Zondag, dag van rust en Recreatie 3
Ds. E. Heres
22-10-22
Christus en de rustdag
De rustdag, die al teruggaat op wat God bij de Schepping gezegd heeft, heeft ná de zondeval, en vanwége de zondeval, er nog een diepe betekenis bíj gekregen.
De rust met God, in het mooie begin, is bedorven door de zonde van de mens. Maar, de HEERE laat aan Zijn volk Israël zien dat de rustdag nu ook in het teken komt te staan van de Verlossing! Die rustdag gaat nu ook vooruitwijzen naar de hérschepping, de verlossing. Dat ceremoniële komt erbij!
En inderdaad, dat is genade, die God alleen aan zijn volk schenkt. De oude scheppingsinstelling gaat voor Gods volk nu ook aanwijzen dat de sabbatsrust met God, de sabbatsvrede, hersteld wordt. Door de Messias, die komt! Door Christus.
Dat is immers de betekenis van alle ceremonieën in het Oude Testament. Daar wees álles toch naar toe. Ook de verlossing uit het slavenhuis Egypte wees toch vooruit naar de verlossing uit de heerschappij van satan en zonde!
En dat is merkwaardig.
In dezelfde Wet over de sabbat wordt enerzijds teruggewezen naar de schepping (in Exodus 20). Maar Israël wordt ook terugverwezen naar de verlossing uit Egypte! En dat lezen we in Deuteronomium 5:12-15:
' Onderhoud de sabbatdag, ‘wánt u zult in gedachten houden dat u slaaf bent geweest in het land Egypte’…. ‘en dat de HEERE, uw God, u vandaar heeft uitgeleid met een sterke hand en uitgestrekte arm. Daarom heeft u de HEERE uw God u geboden de sabbatdag te houden'.
Zo kwam de sabbat te staan in het licht van de Verlossing, van het herstel, door Gods rechterhand. En u weet dat Gods uitgestrekte arm op het sterkst getoond is toen Christus stierf op Golgotha, en opstond uit de dood!
Christus is gekomen om de wet te vervullen. Ook de sabbatswet. Maar, zo zegt Christus zelf in Mattheüs 5:17 : 'Ik ben niet gekomen om de Wet of de profeten af te schaffen'. Als in de evangeliën dan ook de sabbat ter sprake komt, dan zien we ook nergens dat Christus zich keert tegen het sabbatsgebod. Hij dingt niets af van de wet op de Horeb. Maar Hij kéért zich tegen de manier waarop de Farizeeën de sabbat terroriseren.
Ik denk daarbij aan Mattheus 12 : 1-7, de geschiedenis over het aren plukken op de sabbat. De Heere Jezus grijpt dat voorval aan om aan te tonen dat de Farizeeën de bedóeling van de sabbat niet zien. De Farizeeën met hun wetticisme vergéten, dat de sabbat juist sprak van de rust, die God aan wil brengen. Zij zouden moeten wéten wat het zeggen wil: 'Barmhartigheid wil Ik en geen offeranden.'
Zij hadden de sabbat áán moeten grijpen, om het volk te wijzen op Gods barmhartigheid in Christus. In plaats van de aandacht van Christus áf te leiden. De sabbat is niet van de wetticisten, maar van Christus, de Zoon des mensen. Die gekomen is om de eeuwige Sabbatsrust met God tot stand te brengen.
En dat heeft Hij gedaan! De schaduw is werkelijkheid geworden. Toen de HEERE Jezus stierf op Golgotha, toen ging voor Gods kinderen de deur weer open naar de rust van het Paradijs! Christus kwam om het Pasen te laten worden! Hét grote bewijs, van Gods barmhartigheid, als de banden van de dood verbróken worden.
De sabbat van het Oude Testament liep uit op de Paaszondag! Christus lag tijdens de sabbat in het graf, en Hij stond op, op de Paasmorgen! De ‘eersteling der dagen’.
Voortaan wordt de éérste dag van de week de ‘Dag van de Heere’. Dat maakt de Heere Jezus Zelf duidelijk, door op de eerste dag van de week aan de samengekomen gemeente te verschijnen.
Daarom viert de kerk nu ook de rustdag op zondag, op de eerste dag van de week en niet op de zaterdag, zoals de Joden doen, op de laatste dag van de week.
In het begin, na Pinksteren, hebben veel Jodenchristenen, nog samen met de Joden de rustdag op de laatste dag van de week gehouden, de zaterdag. Maar steeds meer is dat gelijkgetrokken. Daarin heeft de Heilige Geest de Kerk geleid! Zodat de zóndag de rustdag is, waarop de verlossing door Christus verkondigd en gevierd wordt!
Zo belijdt de kerk dat ook in Zondag 38 van de Catechismus. In het verlengde van de ‘heilige samenkomsten’ in het Oude Testament is ook de zondag een rustdag die in het teken staan van de samenkomsten van de gemeente.
Ja, want daar wil de HEERE zijn met de dienst van het Woord, de bediening van de verzoening. Dat betekent: Daar in de zondagse kerkdiensten daar wil de HEERE zijn met de blijde boodschap van de verzoening van de zonden, de boodschap van de verlossing in Christus Jezus onze Heere. Daar is de Heilige Geest aan het werk met Zijn ‘herschepping’. Recreatie, met een hoofdletter! Vandaar: de zondag als ‘dag van rust en Recreatie’! Recreatie, betekent immers letterlijk hérschepping’!
Kijk, de mensen willen vandaag recreëren in het vrije weekend. Recreëren op het terras, aan het strand, in het bos, of aan de rand van het voetbalveld. Maar, wat ieder mens écht nodig heeft dat is dat hij tot gelóóf komt, een wedergeboren mens wordt. Gerécreëerd! Dat kan alleen door het herscheppende werk van de Heilige Geest.
De eeuwige Sabbat is er nog niet in heerlijkheid. Dat komt pas als Christus weerkomt op de wolken. Tot die tijd moet er nog veel verlossingswerk gedaan worden. Moet het Evangelie nog krachtig verkondigd worden. Zolang de eeuwige Sabbatsrust nog niet aangebroken is, moet het herscheppingswerk door de Geest voortgaan. Dat lezen we in Hebreeën 4. De belofte om in te gaan in de Rust met God, is nog niet ten volle ontvangen. De sabbatsrust blijft nog openstaan. Dat betekent dat die ook nog verspééld kan worden. Net zoals velen van Gods volk de rust in Kanaän verspeeld hebben, door ongeloof.
En kijk, daarom moeten wij zo'n ernst maken met de Woordbediening op zondag! Ja, want de HERE wil ook vandaag mensen los maken van hun zonden. Binnen de kerk, maar ook door middel van de kerk in deze wereld. Daarom is het ook zo belangrijk dat er ook bij de voortduur betrouwbare predikers van het Woord zullen zijn.
De Heidelbergse Catechismus toont uit de Bijbel aan dat het vierde gebod ons ook oproept om trouw de kerkdiensten te bezoeken. En als we daarin slap worden, door bijv. maar niet meer twee keer te gaan op zondag, dan moet de gemeente actief worden, en hen die ontrouw worden, daarop aanspreken en weer aansporen om ‘onze eigen samenkomsten niet te verzuimen’.
Daarom wil ik in dit verband ook iets zeggen over die bekende tekst uit Hebreeën 10 vers 25.
‘Laten wij de onderlinge bijeenkomst nier nalaten, zoals het bij sommigen de gewoonte is, maar elkaar aansporen, en dat zoveel te meer als u de grote dag ziet naderen’.
Met het bezoeken van kerkdiensten op zondag is het in Nederland slecht gesteld. In een land waar vroeger 90 % van de bevolking zich tot de kerkgangers rekende, daar wil nu een grote meerderheid geen kerkmuren van binnen meer zien. Met de regelmaat van de klok wordt daar onderzoek naar gedaan. En de cijfers die je dan ziet, zijn vaak ontmoedigende cijfers. Want ze laten zien dat het kerkbezoek nog steeds minder is geworden.
Er zijn sterke aanwijzingen dat de coronacrisis dat proces alleen maar versneld heeft. Kerkgangers móesten thuis blijven. Gelukkig was er de internetverbinding. En de online-diensten. Goed dat thuis meegeluisterd en meegekeken kon worden. Maar als je er aan gewend bent geraakt om thuis te blijven, hoe komt de kerkgang dan weer goed op gang, nu het weer kán en mág? Wat ik daarover lees in de krant, is niet geruststellend. Voor heel wat millennials is de mountainbike in de plaats van de kerkbank gekomen.
En laten wij als leden van ons kerkverband ons niet vergissen. Laten we niet denken dat wij immuun zijn voor die mainstream, die hoofdstroom, in de samenleving, om de zondagse kerkgang steeds meer achterwege te laten. Om te begínnen de middagdienst.
Hebben wij voor onze jongeren en onze kinderen een overtuigd antwoord op de vraag: ‘Waarom zou je twee keer per zondag naar de kerk gaan’? Op welke Bijbelse grondslag baseren we onze trouwe kerkgang? Is het uit hartelijke geloofsovertuiging, als we hierover praten, met onze kinderen, met jongeren, of met anderen die ons vragen stellen? Wat is onze reactie als iemand zegt: ‘Ik kan God ook wel op een andere manier dienen’? Hoe kunnen we mensen die het af laten weten nog weer op andere gedachten brengen? Hoe kan deze grote nood in onze samenleving nog weer ten goede veranderen?
Het is goed, dat daar ook in het kader van de Bondsdag, en straks ná de Bondsdag, over wordt nagedacht. Maar, als we dat doen, laten we ons dan hoeden voor alle vormen van farizeïsme of wetticisme. Altijd doen vanuit de positieve dankbaarheid dat de HEERE, de God van ons Verlossing, ons in de zondag als rustig zo’n kostbaar geschenk gegeven heeft!
Juist in de Brief aan de Hebreeën zie je dat het feest van de Rustdag gebaseerd is op de rijkdom die de HEERE geeft in Jezus Christus, de grote Hogepriester, naar de orde van Melchizedek. En juist in de kerkdiensten, waar je als gemeente samenkomt, daar waar de bediening van de verzoening is, dáár in het bijzonder mogen wij de band met onze grote Voorganger beleven! In de kerkdienst ben je sámen verbonden met de dienst in de hemel. Omdat Chrístus Zijn dienst in de hemel verricht, daarom kan in de kérk de dienst van de verzoening doorgaan. Daarom is de kerkgáng ook zo wézenlijk en zo nóódzakelijk voor je persoonlijk geloof. Want in de kerkdienst legt de Heilige Geest de band tussen Christus in de hemel en zijn gemeente. Wat Christus klaarmaakt in de hemel, dat mag Zijn huis worden uitgedeeld. Daarom moet ik dáár wezen, waar de gemeente zich laat verzamelen.
Het gaat niet goed met de kerk, het gaat niet goed met je gelóóf, als er verslapping is in het samenkomen! Je hebt elkáár nodig. Christus Zélf wil de gelovigen vasthouden. Maar de gelovigen moeten elkáár vasthouden, juist ook door fysiek samen te komen in de erediensten. Vandaar die oproep in de Brief aan Hebreeën: Maak ernst met de kerkgang in de eindtijd.
We zijn dankbaar dat de coronacrisis zo sterk op retour is. Maar ik durf de stelling aan dat de satan de coronacrisis heeft aangegrepen, als verzoeking, om de kerkgang nog verder te torpederen. ‘Het sluipt er zo gemakkelijk in’, zeggen we dan. ‘Ik ga déze keer maar niet’. Of: ‘We volgen het nog maar een keer achter het scherm’. Nou, de satan ziet het graag, dat het er nog veel verder in sluipt. Dat van lieverlee steeds meer mensen wegblijven uit de kerkdiensten.
Bijzonder is dat in de Brief aan de Hebreeën de oproep om trouw de kerkdiensten te bezoeken gemotiveerd wordt met het feit dat de Dag van Christus dichtbij komt! Wij leven in de eindtijd. Er is nog maar één groot heilsfeit in aantocht. En dat is de grote dag van de verschijning van Christus in heerlijkheid.
Christus komt. Zijn tweede komst! Zijn Dag nadert! En de vraag is: Ben ik er klaar voor om Christus te ontmoeten? Ben in bereid? Zijn we wel klaar voor die grote dag!? Alles wijst erop: De dag van Christus nadert.
Als je gelooft, dan die zie je de tekenen. De Heere Zelf heeft ze aangewezen. Mattheus 24: Oorlogen en nieuwsberichten over oorlogen. Een gruwelijke oorlog, niet eens ver bij ons vandaan. De aanhoudende berichten over vervolging van christenen. Hongersnood in de Hoorn van Afrika. Twee jaar lang een geweldige pandemie. En dan de grote dreiging van de klimaatverandering. En zie vooral de brutale wetteloosheid, met name in onze westerse wereld. De ontzettende bandeloosheid op seksueel gebied.
Maar bedenk óók dat het evangelie van Christus vandaag in bijna de hele wereld gepreekt is. Zie met een open oog en met een open Bijbel de ontwikkelingen in de wereld. Dan zie je ook de dag van Christus naderen. Dan zul je ook beseffen: Het is er de tijd niet naar om nalatig te zijn in de kerkgang. Naarmate je de Dag van Christus ziet naderen zal je als christen trouw zijn in het gedenken van de rustdag, die de HEERE al bij de Schepping heeft ingesteld. En zal je trouw zijn in het samen komen van de kerk, in het ontvangen van de Recreatie die de HEERE werkt door Zijn Heilige Geest.
Er loopt een rode draad door heel de Bijbel. Dat is de lijn die loopt ván de rust in het Paradijs, náár de herstelde rust in het níeuwe Paradijs, de eeuwige sabbatsvrede, die eenmaal komt! Christus legde het fundament onder de echte, de eeuwige sabbatsvrede, de vrede met God. Zijn opstanding op de Paaszondag, is de garantie dat de volkomen rust werkelijk komt.
Maar, wij zijn er nog niet.
Wíj kunnen net zo goed vallen, als ééns het volk dat voor Kanaän stond. Ook wíj kunnen vandaag de belofte verliezen, verspelen, door de zonde toe te laten, door toe te geven aan die geest van ongeloof, die vandaag zo sterk is.
Wat is daar dan tegen te doen?
Nou, daarvoor is juist die zondag zo’n krachtig middel, dat de HEERE wil gebruiken. Laat het zo mogen zijn dat de Geest van Christus dan krachtig in ons werkt. Dat werk van de Recreatie met een hoofdletter! Trouwens, niet alleen op de zondag, maar ook op alle dagen van de week.
Vanuit de overwinning van Pasen mogen we vandáág al proeven, van de echte vrede van de eeuwige sabbat.