleden, waarom deze vergadering besloten zou moeten zijn. Is openheid en transparantie niet van groot belang? Daar moet alsnog een beslissing over worden genomen.
Evenals op de GKN synodevergadering van 2 december 2023 werd aan de orde gesteld de reden waarom deze synode het oorspronkelijke deputatenbesluit 3 verving door drie alternatieve besluiten. Opnieuw werd verwezen naar particuliere standpunten in de DGK kerken. Moet DGK daar niet eerst zelf afzonderlijk aandacht aan geven vóór de kerken gezamenlijk verder gaan? Als voorbeeld werd o.m. genoemd het GKN lidmaatschap van de ICRC dat niet overal enthousiast is ontvangen in DGK.
Ds. Sneep reageerde hierop door te benadrukken dat we elkaar niet zullen veroordelen op basis van particuliere meningen maar elkaar aanspreken op onze kerkelijke papieren. Zo is er juist op de laatste DGK synodevergadering een bezwaarschrift betreffende het GKN lidmaatschap van de ICRC afgewezen, ook inhoudelijk. Daar gaat het om, zo staan we er als kerken in, aldus de predikant, die hoopt dat dit vertrouwen wekt. Ook in de GKN zal verschillend worden gedacht over bepaalde dingen.
En wat het voorliggende moderamenvoorstel betreft, ds. Sneep vond het 'een mooi voorstel' maar zou wel graag zien dat het nog wat meer aansloot bij het DGK besluit 3. En 'besloten zitting'? De predikant is voor transparantie maar het kan soms helpen om in alle rust met dichte deuren te kunnen praten.
Besloten werd de brieven van de Hersteld Gereformeerde Kerk Bunschoten-Spakenburg te beantwoorden in de gezamenlijke (synode)vergadering.
Stemming
Het moderamenvoorstel wordt met algemene stemmen aangenomen.
Sluiting