Uit de kerken

Signalen 01

 

D.J. Bolt

20-09-14

 

Ontwikkelingen in de kerken laten zich naast officiële besluiten van kerkelijke vergaderingen ook goed aflezen aan allerlei artikelen en berichten in de kerkelijke pers. Dit jaar zijn er weer tal van publicaties in kranten, kerkbodes en theologische tijdschriften verschenen die richtingen signaleren waarin kerken en gemeenschappen zich bewegen.

We geven hieronder een groot aantal significante 'signalen' uit de kerkelijke wereld. Normaliter laten we signalen zien via het aparte venster op de homepage. Maar we lopen wat achter en daardoor is er een berichtenberg ontstaan. Met enkele  aparte publicaties in de rubriek In de pers proberen we weer 'bij de tijd' te komen.
 

Deze signalen zijn gesorteerd per maand, van januari tot juli 2014.

De volgende keer hopen we ze te geven van juli tot 'heden'.

 

HOOR ES

 

Opbouw NGK 03/05/14

Er is een nieuw soort kerk: de Kliederkerk. Het blad geeft een enthousiast voorbeeld van een 'dienst' in Amstelveen. Het thema is de schepping in Genesis 1. Met de eerste dag 'Er moet licht komen' kunnen de kinderen aan de slag door een 'lichtschilderij' te maken. En zo was elke scheppingsdag verwerkt in een activiteit: vissen verven met waterpistolen, schminken, jezelf met krijt op een stoep afbeelden en "nog veel meer". En voor de allerkleinsten was er de Klieder Knuffel Hoek.

Na een uur kliederen was er "een kort moment waarin het scheppingsverhaal werd verteld, een lied werd gezongen en werd gebeden. Als afsluiting mochten alle kinderen onder een grote parachute plaatsnemen. De ouders zwaaiden rustig met de parachute, terwijl ze hun kinderen een zegenlied toezongen." Vervolgens werd er samen 'in stijl' gegeten. Er was "sterrensoep met planeetballen, er waren pizza's in de vorm van gezichten, paddestoelen van ei en tomaat, en nog veel meer".

Na afloop waren er "27 vrolijke kinderen en 17 tevreden ouders uit de plaatselijke evangeliegemeente, de GKv en PKN." "Allen dolenthousiast".
PKN jeugdwerker Martine Versteeg: "Het concept van Kliederkerk is nog pril en ik weet niet hoe het zich verder ontwikkelt, maar voor mij is dit iets wat energie bij me vrijmaakt. Ik ben dan ook dankbaar dat ik via de jeugd­organisatie van de Protestantse Kerk (JOP) de kans krijg om andere kerken in Nederland te helpen al kliederend gezinnen te betrekken bij Gods ver­haal."

---

De Bouwsteen GKv Assen-Peelo 19/01/14

"Op zaterdag 11 januari sprak Peter Wierenga op de Youth Alpha over de gaven en de vruchten van de Heilige Geest. Zijn inbreng op de YA-zaterdag werd erg gewaardeerd en daarom is hij uitgenodigd om in de morgendienst van zondag 2 februari een stichtelijk woord te spreken over de Heilige Geest en de gaven die Hij uitdeelt. Dit n.a.v. Zondag 20 HC. De leiding van de dienst berust bij ds. Leeftink.

Het is niet de eerste keer dat zoiets in Assen-Peelo gebeurt. Al meer dan vijf jaar geleden hebben we besloten dat broeders uit de eigen kerk die thuis zijn in de Schriften een stichtelijk woord mogen spreken over een specifiek onderwerp dat te maken heeft met een konkreet onderwerp dat binnen de gemeente behandeld wordt. Daarom heeft de kerkenraad de vrijmoedigheid om op 2 oktober na br. Hans Waagmeester (over het huwelijk) en br. Herman Takken (over het omgaan met moslims) en br. Eelke Dekens (over rijk zijn door te delen) ook br. Peter Wierenga voor te laten gaan in een dienst waarin de gaven van de Geest centraal staan."

 

Kerkblad HHK 09/01/14

In een boekbespreking besteedt het blad aandacht aan homoseksualiteit. Het geeft een kort overzicht van de situatie in verschillende kerken. Dat nemen we hier over.
"Homoseksualiteit is de laatste decennia een veelbesproken onderwerp. De overheid rekent acceptatie van homoseksu­eel gedrag en homoseksuele relaties tot een van haar kern­taken. Ook in kerkelijke kring is er aandacht voor deze zaak. In de aanloop naar de vorming van de PKN werd duidelijk dat het opnemen van de mogelijkheid van het zegenen van homoseksuele relaties in de kerkorde van de nieuwe kerk en in het verlengde daarvan in het dienstboek een onopgeef­baar punt was. Waar ook concessies mogelijk waren, hier in geen geval.

De PKN zou hier in haar kerkorde expliciet bre­ken zowel met de gereformeerde als met de lutherse belij­denis. Uit eigen waarneming weet ik hoe daarmee binnen meerdere kerkenraden de balans omsloeg om niet mee te gaan in de PKN.

Ook binnen een aantal kerken, dat formeel zich nog gebonden weet aan de gereformeerde belijdenis, is er de ruimte voor samenlevende homoseksuelen tot het Heilig Avondmaal te gaan of ook ambtsdrager te worden. Het laatste geldt voor de Nederlands Gereformeerde Kerken en het eerste voor de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt en de Christelijke Gereformeerde Kerken. Ook binnen de kring van de Gereformeerde Bond zijn er gemeenten waar homoseksuelen met een vaste relatie toegelaten worden aan het Heilig Avondmaal. Ten aanzien van de Christelijke Gereformeerde Kerken moet dan wel worden opgemerkt dat deze op hun laatste synode een rapport hebben aange­nomen waarin zij hebben uitgesproken dat homoseksueel gedrag en homoseksuele relaties op grond van de Schrift zonde moeten worden genoemd, al is er helaas tegelijker­tijd aan kerkenraden de mogelijkheid gegeven om pastorale redenen mensen die een homoseksuele relatie hebben tot aan het Avondmaal toe te laten. Zelfs die in het licht van de Schrift ongeoorloofde uitzondering gaat blijkens reacties een aantal christelijke gereformeerden niet ver genoeg. Zij willen dat er zonder meer ruimte komt voor hen die een vas­te homoseksuele relatie hebben. Onder anderen dr. B. Loon­stra die op dit punt al eerder van zich liet horen, heeft dat op zijn weblog naar voren gebracht."

 

De Wekker CGK 31/01/14

In een artikel over de Eerste Wereldoorlog besteedt ds. C.C. den Hertog ook aandacht aan "hoe wij eigenlijk denken over de Here God en onze geschiedenis".

"Als ik het goed waarneem, hoor ik vandaag vooral veel bevestiging vanuit kerken klinken: je mag er zijn, je doet er toe en God is altijd bij je, ja, Hij heeft je lief. We zingen graag liede­ren waarin dat ook klinkt: Heer, U bent al­tijd bij mij. Nu is dat natuurlijk waar - zo­lang we maar niet vergeten te vragen hóe Hij dan bij mij is. Luther kon spreken over God die hem als tegenstander tegen kwam. En het punt zat dan niet bij de Here, maar bij Luther zelf, die - in de woorden van Paulus - van huis uit een vijand is van deze God. Het lijkt me een wezenlijke vraag die we in onze ijver om verstaanbaar te zijn niet uit het oog mogen verliezen. Als de Here ons zoekt, komt Hij niet om ons te be­vestigen in wat wij allang aan het doen wa­ren."

En: "Een verkondiging waar de Bijbelse kritiek uit verdwenen is, zal mogelijk meer weer­klank vinden en makkelijker aangenomen worden. En toch is het verstandiger om met Luther en vele anderen uit de geschie­denis van de kerk het woord van de Here God niet op onze maat te snijden, maar het te horen, óók, of misschien wel: juist, als het in ons leven herscheppend aan het werk gaat. Als het scheiding maakt tussen mijn oude en mijn nieuwe mens. Als het de dingen bij de naam noemt en mij weg­roept van mijn dwaalweg naar de Levende God. Want nergens anders vinden we een vrede, die ook echt vrede is."

 

Kerkblad HHK 23/01/14

Ds. R. van de Kamp constateert dat "alles lijkt te draaien om de jeugd! Ook in de kerk. Wij moeten naar de jongeren luisteren en doen wat zij zeggen, want anders lopen ze weg." Hij zegt o.m.:

"leder kind is in aanleg een narcist. Het moet leren dat het niet altijd mama's baby is en niet het centrum van het universum blijft, maar een volwassen mens moet worden, die in een wereld leeft waarin verantwoordelijkheden worden gevraagd. In het bedrijfsleven merkte ik al vaak bij jongere collega's het zich onttrekken aan bepaalde ver­antwoordelijkheden. Iedereen wilde verantwoordelijk zijn voor alles, maar niemand voor iets. Het is niet eenvou­dig om te leren verantwoordelijkheid te nemen. Maar enorm nodig! In de maatschappij, in de kerk en vooral in het gezin! Daar moet het beginnen. De rol van vader en moeder is hierin van levensbelang! Als zij zelf niet vol­wassen geworden zijn, zal het kind dit ook niet of slechts zeer moeizaam worden. En dat is wat we vaak om ons heen zien gebeuren. En dat wordt nog eens versterkt doordat veel ou­ders het te druk hebben. Uit een soort compensatie voor 'geleden schade' gaan ze hun kinderen verwennen. Dat werkt juist averechts. Het is nodig dat vaders en moeders hun verantwoor­delijkheid nemen of gaan nemen! Grenzen moeten weer duidelijk wor­den. En gehandhaafd! Dit geldt ove­rigens niet alleen voor ouders, maar ook voor docenten, voor de overheid en ook voor ambtsdragers!"

 

De Reformatie 24/01/14

Prof. dr. G. Harinck beschouwt "het christelijk denken vanuit de antithese". Hij blikt daarin ook terug op de vrijgemaakte wereld van weleer. De vrijgemaakten hadden een speciale positie in het naoorlogse debat over antithese. Zij verwierpen de 'doorbraak' (christenen actief in niet-christelijke organisaties) en bouwden "nog eenmaal de kuyperiaanse wereld in miniatuur op die elders al aan het verkruimelen was."

'Vrijgemaakte antithese' had daarmee "behalve een levens­beschouwelijke inhoud ook een aan­gescherpte organisatorische en sociale betekenis", volgens Harinck. "Wie bijvoorbeeld als vrijge­maakt-gereformeerde lid van de ARP was, telde maar half mee. De waterlinie was permanent in functie als afweermiddel. Dat deze opstelling tot isolement en interne zuiveringen zou leiden, werd in de jaren '50 al door C. Veenhof beseft. Er moesten echter eerst kerkelijke slacht­offers vallen voordat het klimaat in vrijgemaakt-gereformeerde kring in de jaren '70 ging veranderen."

Maar er daagt licht. "Inmiddels zijn ook de vrijgemaakt-gereformeerden het groeps­- en beginseldenken voorbij. Het gaat ook in deze kerkgemeenschap om authen­tiek geloof en individueel handelen. Over antithese wordt ook daar niet veel meer gesproken, maar grote restanten van het kuyperiaanse stelsel zijn er nog wel: christelijke politieke partijen, chris­telijk onderwijs, christelijke media." Maar, vraagt Harinck zich af, gaan die niet "herinneren aan een voorbij tijdperk van hokjesgeest en spruitjeslucht?" Vrijgemaakten kiezen soms voor "de ChristenUnie, soms voor de Socialistische Partij" want het standpunt van "ethischen uit de negentiende eeuw - Kuypers tegenstan­ders - krijgt weer aandacht: het gaat om je christelijke gezindheid en die moet je niet los van de rest van de samenleving organiseren, maar individueel en breed inzetten."

En Harinck denkt dat het winst is dat hier ook in vrijgemaakt-gereformeerde kring ruimte voor is." Toch ziet hij hier ook een verarming want het gevolg kan zijn een "versmalling van de christelijke boodschap" en daarom:   "de antithese moet dus niet bij het cultureel erfgoed geplaatst worden, maar een nieuwe, positieve stimulans worden voor een eigen christelijke visie op de samenleving, die geen verplicht keurslijf wordt, waar ieder zich bij kan uitsluiten, maar die wel een samenhan­gend alternatief biedt voor de huidige samenleving."

 

De Reformatie 24/01/14

Dr. J.H.F. Schaeffer confronteert zich met de vraag wat de opvatting van Harinck over antithese vandaag voor kerk-zijn betekent.

"Kerk-zijn wordt anno 2014 op heel veel verschillende manieren beleefd en vormgegeven. De verschillen tussen plaatselijke kerken, tussen de verschillende kerkverbanden en tussen individuele gelovigen zijn groot.

Een van de verschillen betreft de plaats die de kerk in het leven van christenen inneemt in vergelijking met vroeger. In het algemeen kan gesteld worden dat verschillende sociologische processen, die dure namen dragen als individuali­sering, secularisering, toegenomen mo­biliteit, globalisering en calcularisering, eraan hebben bijgedragen dat de kerk steeds minder belangrijk is geworden voor gelovigen." "Veel jongere chris­tenen zoeken voor hun geloof allerlei voedings­bronnen: in persoonlijke relaties, kleine kringen, congressen, conferenties en via sociale media.() De zondagse kerkdienst is lang niet in alle gevallen meer het centrum van waaruit ge­lovigen samen hun leven met God vormgeven. De preek van de dominee, het samen zingen en bidden, en avondmaal vieren of een doop meemaken zijn niet vanzelfsprekend de kern waaromheen gelovigen hun band met God en met elkaar beleven."

Er is een nieuwe openheid, constateert Schaeffer. Maar waar zijn hier grenzen? Wat is onze identiteit? "Wat ver­dwijnt er, wat verandert er, waar gaan we heen als we werkelijk deuren en ramen openzetten? Dit zijn geen academische vragen; ze spelen al volop. Zeker in het leven van heel veel jongere vrijgemaakt­-gereformeerden is de openheid al een feit, terwijl de vraag naar de precieze inhoud van het geloof niet meer als heel relevant wordt ervaren."

Het medicijn van Schaeffer is "samen opnieuw naar identiteit zoeken". "Die zoektocht, moet binnen de plaatselijke geloofsgemeen­schap plaatsvinden." "Het gesprek over die vragen en ontdekkingen moeten we eerlijk en open voeren, in het vertrouwen dat Gods Geest ons in de waarheid zal leiden. Dat vertrouwen is kenmerkend voor gereformeerde kerken: de Schrift laat Gods stem helder klinken." En "een kerk die haar identiteit zoekt, zal vanzelf merken waar de grenzen liggen. Dan wordt ook duidelijk dat er een anti­these bestaat. Wie zoekt naar Jezus Chris­tus krijgt deze inderdaad per omgaande thuisbezorgd."

 

De Reformatie 24/01/14

Ds. B. Luiten (GKv) titelt "God houdt van alle mensen". Of moet het zijn 'die van al zijn kinderen houdt'? De predikant heeft vroeger van zijn ouders geleerd dat God niet van alle mensen houdt.

Want "buiten Gods ver­bond in Jezus Christus was zijn liefde niet, alleen zijn toorn, zo werd het onderscheid duidelijk neergezet. En hadden ze geen gelijk? Ogenschijnlijk wel, want het staat er, bijv. in Joh. 3:36: 'Wie in de Zoon gelooft heeft eeuwig leven, maar wie de Zoon niet wil ge­hoorzamen zal dat leven niet kennen; integendeel, Gods toorn blijft op hem rusten.'"

Maar de predikant is tot andere gedachten gekomen. "De doorgaande boodschap van de Bijbel is dat God de wereld liefheeft (Joh. 3:16), dat de discipelen daarom tot alle volken moeten gaan (Mat. 28:19), omdat God wil dat alle mensen worden gered en de waarheid leren kennen (1 Tim. 2:4), dat iedereen tot inkeer komt en niemand verloren gaat (2 Petr. 3:9)." En hij vraagt zich af: "Moeten we zo gecompliceerd en terughoudend omgaan met de liefde van God zodra we ons buiten de kerk begeven? Dat zie ik gebeuren, maar dat betreur ik met heel mijn hart. Want God heeft de wereld lief Hij heeft ons en alle mensen het leven gegeven in en door zijn Zoon, de eerstge­borene van de schepping Joh. 1:3,4; Kol. 1:15-17)."

Het komt volgens de dominee voort uit verzet tegen een soort alverzoening. Maar hem lijkt "het middel net zo erg als de kwaal. Sommigen zien dit als een logisch gevolg van Gods uitverkie­zing: de mensen die God niet uitkiest, delen ook niet in zijn liefde. Maar deze gevolgtrekking zou in de vrijgemaakte kerken niet meer mogen voorkomen. Want wij hebben juist geleerd dat God altijd betrouwbaar is in wat Hij zegt, ook al zijn er dopelingen die zijn liefde verwerpen en andere wegen gaan. Als ze uiteindelijk verloren gaan is dat niet omdat God hen niet zou hebben liefgehad en hen slechts een schijn­doop zou hebben gegeven. "Gods liefde en toorn gaan altijd samen voor alle mensen, ik kan nooit het een vertellen en het ander weglaten. Want zonder Gods toorn snap ik zijn liefde niet, en zonder Gods liefde peil ik zijn toorn niet. Ik hoop dat we nu samen weer kunnen zingen dat God van alle kinderen houdt. En dat we daar ook van doordrongen raken, zodat we alle mensen an­ders gaan bekijken, name­lijk als geliefde kinderen van God, ook al vergooien ze op dit moment mis­schien hun leven en gaan ze daardoor hun ondergang tegemoet. () Want God heeft lief als een Vader. Zijn liefde tot de mensen is diep en onvoorwaardelijk."

 

Opbouw 24/01/14

Onder de kop "Ethische thema's worden onbespreek­baar" wordt gesignaleerd "dat kerken die uitgesproken zijn over een bepaald ethisch thema in het nauw komen. De zoektocht naar antwoorden rondom thema's als samenwonen, homoseksualiteit, euthanasie en schepping of evolutie kan rekenen op scherpe reacties en onbegrip vanuit kerk en samenleving. Traditionele antwoorden bevredigen de nieuwe generatie niet meer. De kerk gaat de vragen op deze gebieden weer agenderen, juist omdat jongeren vragen hebben. Daarbij is het belangrijk om voor ogen te houden dat de vragen een eerlijke kans krijgen, zonder dat het ten koste gaat van de eenheid en de kern van het Evangelie: Jezus Christus."

 

Opbouw NGK 11/01/14

Volgens ds. W. Smouter (Apeldoorn) liggen de liederen in het nieuwe Liedboek niet gemakkelijk in het gehoor en zijn de teksten te algemeen en te weinig expliciet over het geloof. "Dat brengt een andere spiritualiteit binnen dan wij zingend willen uitdragen. Dit betekent niet dat het gebruik van het nieuwe Liedboek in de kerkdiensten in Apeldoorn wordt verboden."

"Er staan ook goede en waardevolle liederen in. Maar het zingen van losse liederen via de beamer wordt geblokkeerd door het feit dat de uitgever daarvoor aan gemeenten met meer dan 500 leden € 1.000,- per jaar aan licentiekosten berekent. En dat gaat Apeldoorn niet betalen."

 

Gereformeerde Kerkbode Noorden 22/02/14

Uit de classis Groningen 30 januari 2014.

De kerk te Groningen-N-W vroeg instemming van de classis om met het oog op het grote aantal studenten in hun gemeente eenmalig de hoogleraren dr. H. van den Belt en dr. J. Hoek, beiden lid van de PKN/Gereformeerde Bond, uit te nodigen om voor te gaan in een kerkdienst. "Beide hoogleraren hebben nu een leerstoel in Groningen en hun colleges zijn ook voor onze studenten aanbevelingswaardig. De classis heeft hiermee ingestemd, met de kant­tekening dat dit om iets eenmaligs gaat en er geen precedentwerking van uit kan gaan."

"De kerk te Groningen-O informeert de classis over hun beleid inzake deelname van homoseksuele broeders en zusters aan het avondmaal en hun plaats in de gemeente en de classis liet zich door vragen nog verder informeren."

 

Gereformeerde Kerkbode Noorden 22/02/14

S. Poutsma is afgevaardigd door de PS van Drenthe en voorzitter van de kerkenraad in Hoogeveen. Hij is door de classis Hoogeveen voorge­dragen voor de GS [is afgevaardigde geworden].

Onderwerpen die hem na aan het hart liggen zijn: ondersteuning ontwikkeling gemeenten, kerkelijke eenheid, herziening kerkorde, m(v in dienst van het evangelie, liturgie en kerkmuziek. Onderwerpen met thema's die op het raakvlak liggen van bestuur en geloofsgroei. Op de vraag waar hij enthousiast en blij van wordt binnen de kerken ant­woordt Siebe: "De groeiende aandacht vóór en het benutten ván de ruimte om met elkaar in gesprek te zijn over die dingen in Gods verlossende evangelie die het hart raken. En dat we ons steeds verder laten inspireren door het werk van de Geest in de breedte van de samenleving en daar onze opvattingen en regels door laten sturen."

"Waar ik ook enthousiast van word is dat we, kijkend naar de projecten van gemeentestichting, niet alleen een 'kom-bij-ons-kerk' zijn maar ook een kerk van 'ga-aan-de-hand-van-God de-wereld-in'.

Waar ik tegelijkertijd bezorgd over ben is dat er broeders en zusters zijn die die ruimte niet als vrij­heid in Christus ervaren, maar angst hebben voor het 'hellend vlak'. Als we als kerken biddend zoeken en probe­ren te ontdekken wat Christus ons in de concreetheid van vandaag heeft te zeggen en van ons verlangt, vraagt dat Godsvertrouwen. Wij hoeven Gods kerk niet in stand te houden, dat doet Hij wel. Het enige dat Hij van ons vraagt is biddend en gelovig vertrouwen bij een open bijbel. Als angst ons leidt, hebben we geen woord meer naar de wereld. Daar ben ik wel wat bezorgd over'."

 

Gereformeerde Kerkbode Noorden 22/02/14

Ds. G.O. Sander beveelt de Christelijke Dogmatiek van Van den Brink en Van der Kooi aan. "In de eerste eeuwen gingen de christenen op pad met wat Jezus hen geleerd heeft en in de kracht van Zijn Geest. Niet veel later (al in de 2^e eeuw) waren er geloofsbelijdenissen nodig om tegenover allerlei opkomende dwalingen de waarheid van Gods Woord onder woorden te brengen en te verdedigen. In die tijd ontston­den de eerste dunne dogmatiekjes, die in de loop van de eeuwen steeds dikker werden. Er waren steeds meer theologische discussies en twisten te bespreken. Die ontwikkeling ver­werken de schrijvers met kennis van zaken in hun Christelijke Dogmatiek en daar mogen wij onze winst mee doen! Lezen dus!"

 

Gereformeerde Kerkbode Midden 27/02/14

"Waar gaat het om in de kerk?", vraag H. Walinga zich af. Hij wil één aspect noemen. Hij constateert dat er van alles aan de hand is: "Spanningen en uitdagingen, identiteitsvragen van en voor de kerken geza­menlijk en positievragen van en voor veel gemeenteleden, conflicten, tegen­stellingen, verontrusting en afbrokkelende zekerheden, het is te veel om op te noemen. In tijden waarin zulke dingen een rol spelen nemen veel mensen een afwach­tende houding in, laten veel anderen zich zeer kritisch uit over van alles en nog wat, en nemen velen afscheid van de gemeente waarvan ze soms zelfs hun le­ven lang lid waren."

Walinga heeft ook een analyse. Want het probleem zit niet bij de jongere generatie maar bij "de vijftigers tot en met zeventigers. En als je dan doorvraagt, dan gaat het meestal niet over de leer maar over de sfeer: harde muziek, kool-en-­geit-sparende houding van kerkenraden, eindeloze gesprekken over hete-brij­onderwerpen, klachten over het tekort aan ambtsdragers en over degenen die wel een ambt aanvaarden."

"Vroeger, ja vroeger was alles beter. Toen kon je tenminste nog concreet aanwij­zen waar een dominee een verkeerde leer verkondigde. Of een ambtsdrager aanklagen die lid was van een politieke partij die geen connecties had met de kerk. Dat was tenminste duidelijk! Die mannen waren niet recht in de leer en dat kon je concreet aanwijzen, al of niet gewapend met brochures (ook al een woord dat we tegenwoordig nauwelijks meer gebruiken, want ze verschijnen bijna niet meer)."

En Walinga weet het: "De sfeer, dus niet zozeer de leer, is het vaak waar het aan schort."

 

De Bouwsteen GKv Assen-Peelo 26/02/14

"Net in het afgelopen jaar zal er ook in de komende periode huisbezoek gebracht worden.

Sinds september 2012 is de gemeente ingedeeld in kringen. Vorig jaar is daarom een begin gemaakt met 'kringhuisbezoek'. Het kringhuisbezoek wordt 1x per jaar in elke kring gehouden in aanwezigheid van de kringouderling en kringdiaken.

Daarnaast is er het persoonlijk huisbezoek. Dat wordt door de ambtsdragers gebracht aan iedereen die niet op het kringhuisbezoek aanwezig kon zijn. En het wordt gebracht bij gemeenteleden die aangeven, dat ze naast het kringhuisbezoek ook nog graag persoonlijk huisbezoek blijven ontvangen."

 

Opbouw NGK 08/03/14

Piet Mars is lid van de GKv Leusden en was lid van de GKv-synode van Harderwijk. Hoe kijkt hij aan tegen leiderschap in de kerk? "In de kerk gelden totaal andere wetten. Er is geen hiërarchie. Geloven heeft niets te maken met begrijpen of alles weten. Van leerstukken, zoals de schepping of de uitverkiezing, begrijp ik niets. Zodra iemand denkt dat hij het wel weet, gaat het mis. De breuk van 1967 is heel erg geweest. Dat had met ge­loven niets te maken, het draaide om ijdelheid van mensen. We hebben toen het werk van God in de wereld niet ge­diend. Sowieso kunnen we als kerken veel enthousiaster en blijmoediger zijn. We zeuren te veel over kleine dingen, terwijl we zo veel te bieden hebben aan de wereld".

 

Gereformeerde Kerkbode Noorden 22/03/14

Het blad besteedt aandacht aan de behoeften van de catecheet zoals onderzocht door het Praktijkcentrum.

Een paar markante uitspraken:

"Het werd dui­delijk dat er een gebrek aan helderheid en duidelijkheid is over visie, doelen, leerplan. Catecheten verwijten zelfs een gebrek aan interesse en betrokkenheid van kerkenraad en gemeente."

"Je ziet een aantal vrijwilligers die zich helemaal krom werken, maar je voelt je niet gesteund door de hele gemeente en zeker niet door de ouders zelf."

"Als ik mijn kerkenraad vraag 'waar moeten wij nu met ze naartoe?', dan weet de raad het zelf ook eigenlijk niet. Dat blijft één groot vraagteken. Dan zegt de kerkenraad: 'daar moet je als catecheseteam maar een antwoord op geven.' Terwijl ik er behoefte aan heb dat er vanuit het sturingsorgaan een goede visie op is: wat is het zicht nu op jeugd en jonge­ren in de gemeente?"

"Welk doel streven we na met de catechese? Op welk niveau en op welke manier willen we met de jongeren bezig zijn? Dit is een actu­ele discussie".

"Sommige catecheten gaven aan behoefte te hebben aan verdiepende theologische kennis. Anderen vroegen zich af waar dat voor nodig is. Is het hebben van een levend, persoonlijk geloof, en dit op een enthousiaste manier kunnen overdragen niet voldoende om jongeren voor te bereiden op een autonome geloofskeuze? Hierover bestaat nog veel on­duidelijkheid." 

"Om een eerste stap te zetten in het scheppen van duidelijkheid is de vraag naar de visie

op catechese. Het gebrek aan visie geeft de catecheet veel vrijheid, maar ook een gevoel van chaos of richtingloosheid."

 

De Wekker 14/03/14

Ook in CGK kring is er discussie over het gebruik van liturgische formulieren. De twee doops- en avondmaalsformulieren werden uitgebreid met door de Gereformeerde Bond hertaalde versies. Die moeten dan ook wel worden gebruikt schrijft ds. C.J. Droger:

"Het is wel de bedoeling dat in onze kerken een keuze gemaakt wordt uit déze vier sets. Af en toe hoor ik dat collega's zelf aan het schrijven gaan en of een aantal formu­lieren uit andere kerken tot één geheel samensmelten. Onze kerkorde gaat ervan uit dat we onze 'eigen' formulieren gebrui­ken én in hun geheel. En zo hoort het ook. () Want het is ook goed als rond de sacramenten en andere kerkelijke plechtigheden van tijd tot tijd dezelfde, Bijbelse woorden klinken."

 

Opbouw NGK 22/03/14

Ds. Erjan van der Linde is predikant van de Samenwerkingsgemeente Alexanderpolder CGK/NGK te Rotterdam. Hij vraagt zich een artikel af hoe je luistert naar Gods stem. Want "Jezus wil dat we zijn stem horen". Hij geeft als voorbeeld hoe God tegen hem sprak toen hij een beroep van CGK Zierikzee kreeg. Hij ontmoette het moderamen en de ker­kenraad en sprak met gemeenteleden. "Naast wat ik hoorde aan 'bedreigingen' en 'kansen' in deze gemeente probeerde ik ook te horen naar wat Gods plan en bedoeling was. Wat was de beweging van de Geest?"

Hij bracht zijn vragen geregeld in gebed bij God en was dan een tijd stil. "U mag het zeggen, God! Wat wilt U dat ik doen zal? In de tweede week van het beroep ervoer ik een aantal keren duidelijk dat God zei: 'Je plek is in Rotterdam.' Ik vroeg: 'Voor hoe lang?' Daar kreeg ik geen helderheid over. Ik vond het bijzonder dat mijn vrouw Jacolien mij in die tijd wees op Judas vers 20: 'Laat u bij het bidden leiden door de Heilige Geest: Een bevestiging van het proces waar we mid­denin zaten."

En na zijn bedanken voor het beroep genoot hij tijdens een wintersportvakantie van de rust van God. 'Het is een goed besluit, Erjan'."

 

Opbouw NGK 22/03/14

In een advertentie worden voor Greijdanus, de school voor gereformeerd voortgezet onderwijs in Oost Nederland, twee nieuwe leden voor de Raad van Toezicht gevraagd.

"Gewenste kennis en ervaring: specifieke kennis van onderwijs, financiën en maat­schappelijke organisaties. Gelet op de samenstelling van de huidige RvT gaat de voorkeur uit naar kandidaten uit de CGK of NGK."

 

RD 11/04/14

Het ledental van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) is vorig jaar met 524 gedaald naar 73.629 leden.

Onttrekkingen: 475 doopleden en 348 belijdende leden gingen naar "geen kerk" of onttrokken zich.

Nieuwe leden: 86.

Grensverkeer: negatief saldo 130. 

Aantal kerken: 180, min 3.

Dienstdoende predi­kanten: 150, gelijk gebleven.

Emeriti: 69, plus 2.

Vacante gemeenten: 59, plus 4.

 

Opbouw NGK 19/04/14

De LV besprak o.m. over homoseksualiteit.

"Al eerder dit jaar werd dui­delijk dat de commissie die studeert op de vragen rond homoseksualiteit en homo­seksuele relaties daar naar verwachting pas in 2015 mee klaar is." Commissievoorzitter Wattèl: "De commissie is verdeeld over het onderwerp en dat levert 'stevige en diep­gaande gesprekken' op. Maar hij toonde zich dankbaar dat in de commissie het stand­punt over homoseksualiteit niet fungeert als 'toetssteen voor iemands rechtzinnigheid en bijbelgetrouwheid'. Volgens Wattèl 'proeven we door alle verschillen en discussies heen bij elkaar de oprechte wil om ook bij dit moeilijke onder­werp de bijbelse boodschap te verstaan en recht te doen'."

 

Opbouw NGK 19/04/14

"Aan de Theologische Universiteit Apeldoorn (CGK) komt in de loop van dit jaar een Henk de Jong-leerstoel voor 'bijbelonderzoek en identiteit in Nederlands-gereformeerd perspectief'. De bijzondere leerstoel is een initiatief van het bestuur van de Nederlands Gereformeerde Predikantenopleiding (NGP) en zal bezet worden door NGP-kerndocent dr. Jaap Dekker. Dekker gaat zich in onder­wijs en onderzoek bezighouden met de vragen die het moderne en postmoderne bijbelonderzoek oproept in relatie tot de christelijke identiteit van de kerk. 'Zijn onderwijs moet ertoe bij­dragen dat studenten dit bijbelonderzoek kritisch en vruchtbaar kunnen verwer­ken in hun eigen verstaan van de Schrift en binnen de eigen confessionele context', aldus het NGP-bestuur. 'Zijn onderzoek zal zich richten op de invloed van het bijbel­onderzoek op de manier van bijbeluitleg en de betekenis daarvan voor de christelijke identiteit van de kerk.' Daar­bij zal Dekker voortbouwen op het werk van drs. Henk de Jong, die als predikant en als studiebegeleider in de NGK jarenlang bezig is geweest met vragen op het snijvlak van bijbeluitleg en het gezag van de Schrift."

 

Gereformeerde Kerkblad Midden 23/05/14

Ds. David de Jong heeft weinig verstand van kerkelijke financiën. Zegt hij zelf. Maar heeft er wel een oordeel over. Want "je kunt wachten tot de bom barst, maar het lijkt me verstandiger als het kerkverband zelf de keuze maakt welke onderde­len het op wil blazen, om te voorkomen dat het hele bouwwerk instort."

En zo constateert de dominee dat voor de pensionering van predikanten het quotum met 20 euro omhoog zou moeten, die al een keer zo hoog zijn als bij de CGK. Maar "veel plaatselijke kerken heb­ben nu echter al moeite om hun be­groting rond te krijgen. Hoe wordt dat als een gemeente van 500 zielen per jaar € 10.000 meer moet opbren­gen?"

"Je kunt dan ook wachten op het mo­ment dat de eerste plaatselijke kerk besluit welk deel van het quotum zij nog wel en welk deel zij niet meer wil afdragen. Vindt zo'n besluit navol­ging, dan stort de hele kerkelijke or­ganisatie als een kaartenhuis in el­kaar." Dus moet er worden gesnoeid, maar "de synode heeft dit signaal echter nog steeds niet opgepikt". Want "zonder aarzelen is (er voor het opbouwen van een netwerk van gereformeerde kerken wereldwijd) meer dan drie ton vrijgemaakt in alle vertrouwen dat de leden van onze kerken met liefde dit geld opbren­gen".

De quotumgelden worden besteed "aan een restant van de kerkelijke binnen­wereld die vanuit de GKv geschapen is, waarin er voor zoveel mogelijk on­derdelen van het maatschappelijk le­ven een eigen organisatie opge­bouwd werd. Inmiddels is die binnenwereld grotendeels ontman­teld, behalve op synodaal niveau. Het getuigt m.i. van weinig besef van het veranderde kerkelijke klimaat als de synode niet de moeite neemt uit te leggen waarom wij nog wel een ei­gen universiteit, een eigen oecume­nisch netwerk, een eigen diensten­centrum, een eigen archief- en do­cumentatiecentrum nodig hebben."

 

Opbouw NGK 14/06/14

Ds. B. Wielenga leest in de NBV: vrouwen, erken het gezag van uw man (Efeziërs 5:22)."Vrouwen mogen dus geen gezag over mannen hebben (zie ook 1 Timoteüs 2:12). Daarom kunnen ze ook geen leerambt bekleden in de kerk. Zo ligt het rolpatroon in het huwelijk, en daarbuiten, muurvast."

Volgens Wielenga zijn dit prima teksten "om de vijf vrouwen/moeders van Jacob Zuma [president Zuid-Afrika] in het gareel te houden". "Die hij dan ook vele malen zwanger heeft gemaakt. Uiteraard is daar de man de baas in huis, of hij er nu is of niet (meestal niet)".

Maar "wij lopen met deze 'man made doctrine' vast", volgens Wielenga. "En diepere bij­belstudie brengt ons geen centimeter verder." Door vrouwenemancipatie "worden begrippen als onderdanigheid en gezag geproblematiseerd". Daarom vindt Wielenga het beter "de begrippen te vullen vanuit dat andere woord van Paulus: wees elkaar onderdanig en aanvaard elkaars gezag. In de zin van: dien elkaar in liefde en trouw. Dat geldt binnen een huwelijk, maar daarbuiten niet minder."

Ruikt dat niet naar schriftkritiek? Wielenga: "Deze omgang met de Bijbel als schriftkritiek wegzetten lijkt stemmingmakerij en snijdt iedere eerlijke discussie bij voor­baat af. Dat helpt niet. Dat wij intussen anders met de Bijbel omgaan dan ons voorgeslacht is onmiskenbaar. Dat moeten we eerlijk erkennen: we leven vandaag en niet gisteren."

 

Opbouw NGK 28/06/14

Het blad memoreert dat op 14 juni heeft de GKv-synode besloot, met slechts één stem tegen, de weg naar hereniging met de NGK in te slaan. De gesprekken worden nu concreet gericht op eenwording van beide kerken. Volgens de synode kunnen beide kerken elkaar vertrouwen in de omgang met Gods Woord en de belijdenis van de kerk. Ook de vrouw in het ambt binnen de NGK is geen barrière meer. Een concrete datum is nog niet vastgesteld.

Voorzitter van de LV, ds. W. Smouter: "We horen bij elkaar. Het is bepaald historisch te noemen dat de GKv-synode voluit en in grote eenstem­migheid wil gaan voor gesprekken gericht op eenheid met de NGK. Ik zat erbij en zou dus kunnen opsommen welke argu­menten pro en contra gebruikt werden en zo meer. Maar dat valt in het niet bij het voorlopige eindresultaat: de belemmerin­gen zijn weggenomen en we gaan een goed gesprek aan."

De predikant refereert aan het spreken van synodeafgevaardigde ds. J. Sytsma: "Terecht merkte ds. Jeroen Sytsma op dat de kerkelijke breuk eerder iets was als een 'vechtscheiding die nooit had mogen plaatsvinden. En wie zijn daar het eerste slachtoffer van? De kinderen'. Als de kerken elkaar weer vinden, dan is dat meer dan een verloving, zegt Sytsma. Het is 'hertrouwen na echtscheiding'. Daar ben ik het helemaal mee eens en daarom ben ik niet verdrietig dat de term 'verloving' nu van tafel is. We hebben nu erkend: we horen bij elkaar - en ga dat nu maar eens netjes regelen. Geve God dat we daar samen in vertrouwen aan mogen werken."

 

ND 29/06/14

Een bloemlezing uit een interview met prof. Van Houwelingen, dr. Schaeffer en zr. H. Vlieg, deputaten MV waaruit blijkt dat ze zeer gefrustreerd zijn over de gang van zaken en de besluiten van de synode te Ede.

• Er is geen inhoudelijk gesprek gekomen.
• "Als het een synode niet lukt over dit soort vragen samen een inhoudelijk gesprek te voeren, wordt de bestuurlijke kracht wel heel klein."
• Tegenstanders van het rapport toonden de "pavlovreactie": ze riepen zonder het onderlinge gesprek te zoeken dat hier het gezag van de Bijbel in het geding is.
• De deputaten vroegen alleen maar ruimte voor hun visie, en aandacht voor de kloof die is ontstaan tussen kerk en samenleving.
• "Het waren stressvolle zittingen, al is van de grote en afkeurende woorden uit de eerste bespreekronde uiteindelijk niets in de genomen besluiten terechtgekomen. Later ontstond er meer begrip."
• "De synode wilde bewust het gesprek niet met ons voeren".
• Er is een geestelijke gesprek is nodig zonder dat elke afgevaardigde afzonderlijk zijn mening geeft.
• Er is niet voldaan aan een respectvol met elkaar omgaan in een veilige setting en met een open houding.
• Sommige afgevaardigden spraken "tenenkrommend" over vrouwen. Het verlangen van vrouwen werd soms "ernstig gediskwalificeerd". Er werd niet naar hun ervaring geluisterd.
• Het rapport miste het grotere verhaal over hoe we de Bijbel in deze tijd te lezen en begrijpen maar het aanvullende rapport zegt daar wel iets over.  Maar in de discussie speelde dat nauwelijks een rol. "Ook al was een rapport van achthonderd bladzijden geschreven, dan had het voor de uitkomst nog niets uitgemaakt".
• Er is "geen vertrouwen in het werk van de Heilige Geest" op de synode geweest.
• De synodeuitspraak over verschil in verantwoordelijkheid tussen man en vrouw overtuigt niet want is "niet onderbouwd".
• Als het om een scheppingsorde gaat hoe geldt die dan concreet in de maatschappij, de kerk en het gezin? "Ik voel me er door beperkt in wat ik mag denken."
• "Wij hébben vanuit de Bijbel geargumenteerd zoals in het synodebesluit wordt gevraagd". Maar het is geen "royaal besluit, geen besluit dat ruimte geeft".
• "Ik hoop dat het voorstanders van de vrouw in het ambt nu lukt om de ruimte die er is ontstaan positief vorm te geven. Dat dit lokaal positief op de agenda wordt gezet: hoe gaan we vrouwen meer en beter inzetten in de kerken? Dat zie ik in mijn dromen wel gebeuren."

 

Hoe moet het verder?

"Van onderaf ruimte geven aan vrouwen waar dat kan. De tijd is voorbij dat synodes van bovenaf de ruimte bepalen die er is. Ik ben ervan overtuigd dat er van onderaf nu meer gaat gebeuren: vrouwen pakken meer taken op, en de synode gaat op termijn volgen."

 

ND 29/06/14 Ingezonden
Harm Janssen constateert naar aanleiding van een eerder ingezonden waarin de Edese synode met een bijengemeenschap werd vergeleken: "Azijn druipt er toch vanaf als je aangeeft te knetteren over het besluit van de vrijgemaakt-gereformeerde synode over man en vrouw in de kerk, en gelijktijdig pleit voor een harmonieuze gemeente?"

Vanwaar dat knetteren, vraag Janssen zich af, als vooraf in gebeden om wijsheid van de Geest is gevraagd voor de broeders die waren afgevaardigd naar de synode. Of is er alleen sprake van wijsheid door de Geest als besloten wordt zoals broeder X of zuster Y wenst?

Iets soortgelijks proef ik ook als ik zusters hoorde spreken over ‘die kerels die in Ede bijeen zijn, dat kan toch nooit goed gaan’.

En hij vraagt zich af dat als gedreigd wordt te vertrekken naar een andere kerk om toch te kunnen preken of "dat nu voorbeelden van vrouwelijke wijsheid zijn. Is dat de harmonie die wordt voorgestaan?"

 

ND 29/06/14 Ingezonden

Ds. B. Loonstra (CGK Gouda) vraagt zich af het synodale discussiekader van zowel de gelijkwaardigheid als het verschil in verantwoordelijkheid van mannen en vrouwen wel "verstandig" is. Want die 'eigen verantwoordelijkheid' is natuurlijk gebaseerd op de scheppingsverhouding waarnaar Paulus verwijst. Loonstra vindt dat we daarmee om moeten gaan naar analogie van de betekenis van de joodse wet voor heidenen die tot geloof komen.

Christen-joden wilden niet de centrale positie van de wet opgeven. Maar Paulus ging het om de toegankelijkheid van de boodschap van redding van heidenen. Dus veel joodse regels stonden in de weg en vervielen.

Zo ook met de ondergeschikte positie van de vrouw in de kerk nú. De betekenis van de verbodsteksten in hun oorspronkelijke context zijn wel belangrijk, maar niet doorslaggevend voor de discussie. "Waar het om draait is, of de betreffende regels zich tegenover de mensen van vandaag vanuit het evangelie laten motiveren. "Paulus' lijnen moeten we niet verabsoluteren in onze tijd maar in zijn geest ons afvragen: helpen zijn regels in onze postchristelijke cultuur nog steeds om het evangelie zo goed mogelijk doorgang te verlenen?" Het evangelie "is immers te mooi en te belangrijk om mensen daarvan met onbegrepen regels af te schrikken!" Vergelijk de sabbat die in de schepping is verankerd: "niemand van ons heiligt toch de zaterdagse sabbat als rustdag?" "Trouw aan het evangelie vraagt van ons, wanneer de situatie het nodig maakt, dat wij op zijn minst een fractie van de radicale en liberale houding van Paulus hebben."

 

De Bouwsteen GKv Assen-Peelo 09/07/14

Het blad meldt een onttrekking van een gezin met twee kinderen. Het gaat over naar de Vrije Baptisten Gemeente te Groningen want "de kerkelijke gemeenschap van Assen-Peelo voldeed niet meer aan hun behoefte". Ondanks (moeizame gesprekken) hierover hebben "ze elkaar niet kunnen vasthouden". Maar van de predikant en wijkouderling krijgen ze de zegen mee. "We willen X en Y danken voor hun inzet en betrokkenheid in de jaren dat zij volwaardig in onze kerkelijke gemeenschap deelnamen. Tevens wensen wij hen Gods zegen toe en hopen dat zij ook in de Vrije Baptistengemeente volop geloofsblijdschap mogen ervaren.

 

ND 29/07/14

In de zomervakantiemaanden werken diverse kerken land samen om de gebouwen enigszins gevuld te houden. Dat geldt vooral voor de middagdiensten.

De vrijgemaakt-gereformeerde Koepelkerk en de Kruiskerk, een samenwerkingsgemeenten van christelijk-gereformeerden en Nederlands-gereformeerden in Arnhem houden negen weken lang een gezamenlijke dienst op zondagavond. ‘Al langere tijd proberen we op steeds meer gebieden samen te werken. Dit is een mooie stap in het proces waarin we naar elkaar toegroeien’, meldt de Koepelkerk op haar website.

 

In Amersfoort werken de Nederlands Gereformeerde Kerk van Amersfoort Zuid, de christelijk-gereformeerde Ichthuskerk en de vrijgemaakt-gereformeerde Westerkerk tijdens de vakantie samen. Om de beurt verzorgen de kerken de middagdienst. In de ochtenddiensten trekken deze gemeenten niet samen op.

 

ND 15/07/14

De synode van de Kerk van Engeland, beter bekend als de Anglicaanse Kerk, heeft besloten het bisschopsambt open te stellen voor vrouwen. Na een jarenlange discussie stemde meer dan twee derde van de leden van de generale synode voor de vrouwelijke bisschop. De benoeming van de eerste vrouwelijke bisschop wordt eind van dit jaar verwacht. Het besluit kwam pas tot stand na een heftig debat tussen voorstanders en bezwaarden. De afgelopen jaren werden er al steeds meer vrouwen tot priester gewijd. In 2010 waren er voor het eerst meer vrouwelijke dan mannelijke anglicaanse priesters.

 

ND 14/07/14

De vrijgemaakte ds. H.J. Roosenbrand is niet gewend te bidden voor de doden. "Maar er is toch verbondenheid, continuïteit juist door het geloof in Jezus Christus. Niemand vindt het vreemd als in een gereformeerde preek wordt gezegd dat het eeuwige leven nú begint en door de dood heen wordt voortgezet."

Daarom denkt de predikant uit Delft dat er op basis van de band met Christus ruimte is dat doden en levenden elkaar vragen om voorbede, net als op aarde gebeurt. "Bidden voor de doden wordt dan het onder woorden brengen van de band die je nog hebt en het uit liefde vragen om Gods zorg voor de overledenen. En andersom: de gestorven gelovigen vragen om voorbede te doen voor de gelovigen op aarde. Voorbeden vragen aan elkaar is geen uitruil van (eigen) goede werken, maar een gebed dat zijn pleitgrond vindt in de verdiensten van Christus."

 

ND 26/07/14

Reinier Sonneveld was onlangs in Genève om te logeren bij vrienden die daar wonen.

’s Zondags gingen zij naar de Episcopaalse Kerk (anglicaans). Het was veertig dagen na Kerst en dan wordt de Lichtmis gevierd. "We gaven kaarsjes aan elkaar door. We zongen over ‘the Eternal Light’, het Eeuwige Licht. We knielden. We deelden de eucharistie. En ik huilde tranen met tuiten."

 

Vorige week was de eindstop van het project 7keer7. Ruim veertig mensen werd gevraagd naar hun visie op de toekomst van het christendom en zo’n vijfhonderd mensen dachten daar door heel Nederland over na. Tijdens het project ging Sonneveld beter zijn ervaring in Geneve begrijpen. Want mensen, onder wie bekende gereformeerde en evangelische leiders, gaven aan dat ze zich de laatste tijd laven aan een rooms-katholieke kerk in hun buurt, vergelijkbaar met zijn ervaring.

Wat hem ontroerde was dat "God geen ‘lieve papa’ was, maar ‘het Eeuwige Licht’. Groot, heilig, mysterieus." De traditie van eeuwen was te ervaren en Sonneveld kan op die weg "gewoon meewandelen". Niks opnieuw uitvinden: "Rome bijvoorbeeld heeft dat al lang gedaan".

"Dat is geweldig, vindt u niet?"