De verloren zus
Onderstaand rapport over de Nederlandse GKv en hun relatie met de Free Reformed Churches of Australia verscheen in Una Sancta – kerkblad FRCA Australië - 4-4-2020.
We publiceren het omdat het ook ons raakt en we graag willen meeleven met de broeders en zusters daar.
Rapport over de Nederlandse kerken
B. Veenendaal
Ds. R.D. Anderson
Een zuster in Nederland verliezen
Het is verdrietig als je vrienden verliest. Nog erger is het om broeders en zusters te verliezen. Maar dat is precies wat met ons zusterkerkcontact met de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt in Nederland gebeurt. Onze laatste synode besloot de zusterkerkrelaties met de GKv te beëindigen vanwege hun ontrouw aan Gods Woord. Twee afgevaardigden van onze kerken zijn in januari 2020 naar Nederland afgereisd om deze boodschap aan de GKv en haar synode over te brengen.
Waarom zou je een kerk bezoeken waarmee je de kerkelijke betrekkingen hebt beëindigd?
Wat voor kans hadden we om zusterlijke vermaning te geven? Wat is hun reactie?
Het bezoek aan onze voormalige zusterkerk
De synode Goes 2020 van de GKv begon op 18 november 2019. Zusterkerken werden uitgenodigd afgevaardigden te zenden naar de Buitenlandweek die van 7 tot 11 januari 2020 zou worden gehouden. Deze week omvat verschillende informatie- en discussierondes met GKv afgevaardigden, evenals het bezoeken van verscheidene synodezittingen.
Onze laatste synode Bunbury 2018 heeft een brief aan de GKv synode geschreven om hen op de hoogte te brengen van het feit dat we tot ons verdriet de zusterkerkrelaties met hen moesten beëindigen vanwege hun “zich afkeren van de duidelijke instructie in Gods Woord” en hun “ontrouw door gebrek aan onderwerping aan dat Woord” (Art. 45, Synode Bunbury 2018). Om de ernst van dit besluit te onderstrepen heeft deze synode ook verzocht om, naast het zenden van een brief, twee deputaten naar Nederland af te laten reizen om deze boodschap over te brengen. Ds. R.D. Anderson en broeder B. Veenendaal kregen opdracht om namens deputaten aanwezig te zijn.
Gelegenheid om te vermanen
Aanvankelijk kregen wij als deputaten te horen dat we hun GKv synode niet konden toespreken en alleen maar onze toespraak in geschreven vorm konden aanbieden, die dan zou worden uitgeprint en aan alle synodeafgevaardigden verstrekt. Deze toespraak bevatte het besluit van de synode Bunbury 2018, waarbij tegelijk zowel de pijn die hun geestelijk overspel had veroorzaakt, als onze liefde voor hen tot uitdrukking kwam in het persoonlijk bezoeken van hun synode, om hen terug te roepen van het pad waarop zij zichzelf hadden begeven.
Bij het begin van de Buitenlandweek kregen we te horen dat ze van mening waren veranderd en ons 10 minuten zouden geven om de synode toe te spreken; we hebben direct positief op dat aanbod gereageerd. Deze toespraak werd door ds. Anderson in het Nederlands gehouden. Hij gaf aan hoe hun toelaten van de nieuwe hermeneutiek fundamentele implicaties voor onze relatie had, gezien het feit dat de basis voor het verstaan van de Schrift was ondermijnd. Indien de basis niet langer hetzelfde is, dan zijn de vele overeenstemmingen in de leer, die we momenteel nog steeds kunnen hebben, niet langer veilig.
We kregen ruimschoots gelegenheid tijdens de Buitenlandweek tot contact en discussie met de GKv deputaten, evenals met synodeafgevaardigden. Samen met de buitenlandafgevaardigden van Canada en Zuid-Afrika , de Orthodox Presbyteriaanse Kerk en ook de GKSA (Doppers) van Zuid-Afrika stonden wij vrijwel als één man in onze vermaningen aan de GKv.
Antwoord van de GKv-deputaten en synodeafgevaardigden
Wat was nu het antwoord van de GKv-synodeafgevaardigden en deputaten? Zij gaven ons de ruimte om te spreken en contact met elkaar te hebben. Hier waren we dankbaar voor. Het bleek echter dat zij unaniem achter de besluiten van hun synode stonden of die tenminste aanvaardden, inclusief het toestaan van vrouwen in alle kerkelijke ambten en het verenigen met de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK), die al de vrouw in het ambt hebben. Zij benadrukken dat ze alleen maar andere interpretaties (exegese) hebben van de Schriftuurlijke teksten, maar geen andere hermeneutiek en dat we nog steeds op dezelfde grondslag van de Schrift verenigd zijn. Maar de gesprekken onthullen dat zij metterdaad de huidige cultuur en de beweegredenen van mensen gebruiken om de Schrift uit te leggen en toe te passen.
Een voorbeeld hiervan is dat, toen de GKv-deputaten werd gevraagd hoe zij met de kwestie van homoseksuele zonden zouden handelen, het antwoord van één van de GKv predikanten was dat zij wisten wat de Schrift hierover zegt in Leviticus en Romeinen, maar hij wist niet wat dat betekende. Hij moest eerst met een homoseksueel iemand praten om zijn beweegredenen te begrijpen en daarna zou hij uit kunnen werken wat de Schrift voor die persoon bedoelde. Is dit niet verdrietig, dat de Schrift niet echt iets betekent, totdat die op een bepaalde cultuur of persoon wordt toegepast? Wat voor troost in leven en sterven bevat dat? Eerlijk gezegd waren niet alle GKv-predikanten het hiermee eens, maar het punt is dat zij bereid zijn samen in hetzelfde kerkverband te leven of elkaar te verdragen met zo’n interpretatie en gebruik (misbruik) van de Schrift.
Wat we verder mochten opmerken is dat na de Buitenlandweek de Nederlandse synode ook samenkwam met de synode van de NGK en een overeenkomst sloot om de beide kerkverbanden, die sinds 1967 gescheiden wegen gingen, weer tot één kerkverband te maken. De NGK heeft al de vrouw in alle ambten en is tolerant ten aanzien van praktiserende homoseksuele samenlevingsverbanden, zelfs onder ambtsdragers. Het verdrietigste was te zien dat onze vroegere zusterkerken niet slechts voortgaan op het pad van ontrouw waarop zij zich bevinden, maar dat zij het proces nog versnellen om een brede vrijzinnige kerkgemeenschap te worden.
Een paar gedachten en conclusies
De GKv-kerken realiseren zich ten volle waar zij mee bezig zijn en zij hebben dan ook willens en wetens gekozen voor een andere en nieuwe weg om de Schrift te lezen. Hoewel zij zeggen dat het eenvoudig een zaak is van exegese en van een andere manier van tekstinterpretatie, gebruiken zij in werkelijkheid een andere hermeneutiek, die hen in staat stelt teksten uit de Schrift het tegenovergestelde te laten zeggen van wat zij er lezen. Met andere woorden: er staat “ja” en “nee” tegelijkertijd, wat blijkbaar heel postmodern is. In werkelijkheid bepalen in de GKv-denkwijze cultuur en individuen hoe de teksten uit de Schrift geïnterpreteerd en toegepast worden. Bij deze benadering kan de Schrift (zogenaamd) worden gebruikt om veel afwijking en zondig handelen te “ondersteunen”. Het netto resultaat is eigenzinnige grilligheid en een gebrek aan kerkelijke tucht, (of, zoals sommige GKv-predikanten toegaven, helemaal geen kerkelijke tucht).
Er schijnt een inherente cultuur en druk vanuit collega’s (de ‘peer’groep) te zijn die maakt dat je je achterlijk, traditioneel en archaïsch voelt, als je niet meegaat met het “nieuwe” denken en de nieuwe interpretaties van de Schrift (of tenminste ruimte geeft aan anderen in de kerk om volledig tegenovergestelde standpunten te hebben). Dus als je al niet op de nieuwe progressieve manier denkt, dan moet je toch wel “erin meegaan”! Dat is hoe men tegen ons in Australië aankijkt. Als wat zij noemen “oud en traditioneel” betekent dat je eenvoudig trouw aan de Schrift bent en Gods Woord neemt zoals het er staat, dan kunnen we inderdaad heel blij zijn dat we “traditioneel” zijn. Daarom, “sta dan vast, broeders, en houd u aan de overleveringen waarin u onderwezen bent door ons woord of door onze brief.” (2 Thes. 2:15)
In wezen is de GKv de moederkerk van onze kerken in Australië en veel van onze wortels en erfenis komt uit de GKv in Nederland. Het is droevig te zien dat deze kerk nu de weg van ontrouw en deformatie bewandelt. Het misbruik in het verkeerde Schriftgebruik leidt tot zondige en onschriftuurlijke acties zoals vrouwen die nu dienen als predikanten, ouderlingen en diakenen. Ons moederkerkverband verliest de meeste van haar zuster(dochter)kerken en sluit nieuwe vriendschappen met kerken die al vrijzinnig zijn (bijv. de NGK), de vrouw in het ambt hebben en denken zoals zij doen.
Trouw aan God en Zijn Woord betekent dat we niet anders kunnen doen dan de kerkelijke banden met de GKv in Nederland verbreken. We staan niet meer op dezelfde grondslag, daar de GKv ervoor heeft gekozen haar grondslag zo te veranderen dat ze aangepast is aan culturen en individuen. Zonder die basis kunnen we niet in een band van vertrouwen en wederzijdse opbouw verenigd zijn. Het is verdrietig om hen te zien weglopen van de waarheid van de Schrift, omdat het implicaties heeft voor de toekomst van hun kerk. Alleen als zij berouw krijgen en van hun zondige wegen terugkeren (en moge God dit genadig geven!), kunnen zij Gods zegen verwachten op hun kerkverband.
“Welnu dan, laten ook wij, nu wij door zo’n menigte van getuigen omringd worden, afleggen alle last en de zonde, die ons zo gemakkelijk verstrikt. En laten wij met volharding de wedloop lopen die voor ons ligt, terwijl wij het oog gericht houden op Jezus, de Leidsman en Voleinder van het geloof. Hij heeft om de vreugde die Hem in het vooruitzicht was gesteld, het kruis verdragen en de schande veracht en zit nu aan de rechterhand van de troon van God.” (Hebr. 12:1, 2)
Namens Deputaten voor Interkerkelijke Relaties
B. Veenendaal
Ds. R.D. Anderson
Vertaling: R.Sollie-Sleijster